ډونالډ ټرمپ په فلوریډا کې خپله رایه صندوق ته واچوله
د امریکا د ولسمشریزو ټاکنو مخکښ نوماند ډونالډ ټرمپ په فلوریډا کې خپله رایه صندوق ته واچوله. نوموړي وویل، چې د ټاکنو پایلې باید د امریکا پر وخت نن شپه روښانه شي.
د امریکا د ولسمشریزو ټاکنو مخکښ نوماند ډونالډ ټرمپ په فلوریډا کې خپله رایه صندوق ته واچوله. نوموړي وویل، چې د ټاکنو پایلې باید د امریکا پر وخت نن شپه روښانه شي.
ټرمپ د ټاکنو د پایلو له څرګندېدو مخکې د احتمالي بریا د اعلان په اړه وویل: «موږ به د پایلو په تمه یو.»
اوسمهال د امریکا په ټولو ایالتونو کې د رایه ورکولو بهیر روان دی او تمه کېږي، چې نن شپه به د دغو ټاکنو پایلې روښانه شي.
خو ځیني باورونه بیا دا دي، چې ښایي د ټاکنو پایلې تر څو ورځو او ان تر څو اونۍ وخت ونیسي.
د امریکا د ټاکنو جوړښت یو ځانګړی او پېچلی سیسټم لري، چې د ولسمشر، کانګرس او محلي حکومتونو د ټاکنو لپاره بېلابېل قوانين او اصول لري.
د امریکا ولسمشرۍ ټاکنې په هرو څلورو کلونو کې د نومبر په لومړۍ سې شنبه ترسره کېږي.
۱. د ۱۸۰۰ کال ټاکنې - توماس جیفرسن او جان اډمز
د امریکا د ولسمشرۍ لومړنۍ کړکېچنې ټاکنې د ۱۸۰۰ کال وې، چې په دې کې توماس جیفرسن او جان اډمز یو د بل پر وړاندې ودرېدل.
په دې ټاکنو کې جیفرسن او د هغه مرستیال ارون بر دواړو یو شمېر برابر الېکټورل رایې ترلاسه کړې او د امریکا د ټاکنو د قوانینو له مخې دا مساله کانګرس ته وړاندې شوه.
د کانګرس غړو له څو ورځو بحثونو وروسته په ۳۶مه دور کې جیفرسن د امریکا د ولسمشر په توګه بریالی اعلان کړ.
دغه ټاکنې د ولسمشر د ټاکلو په پروسه کې لومړۍ لویه کړکېچنه ازموینه وه.
۲. د ۱۸۲۴ کال ټاکنې - جان کوینسي اډمز او انډریو جکسن
په دې ټاکنو کې څلورو نوماندانو برخه لرله: جان کوینسي اډمز، انډریو جکسن، ویلیم کراوفورډ او هنري کلي.
جکسن ډېرې عامې رایې او الېکټورل رایې ترلاسه کړې، خو د بریا لپاره یې ټاکل شوی حد پوره نه کړ.
دا موضوع کانګرس ته وړاندې شوه او په کانګرس کې هنري کلي د جان کوینسي اډمز ملاتړ وکړ، چې په پایله کې اډمز ولسمشر شو.
جکسن دې ته د “توطیې” نوم ورکړ او دا ټاکنې یې خورا جنجالي وبللې.
۳. د ۱۸۷۶ کال ټاکنې - رترفورډ بی. هیز او سیمويل ټیلډن
د امریکا په تاریخ کې د ۱۸۷۶ کال ټاکنې تر ټولو جنجالي ټاکنې وې. په دې ټاکنو کې سیمویل ټیلډن ډېرې عامې رایې ترلاسه کړې، خو په څو ایالتونو کې د رایو د نتیجې په اړه شخړې راپورته شوې.
دواړو نوماندانو د جنوبي ایالتونو د الېکټورل رایو ادعا وکړه. په پای کې د دواړو ګوندونو تر منځ د یوې موافقې له مخې هیز د امریکا ولسمشر اعلان شو، په دې شرط چې له جنوبي ایالتونو څخه به فېدرالي ځواکونه باسي.
دې کار سره په امریکا کې د بیارغاونې پروسه یو څه خنډنه شوه، سیاسي بې ثباتي یو څه خړه پړه او د اوږدې مودې لپاره یې پر سیاسي او ټولنیز وضعیت اغېز وکړ.
