گزارش رویترز: طالبان در افغانستان امنیت آورد اما امید از مردم گرفته شد
طالبان روز دوشنبه در حالی "سالگرد پیروزی" شان را جشن گرفتند که افغانستان با فقر فزاینده، خشکسالی، سوءتغذیه و کمرنگ شدن امید زنان دست و پنجه نرم میکند.
رویترز در گزارشی میگوید هرچند طالبان امنیت نسبی در افغانستان آوردهاند، اما چشمانداز این کشور برای بسیاری تیره و تار است.
رویترز میگوید برخی از مردم در کابل به مناسبت یک سالگی پیروزی طالبان، تیراندازی شادیانه کردند، اما شهر ۴.۵ میلیون نفری یک سال پس از ورود این گروه آرام بود.
تهیه کنندگان این گزارش میگویند از زمانی که طالبان روی کار آمده، افغانستان امنتر است، اگرچه شاخه محلی داعش چندین حمله انجام داده است.
با این حال، به باور رویترز این امنیت نسبی نمیتواند ابعاد چالشی را که طالبان برای قرار دادن افغانستان در مسیر رشد اقتصادی و ثبات با آن مواجه است، بپوشاند. فشارهای زیادی بر اقتصاد وجود دارد که عمدتاً ناشی از انزوای این کشور است زیرا دولتهای خارجی از بهرسمیت شناختن حاکمان آن خودداری میکنند.
علاوه بر این، کمکهای انکشافی که افغانستان به شدت به آن متکی بود، قطع شده است. جامعه جهانی برای ادامه این کمکها از طالبان تقاضا کردهاست که به حقوق افغانها، به ویژه دختران و زنانی که دسترسیشان به کار و تحصیل محدود شده است، احترام بگذارند.
در همان حال، طالبان خواستار آزادسازی ۹ میلیارد دالر ذخایر بانک مرکزی در خارج از افغانستان هستند، اما مذاکرات با ایالات متحده با موانع برخورده است. از جمله اینکه امریکا خواستار آن است که یکی از اعضای تحریم شده طالبان از سمت خود به عنوان معاون بانک مرکزی افغانستان کناره گیری کند.
اما طالبان از تسلیم شدن به این خواستهها خودداری میکنند و میگویند که آنها به تمام حقوق افغانها در چارچوب تفسیر خود از قوانین اسلامی احترام میگذارند.
رویترز به این باور است تا زمانی که یک تغییر عمده در موضع هر یک از طرفین رخ ندهد، هیچ راه حلی فوری برای قیمتهای رو به افزایش، افزایش بیکاری و گرسنگی که با فرا رسیدن زمستان بدتر می شود، وجود ندارد.
چشمانداز تیره و تار آینده
آمنه آرزو، یک داکتر از ولایت غزنی در جنوب شرقی به رویترز گفت: "ما همه به سوی تاریکی و بدبختی میرویم." مردم آیندهای ندارند، به ویژه زنان."
حدود ۲۵ میلیون از شهروندان افغانستان در حال حاضر در فقر زندگی می کنند، بیش از نیمی از جمعیت، و سازمان ملل تخمین میزند که بهدلیل رکود اقتصادی، ممکن است در سال جاری تا ۹۰۰ هزار شغل از بین برود.
فاطمه که در ولایت هرات در غرب افغانستان زندگی میکند، هم گفت که در طول یک سال گذشته متوجه بهبود امنیت شده است، اما با ناراحتی خاطرنشان کرد که مکاتب دخترانه بسته شده و فرصتهای شغلی برای زنان وجود ندارد.
مانند بسیاری از افغانها، او از ترس انتقام خواست که فقط از نام کوچکش استفاده شود.
جاوید، اهل ولایت جنوبی هلمند، که در گذشته شاهد نبردهای شدید بود، گفت که از زمانی که طالبان به قدرت بازگشتند، امنیت به طرز چشمگیری بهبود یافته است، اما تورم بهطور افسارگسیخته افزایش یافته است.
آخرین باری که طالبان در اواخر دهه ۱۹۹۰ بر افغانستان حکومت کردند، زنان نمیتوانستند کار کنند، دختران از تحصیل منع شدند و قوانین سختگیرانه اسلامی به طرز وحشیانهای از جمله از طریق اعدام در ملاء عام اجرا شد.
جامعه مدنی و رسانههای مستقل نیز کاهش یافته و بسیاری از اعضای آن افغانستان را ترک کردهاند. نمایندگی سازمان ملل در افغانستان در بررسی اخیر خود گفت که این گروه با دستگیری روزنامه نگاران، فعالان و معترضان، زمینه مخالفت را محدود کرده است.
اما سخنگوی طالبان با رد گزارش سازمان ملل میگوید که بازداشتهای خودسرانه را اجازه نمیدهند.
نویسندگان گزارش میگویند که طالبان از طریق یک اداره موقت با وزرای سرپرست افغانستان را اداره میکنند که تصمیمات آن از سوی رهبر معنوی این گروه که در شهر جنوبی قندهار مستقر است، ممکن است لغو شود.
هنوز هیچ تصویر که مشخص کند رهبر این گروه زنده است، منتشر نشده است.
برخی از کارشناسان حقوق میگویند که روشن نیست قوانین حقوقی و اخلاقی شریعت چگونه در عمل تفسیر و اعمال میشود.
زلمی نشاط، کارشناس قانون اساسی افغانستان که قبلا به عنوان مشاور دولت کار میکرد، به رویترز گفت: "بدیهیترین مشکل این است که قانون یکسانی ندارد."