د طالبانو تر کنټرول لاندې د ملي پراختیا شرکت وايي، په بغلان کې د غوري سمنټ فابریکو پخوا په ورځ کې تر شاوخوا ۱۵۰ ټُنه تولید درلوده، خو کله چې ملي پراختیا شرکت ته یې چارې وسپارل شوې، اوس په ورځ کې تر ۷۰۰ ټُنه تولید لري.
په داسې حال کې چې د اسلامکلا بندر ټرانسپورتي ستونزې له اوږدې مودې راهیسې د سوداګرو لپاره یوه جدي ننګونه بلل کېږي، د کندهار د طالبانو د سوداګرۍ خونې مرستیال د هرات د صنایعو او کانونو خونې له رییس او یو شمېر سوداګرو سره یو ځای په هرات کې د طالبانو له والي سره لیدلي دي.
د طالبانو او پاکستان ترمنځ له ترینګلتیاوو وروسته، د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو لارو د بندېدو له امله د پاکستان په کراچۍ بندر کې د افغان سوداګرو شاوخوا ۱۶ زره کانټینره وارداتي توکي بند پاتې دي. افغان سوداګر وایي، چې هره ورځ لسګونه زره ډالره زیان ور اوړي.
د بلخ ولایت په مزارشریف ښار کې د ۷۴۳ میلیونه افغانیو په ارزښت دسوداګریز مارکېټ د پرانیستې په مراسمو کې، د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر ویلي، نړۍ دې د تحریمونو او بېځایه فشارونو پر ځای له طالبانو سره خپلې اقتصادي اړیکې پراخې کړي.
د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزیر ملا هدایت الله بدري د دایکندي ولایت د مش علیا د مرمر ډبرو تړون، چې ۱۶،۷۴ کیلومټره مربع مساحت لري د یوه افغاني شرکت سره د دېرشو کلونو لپاره لاسلیک کړ. یاد شرکت به د اکتشاف او استخراج په برخو کې ۲۸۳میلیونو افغانیو په ارزښت پانګونه وکړي.
د ازبکستان ولسمشر شوکت میرزایف د "منځنۍ اسیا + جاپان" لومړنۍ سرمشریزې ته په وینا کې د افغانستان د سولې، ثبات او اقتصادي پرمختګ لپاره د ګډو اقداماتو اهمیت یاد کړ او د جاپان له اوږدمهاله مالي او پراختیایي ملاتړ څخه یې مننه وکړه.
د طالبانو د چارو ادارې مشر نورالحق انور، وایي چې په ټول افغانستان کې د راکړې ورکړې لپاره د افغانۍ بشپړه کارونه د هېواد د اقتصادي خپلواکۍ، ولسي باور او سرتاسري حاکمیت څرګنده نښه ده.
په چمن کې سوداګرو د پاکستان د سوداګرۍ وزیر په ګډون د مرکزي حکومت له چارواکو سره کتلي او غوښتنه یې کړې چې پاکستان دې له افغانستان سره سوداګریزې لارې پرانیزي.
د ایران د بېرجند د سوداګرۍ خونې مشر افغانستان ته د ۳ مېلیارد ډالرو په ارزښت د دغه هېواد صادراتو ته په اشارې سره ویلي، چې افغانستان ته د سویلي خراسان ولایت صادرات د وارداتو پرتله ۳۰ برابره زیات شوي دي.
د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان بانک ویلي، چې دوی له قزغزستاني پلاوي سره د بانکي اړیکو د پراختیا او مالي همکاریو د زیاتېدو په تړاو خبرې کړې دي. طالبانو له ټولو نړۍوالو مالي او بانکي بنسټونو سره د اغېزناکو او دوامداره اړیکو پر لرلو ټينګار کړی دی.
په هرات ولایت کې طالب چارواکي وایي چې د دغه ولایت په صنعتي ښارګوټي کې د غالیو او فرشونو د تولید ۲۰ فابریکې فعالیت لري، چې په دې برخه کې د افغانستان د کورني بازار شاوخوا ۴۵سلنه اړتیاوې پوره کوي.
