ډنمارک تمدید شوي افغاني پاسپورټونه بې اعتباره اعلان کړل

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویاند د سې شنبې په ورځ (د تلې ۱۷ مه) په یوه خبري غونډه کې د ترهګرو ډلو له لېست څخه د طالبانو د ایستلو لپاره د روسیې د اقداماتو په اړه د یوې پوښتنې په ځواب کې وویل، چې د امریکا په پرېکړه کې بدلون نه دی راغلی.

په دې وروستیو کې روسیې اعلان وکړ، چې د ترهګرو ډلو له نوملړ د طالبانو د ایستلو په اړه «بیا کتنه» بشپړوي.

متیو میلر وویل: «موږ د نړیوال تروریستي سازمان په توګه د طالبانو نوم نه دی بدل کړی او موږ دې ته دوام ورکوو. د اړیکو عادي کول د طالبانو د بشري حقونو په چلند کې ژور بدلون پورې اړه لري.»

هغه زیاته کړه، چې نړیواله ټولنه د طالبانو د بشري حقونو د چلند د بدلون په اړه متفقه ده.

ښاغلي میلر په دې غونډه کې وویل، چې امریکا د خپلو شریکانو په همکارۍ پر طالبانو فشار راوړي چې تبعضي فرمانونه لغوه کړي.

هغه ښوونځي ته د نجونو پر تګ او په افغانستان کې د ښځو پر وړاندې د محدودیتونو د لرې کولو اړوند په ټينګار سره وویل: «بشري حقونه په ځانګړې توګه د ښځو او نجونو حقونه، چې لا هم د طالبانو له خوا تر ظلم لاندې دي، له طالبانو سره زموږ د اړیکو لومړیتوب دی.»

«واشنګټن له افغانستانه د امریکا پر وړاندې د ترهګريز ګواښ په اړه خبر دی»

۲۳ کاله وړاندې امریکا په افغانستان کې د طالبانو او القاعدې پر ضد پوځي عملیات پیل کړل.

له ۲۳ کلونو وروسته امریکا له افغانستانه ووتله او طالبان بېرته واک ته ورسېدل او ملګرو ملتونو راپور ورکړ، چې القاعده په افغانستان کې یو ځل بیا فعاله شوې ده.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویاند د دې پوښتنې په ځواب کې، چې امریکا په افغانستان کې خپلو اهدافو ته تر کومه حده رسېدلې وویل، چې واشنګټن له افغانستانه د امریکا پر وړاندې د هر ډول ترهګريز ګواښ په اړه خبر دی.

د امريکا د بهرنيو چارو وزارت وياند وويل: «د افغانستان په اړه زموږ تر ټولو مهم لومړيتوب دا دى، چې هسي نه دغه هېواد يو ځل بيا د امريکا پر ضد د ترهګريز بريدونو په اډه بدل نه شي.»

نوموړي دې ته په اشارې سره، چې د افغانستان په چارو کې د امریکا د ځانګړي استازي بدلون د افغانستان د اهمیت د کمښت په معنا دی، ټینګار وکړ، چې د امریکا په سیاستونو کې هیڅ بدلون نه دی راغلی او د ټام ویسټ ټولې دندې به د نورو چارواکو له خوا پر مخ وړل کيږي او امریکا به په همدې لومړيتوبونو سره خپلې لارې ته دوام ورکوي.

د چارشنبې په ورځ د طالبانو د حکومت د اطلاعاتو او رسنیو مرکز کې ددې ډلې د مالیې، ټرانسپورټ او هوایي چلند وزارتونو او افغان پسټ شرکت ترمنځ یو هوکړه لیک لاسلیک شو، چې په ټرانزیټي لاریو کي د جي پي اېس لاکر یا قفل لګول به شوني کړي.

د طالبانو د شرکتونو لوی رییس مولوي احمدجان بلال ددغه هوکړه لیک او د پستي کوډ او پتې پراختیا پروګرام په تړاو جوړې شوې غونډې ته وویل، چې « جي پي اېس ځیرک قفلونه له سوداګرو سره مرسته کوي چې د خپلو سوداګریزو توکو د کره موقعیت په اړه معلومات ترلاسه کړي».

دغه طالب چارواکی وايي، یاد سیستم له ټاکلي مسیره د موټرو د انحراف پرمهال د هغوی نوی موقعیت ښيي او د سوداګریزو توکو د غلا مخه یسي.

طالب چارواکي هیله من دي چې په ټرانزیټي باري موټرو کي د ځیرک قفل لګونې پروژې په پلیتابه سره به د بهرني ټرانزیټ په برخه کېباور ډېر او د سوداګریزو توکوپه ژر لېږد، خوندیتوب، وخت کنټرول او روڼتیا کې به ښه والی راشي.

له باري موټرو د غلاوو مخنیوي لپاره د جي پي ایس لاکر دغه هوکړه لیک داسې مهال لاسلیک کیږي چې د لاریو چلوونکي وخت ناوخته طالبان له ټاکل شوې مالیې نه د ډیرو پیسو په اخستلو تورنوي.

