بیش از نیم شفاخانههای درمان کرونا در افغانستان بسته شده اند

با آن که سازمان جهانی صحت از «سونامی» کووید۱۹ به دلیل شیوع نوع اومیکرون و دلتا هشدار میدهد، اما از میان ۳۸ شفاخانه اختصاصی درمان کرونا در افغانستان، تنها ۲۱ شفاخانه فعال است.

با آن که سازمان جهانی صحت از «سونامی» کووید۱۹ به دلیل شیوع نوع اومیکرون و دلتا هشدار میدهد، اما از میان ۳۸ شفاخانه اختصاصی درمان کرونا در افغانستان، تنها ۲۱ شفاخانه فعال است.
وزارت صحت عامه دلیل بسته شدن ۲۱ شفاخانه درمان کووید۱۹ را نبود منابع کافی مالی میداند. جاوید هژیر، سخنگوی وزارت صحت عامه افغانستان به رسانهها گفته است که آنان با نهادهای بینالمللی کمککننده در حال رایزنی برای بازگشایی شفاخانهها هستند.
به گفته این وزارت، سازمان جهانی صحت، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد و سازمان بینالمللی مهاجرت وعده تمویل شماری از شفاخانههای درمان کرونا را داده اند.
این وزارت میگوید که بانک جهانی تا سال ۲۰۲۴ تعهد کمک مالی به شفاخانههای درمان کرونا کرده بود. اما پس از به قدرت رسیدن طالبان، این کمک متوقف شده است.
در همین حال و با شیوع نوع اومیکرون، افغانستان با کمبود تجهیزات طبی برای تشخیص نوع جهش یافته کووید۱۹ مواجه است.
با آن که ثبت آمار مبتلایان به کرونا به دلیل نبود سیستم معیاری در افغانستان کمتر قابل اتکا است اما بر اساس آخرین آمار وزارت صحت عامه که در ۶ اپریل سال جاری میلادی بهروز شده، ۲۵۱۶ تن از اثر این بیماری در سراسر کشور جان باخته اند.

بلین هالت، جنرال بازنشسته نیروی هوایی و معاون قبلی نماینده نظامی امریکا در ناتو، می گوید که «خندهآور» است حکومت بایدن پروازهای تخلیه مردم از افغانستان را به دلیل ترس از این که طالبان از این پروازها برای فرستادن افراد خود به خارج از کشور استفاده کنند، به حالت تعلیق درآورده است.
اخیرا رسانههای امریکایی گزارش دادند که طالبان به جای افراد آسیبپذیر، میخواهند جنگجویان و هواداران خود را برای کار و حواله پول، به کشورهای دیگر بفرستند. اما به گفته این جنرال متقاعد امریکایی، حکومت ایالات متحده از تلاشهای بشردوستانه برای کمک به خروج افراد آسیبپذیر حمایت نمیکند.
او به شبکه خبری نیوزمکس گفت: «ما، کهنهسربازان و نهادهای بشردوستانه خود را داریم که میکوشند به بیرون کشیدن افغانها کمک کنند، و تنها چیزی که آنها نیاز دارند مقداری بودجه و کمی پول و حمایت از سوی حکومت است.»
هالت همچنان تاکید کرد، «طالبان در حال حاضر به همان تصوری که ما از آنان داریم باز میگردند. آنها همان افرادی را که ما میخواهیم بیرون بیاوریم، سلاخی میکنند.»
این جنرال امریکایی همچنین میگوید اگر طالبان بتوانند پول مسدود شده افغانستان را نیز به دست بیاورند، از آن برای حمایت از افغانها استفاده نخواهند کرد.
جنرال بلین اعتقاد دارد که طالبان تصمیم ندارند با جامعه جهانی همکاری کنند.
پیش از این، رئیس مرکز پالیسی امنیتی در ایالات متحده گفته بود که عادی شدن روابط حکومت امریکا و سایر جهان با طالبان به «زمان» نیاز دارد.
در همین حال، جنرال بازنشسته امریکایی با اشاره به جنجالهای مرزی طالبان با پاکستان، میگوید: «طالبان در حال حاضر شروع به ایجاد خشونت در مرز پاکستان کرده اند، و من معتقدم که پاکستانیها درسهایی از حمایت از طالبان میگیرند؛ گروهی که سال ها مورد حمایت پاکستان بود.»

ازبیکستان و تاجیکستان قصد دارند برخی از هواپیماها و هلیکوپترهای نظامی را که در جریان سقوط کابل به این کشورها آورده شده اند، به افغانستان پس ندهند. به نقل از رویترز، این دو کشور از امریکا تقاضا کرده اند تا تعدادی از این هواگردها را در نزد خود حفظ کنند.
منابع امریکایی میگویند که حکومت امریکا درخواست این کشورها را تحت بررسی دارد.
در جریان سقوط کابل، تعدادی از پیلوتها و پرسونل قوای هوایی افغانستان، با ۶۳ فروند هواپیما و چرخبال نظامی به ازبیکستان و تاجیکستان فرار کردند.
این هواگردها از سوی ایالات متحده در اختیار قوای هوایی افغانستان قرار گرفته بود.

