تېلګراف ورځپاڼې د شنبې په ورځ (د چنګاښ ۱۴مه) د اوریګن ایالتي پوهنتون د هغو امریکايي څېړونکو معلومات خپاره کړي، چې د سپوږمکۍ له لارې د راداري سیسټمونو په کارولو سره د بریدونو له امله رامنځته شوي زيانونه ارزوي.
د دغو معلوماتو له مخې، د ایران شپږ توغندي د اسراییل په شمال، سوېل او مرکزي سیمو کې پر پنځو پوځي مرکزونو لګېدلي، چې په کې یوه ستراتیژیکه هوایي اډه، د استخباراتي معلوماتو او یو لوژستیکي مرکز شامل دي.
دا پنځه بریدونه د هغو ۳۶ نورو بریدونو سره دي، چې د اسراییل د هوايي دفاع له سیستمونو تېر شوي او د استوګنې او صنعتي زېربناوو ته یې د پام وړ زیانونه اړولي دي.
سره له دې چې په ټول اسراییل کې د استوګنې ملکیتونو ته د پام وړ زیان رسېدلی؛ خو یوازې ۲۸ اسراییلیان په جګړه کې وژل شوي.
دوی د تلفاتو دې شمېرې ته په کتو د اسراییل د وخت مخکې د خبرداري د سیستم اغېزمنتوب او د خلکو له خوا د پناه ځایونو او خوندي خونو منظم استعمال یاد کړی.
د اورګين پوهنتون څېړونکی کوري شیر ویلي، چې د ده ټیم په اسراییل او ایران کې د توغندیو بریدونو له امله د زیانونو یوه پراخه ارزونه ترسره کوي او د دې ارزونې پایلې به په شاوخوا دوو اوونیو کې خپرې شي.
هغه زیاتوي، چې د بریدونو د ځایونو د دقیق تایید لپاره ساحوي راپورونه یا د سپوږمکۍ انځورونه د هغو پوځي تاسیساتو اړین دي، چې هدف ګرځېدلي دي.
ټېلګراف زیاتوي، چې د اسراییل چارواکو تر اوسه رسمي د دغو بریدونو په اړه څه نهدي ویلي او د نظامي سانسور د سختو قوانینو له امله د دغو پېښو راپور ورکول له دننه څخه ناممکن دي.
ولې توغندي د اسراییل له دفاعي سیستم څخه تېر شول؟
د ټېلګراف تحلیلي راپور ښيي، که څه هم د ایران د توغندیو لویه برخه شنډه شوې؛ خو د هغو توغندیو شمېر چې د اسرايیل له دفاعي سیستم څخه تېر شوي، د جګړې په لومړیو اتو ورځو کې په دوامداره ډول زیات شوی دی.
کارپوهان وايي، د دې دلیل روښانه نه دی خو ممکن داسې عوامل په کې رول ولوبوي لکه د اسراییل د محدود رهګیرو توغندیو د زېرمې سهمیه بندي، د تهران د توغندیو د وېشتلو تاکتیکونو پرمختګ او د ایران د پرمختللي توغنديو کارول.
یوه ایراني چارواکي ټېلګراف ته ویلي، چې د انتحاري ډرونونو د توغولو اصلي هدف دا و چې د اسرايیل دفاعي سیستمونه تل بوخت وساتي.
د هغه په وینا، سره له دې چې ډېر دغه ډرونونه هدف ته نه رسېږي او نیول کېږي؛ خو لا هم کولی شي د اسرايیل دفاعي سیستمونه ګډوډ کړي.
که څه هم فولادي ګنبد (Iron Dome) د اسراییل تر ټولو مشهور دفاعي سیستم بلل کېږي؛ خو دا سیستم اصلا د لنډ واټن توغندیو د شنډولو لپاره جوړ شوی.
د اسرايیل دا دفاعي سیستمونه د ۱۲ ورځنۍ جګړې پر مهال د امریکا له خوا د «تاد» په نوم ځمکني دفاعي سیستم او همدارنګه د امریکا د بحري ځواکونو له جګړه يیزو بېړیو، چې په سور سمندر کې ځای پر ځای وې ملاتړ ترلاسه کړ.
ارزونې ښيي، چې امریکا په دې جګړه کې لږ تر لږه ۳۶ «تاد» توغندي ویشتلي، چې د هر یوه لګښت نږدې ۱۲میلیونه ډالر اټکل شوی.
ټېلګراف د معلوماتو د تحلیل پر بنسټ لیکلي، چې د امریکا او اسراییل ګډو دفاعي سیستمونو عمومي فعالیت ښه و، خو تر اوومې ورځې پورې شاوخوا ۱۶سلنه توغندي له دغو سیستمونو تېر شوي وو.