۴. د ۱۹۶۰ کال ټاکنې - جان ایف کېنېډي او ریچارډ نیکسن
د ۱۹۶۰ کال ټاکنې هم جنجالي ټاکنې وې چې جان ایف کېنېډي او ریچارډ نیکسن پکې برخه لرله. کېنېډي یوازې د لږ توپیر په بنسټ بریالی شو او د ټاکنو په اړه ادعاوې وشوې چې په ځانګړي توګه په الینوی او ټېکساس کې درغلۍ شوې.
نیکسن سره له دې چې د شواهدو له مخې کولی شو قانوني اعتراض وکړي، خو هغه د هېواد د یووالي لپاره له دې چارې ډډه وکړه.
دغه ټاکنې د امریکا په تاریخ کې له نږدې پایلو څخه وې.
۵. د ۲۰۰۰ کال ټاکنې - جورج ډبلیو بوش او ال ګور
د ۲۰۰۰ کال ټاکنې هم کړکېچنې ټاکنې وې چې د فلوریډا د ایالت رایو پکې ټاکونکی نقش درلود.
ال ګور او جورج بوش دواړه په ډېر نږدې توپیر سره روان وو او د فلوریډا د رایو بیا شمېرنې پروسه پېل شوه.
دغه پروسه تر څو اونیو پورې وغځېده، چې بالاخره سترې محکمې پرېکړه وکړه چې د بیا شمېرنې پروسه باید پای ته ورسېږي او جورج بوش بریالی اعلان شو.
د دغه ټاکنو د پایلو د قانوني مبارزې پروسه د امریکا په تاریخ کې بې سارې وه.
۶. د ۲۰۲۰ کال ټاکنې - جو بایډن او ډونالد ټرمپ
د ۲۰۲۰ کال ټاکنې د کرونا وبا له امله ځانګړې وې او ډېری خلکو د پوستې له لارې رایې ورکړې. ډونالد ټرمپ په مکرر ډول د ټاکنو په پروسه او په ځانګړي ډول د پوستې له لارې د رایو په اړه شکونه راپورته کړل.
ټرمپ ادعا وکړه چې په ټاکنو کې درغلۍ شوې او څو ایالتونو کې یې د پایلو پر وړاندې قانوني اعتراضونه هم ثبت کړل.
دا ټاکنې د امریکا لپاره کړکېچنې وې او د شخړو سره مل وې، خو په پای کې جو بایډن د امریکا ولسمشر وټاکل شو.
پایله
د امریکا په تاریخ کې څو ټاکنې جنجالي او له کړکېچونو ډکې وې او هر ځل یې پر مختلفو برخو اغېز کړی دی.
دا ټاکنې د امریکا د ولسواکۍ او د ټاکنو د سیستم لپاره جدي ازمېښتونه وو، چې هره یوه یې په یو ډول د امریکا د راتلونکو ټاکنیزو پر پروسه او د خلکو پر باور تاثیر درلود.
کمالا هرېس د خپلې ځانګړې شخصیت، قانوني تجربې او د حقوقو او ټولنیزو عدالتونو په برخه کې د خپل کار له امله پېژندل کېږي.
ژوند او زده کړې
کمالا دیوي هرېس د ۱۹۶۴ کال د اکتوبر په ۲۰ نېټه د کلفورنیا په کې زېږېدلې ده. د هغې مور شیملا ګوپلان چې د هند له تامل ناډو څخه وه، یوه څېړونکې او سرطان پيژندونکې وه.
پلار یې ډونلډ هرېس د جمیکا څخه د کډوالۍ وروسته د اقتصاد استاد شو.
د کمالا د کورنۍ کلتوري تنوع د هغې په ژوند او شخصیت ژوره اغېزه لرله.
هغې خپلې لومړنۍ زده کړې په کلیفورنیا کې پیل کړې او وروسته یې د واشنګټن ډي سي په هاوارډ پوهنتون کې زده کړې وکړې، چې یو له مشهورو افریقایي - امریکایي پوهنتونونو څخه دی. وروسته یې د کالیفورنیا د سان فرانسسکو پوهنتون د حقوقو له پوهنځي څخه د حقوقو په برخه کې سند ترلاسه کړ.
د حقوقو او قانوني چارو پیل
هرېس خپل مسلکي کار په کالیفورنیا کې د وکیلې په توګه پیل کړ او هلته یې د جنایي او مدني قضیو په برخو کې کار وکړ.
د خپلو هڅو او وړتیا په اساس، هرېس په ۲۰۰۴ کال کې د سان فرانسسکو د ولسوالۍ څارنواله وټاکل شوه، چې په دې توګه د کلیفورنیا په لوی ښار کې د قانون د پلي کولو مشره شوه.
