در نشست شورای امنیت درباره افغانستان چه بحث می‌شود؟
عارف یعقوبی
روزنامه‌نگار، افغانستان اینترنشنال
شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه، هفتم حوت، نشستی درباره افغانستان برگزار می‌کند.
روزنامه‌نگار، افغانستان اینترنشنال
شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه، هفتم حوت، نشستی درباره افغانستان برگزار می‌کند.
این نشست پشت دروازه‌های بسته برگزار می‌شود اما موضوعات اصلی آن تا حدودی روشن است:
ارائه گزارشی توسط رزمری دی‌کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی از نتایج دومین نشست دوحه، ملاقات او با نمایندگان طالبان مستقر در دوحه و پیشرفت‌ها در مورد رایزنی‌های جهانی و منطقه‌ای درباره اجماع جهانی درباره افغانستان و تعیین نماینده ویژه سازمان ملل.
دومین نشست دوحه
نشست دوحه در تاریخ ۱۸ و ۱۹ فبروری با حضور نمایندگان بیش از ۲۵ کشور بدون حضور طالبان برگزار شد. اما در آستانه این نشست، خانم دی‌کارلو، به صورت جداگانه با نمایندگان طالبان مستقر در دفتر سیاسی طالبان در دوحه، پایتخت قطر، دیدار کرد.
از جمله موضوعات کلیدی در نشست دوحه رسیدن به اجماع جهانی درباره افغانستان و تعیین نماینده ویژه سازمان ملل بود. طالبان با تعیین نماینده ویژه موافق نبودند. چین و روسیه نیز موافقت طالبان را مهم دانسته گفتند اگر این گروه رضایت دهند، آنها نیز موافق خواهند بود.
با این حال معلوم نیست طالبان در آخرین موضع‌گیری خود در دیدار با معاون سیاسی سازمان ملل چه گفته‌اند. نتیجه این دیدار در نشست روز دوشنبه بحث می‌شود.
شورای امنیت سازمان ملل گفته است که نشست روز دوشنبه مطابق قطعنامه ۲۷۲۱ این شورا برگزار می‌شود که در تاریخ ۲۹ دسامبر سال ۲۰۲۳ نهایی شد. در این قطعنامه از دبیر کل سازمان ملل درخواست شده بود تا در مشورت با کشورهای ذی‌نفع در امور افغانستان، یک نماینده ویژه برای افغانستان تعیین کند و در مدت دو ماه نتیجه گفت‌وگوها و رایزنی‌ها با جوانب مختلف را به شورای امنیت گزارش دهد.
انتظار می‌رود در نشست روز دوشنبه، نتیجه این گفت‌وگو با جزئیات به بحث گرفته شود.
بحران حقوق بشری در افغانستان
همچنان انتظار می‌رود در نشست دوشنبه، اعضای شورای امنیت که تعهدات مشترک در مورد زنان، صلح و امنیت (WPS) را امضا کرده، در آغاز نشست بیانیه مشترکی درباره افغانستان بخوانند. فرانسه، جاپان، سوئیس، بریتانیا و امریکا شامل این کشورها هستند.
به نظر می‌رسد تاکید به مواضع زنان افغانستان و خواسته‌های حقوق‌بشری آنها یکی از موضوعات اصلی بیانیه مشترک این کشورها باشد.
نمایندگان بریتانیا و سوئیس در دومین نشست دوحه نیز با نمایندگان جامعه مدنی افغانستان دیدار کردند و به حمایت از حقوق‌بشر و حقوق زنان درافغانستان تاکید کردند.
گزارش هماهنگ‌کننده سازمان ملل و تشکیل گروه تماس
همچنان انتظار می‌رود در نشست دوشنبه، برخی نکات کلیدی گزارش فریدون سینیرلی اوغلو، هماهنگ کننده ملل متحد برای افغانستان، بحث شود. یکی از این موضوعات تشکیل «گروه تماس» است که برای هماهنگی‌های بیشتر کار خواهد کرد.
در گزارش سینیرلی اوغلو سه راهبرد عملی برای اجرای توصیه‌های سازمان ملل برای رسیدن به یک اجماع جهانی درباره افغانستان و تعامل معنادار و ساختارمند کشورها با طالبان، پیشنهاد شده است.
اول، تشکیل یک گروه بزرگ متشکل از نمایندگان ویژه کشورهای عضو در مورد افغانستان که در اولین نشست دوحه شرکت کردند؛
دوم، تشکیل یک گروه کوچک تماس متشکل از چند کشور؛
سوم، تعیین فرستاده ویژه سازمان ملل متحد.
به باور سازمان ملل این سه راهبرد می توانند برای تقویت رایزنی‌های تاثیرگذار میان کشورها و گفت‌وگوهای بین‌الافغانی موثر باشد.
قرار است در نشست دوشنبه در این باره بحث و گفت‌وگو شود و گزارشی از پیشرفت‌های احتمالی در این زمینه ارائه شود. چین و روسیه درباره اعضای «گروه تماس» شک وتردیدهای را مطرح کرده‌اند.
البته آنتونی گوترش در مورد «گروه کوچک تماس» گفته که «این موضوع باید توسط کشورهای عضو تصمیم‌گیری شود.»
با این حال، او پیشنهاد کرده است که «چنین گروهی می‌تواند شامل پنج عضو دائمی شورای امنیت، گروهی از کشورهای همسایه و نمایندگان سازمان‌های کمک‌کننده باشد.»
هرچند انتظار می‌رود نشست روز دوشنبه، شورای امنیت به ارزیابی دی‌کارلو از دومین نشست دوحه، دیدار جداگانه او با نماینده طالبان و پیشرفت در رایزنی‌ها درباره تعیین فرستاده ویژه سازمان باشد اما ممکن است تقسیم‌کار میان یوناما و نماینده ویژه سازمان ملل و تبیین صلاحیت‌های این دو نیز بحث شود.
