سران ناتو بر سر افزایش بودجه دفاعی توافق کردند

سران ناتو امروز در شهر لاهه هالند گرد هم آمدند تا در واکنش به فشارهای دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، بر سر افزایش بودجه دفاعی کشورهای عضو، توافق تازهای را تصویب کنند.
هدف اصلی این نشست، تعیین تعهد جدیدی برای اختصاص پنج درصد تولید ناخالص داخلی به هزینههای دفاعی است؛ رقمی که دو برابر سقف پیشین ناتو عنوان شده است.
این تصمیم در حالی اتخاذ میشود که حملات اخیر امریکا به تأسیسات هستهای ایران، فضای نشست را تحتالشعاع قرار داده است. برخی ناظران نگراناند که واکنش احتمالی ایران یا اختلافات داخلی میان اعضا، انسجام ناتو را با چالش مواجه کند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، مارک روته، نخستوزیر پیشین هالند و سرمنشی جدید ناتو که میزبانی این نشست را برعهده دارد، تلاش کرده است پیام وحدت و قاطعیت به مسکو ارسال کند.
رویترز نوشته است که با اینحال، نشانههایی از شکاف در درون این ائتلاف دیده میشود؛ از جمله مخالفت علنی نخستوزیر اسپانیا با هدف پنج درصدی، هرچند در نهایت بیانیه پایانی نشست را تأیید کرد.
بر اساس برنامه جدید، ۳.۵ درصد تولید ناخالص داخلی به تسلیحات و نیروهای نظامی و ۱.۵ درصد دیگر به پروژههای زیربنایی امنیتی مانند تقویت جادهها، بنادر و دفاع سایبری اختصاص خواهد یافت. پیشبینی میشود این تغییر منجر به صرف صدها میلیارد دالر بیشتر در حوزه دفاعی طی یک دهه آینده شود. تخمینها حاکی است که اعضای ناتو در سال گذشته حدود ۲.۶ درصد از GDP جمعی خود را به دفاع اختصاص دادهاند که بخش عمده آن متعلق به ایالات متحده با رقم ۸۱۸ میلیارد دالر بوده است.
ایالات متحده تأکید دارد که زمان آن رسیده است تا کشورهای اروپایی مسئولیت بیشتری در دفاع از قاره خود بپذیرند. در مقابل، برخی رهبران اروپایی خواهان گذار تدریجی هستند و هشدار میدهند که خلأهای دفاعی میتواند از سوی روسیه مورد سوءاستفاده قرار گیرد.
در بیانیهای که خبرگزاری رویترز آن را مشاهده کرده، اعضای ناتو بار دیگر بر تعهد خود به اصل دفاع جمعی طبق ماده ۵ پیمان واشنگتن تأکید کردهاند. با این حال، موضوعات حساس مانند روابط با روسیه یا ادامه حمایت از اوکراین، برای جلب رضایت ترامپ از دستورکار اصلی نشست کنار گذاشته شدهاند.
در همین حال، حضور ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، نیز تنها به شرکت در ضیافت شام پیش از نشست محدود شد و از شرکت در جلسه رسمی سران بازماند؛ اقدامی که به روابط پرتنش میان او و دونالد ترامپ نسبت داده میشود.
برخی تحلیلگران هشدار میدهند که در صورت فقدان برنامهریزی دقیق یا تعمیق اختلافات درون ائتلاف، ناتو ممکن است در برابر دید جهانیان متفرق و شکننده ظاهر شود؛ در حالیکه اروپا با تهدیدات فزاینده از سوی روسیه و احتمال کاهش حضور نظامی ایالات متحده در خاک خود مواجه است.