سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در کابل: طالبان با بحران چندگانه روبروست
محمدرضا بهرامی، سفیر سابق ایران در کابل میگوید که طالبان امسال با «سه بحران» رو به رو است.
او به اصرار طالبان بر تمرکز قدرت اشاره کرده و گفته که نتیجه آن «تشدید جنگ پنهان درونی قدرت» خواهد بود.
او بحران مشروعیت و اصلاح شیوه حکمرانی را از دیگر چالشهای این گروه خوانده است.
این دیپلومات پیشین جمهوری اسلامی ایران اعتقاد دارد که بحران مشروعیت طالبان با مقابله با داعش و «اصلاح شیوههای حکمرانی» آن حل خواهد شد.
سازمان ملل این هفته قعطنامهای را در محکومیت سیاستهای داخلی طالبان تصویب کرد. این قطعنامه و همچنین اظهارات متحدان منطقهای طالبان مانند وزیر خارجه روسیه، نشان می دهد که حقوق بشر و تشکیل حکومت فراگیر مبنای به رسمیت شناختن دولت افغانستان خواهد بود.
طالبان هر دو خواست شورای امنیت را رد کرده است.
محمدرضا بهرامی یک دهه سفیر جمهوری اسلامی ایران در افغانستان بود.
او چندین بار با توضیح چگونگی حکمرانی طالبان گفته مقصد تعامل فعلی کشورها با طالبان به رسمیت شناختن این گروه نیست.
معاون کمیساری عالی پناهندگان سازمان ملل در راس یک هیئت بلندپایه، روز یکشنبه وارد افغانستان شد.
جیلیان تریگس پس از ورود به کابل به خبرنگاران گفت که کارمندان زن به خاطر موثریت امدادرسانی باید به کار در سازمان ملل بازگردند.
او افزود که در این مورد با مقامات طالبان حرف خواهد کرد.
او گفت: « ارایه خدمات بشری یک امر حیاتی است و برای اجرای موثر این خدمات موجودیت کارکنان زن حتمی است.»
طالبان از زمان تسلط بر افغانستان، محدودیتهای فزایندهای بر آموزش و کار زنان وضع کردهاند. در یکی از آخرین موارد، این گروه کار زنان افغان در سازمان ملل را منع کرد.
انتونیو گوترش که فردا (دوشنبه ۱۱ ثور) میزبان نشستی در دوحه در مورد افغانستان است، پیشتر منع کار زنان افغان همکار سازمان را محکوم کرده بود. شورای امنیت سازمان ملل نیز در قطعنامهای خواهان لغو فوری تمام محدودیتهای طالبان بر زنان شده و از همه کشورها خواسته تا طالبان را وادار به تغییر فرامین خود در مورد زنان کند.
تریگس قرار است در مورد پناهندگان و مهاجران با مقامات طالبان صحبت کند.
وزیر مهاجران حکومت طالبان در واکنش به اظهارات معاون کمیساری پناهندگان گفت که کشورهای جهان نباید کمکهای بشردوستانه به افغانستان را مشروط به مسائل سیاسی بسازند.
طالبان مشروط کردن کمکهای بشری به حق کار زنان در سازمانهای بین المللی امدادی را به عنوان «برخورد سیاسی» با کمکهای بشری توصیف کردهاند.
نماینده مجلس جمهوری اسلامی میگوید که طالبان از طریق افراد محلی مسیرهای انحرافی کوچک در مسیر آب به سوی ایران ایجاد کرده و حقابه کشورش به هدر میرود.
محمد سرگزی گفته طالبان تاکنون صحبتی از تخصیص ندادن حقابه ایران نکرده، اما در عمل نیز اقدام خاصی انجام نداده است.
به نقل از خبرگزاری صدا و سیمای ایران، او گفت: «طالبان از زمانی که در راس هیات حاکمه افغانستان حضور یافته صحبتی از تخصیص ندادن حقآبه ایران نکرده اما در میدان واقعیت نیز اقدام خاصی انجام نداده است. این مهم در حالیست که دولت قبلی افغانستان به صراحت عنوان میکرد آب را در مقابل نفت میدهیم.»
به گفته وی، طی سال گذشته حدود ۲ میلیارد مترمکعب آب از طریق بند کمال خان به سمت گودزره هدایت شد، اما آب به سمت سیستان نیامد.
محمد سرگزی توضیح داد که طالبان باری دریچهها را باز کرد، اما مسیر آبی که از بند کمال خان به سمت مرز ایران میآمد، منحرف شد.
سرگزی در این مورد گفت: «متاسفانه طالبان از طریق افراد محلی مسیرهای انحرافی کوچک در مسیر آب ایجاد کردند لذا فقط حدود ۷۰۰ هزار متر مکعب آب وارد کشورمان شده است.»
او از مقامهای کشورش خواسته تا نوع رفتار و تعامل جمهوری اسلامی ایران با افغانستان «باید تعیین تکلیف شود.»
