کمیسیون حقوق بشر افغانستان: از ۱۵ اگست سال گذشته تاکنون بیش از ۱۵۰۰ نفر کشته شدهاند
کمیسیون مستقل حقوق بشر میگوید که از ۱۵ اگست ۲۰۲۱ تا ۱۵ اگست امسال بیش از ۱۵۰۰ غیرنظامی در افغانستان کشته شدهاند.
یافته این نهاد نشان میدهد که وضعیت حقوق بشر در افغانستان بهطور بیسابقهای نگران کننده است و طالبان بهطور سیستماتیک حقوق بشری شهروندان را نقض کردهاند.
کمیسیون حقوق بشر میگوید که در این مدت ۱۷ حمله بزرگ هدفمند انتحاری و انفجاری در اماکن مقدس، مرکزهای آموزشی، بسهای ترانسپورتی و استدیومهای ورزشی صورت گرفته است که در پی آن ۵۴۰ نفر کشته شده و ۵۱۹ نفر دیگر زخمی شدهاند.
گروه داعش عامل اصلی این این رویدادها شناخته شده است.
در گزارش کمیسیون حقوق بشر آمده است که در کنار حملههای انتحاری وانفجاری؛ قتلهای هدفمند، درگیریها، تیرباران اسیران جنگی و محکمه صحرایی باعث بیشترین تلفات غیر نظامیان شده که در پی آن ۹۸۰ غیر نظامی کشته و ۵۸۷ غیر نظامی زخمی شدهاند.
در میان این قربانیان ۹۸ زن و ۵۶ کودک نیز کشته شده اند.
یافتههای این کمیسیون نشان میدهد که وضعیت حقوق بشر در افغانستان بهطور بیسابقه وخیم ونگران کننده است و طالبان به گونه سیستماتیک حقوق بشری شهروندان افغانستان را نقض کرده است.
کمیسیون حقوق بشر میگوید که گروه طالبان از یک طرف بدون توجه به رعایت حقوق بشر به کشتار هدفمند غیرنظامیان و اسیران ادامه داده و از سوی دیگر نتوانسته است از حملههای بزرگ و هدفمند انتحاری شاخه خراسان گروه داعش جلوگیری کند.
براساس یافتههای این کمیسیون، طالبان با نقض گسترده حقوق و آزادیهای بشری زنان، گروههای قومی و مذهبی آسیب پذیر و کارمندان دولت پیشین، هدف قراردادن غیرنظامیان، اعمال خشونت، شکنجه، تهدیدها، بازداشتهای غیر قانونی، محاکمههای صحرایی، غضب ملکیت مردم، بستن مکاتب دخترانه، سانسور رسانهها و نقض آزادی بیان از ناقضان عمده حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بینالمللی محسوب میشود.
این کمیسیون میگوید که شواهدی وجود دارد که گروه داعش وطالبان هنوز هم با وجود اعتراض و واکنشهای بینالمللی به گونه سیستماتیک به رفتار ضد بشری خود ادامه میدهند.
کمیسیون حقوق بشر تاکید میکند که در یک سال گذشته طالبان قادر نشدهاند ابتداییترین موازین دولتداری مشروع و حکومت قانونمند را شکل بدهند.
یافتههای کمیسیون همچنین نشان میدهد که طالبان ۳۵۰۰ تن از دادستانها و سارنوالان مسلکی را از وظایف شان برکنار و به جای آنان طلبههای غیر مسلکی مدارس دینی را گماشته اند.
کمیسیون حقوق بشر میگوید که از اگست سال گذشته به این سو زنان بدترین وضعیت زندگی تجربه می کنند و حاکمیت تک جنسیتی طالبان در تقابل آشکار با داعیه مشارکت سیاسی زنان قرار دارد و زنان را در سمتهای مدیریتی و رهبری تحمل نمیکنند.
این نهاد حقوق بشری از طالبان میخواهد که به حقوق بشر احترام بگذارد و با تقابل با ارزشهای حقوق بشر پرونده خود را سنگینتر نکند.
کمیسیون حقوق بشر افغانستان از جامعه جهانی نیز میخواهد تا زمانی که رهبران طالبان به خواست مردم و حقوق بشر تمکین نکنند حکومت این گروه را به رسمیت نشناسند.
شماری از کاربران توییتر به مناسبت یک سالگی ورود طالبان به کابل، کارزاری را با هشتگ #FreeAfghanistan به راه انداختهاند.
شرکتکنندگان این کارزار میگویند افغانستان پارسال در این روز توسط گماشتگان پاکستان اشغال شد و یک فاجعه حقوق بشری علیه مردم این کشور به راه انداخته شد.
