یک مرد در میزوری امریکا به رغم مخالفت و تردید دادستانهایی که ۲۱ سال پیش در محکومیت او نقش داشتند، اعدام شد. مارسلوس ویلیامز در سال ۲۰۰۳ در پرونده قتل فلیسیا لیشا گیل، یک خبرنگار سابق که در خانهاش با ضربات چاقو کشته شده بود، گناهکار شناخته شد.
دادستانها درباره صحت پرونده مارسلوس ویلیامز، ۵۵ ساله، تردید داشتند و خانوادهاش نیز خواستار عفو او شده بود.
دادگاه عالی امریکا نیز به عنوان تنها نهادی که میتوانست مانع اجرای حکم اعدام این مجرم شود، از مداخله در این پرونده خودداری کرد.
آقای ویلیامز روز سهشنبه در زندانی در منطقه بون تیر با تزریق مواد کشنده اعدام شد.
او پیوسته به بیگناهی خود اصرار میورزید.
وسلی بل، دادستان ناحیه سنت لوئیس که دفتر او در محکومیت آقای ویلیامز نقش داشت، محاکمه اولیه درباره این محکوم را زیر سوال برد و سعی کرد مانع اجرای حکم اعدام او شود.
آقای بل در بیانیهای نوشت: «حتی اگر سایهای از تردید در مورد بیگناهی وجود داشته باشد، مجازات اعدام نباید هرگز یک گزینه باشد.»
مایک پارسون، فرماندار جمهوریخواه میزوری نیز درخواست عفو ویلیامز را در روز دوشنبه رد کرد.
خبرگزاری رویترز از قول از منابعی که نام آنها را اعلام نکرد، گزارش داد جمهوری اسلامی میانجیگری مذاکراتی محرمانه بین روسیه و حوثیهای مورد حمایت تهران را برعهده داشته تا روسیه را متقاعد سازد که موشکهای ضدکشتی روسی را در اختیار این گروه قرار دهد.
رویترز این مذاکرات را نشانه دیگری از تعمیق روابط تهران و مسکو دانسته و به نقل از منابع خود نوشته است که با وجود این، روسیه هنوز تصمیم به انتقال موشکهای یاخونت - معروف به پی-۸۰۰ اونیکس - نگرفته است. این موشک به حوثیها این امکان را خواهد داد که با دقت بیشتری به کشتیهای تجاری در دریای سرخ حمله و کشتیهای جنگی اروپایی و امریکایی را که از آنها دفاع میکنند، بیش از پیش مورد تهدید قرار دهند.
والاستریتژورنال پیشتر در ماه جولای گزارش داده بود که روسیه در حال بررسی ارسال این موشکها به حوثیهای یمن است. در آن گزارش و گزارشهای دیگر به نقش میانجیگرانه جمهوری اسلامی در این زمینه اشاره نشده بود.
حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی از ماه نوامبر سال گذشته حملات پهپادی و موشکی مکرری را به کشتیها در کانالهای کشتیرانی حیاتی در دریای سرخ و خلیج عدن انجام دادهاند و میگویند این حملات را در حمایت از فلسطینیها در جنگ غزه با اسرائیل انجام میدهند.
حملات حوثیها تاکنون به غرق شدن دو کشتی انجامیده است. آنها یک کشتی را نیز توقیف کردهاند و با وادار کردن شرکتهای کشتیرانی به تغییر مسیر خود، تجارت دریایی جهانی را مختل کردهاند و باعث افزایش هزینههای بیمه کشتیهایی شدهاند که در دریای سرخ تردد میکنند.
در مقابل، ایالات متحده و بریتانیا حملات متعددی به مواضع حوثیها انجام دادهاند اما نتوانسته اند جلو حملات این گروه را بگیرند.
دو مقام منطقه ای آگاه از مذاکرات حوثیها با روسیه با میانجیگری جمهوری اسلامی، به رویترز گفتند که حوثیها و روسها در سال جاری دست کم دو بار در تهران با یکدیگر دیدار و برای تامین دهها موشک که برد آنها حدود ۳۰۰ کیلومتر است، مذاکره کردهاند.
به نوشته رویترز این مذاکرات همچنان ادامه دارد و انتظار میرود در هفتههای آینده دیدارهای بیشتری در تهران صورت گیرد.
روسیه پیش از این موشک یاخونت را در اختیار حزبالله، دیگر گروه نیابتی مورد حمایت جمهوری اسلامی قرار داده بود.
