اقتصاد او سوداګري

د تورخم دروازه د ۲۵ ورځني بندېدو وروسته د باروړونکو موټرو او ناروغانو پر مخ خلاصه شوه. ځایي مسولینو ویلي چې د مسافرینو د ثبت سیستم د رغولو له امله نن عامو خلکو ته اجازه نه ده ورکړل شوې خو د جمعې په ورځ به د عامه خلکو تګ راتګ شروع شي.

د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس د دغې ډلې د احصایې او معلوماتو ادارې له حوالې خبر ورکړی، چې د روان کال په سلواغې میاشت کې د افغانستان په وارداتو کې ۲۱ مېلیونه ډالر او په صادراتو کې بیا د ۱۸ مېلیون ډالرو په ارزښت کموالی راغلی دی.

د پاکستان ماړي انرژۍ کمپنۍ په شمالي وزیرستان کې د تیلو او ګاز د نویو زیرمو موندل کېدو خبر ورکړی. دغه زېرمې په سپین وام سیمه کې موندل شوې دي. د کمپنۍ ویاند وايي، له دې زیرمې په ورځ کې ۲۰ عشاریه ۴۸ میلیونه مکعب فټه ګاز او ۱۱۷ بیرله تېل استخراجیږي.

د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزارت ویلي، چې په روان مالي کال کې یې د هېواد د درېیو هوايي ډګرونو له لارې د ۲۹۲ میلیون ډالرو په ارزښت صادرات او واردات کړي دي. په دې صدادراتو او وارداتو کې وچه مېوه، لاسي صنایع، زعفران، درمل، جامې او برېښنایي وسایل وو.

د پاکستان د ګمرک چارواکو ویلي، چې د تورخم په دروازه به هره ورځ د افغانستان او پاکستان ترمنځ اوسط ډول د درې میلیونه ډالرو په ارزښت صادرات او واردات ترسره کېدل خو په تېرو ۲۲ ورځو کې په دې دروازه هیڅ ډول سوداګرې نه ده شوې.

د افغانستان-پاکستان ګډې سوداګریزې خونې رییس جنید اسماعیل مکده د پاکستان له حکومته غوښتنه کړې چې له افغانستان او منځنۍ اسیا سره د ورځ تر بلې ډېرېدونکي سوداګریز کړکېچ د حل لپاره سملاسي ګامونه واخلي.

د پیسو نړۍوال صندوق د خبرپاڼې له مخې، دغې نړۍوالې مالي ادارې د جمعې په ورځ د خپل اجرایوي بورډ نارسمي غونډه کې د افغانستان، یمن، ایران، سوډان، سوریې او تونس هېوادونو اقتصادي پرمختګونو ته بیاکتنه کړې ده.

د طالبانو د کلیو او بیارغونې سرپرست محمد یونس اخندزاده وایي، د بدخشان په واخان ولسوالۍ کې یې د چین تر پولې پورې خامه سړک بشپړ کړی دی. هغه ویلي، دا تر اوسه پورې ټرانزېټي سړک نه دی او په دې اړوند باید د دوی د ټولګټو وزارت لاس په کار شي.

ټایمز اف انډیا ورځپاڼې د خپلو رسمي سرچینو په حواله راپور ورکړی چې د افغان او پاکستاني قومي مشرانو او سوداګرو ترمنځ د تورخم دروازې د بیا پرانیستلو په موخه جوړه شوې غونډه د افغان پلاوي له‌خوا د غونډې تر پرېښودو وروسته ناکامه شوې ده.

د امریکا د خزانې وزارت په یوه بیان کې ویلي، د پزشکیان حکومت د نفتو پر وزیر محسن پاک‌نژاد چې د ایران اسلامي جمهوریت د سپاه‌پاسداران په ګډون د وسله‌والو ډلو د نفتي سرچینو پر میلیاردونو ډالرو د څارنې مسوولیت لري، بندیز لګولی دی.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي د عمان د شاهي حکومت د سوداګرۍ وزیر قیس بن محمد الیوسف سره په کتنه کې هوکړه کړې چې د دوه اړخیزې سوداګرۍ، پانګونې او ټرانزیټ د رامنځته کېدو لپاره کاري ټیمونه جوړ کړي، څو تخنیکي خبرې پیل شي.

مخکینی ولسمشر محمد اشرف غني وايي، چې له سیاسي مشروعیت پرته د برېښنا د تولید په څېر لویو پروژو پلي کول ناشوني دي. اشرف غني د پراختیايي پروژو په اړه هرکال د لویې جرګې وړاندیز کوي او وايي، په دې توګه به ولس خپل فرصتونه او امکانات مخامخ وګوري او عملي ونډه واخلي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د پنجشنبې په ورځ خبرداری ورکړ چې که اروپايي اتحادیه پر امریکايي واین وضع شوې تعرفه بېرته وانخلي، نو واشنګټن به د اروپا له ټولو شرابو، شامپاین او نورو الکولي محصولاتو ۲۰۰ سلنه ګمرکي مالیه واخلي.

د طالبانو د عامه فوایدو وزارت وايي، «ترستکو میډل ایسټ» جرمني شرکت د کانونو په بدل کې د افغانستان د سړکونو رغونې په برخه کې د ۴۰۰ میلیونه امريکايي ډالرو په ارزښت پانګونې ته لېوالتیا ښودلې. طالبانو ويلي، چې له مشرتابه سره تر مشورو او منظورۍ وروسته به له دغه شرکت سره قرار داد وشي.

د خوړو نړۍوال پروګرام وایي، د تورخم تړل پاتې کېدو له امله د بشري مرستو د لاریو په ګډون زرګونه لارۍ په دواړو خواوو کې بندې پاتې دي.

‏په پنجشېر ولایت کې د طالبانو د کانونو او پټرولیم ریاست وايي، چې د دغه ولایت له کانونو کېندل شوي ۱۵ زره او ۵۵۲ قیراطه زمرد یې د ۳۲۸ زره او ۹۵۰ ډالرو په ارزښت پلورلي دي.