مرکز مطالعات خاورمیانه در تحلیلی نوشت که جمهوری اسلامی با فاصله گرفتن از متحدان فارسی‌زبان سابق خود در افغانستان، به ویژه جبهه مقاومت ملی، روابط خود با طالبان را تقویت کرده است. در این تحلیل آمده است که ایران از هرگونه حمایت مسلحانه علیه طالبان خودداری کرده است.
این مرکز تحقیقاتی نوشته است که جمهوری اسلامی با رویکرد جدیدی به حمایت از طالبان پرداخته و تلاش می‌کند با ایجاد روابط جدید با گروه‌های تندرو، به یک قدرت اسلامی چندمذهبی تبدیل شود.
احمد سیر داوودزی، نویسنده این تحلیل، می‌گوید که تحویل سفارت افغانستان در تهران به طالبان نمونه‌ای این رویکرد است.
در این تحلیل آمده است که حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه ایران در امور افغانستان، گفته که روابط ایران با طالبان نسبت به حکومت قبلی افغانستان بهتر شده است.
همچنین به نقل از مقام‌های ایرانی آمده است که جمهوری اسلامی از مخالفت مسلحانه علیه طالبان حمایت نخواهد کرد و این موضع‌گیری جبهه مقاومت را مجبور کرده است در جست‌وجوی حامیان جایگزین، مانند تاجیکستان باشد.
این مرکز نوشته که تغییر رویکرد ایران نسبت به متحدان فارسی‌زبان نگرانی‌هایی را در میان برخی گروه‌های فارسی‌زبان افغانستان برانگیخته است که طالبان را به سرکوب هویت فرهنگی و زبانی متهم می‌کنند.
براساس این تحلیل، این تغییرات می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر وضعیت داخلی افغانستان و روابط منطقه‌ای داشته باشد.
نویسنده همچنین به نزدیکی روابط قم و قندهار اشاره کرده و نوشته است که هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، با گروهی به نام شورای هلمند که به عنوان طالبان ایرانی شناخته می‌شوند و پایگاه‌هایی در ایران داشتند، ارتباط داشته است.
در این تحلیل آمده که طالبان از الگوهای سپاه پاسداران در زمینه‌های نظامی و اقتصادی پیروی می‌کند و علی‌رغم اختلافات دو کشور بر سر حقابه و مدیریت مرزها، روابط قم و قندهار به قوت خود باقی مانده است.
تحلیل همچنین تاکید کرده که کاهش نفوذ امریکا در خاورمیانه باعث شده که کشورهای منطقه بیشتر به سمت ایران متمایل شوند و جمهوری اسلامی فرصت‌های بیشتری برای تحقق اهدافش پیدا کرده است.