په ننګرهار کې د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ رياست د چهارشنبې په ورځ ويلي، چې ټاکل شوې کمېټه به په اونۍ کې يو ځل په ښار او واټونو کې د وسایطو څار کوي او له «ټولو وسایطو به کليمات، شعارونه، شعرونه او انځورونه پاکوي.»

د ننګرهار لپاره د طالبانو د اطلاعاتو امر صدیق الله قريشي وايي، چې پر ګاډو د عبارتونو او شعرونو لیکل له افغاني فرهنګ او ټولنې سره په ټکر کې دي.

څه موده مخکي په خوست او کندهار کې هم د طالبانو له لوري ورته کمپاين وشو.

په هم هغه کمپيان کې هم طالبانو له نقلیه وسایطو عبارتونه او شعرونه پاک او له يو شمېر رکشو یې انځورونه هم لرط کړل.

طالبان وایي دغه ليکنط د ټولنيزو اصولو خلاف دي او پر عامه ذهنونو ناوړه اغېزه کوي.

يو شمېر کسان په دې باور دی، چې «طالبان تر ډېره د هغو عبارتونو، جملو او شعرونو مخالفت کوي، چې د مينې، وطن دوستی، ارزښتونو او د سرتيرو اړوند» لیکل شوي وي.

دوی وايي، پر وسایطو د شعرونو، عبارتونو او پيغامونو لیکل د دوی خيال، احساس او د ولسي ادبیاتو د يوې برخې ژوندي ساتل دي.

په ولایتونو کې د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ ریاستونه ان په مشاعرو او ادبي ناستو کې هم شعرونه سانسوروي او په خپلو ويناوو کې يې له شاعرانو غوښتي، چې د «اسلامي امارت» اړوند اشعار وليکي.

دې ډلې په تېره واکمنۍ کې هم ځینې شاعران د رومانټیکو شعرونو له امله نیولي و او اوسنۍ واکمنۍ کې یې هم ازادې مشاعرې پیکه شوې دي.

افغانستان انټرنشنل ته رسېدلې ویډیو کې هم د درې کسانو مړي لیدل کېږي.

یوې رسمي سرچینې هم افغانستان انټرنشنل ته ومنله د امنیتي ځواکونو په ډزو کې د جرګې درې غړي وژل شوي او ۱۵ نور ټپیان دي

د سرچینې په وینا، ډزې روانې دي او د مرګ ژوبلې د ډېریدو امکان دی.

تر دې څو ګړۍ مخکې له شمالي او سوېلي وزیرستانه جرګې ته پر را روانو کاروانونو په بریدونو کې یو کس وژل شوی او نږدې شل تنه ټپیان شوي. سیمه کې خبریالان وايي، چې پاکستاني امنیتي عسکر پر خلکو مخامخ ډزې کوي.

له سیمې خبریالان زیاتوي چې د سوېلي وزيرستان تيرازه سېمه کې پوليسو او ايف سي ځواکونو پر روان کاروان برید کړی چې یو کس په کې وژل شوی او نږدې لس کسان په کې ژوبل شوي.
دغه خبریالان وايي، چې د ميران شاه په ميرعلې سېمه کې هم د خیبر جرګې ته پر روان کاروان بريد شوی چې له لسو زیات کسان په کې ژوبل دي.
پوليسو خبریالانو ته ویلي، چې دوی ته د بریدونو امر له اسلام اباده شوی.

خو له دې سره په پېښور کې د افغانستان انټرنېشنال خبریال وايي، چې د جرګې پر لور د خیبر پښتونخوا له بېلابېلو سیمو نه خلک روان دي او پولیس او امنیتي ځواکونه یې د جرګې د جوړېدو ځای ته نه پریږدي.

د جرګې تنظیم کوونکو پر سیاسي ګوندونو او د بشري حقونو پر سازمانونو غږ کړی چې د پاکستان د امنیتي ځواکونو د روان ظلم مخه ونیسي.

تېره ورځ د اذربایجان د ملي مجلس یا پارلمان غونډه کې د افغانستان په ګډون د ګڼو هېوادونو له پارلمانونو سره د اړیکو پر ګروپونو خبرې وشوې او د ځینو هېوادونو لپاره اړیکډلې وټاکل شوې.

له افغانستان سره د اړیکو لپاره د نوې پارلماني ډلې مشر موسی قاسملي ټاکل شوی.

موسی قاسملي له دې وړاندې د افغانستان د جمهوري حکومت پرمهال هم، چې کابل او باکو رسمي بین الپارلماني اړیکې درلودې، ددې پارلماني ډلې مشر و.

د اذربایجان د بهرنیو چارو وزارت په ۲۰۲۴ کال کې په افغانستان کې د خپل سفارت د پرانېستلو تیاری ښودلی ، خو تر اوسه باکو لا په کابل کې خپل سفارت نه دی پرانېستی.

طالبانو د ۲۰۲۲ کال په مۍ میاشت کې د ولسي جرګې او مشرانو جرګې دارلانشاوې او په پارلماني چارو کې ددولت وزارت لغو کړل او له هغه وروسته داسې نه ښکاري چې ملي شورا دې بېرته فعاله شي.