کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و بانک توسعه اسلامی برای حمایت از آموزش، مراقبتهای صحی و فرصتهای معیشتی در افغانستان سه توافقنامه همکاری امضا کردند. ارزش توافقنامههایی که در شهر جده عربستان سعودی امضا شد، به ۱۰ میلیون دالر میرسد.
در اعلامیه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل آمده است که در واکنش به بحران عمیق انسانی افغانستان، سه موافقتنامه مهم را با هدف تقویت دسترسی به آموزش امضا کرده است.
بربنیاد این توافقنامهها، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل چندین پروژه را برای حمایت از برنامههای آموزشی در افغانستان اجرا میکند. ساخت ۱۶ مکتب برای پسران و دختران شامل این پروژه میشود.
همچنین ایجاد هشت مرکز مراقبتهای صحی که بیش از نیم میلیون نفر از عودتکنندگان و آوارگان داخلی در دستور کار این نهاد قرار دارد.
این توافقنامهها همچنین اجرای برنامههایی را برای افزایش مهارتهای حرفهای و تسهیل فرصتهای معیشتی از طریق صنایع دستی امکانپذیر میسازد.
خالد خلیفه، مشاور ارشد کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل گفته است: «درگیریهای چند دهه در افغانستان تأثیر مخربی بر تمام جنبههای زندگی مردم داشته است و بیش از دو سوم جمعیت افغانستان را به کمک فوری نیاز دارد.»
گزارشگر ویژه سازمان ملل برای نظارت بر حقوق بشر در افغانستان میگوید دستگیریهای اخیر زنان در کابل، بیانگر محدودیتهای بیشتر بر آزادی بیان و تضعیف دیگر حقوق زنان است. ریچارد بنت از طالبان خواست همه این زنان را فورا و بدون قید و شرط آزاد کند.
اخیرا وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان به رسانهها تایید کرد که شماری از زنان در کابل به دلیل «بدحجابی» بازداشت شدهاند. این وزارت اما توضیح نداده که شمار زنان و دختران بازداشت شده به چند نفر میرسد.
پیش از این منابع به افغانستان اینترنشنال خبر داده بودند که ماموران امر به معروف طالبان شماری از دختران را در غرب کابل به اتهام رعایت نکردن حجاب مورد نظر این گروه «لتوکوب» و بازداشت کرده است.
به گفته منابع، طالبان این دختران را به محل نامعلومی منتقل کردهاند.
این منابع به شرط عدم افشای هویتشان گفتند که ماموران امر به معروف و نهی از منکر طالبان این دختران را در فروشگاهها و خیابان بازداشت کردهاند.
حجاب مورد نظر طالبان
پیش از این وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان با انتشار تصاویر و رهنمودهایی حجاب مورد نظر خود را معرفی کرده بود.
در تصاویر و رهنمودها دیده میشود که زنان باید برای رعایت حجاب مورد نظر این گروه سرتاسر وجود خود را به شمول صورت، دستها و پاها بپوشانند.
استفاده از خشونت و فشار برای تحمیل حجاب مورد نظر طالبان بر زنان افغانستان پیش از این با واکنشهای گستردهای مواجه شده است.
گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی افغانستان باری گفته بود که طالبان پوشش خاصی را به زنان و دختران «تحمیل نکنند»، چرا که به گفته او «پوشاندن صورت و دست و پای زنان شامل حجاب نیست.»
با این حال سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر گفته حجاب زنان دستور الهی و شرعی و این گروه به هر صورت آنرا اجرا خواهد کرد.
نشست سهروزه فرصتها و چالشهای سیاست خارجی پاکستان روز پنجشنبه، ۱۴ جدی، با حضور دیپلوماتهای ارشد این کشور در اسلامآباد برگزار شد. سفیران پاکستان در واشنگتن، لندن، بروکسل، مسکو، بیجینگ، دهلی، کابل، انقره و ریاض در این نشست شرکت کردهاند.
در مجموع ۲۰ سفیر پاکستان در کشورها و سازمانهای بینالمللی در این نشست شرکت کرده و درباره مسایل مختلف به شمول مساله افغانستان، کشمیر و غزه گفتوگو خواهند کرد.