د ملګرو ملتونو امنیت شورا په خپل تازه رپوټ کې ویلي چې د ۲۰۲۵ کال په لومړۍ نیمایي کې د افغانستان د کورني ناخالص تولید کچه۶،۵ سلنه راکمه شوې ده. په رپوټ کې راغلي چې د بېکارۍ کچه ۷۵ سلنه اټکل شوې او له ۹۰ سلنې زیات افغانان د فقر تر کرښې لاندې ژوند کوي.
د ایران د سویلي خراسان والي سید محمدرضا هاشمي ویلي، ایران د روان کال له پیله تر تلې میاشتې پورې افغانستان ته شاوخوا ۳.۵ مېلیون ټنه توکي صادر کړي چې ارزښت یې نږدې ۱.۱ مېلیارد ډالرو ته رسېږي.
د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزیر وايي، په قرغیزستان کې د افغانستان د سوداګرۍ کور په جوړېدو سره به د دواړو هېوادونو ترمنځ سوداګریزې ستونزې حل شي او د صادراتو او وارداتو په زیاتوالي، پانګونې او د دواړو هېوادونو د سوداګرو ترمنځ د باور پراخېدو کې به مرسته وکړي.
طالبان وایي، د قرغزستان د اقتصاد او سوداګرۍ وزیر په مشرۍ پلاوي د یادې ډلې د ریاست الوزرا اداري مرستیال عبدالسلام حنفي سره په لېدنه کې د دوه اړخیزو سوداګریزو اړیکو د پراختیا لپاره چمتوالی ښودلی دی.
د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزارت خبر ورکړی، چې افغانستان ته د قرغزستان د پلاوي د سفر په ترڅ کې دغه هېواد په کابل کې خپل سوداګریز کور پرانیست. یاد وازرت ویلي، دغه اقدام د افغانستان او قرغزستان ترمنځ د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو د پیاوړتیا په لور یو مهم ګام دی.
په دوغارون کې د ایران، طالبانو او ترکمنستان د ګمرکي چارواکو ترمنځ درې اړخیزې غونډې په ډاګه کړې، چې ایران د افغانستان په ۱۲ میلیارد ډالره کلنۍ سوداګرۍ کې شاوخوا ۳.۱۴ مېلیارد ډالره برخه لري.
د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ ګډې خونې مشر وايي، له تېرو دوه میاشتو د سوداګریزو لارو تړل کېدو له امله د عوایدو له اړخه لسګونه میلیونه ډالره مالي زیان اوښتی. ضیاالحق سرحدي وايي، د لارو تړل کېدو له امله په ۴۵ ورځو کې پاکستان ته ۱۶،۵ میلیارده روپۍ زیان اوښتی دی.
په بامیان او کندهار کې د ۱۹ زره او ۷۱ ټُنه سُرب او جست د داوطلبیو مراسم د دوشنبې په ورځ (د لیندۍ ۲۴مه) ترسره شول. په دې داوطلبیو کې د بامیان سُرب او جست یو ټُن یې په ۳۱۳ ډالره او د کندهار د سُرب او جست یو ټُن په ۱۲ زره او ۷۵۰ افغانۍ وپلورل شول.
د طالبانو د سوداګرۍ وزیر نورالدین عزیزي وايي چې هند د افغانستان د کرنیزو محصولاتو د صادراتو لپاره یو ښه انتخاب دی. هغه له هند سره د افغانستان د سوداګرۍ د زیاتوالي غوښتنه کړې ده. د طالبانو ادارې مخکې ویلي وو چې له هند سره د سوداګرۍ اوسنی حجم شاوخوا یو ملیارد ډالر دی.
د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزارت وایي چې تاجکستاني پانګوالو ددغه وزارت له وزیر ملا هدایت الله بدري سره په لیدنه کې د سمنټو د زېرمو د استخراج په برخه کې پانګونې ته چمتووالی ښودلی دی.
د پاکستان او طالبانو تر منځ د وروستیو نښتو له امله دوه میاشتې کېږي، چې د تورخم، غلام خان، خرلڅي او چمن څلور مهمې سوداګریزې لارې تړلې دي او له امله یې سوداګرو ته مېلیونونه ډالر زیانونه هم اوښتي دي.