محمد سرگزی با کنایه به مقامهای جمهوری اسلامی ایران گفته در زمستان برق و نفت به افغانستان داده میشود، اما ما «شاهد مسیر یکطرفه تعامل از سوی افغانستان هستیم.»
جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که در سال ۱۴۰۲، پیگیری حقابه هلمند جزو برنامههای اساسی این کشور است. طالبان گفتهاند که حقابه ایران را میپذیرند.
محمد سرگزی اما در تحقق هرچه زودتر حقابه، موضوع مهاجران افغان در ایران را به رخ کشیده و گفته: «امروزه حدود ۷ میلیون نفر شهروند افغانستان در کشورمان زندگی کرده و از آب آشامیدنی کشورمان استفاده میکنند.»
او پیشتر هشدار داده بود که اگر طالبان حقابه کامل ایران را ندهد، مهاجران افغانستان از استان سیستان و بلوچستان ایران اخراج خواهند شد.
جبهه آزادی افغانستان روز یکشنبه از حمله به یک پوسته طالبان در ناحیه ۱۱ شهر کابل خبر داد.
این جبهه مدعی شد که در این عملیات دو جنگجوی گروه طالبان کشته و یک طالب دیگر زخمی شده است. جبهه آزادی افغانستان ویدئویی را هم از این عملیات در صفحه توییتر خود منتشر کرده است.
طالبان تاکنون در این مورد اظهار نظر نکرده، اما این گروه مخالفان مسلح خود را «بغاوتگر» میخواند و گاهی از عملیات علیه مقاومتگران خبر میدهد.
این نخستین عملیات جبهه آزادی پس از درگیری با طالبان در سالنگ در ۲۷ حمل است. در این حمله، این جبهه اکمل امیر و ۶ نیروی کلیدی خود را از دست داد.
جبهه آزادی افغانستان گفته بود انتقام هر قطره خون افرادش و «رنج و عذاب مردم بیدفاع زیر سلطه طالبان» را میگیرد.
جبهه آزادی افغانستان تاکنون در بغلان، کاپیسا، زابل، بدخشان و قندهار نیز حملاتی علیه طالبان داشته است.
به دنبال تظاهرات افغانها در اسلامآباد، دوسلدورف، پاریس و استراسبورگ، اکنون شهروندان معترض افغانستان در اسلو و ژینو نیز گردهماییهای اعتراضی برگزار کردند.
این گردهماییها یک روز پیش از نشست دبیرکل سازمان ملل و نمایندگان ویژه کشورهای مختلف برای افغانستان در دوحه برگزار شده است.
پیش از این فراخوانی درباره برگزاری تظاهراتهایی علیه «به رسمیت شناختن طالبان» در پانزده شهر جهان منتشر شده بود.
معترضان در این همایشهای اعتراضی خواستار عدم به رسمیت شناختن اداره طالبان هستند و از جامعه جهانی و سازمان ملل میخواهند بر این گروه فشار وارد کنند.
اظهارات اخیر آمنه محمد، معاون دبیرکل سازمان ملل در مورد احتمال بررسی به رسمیت شناختن طالبان در قطر، موجی از اعتراضات گسترده را در میان مهاجران افغان در سراسر جهان جرقه زد.
خانم محمد گفته بود یکی از موضوعهای نشست قطر بررسی زمینههای احتمالی به رسمیت شناختن اداره طالبان است.
این نشست دو روزه با حضور آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و نمایندگان ویژه کشورها و سازمانهای بینالمللی عصر روز دوشنبه برگزار میشود.
شماری از معترضان زن روز شنبه در کابل دست به تظاهرات زدند و گفتند که به رسمیت شناختن طالبان به معنای به رسمیت شناختن «تروریسم» و «آپارتاید جنسیتی» است.
هرچند دیپلوماتهای غربی گفتند که بحث شناسایی رژیم طالبان در نشست مطرح نمیشود اما بسیاری نگران به رسمیت شناختن این گروه هستند.
تظاهرات در اسلو
تظاهرات در دوسلدورف
عباس بصیر، وزیر پیشین تحصیلات عالی افغانستان در میان معترضان در دوسلدورف گفت که در دو سال گذشته تلاشهایی برای «تطهیرسازی طالبان» در سطح جهان در جریان بود.
او افزود که تلاشها برای تطهرسازی طالبان بر اثر اعتراضات جهانی معترضان افغان با شکست مواجه شد، حالا تلاشهای دیگری به راه افتاده که جهان ناگزیر است با طالبان تعامل کند.
آقای بصیر اظهارات آمنه محمد، معاون دبیرکل سازمان ملل را در راستای همین تلاشها تلقی کرد و گفت که اگر کسانی در جهانی میتوانند با طالبان کنار آیند، مردم افغانستان از طالبان نفرت دارند.
او به رسمیت شناختن طالبان را معامله کردن با حقوق مردم افغانستان دانست و گفت که مردم افغانستان چنین معاملهای را نمیپذیرد.
