یک مقام وزارت خارجه ایران: غیرحرفهای بودن طالبان عامل درگیری مرزی ماه پیش بود
دستیار وزیر خارجه ایران در توییتی با اشاره به برخوردهای مرزی طالبان با مرزبانان ایران و پاکستان، طالبان را غیرحرفهای و ناآشنا با مسائل مرزی خواند.
رسول موسوی نوشت: "ریشه این درگیرها در غیرحرفهای بودن مرزبانان افغان و عدم شناخت مرز و مسائل مرزی توسط طالبان مستقر در مرز است."
یک ماه پیش، درگیری بین طالبان و مرزبانان ایرانی در ولایت نیمروز رخ داد که وزارت خارجه ایران آن را ناشی از سوءتفاهم دانست.
ولایت نیمروز با منطقه سیستان در ایالت سیستان و بلوچستان ایران هممرز است.
تاکنون چند گزارش از درگیری مرزی طالبان با مرزبانان پاکستانی، ایرانی و ترکمنستان منتشر شده است. هرچند مورد اخیر را هم سفارت ترکمنستان در کابل و هم وزارت خارجه طالبان تکذیب کرده است.
طالبان اخیرا اعلام کرد که یک واحد از جنگجویان آموزش دیده این گروه در منطقه مرزی میان افغانستان و پاکستان مستقر شدهاست.
در حالی که افغانستان درگیر بدترین بحران اقتصادی شده، معاون سیاسی رییسالوزرای طالبان میگوید رژیم این گروه برنامههای زیادی برای بازسازی کشور دارد.
مولوی عبدالکبیر در دیدار با جمعی از بزرگان قوم صافی توضیح نداد که آنها با کدام پول و چگونه میخواهند افغانستان را بازسازی کنند.
او در دیدار با شماری از بزرگان قوم صافی از ولایتهای پروان، کاپیسا، ننگرهار، لغمان گفته که "مردم بالای نظام حق دارند و این گروه آماده همکاری با مردم است."
رهبران طالبان در حالی از بازسازی افغانستان و امنیت و رفاه مردم حرف میزنند که اقتصاد کشور عملا فروپاشیده و فقر و بیکاری دامنگیر بخش بزرگ از جمعیت افغانستان شده است.
در مدت پنج ماهی که از تسلط طالبان بر افغانستان میگذرد به استثنای موارد کوچک از شروع مجدد راهسازی در برخی ولایات، پروژههای بزرگ ملی عملا متوقف است و از دید بسیاری، چشمانداز آینده کشور تیره و تار است.
بعید به نظر میرسد در شرایطی که میلیاردها دالر از سرمایه افغانستان در بانکهای خارجی مسدود است و کمکهای عمرانی جامعه بینالمللی قطع شده ، طالبان حتا بتواند از تامین مایحتاج کارمندان و جنگجویان خودش برآید چه رسد به طرح و اجرای برنامههای بازسازی افغانستان.
سازمانهای بینالمللی اعلام کردهاند نظام مالی و بانکی افغانستان در چند قدمی فروپاشی است و سر پا نگهداشتن آن نیاز به تزریق پول و افزایش نقدینگی در این بانکهای این کشور دارد.
سفارت ترکمنستان در کابل در خبرنامهیی گزارشها درباره درگیری میان نیروهای مرزی این کشور با جنگجویان طالبان را رد کرد.
خبر درگیری و تبادل آتش میان مرزبانان طالبان و ترکمنستان به نقل از برخی منابع محلی و هلال بلخی، رییس استخبارات طالبان در رسانهها منتشر شده بود.
سفارت ترکمنستان در کابل در پاسخ به این گزارشها گفته است که "ترکمنستان با توجه به بیطرفی همیشگی خود به روابط همسایگی و حسن نیت خود با افغانستان ادامه میدهد."
پیشتر گزارش شده بود که افراد طالبان بامداد روز دوشنبه با مرزبانان ترکمنستان درگیر شدهاند.
منابع محلی به افغانستان اینترنشنال گفته بودند که درگیری در ولسوالی خمیاب جوزجان رخ داده است.
ویدیویی که از به افغانستان اینترنشنال رسیده، یک تانک ترکمنستانی را در پشت حصار مرزی با افغانستان میدهد و افراد طالبان که با عبور از برابر تانک در اینسوی حصار،از حضور آن ناخشنود به نظر میرسند.
