په کندهار کې د طالبانو د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ ریاست مسوولین وايي، په دې ولایت کې د یوه ملي سوداګر له لوري د ۱۵۰ میلیونه ډالرو په ارزښت د چرګانو یو شرکت فعال شوی دی. طالبانو ویلي، یاد شرکت چې د چرګانو هر اړخیز فعالیتونه ترسره کوي، د کندهار ښار ۵۰ سلنه اړتیاوې پوره کړې دي.
د طالبانو د ټولګټو چارو وزارت خبر ورکړی، په تېره یوه اوونۍ کې د افغانستان د اوسپنې پټلۍ له لارې په ټولیز ډول ۱۳۵زره او ۴۸۷ مټریک ټنه انتقالات شوي چې پهکې تېل او نور سوداګریز توکي شامل دي.
د پاکستان او افغانستان ترمنځ د تورخم دروازې د یوې میاشتې تړل کېدو له امله د دواړو هېوادونو ترمنځ سوداګرۍ ته نږدې ۴.۵ میلیارد ډالره زیان رسېدلی دی. دغه وضعیت د خیبر پښتونخوا په تولیدي سکټور هم منفي اغېز کړی او په پنجاب او سند کې د ورځنیو صادراتو تولید ته یې زیان رسولی دی.
د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزارت وايي، ملا هدایتالله بدري د غزني د زرکشانو د پولي میتال کان د اکشتاف، کېندنې او پروسس قرارداد له خېبر حسن شرکت سره لاسلیک کړ. طالبانو زیاته کړې، چې دغه کان ۲۴۰ کیلومتره مربع مساحت لري.
یو شمېر افغان سوداګرو د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزارت له سرپرست سره په کتنه کې له هغه وغوښتل، چې په پاکستان کې د دوی د بند پاتې سوداګریزو توکو د ازادولو لپاره حل لاره ومومي.
د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزارت وايي، چې تېر کال د چابهار بندر له لارې د دوه میلیارده او ۶۶۱ میلیونه ډالرو په ارزښت صادرات او واردات شوي دي. د یاد وزارت په وینا، د ایران د چابهار بندر له لارې د افغانستان تولیدات د منځنۍ او سویلي اسیا هېوادونو ته صادریږي.
د افغانستان په سوېل کې د هلمند ولایت د کب روزنې صنعت د بېساري پرمختګ په حال کې دی. د کب روزنې د ټولنې مسوولین وایي، د خلکو د لېوالتیا له زیاتېدو سره هره میاشت شاوخوا ۳۰زره کیلو ګرامه کبان تولیدېږي او سلګونه نوي فارمونه یې ثبت او فعال شوي دي.
د هرات–خواف رېل پټلۍ د طالبانو مسوولین وایي، له دې لارې هره میاشت نږدې ۵۰ زره ټنه واردات کېږي، چې له دې سره واردات پنځه برابره زیات شوي دي. تر دې مخکې، له دې لارې هره میاشت شاوخوا ۱۰ زره ټنه واردات کېدل.
د سوېلي خراسان د ګمرکونو مدیر محمد کوهګرد وايي، د روان کال په اوو وروستیو میاشتو کې د دغه ولایت د ماهیرود ګمرک له لارې د صادراتو ارزښت څه باندې ۳۰۵ میلیونه ډالرو ته رسېدلی او د ایران په ۷۰ ګمرکونو کې تر نورو افغانستان ته ډېر صادرات شوي دي.
په کابل کې د ایران سفیر علي رضا بیکدلي ویلي، چې د ایران د ګمرکونو د عمومي رییس عسکری سره یې د لېدنې پرمهال د ایران او افغانستان د ګمرکي همکاریو په اړه خبرې کړې دي.
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وایي، چې د امریکا هېڅ حکومتي چارواکی به د شلو سترو صنعتي هېوادونو (جي۲۰) سرمشریزې غونډې ته، چې د روانې میاشتې په وروستیو کې سویلي افریقا کې جوړېږي، ګډون ونه کړي. ترمپ د دغې پرېکړې دلیل په دغه هېواد کې د بشري حقونو روانې سرغړونې یادې کړي دي.
