وزارت مالیه طالبان میگوید که از گمرک تورخم مقداری مواد منفجره کشف و ضبط شده است. در خبرنامه این وزارت آمده است که این مواد انفجاری با مهارت در یک محموله تجاری جاسازی شده بود تا به صورت قاچاق وارد افغانستان شود. طالبان از هویت قاچاقچیان جزئیاتی نداده است.
افراسیاب ختک، سیاستمدار و سناتور پیشین پاکستان با اشاره به کتاب «بازگشت طالبان» میگوید طالبان «ساخت پاکستان» است و سیاستهای داخلی و خارجی آن نیز توسط اسلامآباد تعیین میشود. حسن عباس، استاد دانشگاه دفاع ملی در واشنگتن در این کتاب گفته کلید کنترول طالبان در دست پاکستان است.
حسن عباس، امریکایی پاکستانتبار در گفتوگو به افغانستان اینترنشنال گفت: «ارتش و استخبارات پاکستان نفوذ عمیقی در میان طالبان افغان دارند و هیچ شکی در این مورد نیست.»
او در توجیه اظهارات خود گفت زمانی که طالبان میخواستند به دیپلوماتهای هند اجازه ورود به کابل را دهند، نخست با رئیس ارتش پاکستان مشورت کردند. او تاکید کرد امیر خان متقی، وزیر خارجه طالبان، به دیدار جنرال قمر باجوا، فرمانده پیشین ارتش پاکستان رفت و نظر او را درباره بازگشت دیپلوماتهای هند به کابل جویا شد. به گفته حسن عباس، باجوا به متقی گفته که به هندیها اجازه دهید به کابل بازگردند زیرا طالبان به کمکها و حمایتهای هند در کوتاه مدت و درازمدت نیاز دارد.
افراسیاب ختک با اشاره به آنچه حسن عباس در مورد روابط طالبان و پاکستان در کتاب خود فاش کرده، افزوده است: «۴۰ میلیون افغان بدون حمایت دولتی زندگی میکنند و این کشور به ویژه برای زنان یک زندان است.»
افراسیاب ختک میگوید که طالبان با یک تئوکراسی (حکومت مذهبی) بیرحمانه قرون وسطایی متخاصم با تمام آزادیهای اساسی بشری پیوند خوردهاند.
همزمان با روز جهانی آزادی مطبوعات، یوناما میگوید که موارد متعددی از نقض حقوق بشر علیه خبرنگاران را در ۱۸ ماه گذشته مستند کرده است. نمایندگی سازمان ملل با ابراز نگرانی جدی از آینده رسانههای افغانستان، گفت که با محدودیتهای فزاینده طالبان، خبرنگاران با تهدید و ترس روبهرو هستند.
دفتر نمایندگی سیاسی ملل متحد در افغانستان با نشر خبرنامهای گفت که از آگست ۲۰۲۱، تعداد زیادی از متخصصین رسانهای از افغانستان فرار کردهاند و این بخش تحت تاثیر بحران اقتصادی کشور قرار گرفته است.
خبرنامه افزوده که تعداد زیادی از رسانهها بسته شدهاند و خبرنگاران زن تحت تأثیر محدودیتهای اضافی قرار گرفتهاند که توانایی آنها را در انجام حرفهشان تقریباً از بین برده است.
روزا اوتنبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان در گرامیداشت از روز جهانی آزادی مطبوعات گفت که این روز فرصتی برای نشان دادن همبستگی با خبرنگاران افغان است که هنوز برای حفظ گزارشگری مستقل در این کشور تلاش می کنند.
این مقام سازمان ملل گفت «خبرنگاران مجبور میشوند که تصمیم مربوط به ساختار گزارش را براساس ترس بگیرند، نه بر اساس منافع عامه. متأسفانه این بخشی از روند گستردهتر کاهش آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات است.»
روزا اوتنبایوا «ترس، تهدید و حمله مداوم» به خبرنگاران غیر قابل قبول خواند و از مقامات طالبان خواست که آزادی و استقلال رسانهها و امنیت خبرنگاران زن و مرد را یکسان تضمین کنند.
سازمان ملل میگوید که با وجود اینکه مقامات طالبان به منظور ارتباط با خبرنگاران کمیسیون ملی تخطی رسانهها را مجدداً فعال نموده است، اما عدم استقلال و غیرموثر بودن این کمیسیون باید مورد توجه قرار گیرد.