یکی از منابع رویترز به این خبرگزاری گفت که مذاکرات در زمان ابراهیم رئیسی، رییس پیشین دولت در جمهوری اسلامی آغاز شد.
یک منبع اطلاعاتی غربی نیز به رویترز گفت: «روسیه در حال مذاکره با حوثیها برای انتقال موشکهای ضد کشتی مافوق صوت یاخونت است و ایرانیها نیز ا در حال میانجیگری این مذاکرات هستند اما نمیخواهند در این معامله اسمی از آنها برده شود.»
نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل و وزارت دفاع روسیه به درخواستهای خبرگزاری رویترز برای اظهار نظر در این مورد پاسخ ندادند.
محمد عبدالسلام، سخنگوی رسمی حوثیهای یمن، اما به این خبرگزاری گفت: «ما از آنچه شما به آن اشاره کردید اطلاعی نداریم.»
یک مقام ارشد امریکایی از ذکر نام سامانههای خاصی که میتوانند به یمن منتقل شوند خودداری کرد، اما تایید کرد که روسیه در حال بحث در مورد دادن موشک به حوثیها بوده است. او این امر را «بسیار نگران کننده» خواند.
یک مقام وزارت دفاع امریکا نیز به رویترز گفت هرگونه تلاش برای تقویت تواناییهای حوثیها «منافع مشترک بینالمللی در آزادی دریانوردی جهانی و ثبات در دریای سرخ و خاورمیانه را تضعیف میکند.»
روابط نزدیکتر روسیه و جمهوری اسلامی
رویترز در ادامه گزارش خود تاکید کرده است که روسیه و جمهوری اسلامی در بحبوحه جنگ روسیه در اوکراین روابط نظامی نزدیکتری با یکدیگر برقرار کردهاند.
ایالات متحده در اوایل ماه جاری اعلام کرد که گفته میشود تهران موشکهای بالستیک را برای استفاده علیه اوکراین به مسکو منتقل کرده است.
سه منبع دیگر نیز به این خبرگزاری گفتند که یکی از انگیزههای مسکو برای مسلح کردن حوثیها این احتمال است که کشورهای غربی تصمیم بگیرند به اوکراین اجازه دهند از سلاحهای دوربرد خود برای حمله به عمق خاک روسیه استفاده کند.
یک مقام ارشد امریکایی گفت: « بهنظر میرسد مذاکرات روسیه و حوثیها به موضع ما در اوکراین و آنچه که ما میخواهیم یا نمیخواهیم انجام دهیم، از جمله در مورد درخواستهای کییف برای لغو محدودیتهای استفاده از سلاحهای دوربرد ارائه شده از سوی ایالات متحده برای حمله به اهدافی در عمق خاک روسیه، مربوط میشود.
ولادیمیر پوتین، رئيسجمهور روسیه، در ماه جون هشدار داد که مسکو میتواند سلاحهای پیشرفته دوربرد - مشابه سلاحهایی که ایالات متحده و متحدانش به اوکراین میدهند - در اختیار دشمنان غرب در سراسر جهان بگذارد.
یاخونت یکی از پیشرفتهترین موشکهای ضد کشتی جهان محسوب میشود که برای عبور از سطح دریا طراحی شده است. این موشک سرعتی بیش از دو برابر سرعت صوت دارد و همین موضوع شناسایی و رهگیری آن را دشوار میکند.
تغییر وضعیت امنیتی منطقه
فابیان هینز، کارشناس موشکهای بالستیک در موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک، گفت که انتقال موشکهای یاخونت از سوی روسیه به حوثیها، وضعیت امنیتی منطقه را بهطور قابل توجهی تغییر میدهد.
هینز گفت: «پی-۸۰۰ سامانهای بسیار توانمندتر از موشکهای بالستیک و کروز ضد کشتی است که حوثیها تاکنون از آنها استفاده کردهاند.»
هینز گفت که حوثیها نه تنها میتوانند موشکهای یاخونت را به سمت کشتیهای جنگی ایالات متحده، بریتانیا و سایر کشتیهایی که از کشتیهای تجاری در دریای سرخ در برابر حملات پهپادی و موشکی حوثیها محافظت میکنند شلیک کنند، بلکه میتوانند از آنها به عنوان سلاحهایی برای حمله زمینی استفاده و عربستان سعودی را تهدید کنند.