افراسیاب ختک، سیاستمدار مشهور پاکستانی با استفاده از این هشتگ در صفحه رسمی توییتر خود نوشته است: "شبهنظامیان وحشی طالبان که توسط همسایگان هژمونیست بر افغانستان تحمیل شدهاند، تنها رژیمی در جهان است که آپارتاید جنسیتی مطلق را در جهان ایجاد کردهاند."
به گفته آقای ختک رژیم طالبان کاملا منشور جهانی سازمان ملل و قوانین بینالمللی را نقض کردهاند.
این سیاستمدار پاکستانی با استفاده از این هشتگ خواهان توجه جامعه بینالمللی به وضعیت افغانستان شده است.
عبدالله احمدزی، از مسئولان بنیاد آسیا در کابل میگوید ۱۵ اگست ۲۰۲۱ زمانی بود که طالبان کشور را به طور کامل فلج کردند.
به گفته آقای احمدزی یک فروپاشی تدریجی مدتها قبل از ۲۰۲۱ باعث شد آمادگی کمتری برای جلوگیری از فروپاشی به وجود آید.
به گفته آقای احمدزی: "فقدان رهبری نیز منجر به انتخابهای بد شد و در نهایت کل ملت را به دامان گرگ انداخت."
نماینده ویژه ایران در افغانستان میگوید که امریکا با سازماندهی گروهی تحت عنوان جبهه مقاومت، بهدنبال ایجاد آشوب در افغانستان است.
کاظمی قمی با دروغ خواندن مقاومت ملی در افغانستان ادعا کرده که امریکا ۷ هزار نفر را داخل خاک خود برای بهکارگیری در برنامههای آتی ساماندهی میکند.
خبرگزاری تسنیم، رسانه وابسته به دولت ایران به نقل از کاظمی قمی نوشته است "امریکاییها در تلاش برای ایجاد جنگهای مذهبی بین شیعه و سنی و همچنین بین قومیتها هستند."
این نخستین باری است که نماینده ویژه رئیسجمهور ایران چنین اتهامی بر جبهه ملی مقاومت افغانستان میبندد.
جبهه مقاومت هنوز به این ادعای نماینده ویژه ایران واکنشی نشان نداده است.
این در حالی است که امیرمحمد اسماعیل خان، از رهبران جبهه مقاومت برای نجات افغانستان در شهر مشهد ایران به سر میبرد.
کاظمی قمی در ۵ سرطان ۱۴۰۱در روزهای درگیری حمله طالبان بر مواضع مولوی مهدی در ولسوالی بلخاب ولایت سرپل اظهارات مشابهی را مطرح کرده بود، اما نام واضحی از جبهه مقاومت ملی افغانستان نبرده بود.
آقای قمی در آن زمان به سیاستمداران افغانستان توصیه کرده بود که از قضیه بلخاب فاصله بگیرند. زیرا به قول او این جنگ را امریکا به راه انداخته است.
نماینده ویژه رئیسجمهور ایران در افغانستان همچنین ادعا کرده است که "بعد از فرار امریکاییها از داخل افغانستان، شاهد پدیده ظهور داعش هستیم و اکنون نیز با کمک امریکاییها، بخشی از مدیران و فرماندهان داعش از مناطق دیگر به داخل افغانستان آورده میشوند."
او ادعا کرده است که "متأسفانه بخشی از عناصر سازمان امنیتی دولت سابق در بخشی از انفجارهای بزرگ همکاری داشتند."
وی گفته است "در طول یک سال اخیر ما شاهد گسترش ساختاری و تنوع عملیاتی داعش و حرکت (این گروه) بهسمت مرزها هستیم."
محمدمعصوم ستانکزی، رئیس هیات گفتگوکننده صلح جمهوری اسلامی افغانستان میگوید طالبان پارسال در روز ۱۵ اگست، به گفتگوهای صلح بینالافغانی پشت کرده و برای انحصار قدرت، دست به خشونت زدند.
به گفته آقای ستانکزی در نتیجه سیاستهای طالبان، افغانستان امروز با توطیههای خطرناکی روبروست.
آقای ستانکزی که در ۱۸ سال گذشته در راس ادارات کلیدی دولت افغانستان بود، میگوید مسئولیت فاجعه کنونی متوجه طرفهایی مانند مقامات و سیاستمداران جمهوری، ایالات متحده امریکا، طالبان و رهبران نظامی و سیاسی پاکستان است که نقش عمدهای در صلح و جنگ در افغانستان داشتند.
رئیس هیات مذاکرهکننده صلح دولت سابق افغانستان معتقد است که "آنها خواستهای افغانها را نادیده گرفتند و مزایای کوتاهمدت را ترجیح دادند."
