در پی حمله مرگبار به کلیسایی در دمشق، حکومت سوریه، داعش را مسئول این حمله دانست. حکومت سوریه اعلام کرد که این حمله تلاشی ناکام برای ضربه زدن به همزیستی ملی، بیثباتی سیاسی و خدشهدار کردن دستاوردهای دولت و رهبری سوریه است.
در یک حمله انتحاری روز یکشنبه در کلیسای الیاس مقدس در حومه دمشق، دستکم ۲۰ نفر کشته و ۵۰ نفر زخمی شدند. احتمال افزایش تعداد قربانیان نیز وجود دارد.
این حمله زمانی رخ داد که مسیحیان در حال نیایش در کلیسا بودند.
وزارت امور خارجه سوریه در بیانیهای اظهار داشت: «این حمله، صرفاً حملهای به یک طایفه خاص نیست، بلکه حملهای به هویت جمعی سوریه به عنوان یک کشور و ملت است. سوریه، مسئول این جنایت را گروه تروریستی داعش و حامیان آن میداند.»
حکومت سوریه از جامعه بینالمللی و شورای امنیت سازمان ملل متحد خواست که این حمله را محکوم کرده و از این کشور در مبارزه با تروریسم و تامین امنیت و ثبات حمایت کنند.
حکومت جدید سوریه تاکید کرد که این حمله عزم آنها را برای ساختن سوریهای امن و یکپارچه تقویت خواهد کرد.
وزارت داخله سوریه جزئیاتی از این رویداد ارائه کرد و اعلام داشت که یک جنگجوی داعش وارد کلیسا شده، به سمت مردم شلیک کرده و سپس جلیقه انتحاری خود را منفجر کرده است.
کریم سجادپور، از کارشناسان برجسته امور ایران در موسسه کارنگی نوشت که حمله امریکا تحول عمیقی در ایران و منطقه ایجاد خواهد کرد.
او روز یکشنبه در حساب خود در اکس نوشت که امریکا پس از حملاتش به سایتهای هستهای ایران بر صلح و دیپلوماسی تاکید کرد اما حکومت ایران این اقدام را فصلی دیگر در روابط خصمانه چهل سالهاش با ایالات متحده میبیند.
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران امروز در گفتوگو با ایمانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه گفت که کشورش باید به حمله امریکا پاسخ دهد. اما، سجادپور باور دارد که «بسیاری از گزینههای ایران برای پاسخگویی به حمله امریکا، از نظر استراتژیک معادل بمبگذاری انتحاری است.»
او نوشت: «آنها میتوانند به سفارتخانهها و پایگاههای ایالات متحده حمله کنند، تاسیسات نفتی در خلیج فارس را مورد هدف قرار دهند، تنگه هرمز را مینگذاری کنند، اما رژیم جمهوری اسلامی احتمالاً از پسلرزههای اقدامات خود جان سالم به در نمیبرد.»
مجلس ایران روز یکشنبه طرح بستن تنگه هرمز، یکی از آبراههای بینالمللی استراتژیک برای تجارت و انتقال انرژی را تصویب کرد. این کشور همچنان تهدید کرده که در صورت مشارکت امریکا در حملات اسرائیل به این کشور، به پایگاههای نظامی آن در خاورمیانه حمله خواهد کرد.
سجادپور نوشت که حملات اسرائیل و امریکا هزینههای هنگفت مالی را بر جمهوری اسلامی تحمیل کرده و باعث تحقیر گسترده آن شده است.
او گفت: «بر اساس برآوردها، برنامه هستهای ایران، با در نظر گرفتن هزینههای از دست رفته و تحریمها، حداقل ۵۰۰ میلیارد دالر برای این کشور هزینه داشته است اما اکنون نه انرژی هستهای دارد و نه بازدارندگی اتمی. رژیم ایران در مواجهه با چنین تحقیر عظیمی ممکن است به دنبال راههای مختلفی برای انتقامجویی باشد.»
برخلاف تاکید امریکا بر تسلیمی ایران در برابر خواست واشنگتن مبنی بر برچیدن برنامه اتمیاش، سجادپور باور دارد که علی خامنهای، رهبر ایران تسلیم دستورات و فشار بیرونی نمیشود. چون، از نظر خامنهای، کوتاه آمدن به معنای امتیازگیری بیشتر ایالات متحده خواهد بود.
