د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زېلېنسکي وایي، چې په جنیوا کې له متحده ایالاتو سره د سولې په خبرو اترو کې مهم ګامونه اخیستل شوي دي. خو هغه ټینګار وکړ، چې اصلي ستونزه د روسیې هغه غوښتنه وه، چې غوښتل یې په ختیځ اوکراین کې د نیول شویو سیمو خپل حاکمیت په رسمیت وپېژني.
هغه وویل، چې د روسیې د دغې غوښتنې منل به خطرناک تمام شي او دا به پر اوکراین د روسیې نظامي برید ته یو ډول امتیاز ورکول وي.
د امریکا او اوکراین چارواکو د یکشنبې په ورځ په سویس کې سره ولیدل، ترڅو د روسیې سره د جګړې د پای ته رسولو په لارو چارو بحث وکړي. په پای کې دواړو خواوو د پرمختګ او د خبرو اترو د دوام لپاره لېوالتیا وښوده. خو د اوکراین لپاره د ځمکو د سپارلو او امنیتي تضمینونو په اړه د مسکو او کییف ترمنځ پراخ واټن شتون لري.
ویل کېږي، چې زېلېنسکي او د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ به د نورو جنجالي مسلو په اړه د بحث لپاره سره وګوري، که څه هم ځانګړی وخت یې نه دی اعلان شوی.
د ځمکني بشپړتیا مسله د روسیې او اوکراین ترمنځ د شخړې یو ځانګړی اصلي ټکی دی. د اوکراین ولسمشر په وار-وار ټینګار کړی، چې مسکو ته باید د اوکراین په نیول شویو سیمو کې د روسیې د حاکمیت د رسمیت پېژندلو لپاره امتیاز ور نه کړل شي، ځکه چې دا کار به یو خطرناکه پایله رامنځته کړي.
په جنیوا کې د خبرو اترو له پای ته رسېدو وروسته، ټرمپ په ټولنیزو رسنیو کې ولیکل: «ښایي یو ښه خبر په لاره وي» مګر «تر هغه چې تاسو یې ونه ګورئ باور مه کوئ. »
د سویس په غونډه کې د روسیې استازي حاضر نه وو او کریملین وویل، چې د خبرو اترو له پایلو څخه خبر نه دي.
په اروپا کې غبرګونونه
د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو وویل، چې په جنیوا کې د اوکرایني پلاوي سره د هغه په خبرو اترو کې «د پام وړ پرمختګ» شوی او زیاته یې کړه: «زه په صادقانه توګه باور لرم چې موږ به یوې پایلې ته ورسېږو. »
خو د ځینو اروپايي مشرانو چلند ډېر په احتیاط سره و. د پولنډ لومړي وزیر ډونالډ ټسک وویل: «زه ډاډه نه یم چې موږ واقعا سولې ته نږدې یو.» همداراز د جرمني لومړي وزیر هم وویل، چې خبرې اترې به "یوه اوږده او وخت نیونکې پروسه" وي او تمه یې نه درلوده، چې په دې اوونۍ کې به د اوکراین او روسیې ترمنځ د جګړې د پای ته رسولو لپاره په ډیپلوماسۍ کې کوم لوی پرمختګ راشي.
دا په داسې حال کې ده، چې ټرمپ خبرداری ورکړی چې که اوکراین د دې اوونۍ تر پنجشنبې پورې د هغه ۲۸ ماده ییزه طرحه ونه مني، نو د واشنګټن ملاتړ به له اوکراین سره کم شي. دغه ګواښونو په کییف او اروپايي پلازمېنو کې اندېښنې راپارولي دي.
اروپایان چې د امریکا د سولې له طرحې خبر نه وو، د یوې بدیلې طرحې په وړاندې کولو سره د خبرو اترو پر مېز د ځان لپاره د ځای موندلو په لټه کې دي.
د اروپا په بدیله طرحه کې چې ویل کېږي د برېتانیا، فرانسې او جرمني له خوا چمتو شوی، د روسې له خوا د اوکراین د نیول شویو سیمو د کنټرول په رسمیت پېژندلو په اړه هېڅ یادونه نه ده شوې. د اوکراین د پوځي ځواکونو شمېر پکې له ۶۰۰ زرو څخه ۸۰۰ زرو ته لوړ شوی او د ناټو سره د اوکراین د یوځای کېدو لپاره لاره خلاصه پرېښودل شوې.
روبیو وویل، چې هغه د دې پلان څخه خبر نه و او د کریملین د بهرنۍ پالیسۍ سلاکار یوري اوشاکوف د دوشنبې په ورځ دا په بشپړه توګه غېر رغنده وبلله.
