به دنبال حمله اوکراین بر پل میان شبه جزیره کریمه و خاک روسیه، کرملین روز دوشنبه از همکاری اطلاعاتی اروپا و امریکا با اوکراین ابراز نارضایتی کرد. کرملین میگوید که با این حال مایل به قطع رابطه با غرب نیست و باید کانالهای گفتوگو باز باشد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، درباره همکاری اوکراین، امریکا، ناتو و تعدادی از کشورهای اروپایی گفت روسیه از عمق آن آگاه است.او به انتقال دایم اطلاعات از ناتو و واشنگتن به کییف اشاره کرد.
اوکراین در یک اقدام نادر مسئولیت حمله و انفجار در این پل مهم را پذیرفت. در این حادثه، به گفته مقامات روسیه، یک زن و یک مرد کشته شدند.
وزارت حمل و نقل روسیه از تخریب قسمتی از پل شبهجزیره کریمه خبر داد.
همزمان با افزایش هشداردهندهای دمای هوا، مقامهای چینی و امریکایی در بیجینگ درباره کاهش انتشار گاز متان و انرژی زغالسنگ گفتوگو کردند. دانشمندان بارها هشدار دادهاند که تغییرات اقلیمی ناشی از انتشار سوختهای فسیلی است.
تدروس آدهانوم گبریسوس، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت در توییترش نوشت: «بحران اقلیمی یک هشدار نیست، بلکه در حال رخ دادن است. من از رهبران جهان میخواهم که اکنون اقدام کنند.»
با توجه به افزایش روزافزون دمای هوا در جهان بهویژه اروپا و امریکا و چین، گفتوگوها بین کشورهای مختلف آغاز شده است.
در تازهترین مورد روز دوشنبه، ۲۶ سرطان، جان کری، فرستاده رئیسجمهور امریکا در امور اقلیمی با همتای چینی خود شی ژنهوا در بیجینگ دیدار کرد. آنها گفتند که تا سه روز آینده برخی گامهای «بزرگ» برای مقابله با این خطر و چالش مشترک برای کل بشریت برخواهند داشت.
موج شدید گرما در سراسر جهان زنگ خطر را به صدا در آورده است. شهر سانبائو در چین، رکورد ملی ۵۲.۲ درجه سانتیگراد را به ثبت رساند. دمای بالای طولانیمدت هوا در چین شبکههای برق و محصولات کشاورزی را تهدید میکند و نگرانیها را در مورد شدیدترین خشکسالی افزایش میدهد.
دمای ۴۸ درجه سانتیگراد در اروپا موجب تشدید آتشسوزی جنگلها شده است. بر اساس آمارها، بیش از ۶۱ هزار نفر در اروپا در جریان موج گرما در تابستان گذشته جان خود را از دست دادند. پیشبینی میشود که این احتمال در این فصل نیز تکرار شود.
در امریکا یکچهارم جمعیت در معرض احتمال گرمای شدید قرار دارند. طبق اعلام سازمان جهانی هواشناسی، دمای هوا در کالیفرنیا، روز یکشنبه (۲۵ سرطان) به حدود ۵۶.۷ درجه سانتیگراد رسید که شاهد «گرمترین دمای شناخته شده روی زمین» بوده است.
در کوریای جنوبی، بر اثر ریزش طوفانهای رودخانه و جاری شدن سیل حدود ۴۰ نفر کشته شدند.
در برخی مناطق اسپانیا نیز درجه گرمی هوا تا ۴۴ درجه سانتیگراد رسید.
افزون بر آن در قبرس با افزایش دمای هوا به ۴۵ درجه سانتیگراد، یک مرد ۹۰ ساله جان خود را از دست داد و سه نفر دیگر با علایم گرمازدگی در شفاخانه بستری شدند.
با اینحال آندریاس فلوریس، استاد فیزیولوژی در دانشگاه تسالی یونان با اشاره به افزایش ۴ درجه سانتیگراد دمای شبانه گفت: «ما دیدهایم که این افزایش دمای شبانه در شهرها اغلب بیشتر از آنچه فکر میکردیم در مرگومیر نقش دارد.»
در همین حال، مدیر اداره تغییرات اقلیمی اتحادیه اروپا هشدار داد که طبق پیشبینیهای دانشمندان، الگوی واضحی از تشدید امواج گرما وجود دارد.
کارلو بوونتمپو گفت: «ما در حال حاضر کاملا در قلمروی نانشاخته هستیم، ما هرگز چنین چیزی را در حافظه زنده خود و در تاریخ خود ندیدهایم.»
روبرت واتار، دانشمند اقلیمشناس در فرانسه میگوید: «نگرانی من واقعا سلامت است، سلامت افراد آسیبپذیری که در پشت بام خانههایی زندگی میکنند که برای چنین دمای بالایی آماده نیستند. این میتواند مرگومیر را افزایش دهد.»
در پی اعلام بازگشت گشت ارشاد ایران به خیابانها، خبرگزاری تسنیم «نخستین فیلم پولیس از اجرای طرح مقابله با پوششهای نامتعارف» را پخش کرد. در این فیلم ماموران گشت ارشاد در خیابانی دیده میشوند که ظاهرا به زنان تذکر میدهند که موهای را بپوشانند.
