با قطع کمک‌های خارجی و تعلیق برنامه‌های اسکان مجدد از سوی ترامپ، پاکستان تصمیم به اخراج گسترده مهاجران و پناهجویان افغان گرفته است. این اقدام، ۸۷۰ هزار افغان را در آستانه بازگشت اجباری قرار داده و نگرانی‌ها از یک بحران انسانی را تشدید کرده است.
قیصر خان افریدی، سخنگوی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در پاکستان، گفت که توقف کمک‌های مالی امریکا «تاثیر عظیمی» بر عملیات این نهاد خواهد داشت و افزود که «توانایی ما برای پاسخگویی در مواقع اضطراری نیز به شدت به چالش کشیده شده است.»
پاکستان از دهه‌ها بدین‌سو میزبان حدود ۳ میلیون مهاجر و پناهجو از افغانستان است که طی دهه‌ها جنگ و پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ به پاکستان پناه آورده‌اند.
وزارت داخله پاکستان این ماه به ۸۷۰ هزار دارنده کارت شهروندی افغان که اسلام‌آباد از سال ۲۰۱۷ صدور آن را آغاز کرده بود، هشدار داد که قبل از آغاز اخراج اجباری در اول اپریل، «داوطلبانه» این کشور را ترک کنند.
افزون بر آن، بیش از ۲۰ هزار پناهجوی افغان و خانواده‌های شان نیز در انتظار اسکان مجدد در امریکا تحت ویزای ویژه مهاجرت هستند که به افغان‌هایی که با نیروهای امریکایی و ناتو همکاری کرده‌اند، اعطا می‌شود.
پیشتر جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور امریکا، در مصاحبه‌ای گفت که روند بررسی پناهجویان افغان برای ورود به امریکا «بسیار ضعیف» است.
اسحاق دار، وزیر خارجه پاکستان، ماه گذشته گفت که پناهجویان افغان نیز در صورت عدم پذیرش آنها از سوی واشنگتن تا سپتامبر، اخراج خواهند شد.
سخنگوی وزارت خارجه امریکا پیشتر اعلام کرد که واشنگتن در «ارتباط نزدیک» با اسلام‌آباد در مورد «وضعیت اتباع افغان در مسیرهای اسکان مجدد در امریکا» قرار دارد. این سخنگو همچنین گفت که روند پردازش ویزای ویژه مهاجرت برای افغان‌ها همچنان ادامه دارد و دارندگان این ویزا «می‌توانند خودشان ترتیبات پرواز تجاری به امریکا را انجام دهند.»
بر اساس داده‌های کمیساریای عالی سازمان ملل، در اواخر سال ۲۰۲۳، پاکستان روند اخراج اجباری مهاجران افغان را آغاز کرد که هشدارهایی درباره بحران بشردوستانه را به دنبال داشت. از آن زمان تاکنون، بیش از ۸۰۰ هزار نفر به افغانستان اخراج شده‌اند.
پاکستان علت تشدید اخراج‌ها را به افزایش خشونت در مناطق مرزی خود با افغانستان پس از تسلط طالبان بر کابل عنوان کرده است. سهیل شاهین، رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر، اما گفت که استفاده پاکستان از مهاجران به عنوان «ابزار فشار» کمکی برای حل مسائل بین دو کشور نخواهد کرد.
تحلیل‌گران هشدار داده‌اند که افغانستان، که تحت فشار تحریم‌ها و از دست دادن کمک‌های غربی در بحران شدید اقتصادی قرار دارد، در ادغام میلیون‌ها آواره بازگشتی با چالش روبه‌رو خواهد شد.
گراهام اسمیت، مشاور ارشد گروه بحران، گفت که بازگشت‌کنندگان «با یک فاجعه واقعی بشردوستانه و اقتصادی مواجه خواهند شد که قادر به حل فوری نیست.»