به گفته یوناما، چارچوب حقوقی نیز برای رسانهها مبهم باقی مانده است و خبرنگاران در برابر تهدید همیشگی سرکوب و توقف فعالیتهایشان نمیتوانند گزارش دقیقی از رویدادها ارائه کنند.
براساس رده بندی سازمان خبرنگاران بدون مرز، افغانستان در سال ۲۰۲۲ از میان از ۱۸۰ کشور، در رده ۱۵۶ قرار گرفت. افغانستان در سال ۲۰۲۰ در رده ۱۲۲ قرار داشت.
یوناما در خبرنامه خود به نقل از پاتریشیا مک فلیپس، رئیس یونسکو در افغانستان نوشته است: «افغانستان در حال عبور از یک مرحله حیاتی است و مردم افغانستان مستحق دسترسی به معلومات دقیق، تازه، قابل اطمینان و بیطرف هستند.»
رئیس یونسکو نیز از مقامات طالبان خواست که از آزادی مطبوعات حمایت کنند و اجازه دهند که خبرنگاران بدون ترس به کار شان ادامه بدهند.
نمایندگی سیاسی سازمان ملل در افغانستان میگوید که روز جهانی آزادی مطبوعات فرصتی است تا تعهد و شجاعت خبرنگاران در افغانستان و جهان را قدردانی شود. این نهاد گفته خبرنگاران در افغانستان علیرغم اینکه در معرض خطر قرار دارند با بیطرفی و حفظ استقلال به تهیه گزارشات ادامه میدهند.
نماینده پارلمان اروپا که در روزهای گذشته به کابل سفر کرد، به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات گفت که شمار زنان در رسانههای افغانستان از ۲۸۰۰ نفر به ۵۰۰ نفر رسیده است. هانا نیومن از محدودیتهای طالبان بر خبرنگاران زن انتقاد کرد و گفت این گروه آنها را مورد آزار و اذیت قرار میهد.
سازمان گزارشگران بدون مرز پارسال گفت که حدود ۶۰ درصد از رسانهها و خبرنگاران افغانستان به ویژه زنان خبرنگار از عرصه فعالیت رسانهای ناپدید شدهاند. بر اساس گزارش این سازمان، در ۱۱ ولایت افغانستان هیچ خبرنگار زن وجود ندارد.
نماینده پارلمان اروپا میگوید که طالبان محدودیتهایی از جمله پوشیدن ماسک در جریان اجرای برنامه بر خبرنگاران زن در سانهها وضع کرده و افزود که فعالیت آنها در صحنه نیز دشوار است.
هانا نیومن روز چهارشنبه در رشتهتوییتی نوشت که خبرنگاران زن در افغانستان، چه از طریق تلویزیون، رادیو یا حتی تلفن، تنها اجازه مصاحبه با زنان را دارند.
با این حال، به گفته خانم نیومن، مسئولان مرد استخبارات طالبان هر از گاهی با زنان خبرنگار تماس میگیرند، از آنها سوال میپرسند، آنها را میترسانند و مورد آزار و اذیت قرار میدهند. نماینده پارلمان اروپا این رویکرد طالبان را «گیجکننده» خواند و به کنایه گفت که در این مورد تفکیک جنسیتی وجود ندارد.
طالبان با تسلط دوباره بر افغانستان، محدودیتها شدیدی بر رسانهها، به ویژه کارکنان زن در این نهادها وضع کرده است.
نماینده چین در امور افغانستان میگوید بسیاری از شرکتکنندگان نشست دوحه خواهان لغو تحریمها و آزادسازی داراییهای افغانستان شدند. یو شیائویونگ همچنین گفت: «امریکا و کشورهای ناتو که سالها در افغانستان بودند باید مسئولیت خود را بر عهده گرفته و در بازسازی این کشور سهم بگیرند.»
او در گفتوگو با خبرگزاری ریانووستی روسیه، تاکید کرد که در نشست دوحه کشورهای زیادی موضوع داراییهای افغانستان را طرح کردند و گفتند که نادیده گرفتن آن وضعیت افغانستان را بدتر میکند.