یک مقام ارشد امریکایی هم گفت که هیاتی از مقامات امریکایی در جریان سفر تابستان امسال به عربستان سعودی در مورد مذاکرات روسیه و حوثیها با همتایان سعودی خود گفتوگو کردند. واشنگتن این موضوع را با مسکو نیز مطرح کرده است.
سه منبع به رویترز گفتند که سعودیها نیز بهطور مستقیم نگرانیهای خود را با روسیه در میان گذاشتهاند.
دولت عربستان سعودی حاضر نشد به سوالات رویترز در این زمینه پاسخ دهد.
دادستانها در دادگاهی رایان روث، مظنون مسلح حمله به دونالد ترامپ در فلوریدا را رسما به تلاش برای سوءقصد یک نامزد انتخابات ریاستجمهوری متهم کردند. تلاش برای ترور یک نامزد سیاسی در امریکا میتواند مجازات حد اکثر حبس ابد را در پی داشته باشد.
آقای روث پیش از این با دو اتهام مرتبط با نگهداری اسلحه روبهرو بود.
مقامهای امریکایی گفتند که رایان روث را در روز ۱۵ سپتامبر، هنگامی که تفنگ خود را به سوی دونالد ترامپ در زمین بازی گلف در فلوریدا نشانه گرفته بود، شناسایی و بازداشت کردند.
مریک گارلند، دادستان کل امریکا در بیانیهای نوشت که ایالات متحده خشونتی را که به قلب دموکراسی امریکا ضربه میزند، تحمل نخواهد کرد. او گفت: ما کسانی را که مرتکب چنین اعمالی میشوند، پیدا و پاسخگو خواهیم کرد.
دادستانها در روزهای گذشته شواهدی را ارائه کردهاند که به گفته آنهای حاکی از تلاش رایان روث برای ترور دونالد ترامپ است.
آقای روث تاکنون به اتهام اعتراف یا اعلام بیگناهی نکرده است.
رئیس جمهور ایران روز سهشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل گفت که ایران آماده پایان دادن به بن بست هستهای خود با غرب است. مسعود پزشکیان گفت که خواستار پایان یافتن به جنگ روسیه و اوکراین از طریق گفتوگو است.
پزشکیان با انتقاد از خروج امریکا از توافق هستهای شش قدرت جهان با ایران موسوم به برجام گفت: «آماده تعامل با همه اعضای برجام هستیم.»
روز دوشنبه هم عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران نیز گفته بود جمهوری اسلامی آماده از سرگیری مذاکرات هستهای است.
پزشکیان افزود: «میتوانیم دوران جدیدی را آغاز کنیم، این دوران با به رسمیت شناختن دغدغههای امنیتی ایران ایجاد میشود.»
دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین امریکا، در سال ۲۰۱۸ توافق هستهای تهران با شش قدرت جهانی را کنار گذاشت و تحریمهای شدیدی را علیه ایران اعمال کرد.
از آنزمان تاکنون تلاشها برای احیای این توافق شکست خورده ادامه است.
در حالیکه ایران با اسرائیل و امریکا از طریق نیروهای نیابتی خود درگیر است، اما پزشکیان تلاش کرد چهرهای صلحطلب از جمهوری اسلامی ترسیم کند.
رئیس جمهور ایران گفت: «ایران آمادگی دارد برای ساختن دنیایی بهتر با قدرتهای جهان و همسایگانش مراودات اقتصادی اجتماعی، سیاسی و امنیتی موثر و از جایگاه برابر داشته باشد.»
او درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی گفت: «ایران و قدرتهای جهانی با نگرشی فرصتمحور به برجام دست یافتند و ما در برابر شناسایی حقوق ایران و رفع تحریمها بالاترین سطح از نظارتها در حوزه هستهای را پذیرفتیم. خروج یکجانبه ترامپ از برجام نشانگر دیدگاه تهدیدمحور در عرصه سیاسی و نگاه قدرتمحور در عرصه اقتصادی بود.»
کشورهای غربی و اوکراین جمهوری اسلامی را متهم می کنند که با حمایت تسلیحاتی از روسیه، در جنگ اوکراین دخالت میکند. اما، رئیس جمهور ایران گفت که خواستار صلح از طریق مذاکره میان مسکو و کییف است.
او در سخنرانی خود خطاب به اعضای مجمع سازمان ملل گفت: «ما خواهان صلح برای همه هستیم و با هیچکس سر جنگ و دعوا نداریم، ما خواستار صلح و امنیت پایدار برای مردم اوکراین و روسیه هستیم.»