ایران بارها گفته است که خواست امریکا برای کنار گذاشتن برنامه هستهای و تولید موشکهای بالستیکاش را نمیپذیرد و آن را جز حقوق مشروع ملی خود میداند. در همین حال، وزیر خارجه ایران گفته است که بیش از این به دیپلوماسی با ایالات متحده باور ندارد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا امروز در مصاحبه با فاکسنیوز گفت که ایران میتواند نیروگاه اتمی داشته باشد اما حق غنیسازی اورانیوم در داخل را ندارد.
با آغاز حمله امریکا، موسوم به عملیات «چکش نیمهشب»، به سایت اتمی ایران در روز شنبه، گروهی از بمبافکنهای بی–۲ از پایگاه خود در ایالت میزوری امریکا به پرواز درآمدند و در مسیر جزیره گوام در اقیانوس آرام دیده شدند.
کارشناسان پرواز این بمبافکنها را بهعنوان پیشزمینهای برای حمله احتمالی امریکا به ایران تفسیر کردند. اما پرواز این جنگندهها صرفاً برای فریب بود.
گروه واقعی متشکل از هفت فروند بمبافکن بی–۲ که با بالهای خفاشی خود شناخته میشوند، بهصورت پنهانی بهسمت شرق امریکا پرواز کردند.
این پرواز که ۱۸ ساعت به طول انجامید، با حداقل ارتباطات انجام شد و در میانه راه سوختگیری هوایی صورت گرفت.
ارتش امریکا یکشنبه این موضوع را فاش کرد.
در حالیکه بمبافکنها به حریم هوایی ایران نزدیک میشدند، یک زیردریایی امریکایی بیش از ۲۴ فروند راکت کروز تاماهاک زمینبهزمین شلیک کرد.
جنگندههای امریکایی نیز بهعنوان طعمه در جلوی بمبافکنها پرواز کردند تا در صورت وجود جنگندهها یا سامانههای موشکی ایران، آنها را شناسایی و منحرف کنند.
این حمله به سه سایت اصلی هستهای ایران، بزرگترین عملیات تاکتیکی تاریخ با استفاده از بمبافکنهای بی–۲ بود و از لحاظ طول مدت، پس از عملیات امریکا در واکنش به حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، دومین عملیات طولانی این هواپیماها محسوب میشود.
بمبافکنهای بی–۲ در این عملیات ۱۴ بمب سنگرشکن جیبییو–۵۷ موسوم به «نفوذگر عظیم مهمات» را رها کردند.
هر کدام از این بمبها ۳۰ هزار پوند (حدود ۱۳٬۶۰۰ کیلوگرام) وزن دارند.
طبق اعلام پنتاگون، در این عملیات بیش از ۱۲۵ هواگرد نظامی امریکا مشارکت داشتند.
از دیدگاه ارتش امریکا، این عملیات یک موفقیت تاکتیکی چشمگیر بود.
ژنرال دن کین، رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح امریکا، یکشنبه در پنتاگون به خبرنگاران گفت: «نیروهای ایرانی حتی یک گلوله هم بهسمت هواپیماهای امریکایی شلیک نکردند و کاملا غافلگیر شدند.»
کین گفت: «جنگندههای ایران پرواز نکردند، و بهنظر میرسد سامانههای موشکی پدافند هوایی ایران نیز در طول ماموریت نتوانستند ما را شناسایی کنند. ما عنصر غافلگیری را حفظ کردیم.»
با این که پرواز و حمله این جنگنده ها موفق بود اما پنتاگون و جامعه اطلاعاتی امریکا هنوز گزارش نهایی خود را درباره موفقیت این حمله ارائه نکرده اند. برخی از مقامهای امریکایی و اسرائیلی روز یکشنبه به نیویارک تایمز گفتند که سایت فردو که از نظر اسرائیل برای برنامه اتمی ایران کلیدی است، آسیب شدید دیده اما برخلاف ادعای ترامپ نابوده نشده است.
شماری از مقامات امریکایی و اسرائیلی روز یکشنبه به روزنامه نیویارک تایمز گفتند که تاسیسات فردو به شدت آسیب دیده اما نابود نشده اند. این در حالیست که رئیسجمهور ترامپ پس از پایان حملات به فردو گفت که این عملیات «موفقیتآمیز» بود و تاسیسات غنیسازی اتمی ایران «کاملاً منهدم شدند.»
این اظهارات اولیه ترامپ با ارزیابیهای محتاطانهتر ارتش امریکا و اسرائیل در تضاد است.