د طالبانو او پاکستان ترمنځ پر ډیورنډ د نښتو له امله کابو میاشت وشوه، چې د تورخم په ګډون پر یاده کرښه یو شمېر نورې لارې هم د سوداګریرې راکړې ورکړې پر مخ تړلې دي. دواړه غاړې زرګونه بار وړونکي موټرونه د خلاصون په تمه ولاړ دي او سوداګرو ته مېلیونونه ډالر زیانونه هم اوښتي دي.
د طالبانود صنعت او سوداګرۍ وزارت وایي، چې د سوداګرو، پانګوالو او یو شمېر دولتي او خصوصي بنسټونو له خوا د (د تولیدي او خدماتي ظرفیتونو د پېژندلو) تر سرلیک لاندې ۱۷م نړۍوال نندارتون پرانیستل شو. د وزارت په وینا، یاد نندارتون کابل کې د لویې جرګې په تالار کې پرانېستل شوی دی.
د طالبانو د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت وایي، سږ کال به له کندهار څخه د وچو مېوو صادرات پنځه زره میټریک ټُنو ته ورسېږي. دغه وزارت زیاتوي، چې تېر کال د وچو مېوو د صادراتو کچه ۴،۵ زره مټریک ټُنه وه.
د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزارت مرستیال مولوي احمدالله زاهد وايي، د تعرفې کمېټه به پر هغو وارداتي توکو مالیه یا تعرفه لوړه کړي، چې په هېواد کې یې د تولید کچه لوړه شوې او د داخلي اړتیاوو د پوره کولو جوګه دي.
په تهران کې د طالبانو سفیر مولوي فضل محمد حقاني له ایران څخه د «خواف – هرات» ریل پټلۍ د جوړولو له امله مننه کړې او ټینګار یې کړی چې د دواړو هېوادونو تر منځ د بار وړونکو ریل ګاډو تګ راتګ باید لا اسان شي.
په پاکستان کې مېشت سوداګر وایي، د پاکستان او افغانستان تر ترینګلتیا او د لارو له بندېدو وروسته، تر اوسه یوازې پاکستان ته شاوخوا ۵ میلیارده ډالره زیان رسېدلی دی. له دې سره، په پاکستان کې د مېوو، سبزیو او نورو خوراکي توکو بیې هم څو برابره لوړې شوې دي.
په کابل کې د ایران سفارت ویلي، چې د افغانستان او هند لپاره د ایران سفیرانو له افغان سوداګرو سره د چابهار بندر له لارې د سوداګرۍ پراختیا په اړه ناسته کړې ده. په یاده ناسته کې د درې واړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو همکاریو په اړه خبرې شوې دي.
د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال عبدالغني برادر د اریانا افغان هوايي شرکت ته لارښوونه کړې، چې د هوايي کارګو له لارې یو کیلو صادراتي سوداګریز توکي په یو ډالر او یو کیلو وارداتي سوداګریز توکي په اتیا سېنټه راولېږدوي.
ایراني چارواکي وایي، د چابهار بندر له لارې هر کال له شپږ میلیون ټنو څخه ډېر توکي تخلیه او بارېږي. د شهید بهشتي بندر په سیمه کې د غلو د زېرمو، ګدامونو او د تېلو د زېرمتونونو جوړولو سربېره د پټلۍ او سړکونو پراختیا د دې بندر د اهمیت کچه لا لوړه کړې ده.
د طالبانو د کرنې، اوبولګولو او مالدارۍ وزارت وايي، چې یوه خصوصي شرکت روسیې ته د ۱۰۰ زره امریکایي ډالرو په ارزښت د ۵۰ متریک ټنه مڼو د صادراتو بهیر پیل کړی.یاد شرکت اعلان کړی، چې سږ کال پلان لري ټولټال زر متریک ټنه مڼې او انار روسیې ته صادر کړي.
د ایران د سویلي خراسان والي محمد رضا هاشمي ویلي، چې په تېرو اوو میاشتو کې د ماهيرود له لارې افغانستان ته د ۲۳۰ مېلیون ډالرو په ارزښت صادرات شوي دي.