اقتصاد او سوداګري

د چین د بهرنیو چارو وزیر وانګ یي اعلان وکړ، چې بیجنګ په روان کال کې د افغانستان د کانونو د استخراج چارې پیلوي. وانګ یي دغه راز د چین په «یوه لار یو کمربند» پروژه کې د افغانستان د رسمي ګډون وړاندیز کړی دی.

د طالبانو د کار او ټولنیزو چارو وزارت د کار مرستیال محمد زاهد احمدزي د دوشنبې په ورځ (د زمري ۲۷مه) د دغې ډلې تر واک لاندې د افغانستان بانک له سرپرست سره په کتنه کې وویل، چې په هېواد کې د بېکارۍ او فقر کچې د کمښت په موخه باید دولتي او خصوصي سکټورونه په ګډه کار وکړي.

د طالبانو تر واک لاندې د ملي احصایې او معلوماتو اداره وايي، چې د ۱۴۰۴لمریز کال د چنګاښ میاشتې په اوږدو کې د هېواد د وارداتو ټول ارزښت «یو مېلیارد او ۱۹۱ مېلیونه ډالرو» ته رسېدلی دی. دغه شمېرې ښيي، چې افغانستان لا هم په ډېره کچه پر وارداتو متکي دی.

د قرغزستان د ملي احصایې کمیټې د معلوماتو پربنسټ؛ دوی روان کال له جنورۍ څخه تر مئ میاشتې پورې افغانستان ته شاوخوا ۵۷ مېلیون لیټره پټرول صادر کړي، چې دغه کچه د تېر کال د همدې مودې پرتله ۲۳ برابره زیاتوالی ښيي.

د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزارت وايي، د هوا له لارې د افغاني محصولاتو د لېږد په موخه د صنعت او سوداګرۍ وزارت، د سوداګرۍ او پانګونې خونې او یوه خصوصي هوايي کارګو شرکت ترمنځ ۳ اړخیزه هوکړه لاسلیک شوه.

د نورستان ولايت لپاره د طالبانو د کانونو او پټرولیم ریاست مسوولین وايي، د دغه ولایت په وانټ وایګل ولسوالۍ کې د یکشنبې په ورځ د (زمري ۲۶مه) د ازادې بولۍ له لارې د ۵ میلیونه او ۳۶۶ زره افغانیو په ارزښت ۱۲۵ کیلو ګرامه ګران بیه او نیمه ګران بیه ډبرې وپلورل شوې.

د طالبانو د ټولګټو وزارت ویلي، چې په تېره یوه اونۍ کې د اوسپنې پټلۍ له لارې د حیرتان، اقینه، تورغونډۍ او خواف ـ هرات بندرونو له لارې ۸۷ زره او ۷۸۳ میټریک ټنه انتقالات شوي دي.

د قزاقستان لومړي وزیر اولژاس بکتنوف د اسيا او اروپا پر ګډې ټولنې غږ کړی، چې د اورګاډي له لارې دې افغانستان او پاکستان سره ونښلوي. دغه لاره د ۱۰ مېلیونه ټنه توکو د لېږد ظرفیت لري او نورو ستراتيژیکو پروژو ته هم زمینه برابرولای شي.

د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزیر نورالدین عزیزي قرغزستان ته د سفر په لړ کې د دغه هېواد له لومړي وزیر عادل بېک قسیم علي‌یف سره د سوداګریزو او ډېپلوماټیکو اړیکو پر پراختیا خبرې کړې دي.

د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزیر نورالدین عزیزی چې پرون (دوشنبه د زمري په ۲۰مه) د بشکېک په اقتصادي فورم کې د ګډون په موخه قرغزستان ته تللی وو، نن یې (د زمري په ۲۱مه) د قرغزستان د اقتصاد او سوداګرۍ له وزیر سره په کتنه کې دوه سوداګریزې هوکړې لاسلیک کړې.

د طالبانو د کار او ټولنیزو چارو وزارت وايي، دا ځل په ۲۳ نویو حرفو کې هېواد ته له تازه راستانه شویو ۱۸۰۰ مسلکي او تخصصي افغان کارګر هم قطر ته استوي.

د طالبانو د ټولګټو چارو وزارت خبر ورکړی، چې په تېره اونۍ کې یې د اوسپنې پټلۍ له لارې له تاجکستان، ترکمنستان او ایران سره ۱۰۳۲۶۳ مټریک ټنه راکړه ورکړه کړې ده.

د طالبانو د ننګرهار کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ رياست د قرنطين مديريت مسوولينو په تورخم کې له پاکستان څخه وارد شوي پنځلس ټنه ليمو چې کانکر ناروغۍ وهلي وو، بېرته ياد هېواد ته لېږلي دي.

په غزني ولایت کې د خصوصي سکټور په ۲ نیم میلیونه ډالرو پانګونې سره د غنمو د اوړه کولو یوه کارخونه د شنبې په ورځ (د زمري ۱۸مه) د یو لړ مراسمو په ترڅ کې پرانېستل شوه.

په کاناډا کې یوازې په تېرې جولای میاشت کې تر ۴۰زره ډېرو کسانو خپلې دندې له لاسه ورکړې دي او په تېرو اتو میاشتو کې یې د استخدام کچه خورا ټیټه شوې ده. د دغه بې‌کارۍ لامل پر کاناډايي محصولاتو د امریکا له‌خوا د تعرفو لوړوالی ښودل شوی دی.

د افغانستان د اورګاډي ګډ کنسرسیوم مرستیال ویلي، چې په ورستیو میاشتو کې د خواف ـ هرات د اوسپني پټلۍ له لارې افغانستان ته د توکو انتقالات ډېر شوي دي او له دې لارې په میاشت کې ۴۰ زره ټنه توکي انتقالیږي.

په هرات کې یو پانګه‌وال خبر ورکړی، چې د دغه ولایت په صنعتي ښارګوټي کې یې د ۷مېلیونه امریکایي ډالرو په لګښت د اوسپنې ویلي کېدو فابریکه جوړه کړې ده. خان ګل اسحاقزي ویلي، چې دغه کارخونه په ورځ کې د ۱۵۰ ټنو په کچه د ډول، ډول اوسپنو ویلي کېدو ظرفیت لري.

که څه هم افغانستان د ۲۰۰۱ کال را وروسته د نړۍوالو سیاسي، پوځي او اقتصادي تحولاتو مرکز و؛ خو د ۲۰۲۱ کال په اګسټ میاشت کې د جمهوري نظام په پرځېدو او د طالبانو په بیا واکمنېدو د افغانستان په بېلابېلو برخو کې پراخ بدلونونه راغلي دي.