جبهه مقاومت ملی در خبرنامهای نوشت که نیروهایش دیروز چهارشنبه عملیاتی را در ولسوالی فرخار ولایت تخار راهاندازی کردند که در نتیجه آن، دو عضو «طالبان تروریست» کشته شدند. این جبهه گفته در این عملیات آمر کشف یکی از کندکهای قولاردوی ۲۱۷ طالبان مستقر در فرخار، کشته شده است.
جبهه مقاومت ملی روز پنجشنبه ۱۹ اسد، در خبرنامه نوشت که در این عملیات به نیروهایش آسیب نرسیده است.
این جبهه مخالف طالبان افزوده است که دیروز چهارشنبه همچنین عملیاتی را بر پاسگاه طالبان در ولایت نورستان انجام داده است و گفته شمار تلفات این حمله هنوز روشن نیست.
جبهه مقاومت ملی افغانستان در روزهای اخیر حملات خود علیه طالبان را شدت بخشیده است.
سیانان به نقل از یک جنرال بازنشسته امریکا نوشت دونالد ترامپ «بدترین توافقنامه دیپلوماتیک تاریخ امریکا» را در دوحه با طالبان امضا کرد. دیوید پترائوس گفت امریکا با خروج از افغانستان آنچه را طالبان میخواست به آنها داد و در مقابل «تنها قول گرفتیم در هنگام خروج به ما حمله نکنید.»
سیانان روز چهارشنبه (۱۸ اسد) در گزارش مفصلی نوشت که رئيسجمهور جو بایدن نیز با روی کار آمدن، توافقنامه مذاکرهکنندگان اداره ترامپ را اجرا کرد که منجر به خروج فاجعهبار نیروهای امریکایی از افغانستان شد.
در این گزارش، به وضعیت افغانستان پس خروج امریکا و تحت کنترول طالبان اشاره شده که در آن، دختران بالاتر از صنف شش از مکتب منع شدهاند و طبق گزارش ملل متحد این کشور پناهگاه امنی برای حدود ۲۰ گروه تروریستی شده است.
ایالات متحده همچنین با خروج از افغانستان، دستکم هفتاد هزار موتر زرهی و صد چرخبال و همچنین به ارزش ۸.۵ میلیارد دالر مهمات را در این کشور جا گذاشت.
اشتباهات ترامپ و بایدن
سیانان نوشته است که تیم مذکرهکنندگان ترامپ با طالبان در باره خروج، پیروزیی را نصیب طالبان کرد که این گروه در به دست آوردن آن در میدان جنگ ناکام بود.
گزارش افزود که جو بایدن نیز به دنبال این «طرح عمیقاً ناقص» رفت و آنرا اجرا کرد.
در گزاش آمده که خروج ایالات متحده از افغانستان چنان آشفته و توام با هرج و مرج در میدان هوایی کابل پایان یافت که سقوط سایگون (پایتخت ویتنام جنوبی در دهه هفتاد میلادی) و پایان جنگ ویتنام در مقایسه با آن آبرومندانه به نظر میرسید.
لیزا کرتیس، که سیانان از او به عنوان بالاترین مقام اداره ترامپ در کاخ سفید در حوزه افغانستان نام برده، گفته که مقامهای امریکایی در مذاکرات از اوایل ۲۰۱۹ تقریباً هرآنچه طالبان میخواستند به آنها دادند و در مقابل چیزهای اندکی به دست آوردند. او گفت: «طالبان متعهد شدند که از القاعده جدا شوند و با دولت منتخب افغانستان وارد گفتوگو برای تقسیم قدرت شوند، اما این اتفاق نیفتاد.»
این مقام پیشین امریکایی گفته که ترامپ در واقع نگران جزئیات مذاکره با طالبان نبود و به جای توافق صلح، صرفا به خروج نیروهای امریکایی اهمیت میداد.