هلال بلخی، رئیس استخبارات طالبان به روزنامه هشت صبح گفته بود مرزبانان ترکمنستان سه روز پیش یک غیرنظامی را کشته و یک تن دیگر را زخمی کردهاند.
به ادعای بلخی هنگامی که نیروهای طالبان برای تحقیق به محل رویداد رفتند گارد مرزی ترکمنستان به روی آنان آتش گشودند و طالبان با شلیک گلوله پاسخ آنان را دادند.
اکنون سفارت ترکمنستان وقوع چنین زد و خوردی را تکذیب میکند.
پیش از این در ماه دسامبر، طالبان نخست با مرزبانان ایرانی و سپس با مرزبانان پاکستانی وارد درگیری شده بودند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی از حال و هوای این روزهای بند امیر نوشته است که مناظر زمستانی در اطراف دریاچههای کوهستانی بند امیر منظرهای جذاب خلق کرده، اما غیبت گردشگران برای مردم محل گران تمام میشود.
رویترز میگوید بقایای صنعت توریسم افغانستان ممکن است دیگر مورد توجه قرار نگیرد.
بند امیر در حدود سه هزار متر بالاتر از سطح دریا و در فاصله چند ساعت رانندگی از محل پیکرههای بودای بامیان، سالانه هزاران بازدیدکننده را به خود جذب میکرد.
اما همه چیز پس از سقوط حکومت پیشین تغییر کرد. با سرنگونی حکومت تحت حمایت غرب در کابل در ماه آگست،کمکهای خارجی هم قطع شد و اقتصاد افغانستان به بحران فرو رفت.
سیدرضا، راهنمای گردشگری که اتاقهایی را نیز به بازدیدکنندگان اجاره میدهد، میگوید: "قبلاً خیلی خوب بود، در زمستان برنامهها و مسابقات اسکی برگزار میشد."
او میافزاید: "در زمستان و بهار گردشگران زیادی میآمدند، اما از زمانی که طالبان آمدهاند، در چهار ماه گذشته هیچ توریستی در بند امیر ندیدهایم."
ولایت بامیان یکی از مکانهای نادری بود که از درگیریهایی که در ۲۰ سال گذشته بخشهای زیادی از افغانستان را متلاشی کرد، مصون ماند. این ولایت فرهنگ نسبتاً لیبرال را گسترش داد که در آن ورزشهای کوهستانی نقش مهمی داشتند.
زنان و مردان اسکیباز و بایسکلسوار در شیبها و جادهها و همچنین هزاران گردشگر که از زیباییهای طبیعی لذت میبردند، چشماندازی از آرامش بیدغدغه را در تضاد کامل با خشونت در جاهای دیگر ارایه میداد.
رضا میگوید: "بند امیر یک مکان گردشگری است؛ دریاچههای زیبا و آب و هوای دلپذیری دارد، مردم از گذراندن وقت در اینجا لذت میبردند."
بند امیر در سال ۲۰۰۹ به عنوان پارک ملی افغانستان اعلام شد.اگرچه بامیان به طور کلی فقیر و توسعه نیافته باقی مانده است، گردشگری که در طول سالهای جنگ ادامه داشت، نشانههای روشنی از رونق در روستای کوچک کنار دریاچه به جای گذاشته است.
به گفته رضا زندگی ۷۰ تا ۸۰ خانوار ساکن در روستای بند امیر به طور کامل وابسته به گردشگری است.
[@portabletext/react] Unknown block type "facebook", specify a component for it in the `components.types` prop
در هفتههای پس از آمدن طالبان، دو بار تصاویری از بامیان در رسانهها و شبکههای اجتماعی منتشر شد.
بار اول جنگجویان طالبان، مسلح به تفنگ و راکت آر پی جی، سوار بر قایقهای رکابی در دریاچه بند امیر جولان میدادند.
بار دوم زمانی بود که ویدیویی از تیراندازی مستقیم افراد مسلح این گروه به حفرههای خالی پیکرههای بودا منتشر شد. حفرههای برجای مانده از انفجار دو پیکره ارزشمند بودا به دست این گروه در ماه مارچ ۲۰۰۱.
معاون رئیسالوزرای طالبان، میگوید این گروه قصد نداشت اشرف غنی، رییسجمهور فراری افغانستان را بکشد.
ملا عبدالغنی برادر در گفتگو با تلویزیون ملی افغانستان گفت آقای غنی پیش از ورود طالبان به کابل، از پایتخت گریخته بود.
او گفت طالبان از راه نظامی بر کابل مسلط نشده است.
