کمیته رفع تبعیض علیه زنان سازمان ملل اعلام کرد که از حذف زنان و دختران از سومین نشست دوحه به شدت نگران است. این کمیته گفت زنان باید در بحثها حضور داشته باشند و حقوق زنان افغان که از جدیترین بحرانها در سطح جهان است، در دستورکار نشست شامل باشد.
این کمیته با نشر بیانیهای گفت وخامت وضعیت زنان در افغانستان آسیبهای جبرانناپذیری برای نسلهای آینده به بار میآبهورد.
کمیته رفع تبعیض علیه زنان سازمان ملل میگوید که عدم مشارکت زنان در نشست سوم دوحه سبب تداوم نقض حقوق زنان و «کنوانسیون رفع همه اشکال تبعیض علیه زنان» در افغانستان خواهد شد.
این سازمان همچنان میافزاید که از آغاز تسلط طالبان در افغانستان در اسد سال ۱۴۰۰ زنان افغان با محرومیت از آموزش، اشتغال و حضور در اجتماع رو به رو بودهاند و روند محدودیت زنان در این مدت به طور فزایندهای رو به افزایش بوده است.
از سویی هم در بیانیه کمیته رفع تبعیض علیه زنان سازمان ملل آمده است که تصمیم اخیر طالبان مبنی بر تعیین معاش یکسان و ناچیز برای همه کارمندان زن منعکس کننده اقدام خصمانه برای بین بردن قدرت زنان افغان است.
کمیته رفع تبعیض علیه زنان در بیانیه خود از جامعه جهانی خواست که حقوق زنان را در محور بحث با طالبان در نشست سوم دوحه قرار گیرد. در این کمیته همچنان آمده است که جامعه جهانی باید تمامی اقدامات ممکن را در حمایت از صدای زنان افغان و نه در حاشیه راندنها، به کار ببندد.
نشست سوم دوحه در باره افغستان در دو روز دیگر، دهم و یازدهم سرطان برگزار خواهد شد.
خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان بار دیگر از ممنوعیت تردد بدون ویزا و پاسپورت در مرز کشورش با افغانستان دفاع کرد. آقای آصف گفت در مرزهای پاکستان با افغانستان باید قوانین بینالمللی به گونه جدی اجرا شود.
این مقام پاکستانی میگوید این تصمیم برای جلوگیری از ورود تروریسم و کالاهای قاچاقی از سوی افغانستان گرفته شده است.
وزیر دفاع پاکستان در گفتوگو با رسانه پاکستانی «جیونیوز» با اشاره به پایان بخشیدن رویه دیرینه رفت و برگشت بدون ویزا در مرزهای دو کشور گفت: «کلیه تردد در مرزهای پاکستان با افغانستان تنها با پاسپورت و ویزای معتبر مجاز خواهد بود».
وزیر دفاع پاکستان همچنان اضافه کرد: «ما باید امنیت کشور خود را تامین کنیم و این گذرگاهها، امنیت ما را به خطر انداخته است».
این اظهارات در حالی از سوی یک مقام ارشد امنیتی پاکستان مطرح میشود که از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان مناسبات مرزی میان این دو کشور پر تنش بوده است. تنها در ماهها پسین چندین بار مرزبانان پاکستانی و طالبان به هم آتش گشودهاند.
خواجه محمد آصف همچنان در این گفتوگو اذعان میکند که پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، حملات تروریستی در پاکستان به اوج رسید. او اضافه کرد که در حال حاضر تروریسم از خاک افغانستان سرچشمه میگیرد.
از سویی هم، مقامات پاکستانی در پی افزایش حملات تروریستی در این کشور، بارها طالبان افغانستان را به پناه دادن به تحریک طالبان پاکستانی در افغانستان متهم کردهاند.
کمیته عالی حکومت پاکستان پارسال، دوره نخستوزیری موقت انوار الحق کاکر، اعلام کرد که سیستم ورود افغانهای بدون پاسپورت و ویزا به پاکستان، لغو و با مقررات مرزی این کشور با سایر مرزها هماهنگ میشود.
دولت پاکستان تصمیم خود را از اول نوامبر به بعد عملی کرد؛ تصمیمی که اعتراضات گستردهای را در منطقه چمن خیبرپختونخوا برانگیخت.