لیزا کرتیس میگوید که ترامپ مدعی و مفتخر «هنر معامله» است، اما از همان آغاز مذاکرهاش با طالبان شبیه رفتار آنعده مشتریهای یک موتر بود که به فروشنده میگویند: «من تمام قیمت روی برچسب را میپردازم.»
این مقام امریکایی گفت که در بخشی از مذاکرات در دوحه حضور داشت و آنجا پی برد که طالبان در واقع تصور نمیکردند که امریکا واقعا میخواهد از افغانستان خارج شود، از اینرو زلمی خلیلزاد افسران ارتش را وارد مذاکره کرد تا درباره نحوه خروج معلومات دهند.
خانم کرتیس افزود که کنار گذاشتن حکومت جمهوری اسلامی افغانستان به خواست طالبان از مذاکرات امریکا با این گروه، از نواقص دیگر این گفتوگوها بود که این تصور را خلق کرد حمایت امریکا از حکومت وقت به طالبان منتقل شده است. او میگوید که این امر به تضعیف حکومت وقت و در نهایت سقوط سریع افغانستان کمک کرد.
سیانان به نقل از زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین امریکا در امور صلح افغانستان نوشته است که مذاکرات مستقیم با طالبان به این دلیل صورت گرفت که شرایط جنگ افغانستان بدون هیچ نقشهراهی برای پیروزی کوتاهمدت احتمالی در حال بدتر شدن بود. به گفته خلیلزاد، برنامه این بود که گفتوگوی امریکا با طالبان درهای مذاکرات با حکومت افغانستان را باز کند. او باور دارد که چنین چیزی «در واقع اتفاق افتاد، اما موفق نشد.»
«خوشحالی» که بایدن به طالبان داد
سخنگوی طالبان میگوید که این گروه، پس از روی کار آمدن جو بایدن مشکوک بود که امریکا بر ادامه جنگ در افغانستان پافشاری کند. ذبیحالله مجاهد به سیانان گفت: «اما وقتی او (بایدن) اعلام کرد که نیروهایش را از افغانستان خارج میکند، مایه خوشحالی شد.»
طبق گزارش، جنرال مارک میلی، رئيس ستاد ارتش امریکا به بایدن توصیه کرد که اگر حدود ۲۵۰۰ سرباز در افغانستان حفظ نکند، ارتش این کشور فرو خواهد پاشید و راه برای پیروزی طالبان هموار میشود.
رئيسجمهور امریکا این پیشنهاد را نادیده گرفت و دستور داد تمام نیروهای امریکایی از افغانستان خارج شوند.
تنش غنی و خلیلزاد
سیانان نوشته است که با تشدید چالشهای توافقنامه خروج، تنش بین دو بازیگر کلیدی رقم خورد: اشرف غنی و زلمی خلیلزاد. آنها از دههها همدیگر را میشناختند و هر دو دریافتکنندگان بورسیه امریکا بودند. اما حالا در دو جناح قرار داشتند و روابطشان پیچیدهتر شد. سیانان نوشته: «آنها از همدیگر متنفر بودند.»
خلیلزاد به سیانان گفته که بحث با غنی هنگامی که فهمید حلوفصل سیاسی موضوع افغانستان به معنای تشکیل حکومت جدید و پایان ریاستجمهوری اوست، دشوار شد.
به گفه خلیلزاد غنی «میل شدیدی برای ماندن در قدرت داشت.»
خلیلزاد گفته که این خواست غنی اما میتوانست دلیل کافی برای به خطر انداختن جان سربازان امریکایی یا تصمیم برای خروج باشد و او این پیام امریکا را به غنی منتقل کرده است.
متین بیک، رئيس دفتر اشرف غنی در آن زمان، روابط رئيسجمهور پیشین و خلیلزاد را به «مسابقه کشتی» تشبیه کرده است. او به سیانان گفت که این دو نفر، به گونه مساویانه مقصر و همچنین «مسئول پیروزی طالبان هستند.»