تظاهرات در دوسلدورف آلمان
تظاهرات در اسلامآباد
زنان معترض که شماری از مهاجران افغان نیز آنها را همراهی میکردند، با حمل پلاکارتهایی، شعار میدادند که: «به رسمیت شناختن طالبان جنایت به مردم افغانستان است.» «سازمان ملل خانه ملتهاست نه خانه تروریستها.» «میرزمیم، میجنگیم حق خود را از طالبان میگیریم.» «مردم افغانستان را حمایت کنید و کنار زنان افغان بایستید.»
این زنان که پیش از این در کابل علیه سیاستهای زنسیتزانه طالبان به خیابانها میآمدند، در اسلامآباد شعار نه به طالبان سر دادند و خواهان کنار زدن این گروه افغانستان شدند.
یکی از معترضان که شعار «نه به طالبان» در دستش بود گفت که شناسایی طالبان به معنی پا گذاشتن روی گلوی میلیونها شهروند افغانستان است.
قرار است در نشست دوحه درباره وضعیت زندگی مردم افغانستان که سازمان ملل آنرا «بزرگترین بحران انسانی» میخواند، گفتوگو شود. نهادهای بشردوستانه میگویند وضعیت زندگی مردم افغانستان با اقدامات طالبان درباره محروم کردن دختران از آموزش و کار زنان بدتر شده است.
طالبان که در آگست ۲۰۲۱ قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، در این نشست حضور نخواهند داشت.
گروهی از مهاجران و اعضای تیم اتحاد و همبستگی زنان افغان در اسلامآباد تجمع کردنددر تظاهرات ژینو بیشتر سخنرانان زن هستند
۲۱ نهاد مدنی افغانستان در نامه سرگشادهای از رهبران جهان خواستند مقامات طالبان را به دلیل جنایاتی که علیه مردم و به ویژه زنان افغانستان انجام میدهند پاسخگو سازند.
نویسندگان نامه تاکید کردهاند که اعضای متهم به جنایت طالبان از طریق دادگاه بینالمللی کیفری به دادگاه کشانده شوند.
در نامهای که روز یکشنبه در آستانه برگزاری نشست دوحه درباره افغانستان منتشر شد، آمده است که باید اطمینان حاصل شود که زنان افغانستان به طور معناداری در تمام بحثها، نشستها و کنفرانسهایی که درباره آینده افغانستان برگزار میشود، حضور داشته باشند.
نشست دو روزه دوحه درباره افغانستان عصر روز دوشنبه با حضور دبیرکل سازمان ملل در دوحه، پایتخت قطر برگزار خواهد شد.
در نامه نهادهای مدنی افغانستان خطاب به رهبران جهان و دبیرکل سازمان ملل آمده است اطمینان حاصل کنید زنانی که در مجامع بینالمللی دعوت میشوند، از جمله رهبران معترضان، اعضای جامعه مدنی و زنان در تبعید باشند.
نویسندگان نامه همچنین تاکید کردهاند که زنان دعوت شده باید نماینده بخش وسیعی از جامعه افغانستان از جمله رهبران معترضان، اعضای جامعه مدنی و زنان در تبعید باشند.
در متن نامه آمده است: «این نمایندگان باید اجازه داشته باشند که پیامهای قوی و بدون سانسوری را درباره واقعیت وحشیانهای که زنان و دختران تحت سلطه طالبان با آن روبهرو هستند، در نشستها ارائه دهند.»
امضاکنندگان نامه نگرانی خود را درباره اظهارات اخیر آمنه محمد، معاون دبیرکل سازمان ملل درباره «گامهای کوچکی برای به رسمیت شناختن طالبان» ابراز کردهاند.
نهادهای مدنی افغانستان میگویند «تجربه گذشته نشان میدهد که تسلیم شدن به خواستهای چنین رژیمهایی، تنها باعث تقویت قدرت آنها و طولانیتر شدن رنج مردم افغانستان میشود.»
گروه هماهنگی عدالت انتقالی، جنبش خودجوش زنان معترض، شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر، جنبش زنان مقتدر، ائتلاف زنان افغانستان، رسانه رخشانه، انستیتیوت صلح، رسانه و حکومتداری خوب و شماری دیگر از نهادهای مدنی این نامه را امضا کردهاند.
در نامه همچنین آمده است که باید اطمینان حاصل شود که تحریمهای سازمان ملل در برابر رهبران طالبان از جمله ممنوعیت سفر، مسدود شدن داراییها و درج نامهای رهبران این گروه در فهرست سیاه سازمان ملل اجرا و تقویت میشود.
نهادهای مدنی امضاکننده این نامه همچنین از رهبران جهان خواستهاند که اطمینان حاصل کنند که سازمان ملل و جامعه جهانی با همه افغانها همکاری میکنند تا به یک حکومت فراگیر براساس خواست مردم افغانستان و با نمایندگی از گروههای مختلف قومی و زنان ساخته خواهد شد.
در این نامه تاکید شده است که باید اقداماتی برای به رسمیت شناختن «آپارتاید جنسیتی» علیه زنان روی دست گرفته شود تا از انکار سیستماتیک حقوق زنان توسط رژیمهای ظلم جلوگیری شود.