ملا هبتالله آخندزاده، رهبر گروه طالبان امروز در دیدار با مقامهای محلی کندهار، از جنگجویان خود خواست تا به عفو عمومی احترام بگذارند و کارکنان حکومت پیشین را آزار و اذیت نکنند. آخندزاده به آنها گفت که از لتوکوب مردم بپرهیزند، زیرا «ظلم نتیجه بد دارد.»
به گزارش خبرگزاری دولتی باختر، رهبر طالبان از نیروهای این گروه خواسته است تا «شب و روز متوجه امنیت مردم» باشند و در جریان تلاشی از «اخلاق خوب» کار بگیرند.
آخندزاده با اشاره به موجی از مردم که در صدد فرار از کشور هستند، گفته است: «هیچ افغان از کشور بیرون نشود و در افغانستان بماند.» او به علما و والیان خود هدایت داده است که مردم را از مهاجرت به خارج منصرف سازند.
در این سخنرانی رهبر طالبان، بر اطاعت نیروهای این گروه از بزرگان طالبان نیز تاکیده شده است. آخندزاده خطاب به طالبان گفته است: «بزرگان را احترام کنید. از آنان شکایت نکنید و هیچ کار را بدون اجازه بزرگان انجام ندهید.»
ملا هبتالله بر هماهنگی میان طالبان نیز تاکید کرده و از آنها خواسته است تا در کارهای یکدیگر مداخله نکنند.
تاکید رهبر طالبان بر عفو عمومی پس از آن صورت می گیرد که ویدیوهای متعددی از بدرفتاری طالبان با نظامیان پیشین در شبکه های اجتماعی نشر شده است.
این بدرفتاری طالبان باعث برانگیخته شدن اعتراضها در کشور شده است. چندی پیش شماری از باشندگان ولایت پنجشیر، در اعتراض به کشته شدن یک جوان از سوی طالبان دست به اعتراض زدند.

پیلوتها و مقامات پیشین افغان به رویترز گفتند که نیروی هوایی افغانستان زیر فشار کمبود مهمات و گستردگی جنگ با طالبان توانایی خود را از دست داد.اطلاع یافتن پیلوتها و محافظان میدان هوایی از قصد رئیس جمهور پیشین برای فرار از کشور موجب فرار شمار زیادی از پرسونل قوای هوایی نیز شد.
به نقل از این خبرگزاری، با هجوم طالبان به پایگاههای نیروهای هوایی افغان در چندین ولایت از جمله بلخ، محافظان این پایگاهها اغلب بدون جنگ پا به فرار گذاشتند. پیلوتهای افغان با توجه به کمبود مهمات و فرسودگی تجهیزات، به جای حمله بالای طالبان، با طیارهها و چرخبالها به کابل برگشتند.
برخی از این پیلوتها تصور میکردند که از این هواپیماها و چرخبالها برای دفاع از کابل به عنوان پایگاه اصلی حکومت استفاده خواهد شد، اما تلاش رئیس جمهور برای فرار از افغانستان موجب شد که تعدادی از پرسونل هوایی نظامی با خانوادههای شان با این هواپیماها به تاجیکستان و ازبیکستان فرار کنند.
مقامات امریکایی و افغان میگویند که از این هواگردها، ۴۶ فروند به ازبیکستان و ۱۷ فروند به تاجیکستان فرار داده شده است.
رویترز به نقل از منابع خود مینویسد که در جریان سقوط سریع کابل، وزارت دفاع امریکا تعدادی از نظامیان را به کابل فرستاد که آنان تجهیزات هوایی به جا مانده از قوای افغان را از کار بیندازند تا نیروهای طالبان از آن استفاده نتوانند.
با سقوط ولایات و شدت گرفتن جنگ، حکومت پیشین فشار زیادی بالای نیروی هوایی به خاطر پوشش جبهات جنگ وارد کرد. پیلوتهای افغان به رویترز گفتند که ظرفیت نیروی هوایی در حدی نبود که به طور همزمان، از عهده حمله بالای طالبان در جبهات مختلف و انتقال نیروها و زخمی ها بر آید.
کمبود مهمات نیروی هوایی افغانستان را محدود ساخته بود. هواپیماها و چرخبال ها به خاطر استفاده بیش از حد، و تعمیر و مراقبت ناکافی از کار افتاده بودند.
جنرال فرانک مکینزی، فرمانده ستاد مرکزی ارتش امریکا پنج ماه پیش از سقوط کابل به کانگرس امریکا در مورد وضعیت قوای هوایی افغان هشدار داده بود. به گفته او، «من نسبت به توانایی قوای هوایی افغانستان پس از قطع پشتیبانی ما از آن نگران هستم.»

گلوبال تایمز، روزنامه نزدیک به حکومت روزنامه چین، میگوید که طالبان با استفاده از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین میخواهد مشکل حاد کمبود نقدینگی در نظام بانکی افغانستان را حل کند. طالبان با یک شرکت چینی روی این موضوع و به کار افتادن نظام بانکی افغانستان گفتگو کرده است.
لی شیجینگ، معاون شرکت چاینا تاون، به گلوبال تایمز گفت که اخیرا در دیدار با مقامات وزارت تجارت طالبان در کابل، روی موضوعات زیادی از جمله دشواریهای راهاندازی مجدد سیستم مالی کشور و پول دیجیتال بحث کردند.
برخی از شرکتهای چینی ارز دیجیتال گفتهاند که به دلیل نگرانیهای امنیتی، در مورد سرمایهگذاری در افغانستان محتاطانه عمل میکنند، اما در صورت بهبود وضعیت امنیتی و تمایل طالبان می توانند به این گروه در قسمت راه اندازی سیستم ارز دیجیتال همکاری کنند.
این سرمایه گذاران می گویند که افغانستان هنوز زیر ساخت های ارز دیجیتال و شبکه مخابراتی مناسب را برای استفاده از این ارز های جدید ندارد.
کارشناسان مسایل بانکی می گویند که گروه طالبان با توجه به تحریم های بین المللی، با ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، می تواند نظام بانکی و موسسات مالی بین المللی را دور زده و به منابع جدید نقدینگی دست یابد.