فرشته عباسی، پژوهشگر امور افغانستان در دیدهبان حقوق بشر میگوید مردم افغانستان زیر حاکمیت طالبان در یک کابوس حقوق بشری و همچنین بحران بشری به سر میبرند. دیدهبان حقوق بشر در گزارش تازه نوشت طالبان در دو سال گذشته محدودیتها بر حقوق زنان و رسانهها را شدت بخشیده است.
این سازمان حقوق بشری با اشاره به منع آموزش، کار و دیگر محدودیتهای طالبان بر زنان تاکید کرده که این گروه سانسور گستردهای را بر رسانهها و دسترسی به اطلاعات اعمال کرده و بازداشت روزنامهنگاران و دیگر منتقدان را افزایش داده است.
دیدهبان حقوق بشر در گزارش تازه خود که روز پنجشنبه ۱۹ اسد، منتشر شد، نوشته افغانستان به یکی از بدترین بحرانهای بشری جهان تبدیل شده است.
طبق آمار این سازمان، بیش از ۲۸ میلیون نفر یعنی دو سوم جمعیت افغانستان نیاز فوری به کمکهای بشردوستانه دارند. دیدهبان حقوق بشر با اشاره به گزارش سازمان ملل گفته چهار میلیون نفر از جمله ۳.۲ میلیون کودک زیر ۵ سال دچار سوءتغذیه حاد هستند.
فرشته عباسی، پژوهشگر امور افغانستان در دیدهبان حقوق بشر گفت «رهبری طالبان باید فوراً قوانین و سیاستهای ظالمانه خود را طرد کند و جامعه بینالمللی باید آنها را در قبال بحرانهای کنونی پاسخگو قرار دهد.»
این سازمان گفته ممنوعیت کار زنان در سازمانهای غیردولتی توسط طالبان به معیشت زنان آسیب جدی وارد کرده است، زیرا در صورت عدم مشارکت زنان در فرآیندهای توزیع و نظارت، دانستن اینکه آیا زنان کمک دریافت میکنند یا خیر غیرممکن است.
به باور دیدهبان حقوق بشر، این بحران به طور متناسبی به زنان و دختران آسیب رسانده است زیرا آنها از قبل هم در دسترسی به غذا، مراقبتهای بهداشتی و مسکن با مشکلات بیشتری روبرو بودهاند.
خانم عباسی گفت: «سیاستهای زنستیزانه طالبان نشاندهنده بیتوجهی کامل به حقوق اولیه زنان است. سیاستها و محدودیتهای آنها نه تنها به زنانی که فعال و مدافع حقوق هستند، بلکه به زنان عادی که به دنبال یک زندگی عادی هستند نیز آسیب میزند.»
محدودیت شدید طالبان بر رسانهها از دیگر مواردی است که دیدهبان حقوق بشر در گزارش تازه خود به آن پرداخته است. این سازمان حقوق بشری گفته محدودیتهای طالبان بر رسانههای محلی دسترسی به اطلاعات را در افغانستان با مشکل مواجه کرده است. به باور این سازمان هیچ کس در داخل افغانستان نمیتواند اطلاعات مهم را بدون ترس از دستگیری و بازداشت خودسرانه گزارش کند.
اعدامهای صحرایی
در بخشی از گزارش دیدهبان حقوق بشر آمده است که نیروهای امنیتی طالبان دست به «بازداشت خودسرانه، شکنجه و اعدام صحرایی افسران سابق امنیتی و اعضا یا حامیان گروههای مقاومت مسلح زدهاند.»
دیدهبان حقوق بشر همچنین گفته گروه شاخه خراسان داعش از زمان تسلط طالبان، حملات زیادی بر مدارس و مساجد انجام دادهاند که در بیشتر مواقع گروه قومی هزاره را که عمدتاً شیعه هستند هدف قرار میدهند که از محافظت امنیتی کمتری برخوردارند یا به مراقبتهای صحی و سایر کمکها دسترسی اندکی دارند.
