رئیسجمهور امریکا در نشست مجمع عمومی سازمان ملل، گفت که جنگ افغانستان به او میراث مانده بود و او به طولانیترین جنگ تاریخ امریکا پایان داد. جو بایدن گفت خروج از افغانستان تصمیم سختی اما درست بود. او افزود پایان جنگ افغانستان تراژیک بود و ۱۳ سرباز امریکا با دهها افغان کشته شدند.
جو بایدن تاکید کرد که به عنوان معاون باراک اوباما به کاهش نیروهای امریکایی در عراق کمک کرد. او گفت زمانی که به عنوان رئیس جمهور امریکا انتخاب شد، به جنگی که در دوره ریاست جمهوری چهار رئیس جمهور ادامه داشت، پایان داد.
آقای بایدن افزود که امریکا القاعده را تضعیف کرد و عاملان حمله تروریستی یازده سپتامبر را به عدالت کشاند.
بایدن گفت که هزاران سرباز امریکایی در بیست سال حضور امریکا در افغانستان کشته و بیش از ۲۰ هزار سرباز مجروح شدند. او گفت: «ما به فدا کاری آنها ادای احترام میکنیم.»
این آخرین سخنرانی جو بایدن به عنوان رئیسجمهور امریکا در نشست مجمع عمومی سازمان است.
آقای بایدن گفت که در عمر سیاسی او، جهان با چالشهای فراوان از خاورمیانه تا جنگ سرد و تروریسم بود. او افزود حالا امریکا نگاه به آینده دارد و اولویتهای متفاوت دارد.
او به جنگ سرد، آپارتاید در افریقای جنوبی و موارد دیگر به عنوان چالشهای جدی جهان در طول فعالیت سیاسی اش اشاره کرد.
او همچنین گفت که برای آموزش دختران در سراسر جهان کار کرده است. اما او هیچ اشاره به ممنوعیت آموزش دختران توسط طالبان، اشاره نکرد.
جنگ اوکراین
بایدن درباره جنگ اوکراین هم گفت که امریکا بقا و حیات این کشور به عنوان یک ملت آزاد را تضمین کرده است. به گفته او اکنون یک جنگ سیاسی درباره آنچه که در اوکراین بعد از این اتفاق میافتد، در حال شکلگیری است.
او گفت که ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، این هفته در ایالات متحده است تا مهمترین متحدش را قانع کند که اوکراین هنوز توانایی دستیابی به پیروزی در جنگ ۳۱ ماهه کنونی را دارد.
بایدن گفت که جنگ پوتین شکست خورده و او به هدف اصلیاش نرسیده است. به گفته آقای بایدن رئیسجمهور روسیه میخواست اوکراین را نابود کند، «اما اوکراین هنوز آزاد» است.
بایدن همچنین به تلاش پوتین برای تضعیف ائتلاف نظامی غرب، ناتو اشاره کرد و گفت: او میخواست ناتو را تضعیف کند، اما ناتو اکنون بزرگتر، قویتر و متحدتر از همیشه است و دو عضو جدید، فنلند و سویدن، به آن پیوستهاند.
جنگ غزه
بایدن درباره جنگ غزه که یک ساله میشود گفت که غیرنظامیان در غزه خواستار این جنگ نبودند. او به نحوی حماس را مقصر این جنگ معرفی کرد که با حمله هفتم اکتبر به جنوب اسرائیل و کشتن ۱۲۰۰ نفر و گروگان گرفتن شمار دیگر این جنگ را شروع کرد.
او بار دیگر بر نیاز به توافق حماس و اسرائیل بر سر طرح آتشبس و آزادی گروگانها تأکید کرد. جنگ غزه که از حدود یک سال پیش شروع شده تا کنون جان بیش از ۴۱ هزار فلسطینی را گرفته است.
بایدن بار دیگر خواستار راهحل تشکیل دو دولت اسرائیل و فلسطین شد، هدفی که برای روسایجمهور هر دو حزب دشوار بوده و به نظر میرسد دستیابی به آن روز به روز سختتر میشود.
بایدن به شروع بیماری امپاکس هم اشاره کرد و اعلام کرد که امریکا ۵۰۰ میلیون دالر برای مقابله با شیوع فزاینده این ویروس در افریقا هزینه و یک میلیون دوز واکسن برای پیشگیری از این عفونت ویروسی اهدا خواهد کرد.
او که پس از انتقادها از نحوه عملکرداش در مناظره انتخاباتی با دونالد ترامپ و فراخوانهای گسترده به خصوص از طرف اعضای حزب دموکرات، انصراف خود را از نامزدی در انتخابات پنجم نوامبر امسال اعلام کرد، درباره کنارهگیریاش گفت: «کارهای بیشتری هست که میخواهم انجام دهم. اما به اندازهای که شغل را دوست دارم، کشورم را بیشتر دوست دارم.»
تام وست از مدتی به این طرف در نشستهای مربوط به افغانستان حضور ندارد. او پس از سقوط دولت پیشین افغانستان و با برکناری زلمی خلیلزاد، به عنوان نماینده ویژه امریکا در امور افغانستان گماشته شد.