شماری از زنان در این یک فیلم دقیقه و ۴۱ ثانیهای دیده میشوند که روسریهای خود را بالا میکشند، ولی بخشهایی از فیلم محو شده است.
سعید منتظرالمهدی، سخنگوی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه، ۲۵ سرطان، اعلام کرد که نیروهای گشت ارشاد برای برخورد با دختران و زنانی که تن به حجاب اجباری نمیدهند دوباره به خیابانها برگشتهاند.
ده ماه پیش در پی برخورد گشت ارشاد جمهوری اسلامی با مهسا امینی، که منجر به مرگ او شد، خیزش سراسری در ایران آغاز شد و نیروهای گشت ارشاد هم از خیابانها رفتند.
در این مدت زنان زیادی در خیابانها و اماکن عمومی بدون حجاب اجباری ظاهر شدند و بیاعتنایی به حجاب اجباری مورد نظر جمهوری اسلامی افزایش یافت.
شماری از معترضان عدم رعایت حجاب اجباری را به نمادی از اعتراض علیه سیاستهای سختگیرانه جمهوری اسلامی تبدیل کردند.
روسیه اجرای توافقنامهای را که با میانجیگری سازمان ملل برای صادرات غلات اوکراین از دریای سیاه حاصل شد، از روز دوشنبه، ۲۶ سرطان متوقف کرد. این خبر تنها چند ساعت پس از حمله به پل کریمه اعلام شده است. در این حمله پدر و مادری کشته و دخترشان زخمی شد.
کاخ کرملین اعلام کرد: «توقف قرارداد غلات از طریق دریای سیاه با میانجیگری سازمان ملل و ترکیه برای مبارزه با بحران جهانی غذایی که با حمله روسیه به اوکراین وخیمتر شده، ارتباطی با حمله به پل ندارد.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت: «در واقع، قراردادهای دریای سیاه امروز اعتبار خود را از دست دادند. بخشی از قراردادهای دریای سیاه، که مربوط به روسیه است، تاکنون اجرایی نشده است، بنابراین، بهتر است به این قرارداد خاتمه بدهیم.»
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه هم گفت: «روسیه به ترکیه، اوکراین و سازمان ملل متحد اطلاع داده که مسکو با تمدید این توافق مخالف است.»
روسیه و اوکراین دو تولیدکننده عمده محصولات زراعتی در جهان و بازیگران اصلی در بازارهای گندم، جو، جواری، تخمک آفتابگردان و روغن آفتابگردان هستند. روسیه همچنین در بازار کود مسلط است.
تعلیق قرارداد از سوی روسیه
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، هم هفته گذشته گفته بود: «بخشهای توافق مربوط به روسیه اجرا نشده است و به همین دلیل به تعلیق مشارکت روسیه برای تمرکز ذهنها فکر میکند و روسیه پس از برآورده شدن شرایطش به توافق بازمیگردد.»
برای متقاعد کردن روسیه به موافقت با قرارداد دریای سیاه، یک قرارداد سهساله نیز در جنوری ۲۰۲۲ منعقد شد که بر اساس آن مقامات سازمان ملل موافقت کردند به روسیه کمک کنند تا صادرات مواد غذایی و کود خود را به بازارهای خارجی برساند.
در حالی که صادرات مواد غذایی و کود روسیه مشمول تحریمهای غرب اعمال شده پس از حمله روسیه نیست، مسکو گفته که محدودیتها در پرداختها، تدارکات و بیمه به عنوان مانعی برای محمولهها بوده است.
روسیه پارسال سه بار با تمدید قرارداد دریای سیاه موافقت کرد، اما برای مدت کوتاهی مشارکت خود را در پایان اکتبر در پاسخ به حمله پهپادی به ناوگان خود در کریمه به حالت تعلیق درآورد.
پوتین افزود: «ما توانایی توقف این مشارکت را داریم، اما اگر وعدههایی را که به ما دادهاند اجرایی کنند، ما بلافاصله به این توافق خواهیم پیوست.»
روسیه همچنین از کمبود رسیدن غلات کافی به کشورهای فقیر شکایت کرده است. سازمان ملل متحد استدلال کرده که این ترتیبات با کمک به کاهش بیش از ۲۰ درصدی قیمت مواد غذایی در سطح جهان به نفع این کشورها بوده است.
توقف قرارداد غلات تنها چند ساعت پس از حمله تروریستی به پلی که روسیه را به کریمه الحاق شده به روسیه متصل میکند، انجام شد.
تصاویر تأیید نشده نشان میدهند که بخشی از جاده روی پل شکافته شده و در یک طرف با موانع فلزی به شکل کمان درآمده است. تصاویر دوربینها نشان میدهد که رانندگان بلافاصله پس از حادثه متوقف شدند.
ارتش اوکراین گفته که این حمله میتواند نوعی تحریک از سوی خود روسیه باشد، اما رسانههای اوکراینی به نقل از منابع ناشناس میگویند که سرویس امنیتی اوکراین پشت این حادثه بوده است.