انوارالحق کاکر، نخستوزیر موقت پاکستان بامداد روز پنجشنبه این نشست سهروزه را در مقر وزارت خارجه پاکستان افتتاح کرد.
آقای کاکر گفت سیاست خارجی پاکستان باید به صلح و روابط متقابل سودمند در سراسر جهان ادامه دهد.
او تاکید کرده که پاکستان همواره از حل مناقشه جامو و کشمیر براساس قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل و خواستهای مردم کشمیر حمایت خواهد کرد.
برگزاری یک نشست سالانه برای تعیین استراتژیهای سیاست خارجی پاکستان از وظایف معمول وزارت خارجه پاکستان است. با این حال این جلسه در چهار سال گذشته برگزار نشده بود.
اکسپرس تریبون نوشته از سال ۲۰۱۹، این نخستین باری است که نشستی با حضور نمایندگان برجسته سیاست خارجی پاکستان درباره چالشهای دیپلوماسی این کشور برگزار میشود.
این رسانه پاکستانی نوشته احتمال دارد تنشهای موجود بین طالبان و پاکستان از موضوعاتی باشد که در جلسه پیشرو در مورد آن بحث خواهد شد.
روابط اسلامآباد و طالبان در ماههای اخیر بهدلیل آنچه که پاکستان «عدم تمایل طالبان برای مقابله با طالبان پاکستانی» میخواند به تنش کشیده شده است.
پاکستان طالبان را متهم میکند که به رهبران و نیروهای تحریک طالبان پاکستانی پناهگاه امن داده است. این کشور همچنین طالبان افغانستان را متهم کرده که در حملات خونین ماههای اخیر در پاکستان دست دارند.
طالبان افغانستان پیوسته این ادعاها را رد کرده و گفته اسلامآباد میخواهد ناکامیاش در زمینه تامین امنیت را به دوش طالبان بیندازد.
کانگرس امریکا اعلام کرد که تجارتهای مرتبط با دونالد ترامپ و خانوادهاش در جریان ریاستجمهوری او، ۷.۸ میلیون دالر از ۲۰ کشور خارجی دریافت کردهاند. طبق گزارش، افغانستان هم با پرداخت ۱۵۴ هزار و ۷۵۰ دالر هفتمین کشور در این فهرست است.
اعضای دموکرات کانگرس امریکا، در این گزارشها گفتند که این پولها بین سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ در حسابهای مرتبط با دونالد ترامپ واریز شدهاند.
چین، عربستان سعودی، ترکیه، جمهوری دموکراتیک کنگو و مالزیا نیز شامل کشورهاییاند که تجارتهای مرتبط به دونالد ترامپ از آنها پول دریافت کردهاند.
در گزارش آمده که این پولها اغلب برای اقامت در هتلها و آپارتمانهای متعلق به ترامپ هزینه شدهاند.
دونالد ترامپ پس از رسیدن به مقام ریاستجمهوری امریکا، کسبوکارهای تجاریاش را رها نکرد و در عوض، مسئولیت آنرا به فرزندش سپرد.
تحقیق درباره دریافت پول از سوی تجارتهای متعلق به دونالد ترامپ، توسط دموکراتهای کمیته نظارت مجلس نمایندگان امریکا صورت گرفته است.
از شواهد، گزارشها و سیاستگذاریهای اداره طالبان در دو سال و اندی بر میآید که وزارت دفاع و داخله این گروه برخلاف تصور ارکان اصلی قدرت را به دست ندارند و نقش و نفوذ اداره استخبارات طالبان بیش از پیش برجستهتر میشود.
در حالی که وزارت داخله طالبان بر درآمدهای ناشی از گمرکات و پاسپورت و منابع داخلی تمرکز کرده و وزارت دفاع درگیر نمایشهای نظامی است، اداره استخبارات طالبان در سایه روز به روز قدرتمندتر میشود.