براساس تصمیم جدید حکومت پاکستان، از اول نوامبر به اینسو «سیستم تکسندی» در رفتوآمد از تمام گذرگاههای مرزی با افغانستان اجرا میشود.
تصمیم تازه حکومت پاکستان به معنای پایان دورهای است که مسافران میتوانستند با مدارک قدیمی مانند اسناد مورد توافق دوره هند بریتانیایی، کارت هویت ملی و تذکره از مرز عبور کنند.
پس از اتخاذ این تصمیم صدها نفر در پاکستان در اعتراض به تصمیم اخیر حکومت این کشور برای منع رفتوآمد مهاجران فاقد پاسپورت و ویزا از مرز، برای هفتههای طولانی تحصن کردند.
ذاکر جلالی، مقام وزارت خارجه طالبان میگوید پیشبینی میشود در نشست دوحه درباره رفع تحریمهایی که غرب بر این گروه وضع کرده، گفتوگو شود. جلالی در شبکه اجتماعی اکس نوشت کشورهای منطقه خواهان برداشتن تحریمهای بانکی بر طالبان هستند.
ذاکر جلالی روز جمعه ۸ سرطان در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی اکس نوشت پیشبینی میشود که کشورهای منطقه و طالبان در نشست دوحه بحث «رفع تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی» را مطرح خواهند کرد.
این مقام وزارت خارجه طالبان میگوید تحریمهای مالی و بانکی بر طالبان، توسعه داد و ستد میان افغانستان و منطقه را متأثر کرده است.
در همین حال ذاکر جلالی، سومین نشست دوحه برای افغانستان را فرصتی دانسته تا میان طالبان و کشورهای غربی در مورد تحریمها گفتوگو شود.
به گفته وی، در همین راستا در نشستهای منطقهای و فرامنطقهای کشورهای منطقه خواهان از بین برداشتن تحریمهای بانکی علیه افغانستاناند.
او از هیچ کشوری در این مورد نام نبرده، اما به نظر اشاره او به روسیه، چین، اوزبیکستان و ایران است که پیش از این خواهان آزادسازی داراییهای افغانستان شده بودند.
ذاکر جلالی با اشاره تلویحی به اعتراضات گسترده مبنی بر حذف طالبان از نشست دوحه، میگوید به نظر میرسد غرب نمیخواهد در تعامل با طالبان از دیگر بازیگران عقب بماند. جلالی گفت درک میان طالبان و کشورهای منطقه افزایش مییابد.
وزارت خارجه طالبان اعلام کرده که ذبیحالله مجاهد، سخنگوی این گروه در راس هیئت طالبان در سومین نشست دوحه شرکت میکند.
عبدالحمید خراسانی از فرماندهان تاجیکتبار طالبان میگوید رفتار «رهبری امارت» با اعضای غیرپشتون طالبان مانند اسرای جنگی، «غلام و برده» است. خراسانی گفت: «این امارت اسلامی نه، بلکه امارت قومی قندهاریها و قومهای زدران است.»
به گفته وی، طالبان به مردم، به ویژه زنان «به اندازه یک حیوان هم ارزش قایل نیستند.»
عبدالحمید خراسانی در پیامی که روز جمعه (۸ سرطان) به افغانستان اینترنشنال ارسال کرده، افزود: در رهبری طالبان دید عادلانه وجود ندارد و «قدرت هم در انحصار یک حلقه خاص است.»
او میگوید مقامهای طالبان در رسانهها به چشم مردم خاک میزنند و در خفا مردم را تمسخر میکنند و آنها را «به چشم حقارت مینگرند.»
عبدالحمید خراسانی رفتار طالبان را «احمقانه» خوانده و گفت ادامه این روند سبب نابودی «امارت پشتونیزم خواهد شد.»
او در توجیه این اظهارات خود گفته که رفتار طالبان را شخصا دیده است.
عبدالحمید خراسانی بر این باور است که حضور نمایندگان تاجیک و اوزبیک طالبان، به شمول قاری فصیحالدین، «سمبولیک» است و آنها «بیصلاحیتاند.»