او افزود: «جمهوری اسلامی ضمن مخالفت با جنگ و تاکید بر لزوم توقف سریع درگیریهای نظامی در اوکراین از هرگونه راه حل صلح آمیز حمایت میکند و معتقد است تنها از طریق گفتوگو این بحران خاتمه مییابد.»
حمله تروریستان در مالی نگرانی درباره تبدیلشدن غرب افریقا به کانون تروریسم را بالا برده است. نیروهای وابسته به القاعده بامداد ۱۷ سپتامبر دهها دانشجو را در یک آکادمی پولیس کشته، به فرودگاه باماکو حمله کرده و هواپیمای ریاستجمهوری را آتش زدند.
این حمله جسورانهترین حمله این نیروها از سال ۲۰۱۶ در مالی بود. این حمله نشان داد که گروههای وابسته به القاعده و داعش، میتوانند به قلب قدرتها نیز حمله کنند.
وضعیت آشفته این منطقه، تحت شعاع جنگهای اوکراین، خاورمیانه و سودان قرار گرفته است. با این حال، این درگیریها باعث افزایش مهاجرت از منطقه ساحل به سمت اروپا شده است؛ آن هم در زمانی که احزاب راستگرای ضد مهاجر در اروپا در حال رشد اند و برخی کشورهای اتحادیه اروپا مرزهای خود را کنترول میکنند.
طبق گزارش سازمان بینالمللی مهاجرت، مسیر مهاجرت به اروپا که بیشترین افزایش را داشته، از کشورهای ساحلی غرب افریقا به جزایر قناری اسپانیا است. آمار سازمان بین المللی مهاجرت نشان میدهد که تعداد مهاجرانی که از کشورهای ساحل به اروپا آمدهاند، در نیمه اول سال ۲۰۲۴ به ۱۷ هزار و ۳۰۰ نفر رسیده که نسبت به سال گذشته ۶۲ درصد افزایش یافته است. این افزایش به دلیل درگیریها و تغییرات اقلیمی رخ داده است.
۱۵دیپلومات و کارشناس به خبرگزاری رویترز گفتند که مناطق تحت کنترول جهادیها در غرب افریقا ممکن است به مراکز آموزش و پایگاههایی برای حملات بیشتر به شهرهای بزرگ مانند باماکو، کشورهای همسایه یا حتی اهداف غربی در منطقه یا خارج از آن تبدیل شود.
خشونتهای جهادی، بهویژه تلفات سنگینی که به نیروهای دولتی وارد کرده، عاملی کلیدی در کودتاهای نظامی بوده است که از سال ۲۰۲۰ در بورکینافاسو، مالی و نیجر رخ داده است.
حکومتهای نظامی که جایگزین دولتهای غربگرای این کشورها شدهاند، کمکهای نظامی فرانسه و امریکا را کنار گذاشته و به جای آن به حمایت روسیه، بهویژه گروه مزدور واگنر، روی آوردهاند.
کالب وایس، سردبیر لانگ وار ژورنال و کارشناس گروههای جهادی، معتقد است که حکومتهای نظامی در مالی، نیجر و بورکینافاسو برای همیشه دوام نخواهند آورد و یکی از آنها احتمالاً سقوط خواهد کرد یا بخش بزرگی از قلمرو خود را از دست خواهد داد. او میگوید: «در آن صورت، ما با یک یا چند دولت جهادی در ساحل روبهرو خواهیم شد.»
کانون جهانی تروریسم
قدرتهای غربی که پیشتر برای مهار جهادیها سرمایهگذاری کرده بودند، اکنون حضور چندانی در منطقه ندارند؛ بهویژه پس از اینکه حکومت نظامی نایجر سال گذشته از ایالات متحده خواست تا پایگاه پهپادی خود را در صحرا تخلیه کند. ارتش و سازمان سیا از این پایگاه برای ردیابی جهادیها و تبادل اطلاعات با متحدانی مانند فرانسه استفاده میکردند.
امریکاییها پس از اینکه از همکاری با رهبران کودتاچی نیجر امتناع ورزیدند و آنها را از همکاری با روسها برحذر داشتند، اخراج شدند. ایالات متحده همچنان به دنبال جایی برای استقرار مجدد نیروهای خود است.