منابع دیپلوماتیک که به دلیل حساسیت موضع بدون افشا شدن نامشان ارزیابی میکنند که اداره استخبارات طالبان در تمام امور استخدامها و سیاستگذاریهای داخلی و خارجی مداخله میکند اما بخشهای اصلی کار آنها در این حوزهها است:
اول: مبارزه با داعش
دوم: مبارزه با مخالفان سیاسی و فعالان مدنی مانند معترضان زن
سوم: مبارزه با رسانههای آزاد
ریاست استخبارات طالبان به عهده عبدالحق وثیق، زندانی پیشین گوانتانامو است. او در جریان شورش ۲۰ سال گذشته طالبان علیه نظام مردمسالار جزء اسارت، نقش مهمی نداشته است. اما آقای وثیق در دوره اول طالبان بین سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ معاون اداره استخبارات این گروه است. عبدالحق وثیق میانهرو و طرفدار تعامل با جهان و به ملا عبدالغنی برادر نزدیک است. البته او در گذشته مسئولیت هماهنگی بین طالبان و جنگجویان القاعده در افغانستان را به عهده داشته است.
اما کار روزمره و رهبری اصلی اداره استخبارات طالبان که در سرکوب داعش، مخالفان سیاسی و نظامی و برخورد با رسانههای آزاد در داخل و خارج کشور و کنترول اداره طالبان از درون و بیرون تعریف شده است، به دست یک استخباراتی مرموز به نام تاج میر جواد است که معاون آقای وثیق است.
تاج میر جواد از اداره استخبارات طالبان یک اداره شبیه آیاسآی پاکستان مخوف و بانفوذ ساخته است. شاید تفاوت دیدگاه او با وثیق باعث شده است که مورد اعتماد حلقه رهبری طالبان در قندهار قرار گرفته و از اختیارات زیادی برخوردار شده است. هرچند تاج میر جواد، عضو شورای رهبری طالبان، مسئول کندک انتحاری و برای شبکه حقانی موسس قطعه سرخ و فاتح زواک و والی نامنهاد این گروه برای ولایت پکتیا و به سراجالدین حقانی نزدیک بود، اکنون دیگر او خود را فرمانبردار کامل ملاهبت الله آخندزاده، رهبر طالبان میداند.
اعتماد بیشتر هبت الله به تاج میر جواد
آقای جواد در جریان مذاکرات صلح دولت سابق با طالبان در مصاحبهای با نشریه «څرک» وابسته به طالبان، موضعگیری ارایه داد که خیلی نزدیک به دیدگاه امروزی ملا هبت الله آخندزاده است.
او به این نشریه گفته بود: نظام اسلامی «حاکمیت اعلی را به خداوند متعال اختصاص دادن» است. و تاکید کرده بود که برخلاف رسم تمدن امروزی «در قانون اساسیِ اداره کابل حاکمیت اعلی به خداوند متعال اختصاص داده نشده، بلکه حق مردم دانسته شده.» آقای جواد عملا حاکمیت را به خدا و نماینده او نسبت میدهد و جایگاه مردم در تعیین سرنوشتش را به حد صفر تقلیل داده است.
در همین مصاحبه مجله میپرسد که اگر مذاکرات صلح به خوبی پیش برود و دولت آینده از درون گفتوگو با طالبان برآید، سرنوشت دموکراسی، حقوق زنان و آزادی بیان که خط های سرخ نظام جمهوریت بود، چه می شود؟
تاج میر جواد پاسخ میدهد: «به نظر ما زیر هر نامی که باشد باید روی آن فرهنگها، باورها و مفکورههایی اصرار نشود که افغانها در یک قرن گذشته بر ضد آنها مبارزه کرده اند، همچو کمونیسم، سکولاریسم و بعضی افکار باطله دیگر.»
او میافزاید: «امارت اسلامی افغانستان یک نظام خالص اسلامی را برای افغانستان میخواهد، و تنها یک نظام خالص اسلامی میتواند روابط اجتماعی بین انسانها را به خوبی تنظیم کند و انسان را شایسته این بگرداند که بتواند هدف خلقت خود را بشناسد، تعقیب کند و وظایفی را که از سوی خداوند متعال به او سپرده شده به درستی انجام بدهد، فرد و جامعه هر دو را از تجاوز بر همدیگر باز داشته مشکلات ذاتالبينی شان را حل کند.»
اکنون چنین فرد در جایگاه مهم تصمیمگیری قرار گرفته است.