فرشته عباسی گفته واکنش طالبان به بحرانبشری گسترده افغانستان، سرکوب بیشتر حقوق زنان و هرگونه مخالفت بوده است.
او از کشورهای که با طالبان در تعامل هستند خواسته است که طالبان را تحت فشار قرار دهند تا فوراً مسیر خود را تغییر دهند و تمام حقوق اساسی افغانها را احیا کنند و در عین حال به مردم افغانستان کمک حیاتی کنند.
دیدار سلیمان غنی، مبلغ مسلمان و ملای شفاخانه دانشگاه سنت جورج در بریتانیا با امیرخان متقی واکنشهای انتقادآمیزی برانگیخته است. مسئولان این شفاخانه روز چهارشنبه گفتند که از برنامه ملاقات سلیمان غنی با متقی آگاه نبودند و قرار است در این مورد با او صحبت کنند.
مسئولان شفاخانه افزودند: «آنها قصد دارند با امام سلیمان غنی ببیند تا دلایل سفر و پیامدهای بالقوه آن را بهتر درک کنند.»
وزارت خارجه طالبان روز شنبه ۷ اسد خبر داد که امیر خان متقی با تعدادی از علمای دینی بریتانیا دیدار کرد.
دیدار یک کارمند سازمان بهداشت بریتانیا با یک مقام بلندپایه طالبان که در فهرست تحریمهای سازمان ملل قرار دارد، باعث شد که مسئولان این سازمان مجبور به واکنش شوند.
به گزارش روزنامه دیلیمیل، مسئولان در شفاخانه سنت جورج اظهار کردند که سلیمان غنی برای گرفتن مرخصی گفته بود برای تعطیلات به افغانستان میرود. او همچنان گفته بود که در چارچوب یک ماموریت بشردوستانه و ارائه کمکهای ضروری به افغانستان سفر میکند.
این ملا امام در این سفر به دیدار امیرخان متقی و دیگر مقامات طالبان رفت. وزارت عدلیه طالبان در خبرنامهای در مورد دیدار این گروه ملاهای مسلمان با وزیر عدلیه نوشت: «علمای مذکور از پیشرفتها و دست آوردهای امارت اسلامی در بخشهای مختلف ابراز خرسندی نموده گفتند آنچه را که در بیرون از افغانستان شنیده بودند با آنچه که از نزدیک مشاهده نمودند بسیار فرق دارد.»
سلیمان غنی از مبلغان و ملاهای شناخته شده در بریتانیا است که به خاطر اعتقادات افراطیاش مورد انتقاد سیاستمداران بریتانیایی قرار گرفته است.
دیوید کامرون، نخست وزیر وقت بریتانیا و مایکل فالون، وزیر دفاع او، سلیمان غنی را متهم کرده بودند که از حامیان داعش است. آقای فالون بعداً از غنی معذرت خواست.
غنی همچنان متهم است که زنان را انسانهای «تابع و فرمانبردار» توصیف کرده و علیه همجنسگرایان صحبت کرده است.
شماری از زنان خانواده نظامیان سابق در اعتراض به اخراج اجباری از خانههای شان بدست طالبان، روز چهارشنبه در شهر هرات تظاهرات کردند. آنها که ساکن منطقه «فامیلیهای غند ۱۱» هستند، میگویند طالبان با «آزار و زندانی» کردن ساکنان، قصد دارند خانههای شان را بگیرند.
طالبان با شلیک هوایی تجمع زنان معترض در مقابل ساختمان ولایت هرات را پراگنده کردند.
معترضان اعضای خانوادههای افسران حکومتهای گذشته اند که به گفته آنان «۴۰ و ۵۰ سال گذشته» در زمینهای دولتی غند ۱۱ زندگی کرده و در آنجا به هزینه خود خانه و تاسیسات رفاهی ساخته اند.