تحلیل دادههای رویترز از گروه نظارت بر بحرانهای مسلحانه نشان میدهد که تعداد رویدادهای خشونتآمیز مربوط به گروههای جهادی در بورکینافاسو، مالی و نیجر از سال ۲۰۲۱ تقریباً دو برابر شده است. از ابتدای امسال، به طور متوسط ۲۲۴ حمله در ماه انجام شده که در مقایسه با سال ۲۰۲۱ (۱۲۸ حمله در ماه) افزایش چشمگیری دارد.
مهاجرت از کشورهای ساحل به دلیل درگیریها افزایش یافته است و بسیاری از خانوادهها و زنان در این مسیر دیده میشوند. علاوه بر درگیریها، تغییرات اقلیمی مانند سیلها و خشکسالیها نیز به خشونتها دامن زده و مردم را از مناطق روستایی به شهرها فراری داده است.
بر اساس گزارش موسسه اقتصاد و صلح، بورکینافاسو امسال در صدر شاخص جهانی تروریسم قرار گرفته است و تلفات ناشی از تروریسم در این کشور ۶۸٪ افزایش یافته است. تقریباً نیمی از بورکینافاسو خارج از کنترول حکومت است که این موضوع به آوارگی گسترده مردم منجر شده است.
سناریوی پایگاه جهادی
گروههای جهادی در مناطق مختلف فعالیت میکنند و گاه با یکدیگر درگیر میشوند، هرچند که برخی اوقات پیمانهای عدمتهاجم محلی نیز منعقد میکنند. گزارشهای سازمان ملل نشان میدهد که این گروهها برخی حمایتهای مالی، آموزشی و راهبردی را از بیرون دریافت میکنند، اما همچنین از طریق مالیاتگیری و ضبط سلاحها پس از نبرد با نیروهای دولتی درآمدزایی میکنند.
کشورهای اروپایی در مورد چگونگی واکنش به این درگیریها اختلاف نظر دارند. کشورهایی که مهاجران بیشتری دریافت میکنند، خواهان حفظ ارتباط با حکومتهای نظامی هستند، در حالی که برخی دیگر به دلیل نگرانیهای حقوق بشری مخالف این رویکرد هستند.
دیپلماتهای افریقایی نیز معتقدند که اتحادیه اروپا باید در این مسئله مشارکت داشته باشد، چرا که مسئله مهاجرت همچنان ادامه خواهد داشت.
تروریسم جهانی
نگرانی دیگر قدرتهای غربی این است که ساحل ممکن است به پایگاهی برای جهاد جهانی تبدیل شود؛ مانند افغانستان و لیبیا در گذشته.
جنرال مایکل لنگلی، فرمانده نیروهای امریکایی در افریقا، این ماه به خبرنگاران گفت: «تمام این سازمانهای افراطی خشونتطلب آرزوی حمله به ایالات متحده را دارند.»
با این حال، برخی دیگر از مقامات و کارشناسان میگویند که این گروهها تا کنون علاقهای به انجام حملات در اروپا یا ایالات متحده اعلام نکردهاند.
ویل لیندر، افسر بازنشسته سازمان سیا و مدیر یک شرکت مشاوره امنیتی، اظهار داشت که حملات در باماکو و بارسالوکو نشاندهنده شکست تلاشهای حکومتهای نظامی مالی و بورکینافاسو برای تقویت امنیت است.
او افزود: «رهبران هر دو کشور واقعاً به استراتژیهای جدیدی برای مقابله با شورشهای جهادی نیاز دارند.»
کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا در کنفرانس سالانه حزب کارگر، خواستار «خویشتنداری و تنشزدایی» بین اسرائیل و حزبالله شد. او از همه طرفها خواست تا «از لبه پرتگاه عقبنشینی کنند.»
اسرائیل در روزهای اخیر حملات خود بر حزب الله را افزایش داده که بر اثر آن بیش از ۵ صد نفر کشته شده اند. حزب الله در مقابل دست به حملات راکتی به خاک اسرائیل زده است.
استارمر همچنین خواستار آتشبس فوری در غزه شد و از رهبران جهان خواست تا از این درخواست حمایت کنند. او در عین حال، خواستار آزادی گروگان های اسرائیلی از سوی حماس شد.
نخستوزیر بریتانیا همچنین بر راهحل دو کشوری تاکید کرد و گفت: «یک کشور فلسطینی در کنار اسرائیل امن و مطمین به وجود آید.»