دو مقام مطلع اسرائیلی به این روزنامه گفتند که بر اساس تحلیل اولیه ارتش اسرائیل، تاسیسات هستهای به شدت مستحکم فردو در حمله امریکا متحمل خسارت جدی شده، اما به طور کامل نابود نشده اند. این مقامات همچنین گفتند که ایران احتمالا تجهیزاتی مانند اورانیوم را از این تاسیسات به جای دیگر منتقل کرده است.
یک مقام ارشد امریکایی نیز با تایید اظهارات منابع اسرائیلی، اذعان کرد که فردو به طور کامل نابود نشده، اما به شدت به آن آسیب رسیده و «از دسترس خارج شده است.» او خاطرنشان کرد که حتی ۱۲ بمب سنگرشکن نیز نمیتوانستند این سایت را به طور کامل نابود کنند.
نیویارک تایمز نوشت که اسرائیل و امریکا در حال ارزیابی خسارات تاسیسات فردو اند و آنها هنوز به هیچ نتیجهگیری نهایی نرسیدهاند.
جنگندههای بی-۲ امریکا دستکم ۷ بمب ۱۳ تنی بر تاسیسات فردو ریختند. این بمبهای سنگرشکن برای از میان بردن تاسیسات زیرزمینی نظامی ساخته شده اند. همچنین تاسیسات اتمی نطنز و اصفهان نیز مورد شلیک راکتهای سنگین قرار گرفتند.
مقامات ارشد پنتاگون روز یکشنبه ادعای ترامپ در مورد موفقیت عملیات را تکرار کردند، اما در عین حال تاکید کردند که ارزیابی نهایی تاثیرات این عملیات زمانبر خواهد بود.
ژنرال دن کین، رئیس جدید ستاد مشترک ارتش امریکا گفت که بنا به ارزیابی اولیه هر سه سایت متحمل «خسارت و تخریب شدید» شدهاند، اما افزود که انجام قضاوت نهایی درباره از میان بردن توانایی این تاسیسات و هستهای ایران زود است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در یک نشست خبری گفت که این کشور در حال «محاسبه خسارات» ناشی از حمله است.
تصاویر ماهوارهای جدید که اندکی پس از حملات امریکا به سایت هستهای فردو گرفته شدهاند، آسیب و حفرههای ناشی از بمبهای امریکایی را نشان میدهند. این تصاویر که توسط پلنت لب گرفته شدهاند، تغییراتی در ظاهر زمین و غبار در نزدیک مکانهای احتمالی حمله را نشان میدهند.
میک مولروی، یکی از مقامات سابق پنتاگون و سازمان سیا، درباره این حمله گفت: «با نوع و مقدار مهمات استفاده شده، احتمالاً برنامه سلاح هستهای ایران دو تا پنج سال به عقب خواهد افتاد.»
او افزود: «یک ارزیابی کامل خسارت جنگی در روزهای آینده برای تعیین دقیقتر آن انجام خواهد شد.»
دن کین، رئیس ستاد مشترک ارتش امریکا، گفته که نیروهای امریکایی در خاورمیانه در حالت «آمادهباش کامل» قرار دارند و «به هرگونه حمله تلافیجویانه ایران یا نیروهای نیابتی آن پاسخ خواهند داد.» او هشدار داد که اگر ایران تصمیم به حملات تلافیجویانه بگیرد، «تصمیم بسیار بدی خواهد بود.»
جنرال دن کین روز یکشنبه در یک نشست خبری درباره حمله امریکا به مواضع هستهای ایران گفت تنها شمار بسیار اندکی از رهبران در واشنگتن از جزئیات و زمان حمله به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی مطلع بودند.
او افزود: «نیروهای ما همچنان در حالت آمادهباش کامل هستند و کاملا در موقعیتی هستند که بتوانند به هرگونه حمله تلافیجویانه ایران یا نیروهای نیابتی پاسخ دهند؛ که چنین حملهای تصمیمی بسیار بد خواهد بود. ما از خود دفاع خواهیم کرد. ایمنی نیروهای نظامی و غیرنظامی ما بالاترین اولویت ماست.»
مقامهای ارشد پنتاگون روز یکشنبه اعلام کردند که ۴۰ هزار نیروی امریکایی مستقر در سراسر خاورمیانه، پیشاپیش از حمله به ایران مطلع نشده بودند.