این فرمانده تاجیکتبار ناراض طالبان مدعی شده که بر اساس اطلاعاتی که دارد، قاری فصیحالدین ممنوعالخروج است و دستورش در وزارت دفاع قابل اجرا نیست.
به گفته او، آنچه طالب میگوید «دین اسلام نیست، جهالت یک جمع جاهل پشتونتبار است.»
این چندمین بار است که عبدالحمید خراسانی طالبان را «قومگرا» دانسته و از این گروه به شدت انتقاد کرده است.
او ماه سرطان ۱۴۰۲ گفته بود: آنقدر که زیر حاکمیت طالبان تحقیر و توهین میشوم در حکومت قبلی نمیشدم.
مقامهای رسمی طالبان تاکنون واکنشی به این اظهارات عبدالحمید خراسانی نداشته است.
نماینده ویژه رئیسجمهور روسیه برای افغانستان میگوید سومین نشست دوحه در صورتی مفید خواهد بود که به همکاری جامعه جهانی و طالبان کمک کند. ضمیر کابلوف میگوید همکاری سازنده جامعه جهانی با طالبان به حل چالشهای اقتصادی - اجتماعی مردم افغانستان کمک میکند.
قرار است سومین نشست دوحه برای افغانستان دهم و یازدهم سرطان با میزبانی سازمان ملل برگزار شود.
در این نشست نمایندگان ویژه کشورها در امور افغانستان حضور خواهند داشت.
وزارت خارجه طالبان اعلام کرده که ذبیحالله مجاهد، سخنگوی این گروه در راس هیئت طالبان در سومین نشست دوحه شرکت میکند.
ضمیر کابلوف روز جمعه (۸ سرطان) به خبرگزاری تاس گفت که در حاشیه نشست دوحه، با نمایندگان طالبان دیدار خواهد کرد.
آقای کابلوف که در دو نشست پیشین دوحه برای افغانستان شرکت داشت، ماه ثور ۱۴۰۳ گفته بود که سومین نشست دوحه بدون حضور طالبان به نتیجه نخواهد رسید.
روز جمعه، اول سرطان خبرگزاری مقاومت متعلق به جبهه مقاومت ملی افغانستان ویدیویی پخش کرد که عبدالصمد کوهگدای در آن میگفت مقاومت در نهرین ادامه دارد. یک هفته بعد روز جمعه، ۸ سرطان، جبهه مقاومت اعلام کرد که این فرمانده با دو نفر دیگر کشته شدهاند.
گروهی از نیروهای جبهه مقاومت ملی در اقدامی غافلگیرکننده از دل کوهها در ولسوالی نهرین ولایت بغلان، با نشر ویدیویی از مبارزه با طالبان و ادامه مقاومت سخن راندند.
در شرایطیکه صددرصد ولایت بغلان در کنترول طالبان است، پخش این ویدیو با واکنشهای گستردهای روبرو شد. عدهیی از شجاعت نیروهای جبهه مقاومت ملی ستایش کردند، شماری ویدیو را جعلی خواندند و جمعی از بیپروایی جبهه مقاومت در امنیت و مصونیت نیروهایش انتقاد کردند.
روز جمعه، یک هفته پس از پخش ویدیوی عبدالصمد کوهگدای، جبهه مقاومت ملی رسماً تأیید کرد که پنج تن از نیروهایش به شمول فرمانده کوهگدای در نبرد با طالبان در بغلان کشته شده است.
پس از پخش خبر کشتهشدن عبدالصمد کوهگدای مشهور به حمزه، بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی پرسیدهاند: «آیا جبهه مقاومت خود سر نیروهایش را به باد میدهد؟»
منتقدان میپرسند یک جبهه نظامی که رهبری آن تشکیلات عریض و طویلی دارد، چگونه میتواند در شرایطی یک متر جغرافیای کشور را به کنترل ندارد، ویدیوی یک فرمانده و گروهی از چریکهای خود را همراه با آدرس دقیق آنها در شبکههای اجتماعی پخش کند؟
میرزا محمد یارمند، معین پیشین وزارت امور داخله، به افغانستان اینترنشنال گفت امروزه حکومتها به آسانی میتوانند با استفاده از تکنولوژی افراد را از طریق استراق سمع، ردیابی و تثبیت موقعیت کنند. با این حال اعضای جبهه مقاومت با بیپروایی در داخل کشور از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند.