روسیه اوکراین را مسئول حمله به این پل در اکتبر گذشته دانست و گفت که این حمله توسط اطلاعات ارتش اوکراین و کایرلو بودانوف، مدیرآن سازماندهی شده است. اوکراین ماهها بعد به طور غیرمستقیم به این حمله اعتراف کرد.
پس از حمله اکتبر، روسیه درحملاتی تلافیجویانه علیه شهرهای اوکراین منابع برق را هدف قرار داد. پوتین دستور تعمیر پل را داد و حتی یک مرسدس بنز را از آن عبور داد.
رسانههای دنمارک گزارش دادند فردی به نام مهدی زمان روز یکشنبه (۲۵ سرطان) با مجوز پولیس کتابهای تورات، انجیل و پرچم دنمارک را مقابل سفارت اسرائیل سوزاند. او عکس علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران را نیز در سکویی در کنارش قرار داده است.
این مرد گفته که این کار را در واکنش به سوزاندن قرآن در اروپا انجام داده است.
اخیرا یک شهروند سویدن نسخهای از قرآن را در استکهلم آتش زد و خشم بسیاری از سازمانها و کشورهای اسلامی را برانگیخت.
کارشناسان سازمان ملل خواهان آزادی فوری ایوان گرشکویچ، خبرنگار روزنامه وال استریت ژورنال شدند. آنها میگویند بازداشت این خبرنگار حمله به خبرنگاری آزاد است. اداره امنیتی روسیه ایوان گرشکویچ را در ۲۹ مارچ به اتهام جاسوسی برای امریکا بازداشت کرد.
آقای گرشکویچ صد روز میشود که در زندان «لفورتوو» در مسکو بهسر میبرد.
کارشناسان سازمان در اعلامیهای مشترک نوشتند که بازداشت و کیفرخواست گرشکویچ به اتهام جاسوسی، که ممکن است او را به مدت بیست سال پشت میلههای زندان قرار دهد، نمونهای از سرکوب شدید آزادی بیان و روزنامهنگاری مستقل در روسیه پس از تهاجم گسترده به اوکراین است.
این روزنامهنگار ۳۱ ساله امریکایی پیش از نقل مکان به این کشور درسال ۲۰۱۷، یکی از روزنامهنگاران معتبر روسی به شمار میرفت که برای رسانههای زیادی کار کرده بود.
او کارش را با وال استریت ژورنال از پارسال آغاز کرد و به موضوعاتی مانند تحریمها و تاثیر آن بر اقتصاد، انزوای فزاینده روسیه و تلاشهای دولت این کشور برای خاموش کردن فعالیتهای ضد جنگ میپرداخت.
گرشکویچ هنگامی که راهی سفری برای تهیه گزارش به شهر یکاتنبرگ روسیه بود، به اتهام جمعآوری اطلاعات و«اسرار دولتی» برای امریکا به دست نیروهای امنیتی روسیه دستگیر شد، اتهامی که برای اثبات آن در دادستانی روسیه هنوز مدرکی پیدا نشده است.
کارشناسان سازمان ملل گفتهاند: «این اولین بار از زمان شوروی سابق است که مقامات روسیه یک روزنامهنگار امریکایی را به جاسوسی متهم میکنند و این پیامی دلخراش برای همه روزنامهنگاران خارجی و در واقع برای همه روزنامهنگاران در روسیه میفرستد».
این کارشناسان از روند رو به افزایش محدودیت بر آزادی و استفاده از اتهامهای مانند جاسوسی و خیانت در قوانین جزایی روسیه نگراناند.
براساس دادههای موجود، ۱۶ نفر به اتهامات مشابه در سال ۲۰۲۲ محکوم شدهاند و حداقل ۲۴ پرونده کیفری در ماه جون همان سال باز شده است. همچنین گزارش شده که در شش ماه اول سال ۲۰۲۳، حداقل ۴۳ نفر به خیانت در روسیه متهم شدهاند.
به گفته کارشناسان سازمان ملل، دادگاه منطقه لفورتوو در مسکو در یک جلسه خصوصی که در ۲۳ می برگزارشد، بازداشت گرشکویچ را تا ۳۰ اگست ۲۰۲۳ تمدید کرد. درخواست تجدیدنظر بعدی او در مورد حکم بازداشت رد شد. علیرغم درخواستهای متعدد سفیر امریکا در روسیه، تنها دو بار اجازه یافته که او را ببیند.
مقامات روسیه امتناع خود از ملاقات با این خبرنگار امریکایی روسیتبار را به عنوان پاسخی به «ممانعت صدور ویزای امریکا برای خبرنگاران روسی» دانستهاند.
کارشناسان سازمان ملل در ۱۲ جون ۲۰۲۳ نسبت به دستگیری خودسرانه آقای گرشکویچ با مقامات روسی گفتوگو کردند و خواستار آزادی فوری او شدند. تا به امروز اما هیچ پاسخی دریافت نکردهاند.