نماینده چین از کشورهایی که چنین خواستهای در نشست دوحه داشتهاند نام نبرد، اما روسیه، جمهوری اسلامی ایران و پاکستان که روابط نزدیکی با طالبان دارند، تاکنون بارها گفتهاند که امریکا باید داراییهای افغانستان را آزاد کند.
نشست دوحه درباره افغانستان ۱۱ و ۱۲ ثور با میزبانی دبیرکل سازمان و نمایندگان بیش از ۲۰ کشور برگزار شد.
یو شیائویونگ که قبل از شروع نشست دوحه با سهیل شاهین، نماینده طالبان در قطر دیدار داشت، میگوید ۷ میلیارد دالر افغانستان مسدود شده است.
امریکا پس از قدرتگیری طالبان، ۳.۵ میلیارد دالر از ذخایر ارزی افغانستان را به یک صندوق امانی در سوئیس منتقل کرد تا برای کمک به افغانستان مصرف شود. ۳.۵ میلیارد دالر دیگر همچنان در امریکا مسدود ماند و بنابر دستور جو بایدن ممکن است به قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر پرداخت شود.
چین خواهان بازگرداندن کامل این پول به افغانستان شده است.
گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل برای افغانستان، به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات، از طالبان خواست که به رسانههای آزاد، کثرتگرا، مستقل و فراگیر احترام بگذارد. ریچارد بنت همچنین از «زنان روزنامهنگار افغان که به رغم محدودیتها و خطرات جانی اطلاعرسانی میکنند» ستایش کرد.
سوم اپریل (۱۳ ثور) همه ساله به عنوان روز جهانی آزادی مطبوعات تجلیل میشود.
این روز در حالی فرا میرسد که طالبان در بیش از ۲۰ ماه گذشته، محدودیتهای شدیدی بر نهادهای رسانهای و خبرنگاران در افغانستان وضع کرده است.
این گروه محدودیتهای شدیدتری بر خبرنگاران زن در رسانههای افغانستان اعمال کرده است. از جمله، طبق دستور طالبان، مجریان زن در هنگام اجرای برنامه باید ماسک بپوشند.
طالبان به رسانههای داخل افغانستان اجازه انتقاد از سیاستهای این گروه را نمیدهد و در بخشهای مختلف فعالیت آنان سانسور گسترده اعمال کرده است.
در کنار این، مرکز خبرنگاران افغانستان روز سهشنبه با نشر گزارشی گفت که در یک سال گذشته ۲۱۳ مورد خشونت علیه خبرنگاران را در افغانستان ثبت کرده است.
این مرکز، علت افزایش ۶۴ درصدی خشونت علیه خبرنگاران افغان را برخورد طالبان و حمله داعش در مزارشریف اعلام کرده است.
در همین حال، شهرزاد اکبر، رئیس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان روز چهارشنبه در توییتی نوشت که در نزدیک به دو سال گذشته، هزاران خبرنگار و فعال رسانهای به ویژه خبرنگاران زن شغلهای خود را از دست دادهاند.
خانم اکبر افزود که در افغانستان تحت کنترول طالبان، خبرنگاران بازداشت، زندانی و شکنجه شدهاند. او گفت که طالبان میخواهد با حمله بر آزادی بیان، سکوت گورستان بر افغانستان مستولی شود.
در همین حال، نی، نهاد حمایتکننده رسانههای آزاد افغانستان گفته است که با پس از تسلط طالبان در افغانستان، بیش از نیمی از رسانههای آزاد به دلیل مشکل اقتصادی و چالشهای موجود در کشور از فعالیت باز ماندهاند.
نی در بیانیهای گفت که در کنار این، با توقف فعالیت رسانهها بیش از ۶۵ درصد خبرنگاران و کارکنان رسانهای نیز بیکار شدهاند.
این نهاد تصریح کرد که ادامه این موضعیت میتواند برای رسانههای آزاد افغانستان شکننده باشد.
نی از نهادهای بینالمللی حامی خبرنگاران و رسانهها خواست که از رسانههای افغانستان حمایت کنند.
در افغانستان تحت کنترول طالبان، کار خبرنگاری تبدیل به یکی از دشوارترین مشاغل شده و بسیاری از خبرنگاران بر اثر تهدیدها و محدودیتها، مجبور ترک شغلشان شدهاند.