این است که اداره استخبارات به دیدگاه ملا هبت الله نزدیک و روز به روز از قدرت بیشتر برخوردا شده است. چناکه نفس کشیدن را برای مردم دشوار کرده و روایتهای متفاوت و مخالف طالبان را به شدت سرکوب می کند.
در دوره کنونی، گزارشگران بدون مرز که تعداد کل رسانهها قبل از روی کار آمدن طالبان را ۵۴۷ رسانه اعلام کرده بود، حالا می گوید در دو سال حکومت طالبان، بیش از ۸۰ درصد خبرنگاران زن مجبور به پایان دادن به کار خود در رسانهها شدهاند. انجمن حمایت از خبرنگاران افغان میگوید تا قبل از سال ۲۰۲۱، تعداد خبرنگاران زن و مرد در افغانستان حدود ۱۲ هزار نفر بود، اما حالا «دو سوم» آنها دیگر با رسانهها کار نمیکنند و فقط حدود چهار هزار کارمند مانده اند که بیشتر مجبور اند به مبلغان طالبان تبدیل شوند.
از سوی دیگر، صدها عضو جبهات مخالف طالبان و داعش نیز بازداشت و یا کشته شدهاند.
به نظر می رسد اداره استخبارات طالبان که بر اندام مردم افغانستان لرزه ترس میگستراند، بار دیگر تاریخ خاد را زنده کرده است – تاریخی که بازداشت، شکنجه، سرکوب و کشتار به کار روزمره و عادی استخبارات به نام حفظ حاکمیت و دولت تبدیل شده بود اکنون حاکمیت و دولت نامش را به نظام خالص اسلامی داده است.
مشاور وزیر خارجه طالبان به انتقاد سفیر سابق ایران درباره امتناع این گروه از «تروریستی» خواندن حمله انتحاری داعش در کرمان پاسخ داد. ذاکر جلالی گفت: «آیا گاهی هم سراغ دارید که امارت وحشیانهترین جنایات گروه فتنهگر در افغانستان را نیز 'تروریستی' خوانده باشد؟»
وزارت خارجه طالبان یک روز پس از وقوع دو انفجار در شهر کرمان ایران که نزدیک به صد کشته برجای گذشت، این حادثه را محکوم کرد. وزارت خارجه طالبان این انفجارها را «تروریستی» نخوانده است.
محمدرضا بهرامی، سفیر سابق ایران در کابل گفت که عدم استفاده از واژه «تروریستی» در محکومیت حادثه کرمان از سوی وزارت خارجه طالبان «واجد معانی خاص خود است.»
ذاکر جلالی، مشاور وزیر خارجه طالبان در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی اکس با بازنشر پست او نوشت رضا بهرامی که در افغانستان ماموریت دیپلوماتیک داشته باید «فهم دقیقتر نسبت به همچون مسایل داشته باشد.»
طالبان گروه داعش را «فتنهگر و خوارج» میخواند اما ذاکر جلالی در این یادداشت از داعش نیز با همین صفت یاد کرده است.
این درحالیست که طالبان که ماه گذشته کشته شدن شش تن از شهروندان هزاره در هرات را محکوم کرد و آن را «تروریستی» خواند.
وزارت داخله طالبان در ماه قوس در خبرنامهای نوشت که شش تن از «هموطنان بیگناه» شامل زنان توسط افراد ناشناس در یک اقدام «تروریستی» کشته و دو تن دیگر زخمی شدند.
گروه داعش گفته دو انتحاری این گروه در کرمان کمربند مواد انفجاری خود را منفجر کردند.
طالبان در دو دهه گذشته حملات مرگبار انتحاری را در نقاط مختلف افغانستان انجام داد.
محمدخالد حنفی، وزیر امر به معروف و نهی از منکر طالبان ماه حوت ۱۴۰۰ اعلام کرد که در طول تاریخ هیچ گروهی به اندازه این گروه حملات انتحاری انجام نداده است.
در ماه حوت ۱۴۰۱ داوود مزمل، والی طالبان در بلخ در حمله انتحاری داعش در دفترش کشته شد. ذبیحالله مجاهد در واکنش به این حادثه گفت که داوود مزمل «از طرف دشمنان اسلام در یک انفجار» کشته شد.