جنگ میان ایران و اسرائیل، احتمال حملات به نیروهای امریکایی در منطقه را افزایش داده است و همین تهدید احتمالی، فرماندهان امریکایی را واداشته تا تصمیمهای جدی برای کاهش خطر اتخاذ کنند.
سال گذشته، سه سرباز امریکایی در پی حمله پهپادی نیروهای نیابتی مورد حمایت ایران به محل اقامتشان در پایگاهی در اردن کشته شدند. در سال ۲۰۲۰ نیز، پس از ترور قاسم سلیمانی، فرمانده ارشد جمهوری اسلامی توسط امریکا، تهران ۱۶ موشک به پایگاههای امریکایی در عراق شلیک کرد که در نتیجه آن، دهها سرباز امریکایی زخمی شدند.
ایراناینترنشنال خبر داد که نیروهای سپاه پاسداران در تهران خانواده یکی از مجریان این شبکه را بازداشت کردهاند تا او را برای قطع همکاری با این رسانه تحت فشار قرار دهند. ایراناینترنشنال اعلام کرد که پدر، مادر و برادر کوچکتر این مجری در حال حاضر در مکان نامعلومی نگهداری میشوند.
طبق این گزارش، این مجری زن شبکه ایراناینترنشنال بامداد شنبه ۳۱ جوزا تماسی تلفنی از پدرش دریافت کرد که در آن از او خواسته شد از همکاری با این شبکه کنارهگیری کند.
در خبر آمده است که در پسزمینه این تماس، صدای ماموران امنیتی جمهوری اسلامی شنیده میشد که جملات مورد نظر را به پدرش دیکته میکردند.
پدر این مجری در این تماس خطاب به او گفت: «هزار بار از تو خواستم استعفا دهی. دیگر انتظار چه عواقبی را داری؟ باید استعفا دهی.»
سخنگوی ایراناینترنشنال با صدور بیانیهای اعلام کرد این شبکه «اقدام اخیر رژیم ایران در ربودن اعضای خانواده یکی از خبرنگاران خود را بهشدت محکوم میکند؛ اقدامی هولناک که در واقع گروگانگیری با هدف وادار کردن همکار ما به استعفا از سمتش است».
او افزود: «این روش بهشدت مذموم، نشاندهنده تداوم خطرناک کارزار بیرحمانه رژیم برای ساکتکردن صداهای منتقد و از میان بردن روزنامهنگاری مستقل است.»
اعمال فشار بر خانوادههای کارکنان ایراناینترنشنال موضوع تازهای نیست و بسیاری از آنها سالهاست که با آزار مستمر، تهدید و نظارت امنیتی مواجهاند. اما آنچه اکنون رخ داده، از ورود فشارها به مرحلهای جدید و نگرانکننده حکایت دارد.
در بیانیه ایراناینترنشنال همچنین آمده است: «بازداشت بستگان یک خبرنگار، همراه با شکنجه روانی، تلاشی ظالمانه و حسابشده برای در هم شکستن اراده خبرنگاران ما از طریق هدف قرار دادن عزیزانشان است. این اقدام نقض صریح اصول بینالمللی حقوق بشر به شمار میرود و در عین حال، بیانگر ابعاد نگرانکنندهای از تلاش رژیم برای ساکت کردن رسانههای مستقل و سرکوب حقیقت به هر قیمتی است.»
سخنگوی ایراناینترنشنال اضافه کرد این نگرانی فزاینده وجود دارد که جمهوری اسلامی وارد مرحلهای تازه از سرکوب افسارگسیخته شده که در پی آن، افراد مرتبط با رسانههای مستقل یا نهادهای بینالمللی ممکن است با خطر گروگانگیری و رفتارهای بیرحمانه مواجه شوند.
ایراناینترنشنال از سازمان ملل متحد و کشورهای عضو آن، نهادهای بینالمللی حقوق بشر و نهادهای ناظر بر رسانهها میخواهد این اقدام ارعابآمیز حکومت ایران را محکوم کنند و حداکثر فشار ممکن را برای آزادی فوری و بدون قید و شرط خانواده مجری این شبکه بر مقامات جمهوری اسلامی وارد آورند.
سخنگوی ایراناینترنشنال تاکید کرد این شبکه در برابر تلاشها برای خاموشکردن صدای خود عقبنشینی نخواهد کرد و همچنان به ماموریتش در ارائه اخبار مستقل و دقیق به مردم ایران متعهد باقی خواهد ماند.