معصوم ستانکزی به طالبان تذکر داده است که "رویکرد کنونی، غرور بیمورد و خودخواهی آنها کشور را به گودالی تاریک و بردگی بیگانگان میکشاند."
محمدمعصوم ستانکزی در دوره ریاست جمهوری محمداشرف غنی نقشهای کلیدی در دولت بازی کرد. او سابقه کار در سمتهای ریاست عمومی امنیت ملی و سرپرستی وزارت دفاع افغانستان را در کارنامه دارد.
روزنامه دیلی میل به مناسبت یک سالهگی ورود طالبان به کابل، به شفاخانهای در این شهر رفته و از وضعیت وخیم بشردوستانه در افغانستان گزارش داده است.
این روزنامه میگوید یک سال بعد از تسلط طالبان، نوزادان از گرسنگی میمیرند و سوء تغذیه، یکی از بزرگترین قاتلان کودکان زیر ۵ سال است.
چشمان تاریک سمیرای ۷ ماهه به بیرون خیره شده است. پرستاری به آرامی او را در گهواره میگذارد و بدن به شدت ضعیف او را تمیز میکند.
سمیرا یکی از قربانیان بیگناه بحران بشردوستانه در افغانستان، در میان بسیاری از افراد مبتلا به سوء تغذیه حاد است.
تیمور، برادر ۱۲ ساله او نگران است و احساس درماندگی میکند.
تیمور میگوید: "من برای خواهر کوچکم نان و شیر میخواهم. مادر و پدرم بیکار هستند و ما چیزی برای خوردن و نوشیدن نداریم. گاهی میتوانیم نان پیدا کنیم و گاهی نمیتوانیم."
تیمور با مادرش سونیا، ۳۶ ساله، دو برادر و سمیرا در یک خانه یکاتاقه در جای دورافتادهای در شمال افغانستان زندگی میکند.
پدر آنها برای کار به ایران رفته، اما نتوانسته شغلی پیدا کند. سامرا فقط ۸ پوند وزن دارد و خانواده او برای نجات او را به مرکز سلامت سیاری آورده است که توسط سازمان جهانی محافظت از کودکان ساخته شده است.
این مرکز در تلاش است تا ویتامینهای حیاتی او را تامین کند.
در بیرون، قیمت غذا سر به فلک کشیده است و کار برای بزرگسالان کم است یا اصلاً کاری پیدا نمیشود.
لوی سارنوال سابق افغانستان با انتشار یادداشتی در روزنامه یواسای تودی میگوید طالبان توانایی اداره یک حکومت مدرن را ندارند. به گفته فرید حمیدی طالبان ظرفیت لازم برای تنظیم اقتصاد و حاکمیت قانون را ندارند. آقای حمیدی میگوید با شنیدن خبر سقوط کابل احساس درماندگی به او دست داد.
محمد فرید حمیدی، متخصص عرصه قضا و حقوق بشر است و در جریان سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ به عنوان دادستان کل افغانستان کار کرده است.
آقای حمیدی در یادداشت خود نوشته است در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ "من اخبار را تماشا کردم و میدیدم که جوانان افغان برای فرار از دست طالبان سوار هواپیما شدند. من شاهد ربوده شدن آزادی، تحصیل و زندگی زنان جوان افغان بودم."
فرید حمیدی گفته است در آن زمان در ایالات متحده امریکا در حال آغاز یک دوره تحصیلی در دانشگاه هاروارد بوده که خبر سقوط کابل را شنیده است. او تاکید کرده که با شنیدن این خبر "احساس درماندگی" به او دست داد. آقای حمیدی نوشته است: "روزی بود که فهمیدم در کشوری که ۵۳ سال پناهگاه من بود، دیگر خانهای نخواهم داشت."
در یادداشت دادستان کل سابق افغانستان آمده است: "در طول زندگیام در افغانستان شاهد سقوط بسیاری از دولتها بودم. من میدانم چقدر طول میکشد تا یک حکومت فرو بپاشد، مردم وحشت کنند و هرجومرج به وجود بیاید، اما این فروپاشی دردناکتر و غافلگیرکنندهتر از همه بود."
فرید حمیدی معتقد است که مردم افغانستان خواهان صلح هستند، نه یک حکومت توتالیتر سرکوبگر دیگر.
لوی سارنوال سابق افغانستان گفته است طالبان قوانین تبعیضآمیزی را در حکومت خود گنجاندهاند. از تبعیض علیه مذهب گرفته تا تبعیض بر اساس قومیت و جنسیت، و تبعیض علیه میلیونها نفر که تحت حکومت قبلی کار و زندگی میکردند.
فرید حمیدی میگوید: "ترس من این است که این امر منجر به فروپاشی افغانستان به عنوان یک ملت شود."