اشرف غنی و شماری از مقامهای حکومت پیشین پیشتر گفتهاند که جنگجویان طالبان در اطراف ارگ ریاستجمهوری جابه جا شده بودند و قصد حمله به ارگ و کشتن رییسجمهور را داشتند.
اما ملا برادر در این مصاحبه گفت با آنکه طالبان اعلام کرده بود که قصد ورود مسلحانه به کابل را ندارد اما پس از فرار اشرف غنی، داراییهای مردم و وسایل ادارات دولتی در معرض غارت افراد سوءاستفاده جو قرار گرفت و طالبان مجبور شد وارد کابل شود و کنترل را بهدست گیرد.
معاون رئیسالوزرای کابینه موقت طالبان بحران اقتصادی را به دلیل تغییر نظام، طبیعی دانست و به رسمیت نشناختن حکومت طالبان از سوی جامعه جهانی را عقدهمندانه و ظالمانه خواند.
او ادعا کرد که طالبان طی چهار ماه گذشته امنیت را در سراسر افغانستان به گونه کامل تامین کرده است.
معاون رییسالوزرای طالبان گفت که مساله به رسمیت نشناختن طالبان موجب بروز مشکلات خواهد شد و از کشورهای خارجی خواست که در این زمینه تجدید نظر کنند.
او در بخشی از مصاحبه با تلویزیون ملی گفت که طالبان تصمیم گرفته است با ورود چهرههای حکومت پیشین، نظام طالبان را بدنام نکند.
ملا برادر از رهبران با نفوذ طالبان است که رهبری مذاکرات صلح با امریکا در دوحه را به عهده داشت. او در هنگام سقوط کابل، در دوحه بود.
از او به عنوان بخت اول ریاست حکومت طالبان نام برده میشد، اما در کابینهای که پس از حضور این گروه در کابل تشکیل شد، مقام ریاستالوزرا به ملا حسن آخند رسید و ملا برادر معاون او شد.
در کابینه سرپرست طالبان، پستهای مهم و حساس به شبکه حقانی رسید و آن عده از رهبران طالبان که رابطه بهتری با غرب داشتند، نسبتاً به حاشیه رانده شدند.
گزارشهایی از درگیری فیزیکی میان ملا برادر و خلیل حقانی، از اعضای ارشد شبکه حقانی در ارگ منتشر شد. هرچند طالبان و خود ملا برادر این درگیری را تکذیب کردند، اما او چند هفته در قندهار ماند و از حضور در کابل، حتی دیدارهای رسمی خودداری کرد.
طالبان وسایل جنگی به جا مانده از نیروهای سازمان ناتو به رهبری امریکا را در پایگاه نظامیای در ولایت غزنی به نمایش گذاشتند.
در این نمایشگاه، سلاح، وسایل نظامی و بخشهایی از دیوار منفجر شده یک پایگاه نظامی سابق امریکایی دیده میشود.
روی یک تخته بتنی نام و رتبه نظامی سربازان امریکایی که در طولانیترین جنگ تاریخ ایالات متحده شرکت کردهاند، حک شده است. به نظر میرسد سربازان امریکایی نام شان را بر روی دیوارهای پایگاهها نوشتهاند.
اما اکنون این دیوار سیمانی در معرض دید عموم قرار گرفته است و طالبان از آن برای تقویت روایت خودشان مبنی بر سرنگونی نیروهای تحت رهبری ایالات متحده پس از ۲۰ سال جنگ، استفاده میکنند.
ملا حبیبالله مجاهد، رییس گماشته شده طالبان در ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت غزنی به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما باید این را نشان دهیم که افغانها، جهان و نسلهای آینده بدانند که ما امریکاییها را شکست دادیم. کسانی را که خود را بزرگترین قدرت جهان مینامند.»
نیروهای طالبان شهر غزنی را سه روز پیش از سقوط کابل، در ۱۲اگست تصرف کردند. غزنی در جنوب کابل و در فاصله۱۵۰ کیلومتری پایتخت افغانستان موقعیت دارد.
این نمایشگاه در حالی برگزار شده است که رهبران طالبان در تلاش اند کشورهای غربی به ویژه امریکا را متقاعد بسازند که برای نجات اقتصاد افغانستان از فروپاشی کامل، به این گروه کمک کنند. سازمان ملل تخمین زده است که نیمی از جمعیت کشور با گرسنگی شدید روبرو است.
خودروهای زرهی امریکایی منهدم شده و سلاحهای تخریب شده در شهر غزنی به نمایش گذاشته شده است.