آقای یارمند میگوید افراد جبهه مقاومت قبل از آغاز حملات چریکی خود درباره حفظ محرمیت آموزش حرفهای ندیدهاند.
منتقدان میگویند جبهه مقاومت برای اینکه روی صحنه باشد و سرخط خبرها، سبکسرانه و بیپروا با جان سربازان و نیروهایش بازی میکند.
در نزدیک به سه سال گذشته، دهها فرمانده و نظامی جبهه مقاومت ملی افغانستان به دلایل مشابه کشته، زخمی و بازداشت شدهاند. این نخستین بار نیست که فرماندهان جبهه مقاومت ملی افغانستان پس از پخش ویدیوهای خود در شبکههای اجتماعی و افشای موقعیت قرارگاههای خود کشته میشوند. برخی از قربانیان ستونهای اصلی مقاومت مسلحانه علیه طالبان بودند و تجربه طولانی جنگ علیه این گروه را در کارنامه داشتند.
خیرمحمد خیرخواه اندرابی
از جمله در جدی ۱۴۰۱ یک ویدیو از خیرمحمد خیرخواه اندرابی، فرمانده نامدار نظامی ضد طالبان در شبکههای اجتماعی پخش شد. در این ویدیو دیده میشد که فرمانده خیرخواه با برافروختن آتشی در دل کوهستان، شعر میخواند و شب یلدا را تجلیل میکند.
پس از این ویدیو، فرمانده خیرخواه یکشنبه شب، چهار جدی، با حدود بیست نفر از نظامیانش در حمله گسترده طالبان کشته شدند.
منتقدان پیش از این هم گفته بودند که انتشار ویدیوی تجلیل از شب یلدا در کوهستان و شعرخوانی یک فرمانده ضد طالبانی ممکن است برای دستگاه تبلیغاتی جبهه مقاومت یک دستاورد به حساب بیاید و دل حامیان این جبهه در شهرها و کشورهای خارج را برای پاسداشت از جشنهای باستانی گرم کند، اما آیا چنین تبلیغاتی آنقدر ارزش دارد که خطر به دام افتیدن فرماندهان و نظامیان ضد طالبان را به جان خرید؟
نورآغا پیشغور
علاوه بر آن، فرماندهانی مثل نور آقا پیشغور که تجربه نبرد علیه طالبان در دوره مقاومت اول را نیز در کارنامه داشت، پس از انتشار ویدیوهایی از موقعیت خود کشته شدند. نورالله پیشغور روز شنبه، ۲۱ جوزای ۱۴۰۲، با دو تن دیگر از نیروهای جبهه مقاومت ملی، در پنجشیر جان باخت.
اکمل امیر و بصیر اندرابی
نیروهای طالبان بامداد روز پنجشنبه، ۱۷ حمل ۱۴۰۲ به روستای «آغل خان» ولسوالی سالنگ رفتند و بابه گل نظری، مدیر لیسه مرکزی سالنگ و یک عضو ارتش پیشین افغانستان را بازداشت کردند. آنها در ماه رمضان زمانی که در خانههای خود مشغول صرف سحری بودند، گرفتار شدند.
سه روز بعد، روز یکشنبه، ۲۰ حمل ۱۴۰۲، عبدالحمید خراسانی، فرمانده گروهی از ملیشههای طالبان که در آن زمان بهعنوان ولسوال این گروه در احمد آباد پکتیا کار میکرد، ویدیوی اعتراف اجباری این دو بازداشت شده را پخش کرد.
در ویدیوهایی که آقای خراسانی به رسانهها ارسال کرده، دیده میشود که بابهگل نظری، مدیر لیسه مرکزی سالنگ به عضویت در جبهه آزادی اعتراف میکند.
در این ویدیو دیده میشود که دستان آقای نظری به پشتش بسته است و مردان مسلح با نقاب در عقب او ایستادهاند.
جبهه آزادی در آن زمان در پاسخ به سوال افغانستان اینترنشنال، عضویت افراد بازداشت شده در این جبهه را رد کرد و گفت: «این افراد با هیچ یک از فرماندهان و سربازان جبهه آزادی ارتباطی ندارند.»