تام وست در سه سال گذشته در نشستهای مختلف به خصوص نشستهای که در دوحه برگزار شد، حضور داشت. او با فعالان زن و سیاستمداران افغان در خارج کشور ملاقات کرد و در مواردی با نمایندگان طالبان در دوحه نیز گفتوگو کرد.
شیوه برخورد و تعامل تام وست با سیاستهای طالبان و رفتار این گروه با زنان و دختران در افغانستان که هر روز تشدید میشود، همواره مورد انتقاد قرار گرفته است.
در نشستی که اول ثور سال ۱۴۰۱ در واشنگتن با حضور شماری از فعالان زن برگزار شد، یلدا رویان، یکی از شرکت کنندگان خطاب به تام وست گفت که او چشم خود را بر رفتار طالبان میبندد.
خانم رویان به نقل از تام وست میگوید که امریکا افزایش تحریمها بر طالبان را به ضرر مردم عادی میداند و اینکه امریکا «فعلاً در مسایل امنیت افغانستان کاری کرده نمیتواند.»
دیدار تام وست با نمایندگان طالبان از جمله امیرخان متقی، وزیر خارجه این گروه در دوحه از جمله مواردی بوده که با انتقادهای گسترده فعالان زن در خارج رو بهرشد.
معترضان در کشورهای مختلف از «تعاملات پنهانی و مذاکرات پشت درهای بسته» با طالبان انتقاد کرده و خواهان ختم این تعاملات شدند.
برخی چهرههای برجسته مخالف طالبان از جمله عطا محمد نور نیز تام وست را به پیگیری سیاستهای زلمی خلیلزاد متهم کردهاند.
عطا محمد نور توافقنامه دوحه را زمینهساز بازگشت مجدد طالبان و فروپاشی نظام جمهوری دانسته و گفته که اکنون تام وست مانند خلیلزاد در صدد «سفیدنمایی طالبان» است.
فراخوان تام وست به کانگرس
کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا نیز در نشستی که در ۱۵ جدی سال ۱۴۰۲ درباره پیامدهای خروج نیروهای امریکا از افغانستان برگزار شد، تام وست را برای پاسخدهی فراخوانده بود.
در این نشست نماینده ویژه امریکا با پرسشهای سختی از سوی نمایندگان کانگرس در مورد از سرگیری هماهنگی میان گروههای تروریستی، عضویت افرادی از شبکه القاعده در سطح وزارتخانههای حکومت طالبان، میزبانی از ایمن الظواهری توسط سراجالدین حقانی و گزارشهایی که برخی از اعضای کانگرس در مورد سفر یک مسئول استخبارات حکومت طالبان به کوریای شمالی مواجه شد.
دعوت از تام وست و رینا امیری در این کمیته به معنی نارضایتی از عملکرد دولت امریکا در قبال مسئله افغانستان تحت کنترول طالبان است.
تاثیر نشستها بر افکار عمومی
تازهترین نشست در مورد افغانستان روز دوشنبه از سوی ایرلند، سوئیس، قطر و اندونیزیا در حاشیه نشست عمومی کشورها در سازمان ملل در مورد سهم زنان در آینده افغانستان برگزار شد.
در نشست روز دوشنبه آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و نمایندگان کشورهای مختلف و سازمانهای بینالمللی و شماری از زنان فعال افغان نیز حضور داشتند.
غیبت نماینده ویژه امریکا که حضورش در تصمیمگیریها و صدور بیانیههای نشستها تاثیر زیادی دارد و میتواند در تغییر نگرش جامعه جهانی نسبت به طالبان موثر باشد، برای بسیاری سوالبرانگیز است. دلیل غیبت تام وست در نشستهای اخیر مرتبط با افغانستان اعلان نشده است.
این هفته ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل نیز درباره افغانستان تشکیل جلسه دادند و نمایندگان کشورها بهخصوص قدرتهای بزرگ نگرانیهای شان را درباره خطر تروریسم، اوضاع حقوق بشری و قانون تازه امر به معروف طالبان ابراز کردند.
روز سهشنبه، ۲۷ سنبله نیز سازمان ملل میزبان نشستی جانبی درباره بحران شدید و فزاینده حقوق زنان افغانستان بود. در این نشست بحران شدید و فزاینده حقوق زنان در افغانستان که با سرکوب سیستماتیک زنان توسط طالبان توام بوده است، بررسی شد.
هرچند برگزاری این نشستها هنوز هیچ تاثیر ملموسی بر سیاستگذاری طالبان به خصوص در قبال زنان و دختران افغان نداشته است، میتواند دستکم افکار عمومی در جهان را نسبت به آنچه در افغانستان میگذرد آگاه کند.
در سه سالی که از بازگشت طالبان به قدرت میگذرد، زنان افغان در کشورهای مختلف پرچمدار مبارزه با سیاستهای زنستیزانه طالبان بودهاند و در این مدت فعالان زن زیادی از کشورهای مختلف با زنان افغان همراه شدهاند.
