مجله آندارک میگوید با تسلط طالبان، ۳۲ پروژه حفاظت از محیط زیست افغانستان به ارزش ۸۰۵ میلیون دالر متوقف شده است. این مجله علمی نوشته توجه به تغییرات اقلیمی سهم مهمی در جلوگیری از بحرانهای بشری آینده دارد اما جامعه جهانی در حال حاضر بر پروژههای بشردوستانه افغانستان تمرکز دارد.
گزارش به نقل از اورزلا نعمت، کارشناس توسعه بینالمللی و مدیر سابق واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان نوشته است که برخی از آژانسهای کمک کننده به ویژه آنهایی که کمکهای بشردوستانه ارائه می کنند مانند سازمان خوراکه و زراعت ملل متحد و بانک جهانی تمرکز خود را فقط بر "ارائه خدمات نجات جان" گذاشتهاند.
به گفته او، پروژههای محیط زیستی که میتواند به کاهش بحران انسانی کمک کند، معمولاً توسعهای در نظر گرفته میشود.
به باور این کارشناس، وضعیت در افغانستان به سادگی با ارائه بستههای غذایی حل نمیشود و یک قوطی روغن و کیسه آرد نمیتواند آسیبی را که بر نسلهای آینده در کشور و منطقه وارد میکند، جبران کند.
مجله آندارک در گزارش خود به مساله خشک شدن آب بند قرغه در کابل پرداخته و به نقل از ساکنان محل نوشته است که پایین آمدن سطح آب این دریاچه باعث شده تا زندگی اقتصادی افرادی که به این بند وابسته هستند به شدت تحت تاثیر قرار بگیرد.
رشید صمیم ۲۱ ساله به آندارک گفته است: «من ۱۶ سال است که اینجا زندگی میکنم و این اولینبار است که دریاچه را خالی میبینم.»
او گفته که در مدت دو سال، نتوانسته باغهای سیب و آلبالو یا مزرعه کچالو را بهدرستی آبیاری کند.
خشکسالیها زندگی را از جهات دیگری نیز مختل کرده است.
به گفته کارشناسان افغانستان، خشکسالیهای اخیر گویای تأثیر گستردهتر تغییرات آب و هوایی بر کشوری است که بر اثر دههها درگیری و مدیریت ضعیف آب به شدت آسیب دیده است.
آندارک مینویسد که این وضعیت در سال ۲۰۲۱، زمانی که طالبان کنترول کشور را به دست گرفتند، تشدید شد.
به گفته این مجله، رژیم طالبان، سازمان ملی تنظیم امور آب را لغو کرد و بسیاری از کارشناسان فنی دولت قبلی از ترس امنیت خود از افغانستان گریختند.
آندارک مینویسد که میانگین دمای افغانستان از سال ۱۹۵۰ تا کنون ۱.۸ درجه سانتیگراد افزایش یافته است که این رقم نشان دهنده بیش از دو برابر میانگین جهانی است.
به گفته کارشناسان، افزایش دما بر میانگین بارندگی که منجر به سیل، رانش زمین و همچنین نوسانات سطح آبهای زیرزمینی شده است، تأثیر گذاشته است.
نجیبالله سدید، کارشناس منابع آب که درباره افغانستان در دانشگاه اشتوتگارت آلمان تحقیقات انجام داده است به آندارک گفت: «برخی از سمتهای کلیدی در بخشهای محیط زیستی و اقلیمی به ملاها سپرده شده که در مورد این مسایل هیچ درکی ندارند.»
با توجه به این موضوع، دانشمندان اقلیم و کارشناسان منابع آب افغانستان به آندارک گفتند که جهان باید راههایی برای تعامل با افغانستان و رهبران آن در مورد مسائل آب و هوایی بیابد.
گزارش میافزاید در حالی که سازمانهای کمکرسان بینالمللی نگرانیهای مشروعی در مورد مشارکت با یک «رژیم بدنام وحشی» دارند، این کارشناسان میگویند نه افغانستان و نه جهان نمیتوانند زیرساختهای آب قدیمی و دریاچههای در حال ناپدید شدن کشور را نادیده بگیرند.
آقای سدید به آندارک گفته است که خشک شدن آب دریاچه قرغه به این سرعت نگران کننده است. این کارشناس تاکید کرده که در سه سال گذشته، مساحت سطح آب این دریاچه نزدیک به دو سوم کاهش یافته است. به گفته او سطح آب دریاچه همیشه متوسط یعنی به اندازه یک سوم مایل مربع بود و آب زیرزمینی بخش زیادی از کابل را تامین میکرد.
او تاکید کرده است که هرگونه خشک شدن بیشتر میتواند عواقب فاجعه بار برای پایتخت کشور داشته باشد.
آندارک مینویسد دولت طالبان ابتدا ۶۷ هزار دالر معادل شش میلیون افغانی را برای نظارت و نگهداری بند قرغه اختصاص داد، اما به گفته آقای سدید این گروه به جای رسیدگی به مشکلات رسوبگذاری مخزن قرغه، این پول را صرف بازسازی جادههای متصل به قرغه کرده است.
او تصریح کرد که رژیم طالبان در مورد مسائل مرتبط به محیط زیست و اقلیم فاقد آیندهنگری است.
مطابق با مشاهدات و ارزیابی این کارشناس، طالبان در بهترسازی ظاهر سرمایهگذاری کردهاند، مانند اینکه برخی میدانها در کابل را چشم نوازتر کنند در حالی که پروژههای مرتبط با اقلیم مانند بهبود کمربند سبز کابل و رسیدگی به مسائل مدیریت آب را نادیده گرفتهاند.