با این حال فقط یک روز بعد از پخش ویدیوی اعتراف اجباری بابه گل نظری و همراهش، اتفاقات تکاندهندهای در دره کوکلامی سالنگها رخ داد.
بیش از ۲۰۰ جنگجوی طالبان در حدود ۳۴ رنجر حوالی ساعت هشت بامداد روز دوشنبه، ۲۱ حمل ۱۴۰۲ بر روستای «هنروه بالا» دره کوکلامی سالنگ هجوم بردند و درگیری را آغاز کردند که تا شب همان روز ادامه یافت. آنها برخی خانههای مردم محل را آتش زدند و در مسجد اعلام کردند که کسی از خانهاش بیرون نشود.
در آن روز مردم، محل ویدیویی را به افغانستان اینترنشنال فرستادند که پیکر تیرباران شده پنج عضو جبهه آزادی را نشان میداد. «جبهه آزادی افغانستان» پس از ۵ روز گزارشهای ضد و نقیض در مورد کشته شدن اکمل امیر و جنرال اندرابی، تایید کرد که پنج تن از نیروهایش از جمله دو فرمانده نامآشنا در نبرد با نیروهای طالبان کشته شده است.
مردم سالنگها میگویند بازداشت بابه گل نظری با رویدادهای بعدی در سالنگها که به کشته شدن اکمل امیر و همراهانش منتهی شد بیربط نیست.
هنوز فهرستی از سوالات درباره کشته شدن اکمل امیر و بصیر اندرابی و همراهشان بیپاسخ مانده است. آیا جبهه آزادی معتقد است که بازداشت بابه گل نظری با کشته شدن اکمل امیر کاملا بیربط است؟ آیا برای جبهه نظامی مخالف طالبان قابل پیشبینی نبود که ممکن است بابه گل نظری تخلیه اطلاعاتی شود و موقعیت اکمل امیر را زیر شکنجههای بیامان طالبان افشا کند؟ آیا چهار روز زمان کافی برای تغییر موقعیت اکمل امیر و همراهانش نبود؟
هزینه سنگین انسانی جبهه مقاومت ملی
نزدیک به سه سال از کشته شدن فهیم دشتی، سخنگوی جبهه مقاومت ملی افغانستان و ودوود زره، از بستگان احمد مسعود میگذرد. با این حال هنوز اطلاعات کمی در مورد چگونگی قتل آنها در حوزه عمومی پخش شده است.
بعد از کشته شدن این دو چهره، فرماندهان برجستهای مثل بهلول بهیج، ملک خان دره، احمدیار، زبیر اندرابی، خیرمحمد خیرخواه، عبدالحمید، نورآقا پیشغور، بحرالدین آقا، قمرالدین اندرابی و بسیاری دیگر یکی از پی دیگری کشته شدهاند.
براساس گزارش سالانه جبهه مقاومت ملی افغانستان که در دوزادهم سنبله ۱۴۰۱ پخش شد، در جریان یک سال اول حکومت طالبان ۱۲۱ نفر از نیروهای جبهه مقاومت کشته شدهاند.
جبهه مقاومت در سه سال گذشته بر علیه طالبان در افغانستان میجنگد. طالبان علاوه بر جبهه مقاومت دشمنان دیگر مثل جبهه آزادی افغانستان و داعش نیز دارد.
با این حال، دشوار است که آمار بلند کشتهشدگان و بازداشتشدگان جبهه مقاومت از میان فرماندهان کلیدی این جبهه را با کشته شدگان فرماندهان طالبان و یا فرماندهان داعش مقایسه کرد.
علاوه بر رقم تلفات انسانی، صدها نیروی جبهه مقاومت ملی به دلیل اشتباهات مشابه در سه سال گذشته بازداشت شدهاند. هم اکنون، بیشتر از ۱۲ هزار زندانی در زندانهای طالبان وجود دارد. رقم قابل ملاحظه زندانیان نیروهای جبهه مقاومت است. فرماندهان نظامی جبهه مقاومت- علی رغم تجربه طولانی و آشنایی با جغرافیا- در جنگ چریکی و مسلحانه با طالبان ناکام بودهاند. یک جنگ موفق جنگی است که کمترین تلفات و خسارات به نیروهای خودی وارد شود.