یک منبع نزدیک به خانوادههای معترض به افغانستان اینترنشنال گفت که ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان قبلا وعده داده بود که آنها را از خانههای شان در این منطقه متعلق به وزارت دفاع اخراج نمیکنند.
یکی از معترضان مسئولان نظامی طالبان در هرات را متهم میکند که دستکم «پدرش و چهار افسر متقاعد» دیگر را برای زیر فشار گذاشتن خانوادهها زندانی کردهاند.
یک منبع به افغانستان اینترنشنال گفت: «در مقر تاسیسات قول اردو[هرات] زندان شخصی ساختهاند. مردم را بدون دستور دادگاهی زندانی میکنند تا وادار به این کوچ شوند.»
بر بنیاد مکتوبهایی که به افغانستان اینترنشنال رسیده و در پای آن امضای ملا یعقوب نیز دیده میشود، «ریاست ساختمانی و امور ملکیتهای وزارت دفاع» طالبان گفته است که خانهها به امر وزارت دفاع و مقامات رسمی با هزینه شخصی ساکنان آن اعمار شدهاند. این ریاست غصبی بودن جایدادها را رد کرده است.
در یکی از این مکتوبها آمده است افسرانی که خانههای خود را به هزینه شخصی آباد کرده و حالا در وزارت دفاع وظیفه ندارند یا متقاعد هستند، تا امر ثانی در این خانهها بمانند.
معترضان میگویند طالبان مردان خانوادههایی را که به اخراج از خانههای شان اعتراض دارند، «شلاق میزنند و به زندان قول اردو میبرند.» همچنین، آنها میگویند طالبان به زور داخل خانههای شان شده و لوازم آنها را به روی خیابان میاندازند.
به نظر میرسد که فشار طالبان بر خانوادههای این منطقه از سال گذشته آغاز شده است. در یکی از ویدیوهایی که در ۲۰ جوزا ۱۴۰۱ در شبکههای اجتماعی نشر شده است، یک باشنده منطقه غند ۱۱ هرات میگوید که طالبان تعدادی از خانوادهها را از خانه های شان بیرون کردهاند و به آنها گفتهاند که این منازل به نیروهای شان واگذار خواهد شد.
منابع محلی در ولایت سرپل به افغانستان اینترنشنال گفتند که طالبان به بهانه عشر و زکات در شماری از قریههای ولسوالی بلخاب، از دهقانان اخاذی میکنند. مردم محل میگویند که بارها به مقامات طالبان در بلخاب شکایت کردهاند اما پاسخی نگرفتهاند.
به گفته باشندگان این روستاها، سال گذشته طالبان از برخی محصولات مانند «آنغوزه»، عشر و زکات جمع میکردند اما امسال از تمام محصولات و حتا از درختهای غیر مثمر نیز از مردم به زور عشر و «دیک» میگیرند.
منابع همچنین میگویند که به خاطر دورافتاده بودن این روستاها و نزدیک بودن آن به مکان زندگی مولوی مهدی فرمانده هزاره طالبان که به اتهام «بغاوت» کشته شد، بسیاری از ساکنان از مقاومت در برابر این زورگیری طالبان میترسند.
طالبان علاوه بر مالیات از طریق عشر و زکات که جنبه دینی دارند، نیز میخواهند عواید داخلی خود را افزایش دهند. وزارت مالیه طالبان پس از به قدرت رسیدن این گروه در ۱۴۰۰، کار روی «سیستم منظم برای جمع آوری زکات و عشر» را آغاز کرد.
این وزارت اعلام کرد که «عشر و زکات از مجموع درآمد سالانه، محصولات حیوانی و محصولات کشاورزی جمع آوری شده و به نیازمندان کشور کمک می شود.»
کشاورزان به علت ناتوانی مالی و کاهش درآمدهای زراعتی با پرداخت عشر و زکات طالبان مخالف اند.
