دیک چنی، حامی حمله امریکا به افغانستان و عراق در سن ۸۴ سالگی درگذشت
دیک چنی، وزیر دفاع و معاون جورج بوش، رئیسجمهور سابق امریکا، روز سهشنبه بر اثر بیماری قلبی و عروقی در سن ۸۴ سالگی درگذشت. از دید تاریخنگاران، چنی یکی از قدرتمندترین معاونان رئیسجمهور در تاریخ ایالات متحده محسوب میشد.
چنی که از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۹ معاون جورج بوش پسر بود، بهشدت برای گسترش اختیارات ریاستجمهوری تلاش کرد. او همچنین نفوذ دفتر معاونت ریاستجمهوری را با تشکیل یک تیم امنیت ملی گسترش داد؛ تیمی که خود به یکی از مراکز قدرت درون حکومت بوش تبدیل شد.
او در روز ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، هنگام وقوع حملات القاعده به نیویارک و واشنگتن، در دفتر خود حضور داشت. در حالیکه بوش به مکانی امن منتقل شد، چنی همراه با دونالد رامسفلد، وزیر دفاع پیشین، کنترول تصمیمگیریهای امنیتی را در دست گرفت.
بهزودی نیروهای امریکایی وارد افغانستان شدند تا علیه طالبان بجنگند و اعضای القاعده را تعقیب کنند.
اما جایگاه چنی در تاریخ، بیش از هر چیز با تصمیم امریکا برای حمله به عراق تعریف میشود. او در دوران ریاستجمهوری جورج اچ. دبلیو بوش، وزیر دفاع بود و در جنگ خلیج فارس (۱۹۹۱-۱۹۹۰) با صدام حسین مقابله کرد.
در آستانه جنگ عراق، چنی مدعی شد که احتمالا میان عراق و القاعده و حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ ارتباطی وجود دارد و صدام سلاحهای کشتار جمعی در اختیار دارد. در مارچ ۲۰۰۳، زمانیکه نیروهای امریکا و متحدانش به عراق حمله کردند، هیچ مدرکی برای این دو ادعا یافت نشد.
بر اساس پژوهش دانشگاه براون، از سال ۲۰۰۱ تاکنون «دستکم ۸۰۰ هزار نفر در نتیجه خشونت مستقیم جنگ در عراق، افغانستان، سوریه، یمن و پاکستان کشته شدهاند.»
او همچنین از «روشهای پیشرفته بازجویی» از مظنونان تروریستی که شامل غرق مصنوعی (واتربوردینگ) و محرومیت از خواب میشد، دفاع میکرد. اما دیگران، از جمله کمیته اطلاعات سنای امریکا و گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ضدتروریسم و حقوق بشر، این روشها را «شکنجه» خواندند.
نخستین جمهوریخواه در چند نسل
ریچارد بروس چنی در ۳۰ جنوری ۱۹۴۱ در شهر لینکلن ایالت نبراسکا، در روزی که رئیسجمهور وقت فرانکلین روزولت ۵۹ ساله شد، به دنیا آمد. پدر و مادرش، مارجوری و ریچارد چنی، از دموکراتهای سرسخت بودند.
او در کتاب خاطراتش «در زمان من» که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، نوشت: «در خانوادهام احتمالا از زمان جدم که در جنگ داخلی در جبهه اتحاد جنگید، من نخستین جمهوریخواه بودم.»
چنی دوران کودکیاش را در وایومینگ گذراند و بعدها وارد دانشگاه ییل شد، اما به گفته خودش «دانشجویی متوسط» بود و ترک تحصیل کرد.
چنی در سال ۱۹۶۲ در وایومینگ به کار روی خطوط انتقال برق و نیروگاههای زغالسنگ مشغول شد و سپس مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد علوم سیاسی را از دانشگاه وایومینگ گرفت.
چنی در سال ۱۹۶۹ بهعنوان کارآموز کانگرس وارد واشنگتن شد و در حکومتهای جمهوریخواه نیکسون و جرالد فورد سمتهای مختلفی بر عهده گرفت.
در طول ده سال نمایندگی وایومینگ در کانگرس، چنی کارنامهای بهشدت محافظهکار داشت؛ او همواره علیه حق سقط جنین رأی میداد و با آزادی نلسون ماندلا، رهبر زندانی آفریقای جنوبی، کنترول سلاح و بودجههای محیطزیستی و آموزشی مخالفت میکرد.
همسرش لین بعدها به چهرهای محافظهکار در مسائل فرهنگی بدل شد. دختر بزرگشان، لیز، در سال ۲۰۱۶ وارد مجلس نمایندگان شد و بهدلیل دیدگاههای جنگطلبانهاش، مشابه پدر، شناخته شد.
مری، دختر دوم چنی، که در امور مالی جمهوریخواهان فعالیت داشت، همجنسگراست و چنی آشکارا از روابط همجنسگرایان حمایت کرد؛ موضعی که او را در تضاد با تلاش حکومت بوش برای تصویب متمم قانون اساسی علیه ازدواج همجنسگرایان قرار داد.