دولت روسیه بهتدریج ابتدا نام طالبان را از فهرست گروههای تروریستی خود حذف کرد و پس از پذیرش سفیر طالبان در مسکو، روز پنجشنبه گذشته نخستین کشوری در جهان شد که حکومت این گروه را بهرسمیت شناخت.
پس از این تصمیم، شمار زیادی از سیاستمداران افغان در بیرون از کشور، چهرههای سرشناس، فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر و بهویژه فعالان حقوق زنان، این تصمیم روسیه را نادرست خوانده و گفتهاند که این اقدام، افغانستان را چند سال دیگر به عقب برد.
منتقدان، از جمله فعالان حقوق زنان، هشدار دادهاند که این اقدام موجب مشروعیتبخشی به محدودیتهای شدیدی میشود که طالبان علیه زنان اعمال کردهاند، و میگویند این اقدام به حمایت ضمنی از نقض حقوق بشر در افغانستان تعبیر میشود.
در حالی که انتقاد از طالبان در داخل افغانستان به شدت سرکوب میشود و کمتر کسی جرأت میکند علناً از این گروه انتقاد کند، یک جوان کابلی با نام مستعار عاطف به خبرگزاری فرانسه گفته است که باور ندارد روابط بهتر میان افغانستان و روسیه، تأثیری در بهبود زندگی مردم عادی داشته باشد.
این جوان ۲۵ ساله که در حال حاضر بیکار است، گفت: «فکر میکنم افغانستان دوباره در دام روسها گرفتار خواهد شد، مشکلات بیشتر میشود و مردم مانند گذشته همچنان در رنج خواهند بود. مردم در هر صورت به مبارزه خود ادامه خواهند داد.»
در همین حال، یک مرد ۵۸ ساله دیگر در کابل به نام گلمحمد گفته است که در روزهای اخیر نگرانی در میان مردم افغانستان بیشتر شده و تأکید کرده است که جامعه جهانی باید راهحلی پایدار برای بحران افغانستان پیدا کند. او گفته است: «با در نظر گرفتن وضعیت کنونی افغانستان و تمام مشکلات، همه مردم نگراناند. اگر جهان افغانستان را بهرسمیت بشناسد، ما خوشحال خواهیم شد، چون در حال حاضر حتی کوچکترین چیز هم برای ما اهمیت دارد.»
جمالالدین سیر، ۶۷ ساله، با وجود خاطرات تلخ از تهاجم شوروی در سال ۱۹۷۹ که به گفته خودش «همه چیز را از دست داد» و به پاکستان پناهنده شد، اکنون میگوید «اولویتها تغییر کردهاند.» او پیشبینی میکند که «اکنون تجارت و رفاه اقتصادی شکوفا خواهد شد.» این پیلوت بازنشسته همچنین گفته است که سایر کشورها، چه غربی و چه شرقی، باید حکومت طالبان را بهرسمیت بشناسند و «دست از پخش تبلیغات علیه امارت اسلامی بردارند.»
زهرا هاشمی، از هرات، میگوید: «مهمترین پیامد این تصمیم برای مردم، ناامیدی، ترس و احساس بیپناهی است. ما نزدیک به چهار سال است که چشم به راه جامعه جهانی دوختهایم، بهویژه به کشورهای مدعی آزادی، برابری و حقوق بشر. ما انتظار داشتیم که آنها طالبان را وادار به تشکیل یک حکومت فراگیر و مشروع کنند، نه اینکه به یک رژیم زنستیز، مستبد و واپسگرا مشروعیت ببخشند. اقدام روسیه، عملاً دروازه را بهروی سایر کشورها باز کرد تا همین مسیر را ادامه دهند.»
فعالان حقوق زنان، بهویژه آنهایی که خواستار انزوای حکومت طالباناند، تصمیم روسیه را یک عقبگرد میدانند. به گفته آنها، این اقدام محدودیتهای اعمالشده از سوی طالبان بر زنان را بهنوعی مشروعیت میبخشد.
محسن، ساکن کابل با انتقاد از روابط پنهانی برخی کشورها با طالبان میگوید: «روسیه دستکم رسمأ اعلام کرد که طالبان را بهرسمیت میشناسد، اما کشورهای دیگری مثل آلمان، ناروی و بریتانیا، با این گروه روابط پنهانی دارند. این رفتارها نشان میدهد که شعارهای حقوق بشری برای این کشورها دیگر معنا ندارد. هرکدام دنبال منافع خودشان هستند، اما بهای این سیاستها را ما مردم افغانستان میپردازیم.»
او هشدار میدهد که طالبان نهتنها به ارزشهای حقوق بشری پایبند نیست، بلکه تعامل با این گروه، راه را برای گسترش تروریزم و افراطگرایی در منطقه و جهان هموار میسازد.
در پی این تصمیم روسیه، کشورهای منطقه، بهویژه همسایگان افغانستان، موضعگیری محتاطانهای اتخاذ کردهاند. چین تصمیم روسیه را در این زمینه ستود و
پاکستان اعلام کرد که عجلهای برای بهرسمیت شناسی طالبان ندارد.
مقامهای روسی و طالبان این اقدام را گامی بهسوی همکاریهای گستردهتر، بهویژه در زمینههای اقتصادی و امنیتی، ستودهاند.