په ۲۰۱۰ کال کې هرېس د کلیفورنیا د لوی څارنوالې په توګه وټاکل شوه او لومړنۍ تورپوستې ښځه شوه چې په دې دنده کې یې کار کاوه.
په دې ترڅ کې یې د قوانینو په بیلابیلو برخو کې اصلاحات رامنځته کړل، د پولیسو په حساب ورکولو کې یې هڅې وکړې او د کورني امنیت او د ټولنیز عدالت په برخه کې یې د پام وړ فعالیتونه ترسره کړل.
سیاسي سفر او د سنا غړیتوب
کمالا هرېس په ۲۰۱۶ کال کې د امریکا د سنا د غړې په توګه وټاکل شوه، چې د کلیفورنیا ایالت استازیتوب یې کاوه.
په سنا کې هرېس د خپل قانوني برخې د تجربې له مخې د عدلي او استخباراتي کمېټو غړې شوه. هغې په بیلابیلو موضوعاتو لکه؛ مهاجرت، عدالت، روغتیا، او د ټولنیز عدالت په برخو کې روښانه او جدي دریځونه ونیول.
په سنا کې هرېس د امریکا په عدلي سیسټم کې د اصلاحاتو ملاتړ وکړ، د مهاجرت د اصولو په اصلاح کې یې برخه واخیسته او د ښځو او اقلیتونو د حقونو د ساتلو لپاره یې هڅې وکړې.
د هغې کلک او په زړورتیا سره دریځونو هغه د خلکو ترمنځ د پام وړ ورګرځوله.
د مرستیالې ولسمشرۍ ټاکنې
په ۲۰۲۰ کال کې د ډېموکراټ ګوند د ولسمشرۍ نوماند جوبایډن کمالا هرېس د خپلې مرستیالې په توګه وټاکله.
هرېس د امریکا په تاریخ کې لومړنۍ ښځه، لومړنۍ تورپوستې او د جنوبي اسیا اصله ښځه شوه چې د مرستیالې ولسمشرۍ لپاره نومانده شوه.
د بایډن - هرېس ټیم د امریکا د ۲۰۲۰ کال په ټاکنو کې د ډونالډ ټرمپ او مایک پېنس پر وړاندې بریا ترلاسه کړه او په دې توګه کمالا هرېس د امریکا لومړنۍ مرستیاله ولسمشره شوه.
د مرستیالې ولسمشرۍ دوره
د کمالا هرېس د مرستیالې ولسمشرۍ دوره د امریکا په سیاست کې یوه تاریخي دوره بلل کیږي. د هغې ټاکنه په امریکا کې د ډیرو خلکو لپاره د پرمختګ او بدلون سمبول وګرځېد او د هغې شتون د امریکایي ټولنې تنوع او بدلون ته انعکاس ورکوي.
د مرستیالې په توګه هرېس د بایډن ادارې په مهمو پرېکړو کې برخه لري، په ځانګړي ډول د ټولنیز عدالت، روغتیایي سیستم، د اقلیمي بدلون، او نړۍوالو اړیکو په برخو کې یې د پام وړ فعالیتونه ترسره کړي.
هغه همداراز د ښځو، اقلیتونو او ځوانانو لپاره یو الهام بلل کیږي او د هغوی د حقونو او د ژوند د ښه کولو لپاره د هغو مسایلو ملاتړ کوي چې دوی ته اهمیت لري.
د ۲۰۲۴ کال ولسمشریزو ټاکنو ته نوماندي
کمالا هرېس وروسته له هغې د امریکا ولسمشریزو ټاکنو ته نومانده شوه چې د ډېموکراټ ګوند نوماند او د امریکا ولسمشر جو بایډن له خپلې نوماندۍ لاس پر سر شو.
کمالا هرېس د امریکایي سیاست یو ځانګړی او تاریخي شخصیت دی. د هغې ژوند، مسلکي هڅې او سیاسي لاسته راوړنې نه یوازې د هغې لپاره بلکې د هغو ټولو خلکو لپاره چې له محدودیتونو سره مخامخ دي، یو الهام بلل کیږي.
د هغې پلویان ادعا لري چې د کمالا هرېس موجودیت او ولسمشرۍ ته نوماندي د دې ګواهي ورکوي چې امریکا یو متنوع ټولنه ده او د ډېموکراسۍ په اساس هر څوک د خپلو هلو ځلو له لارې د بدلون لامل کیدای شي.
د امریکا د ډېموکراټ ګوند غړي بیا د شعار په توګه وايي: کمالا هرېس د امریکایي سیاست د راتلونکې لپاره یوه روښانه بېلګه ده.
