صدها جنگجوی عراقی مورد حمایت جمهوری اسلامی روز دوشنبه برای کمک به بشار اسد وارد سوریه شدند، اما به گفته منابع، حزبالله لبنان فعلاً برنامهای برای پیوستن به آنها ندارد. دو منبع امنیتی عراقی گفتند دستکم ۳۰۰ جنگجو اواخر روز یکشنبه وارد سوریه شدند.
به گفته این دو منبع، این جنگجویان عمدتاً از گروههای بدر و نُجَباء عراق هستند که برای دفاع از حرم حضرت زینب به سوریه رفتهاند.
یک منبع ارشد ارتش سوریه به خبرگزاری رویترز گفت که جنگجویان در گروههای کوچک از مرز عبور کردهاند. این منبع گفت: «اینها نیروهای کمکی جدیدی هستند که برای کمک به همرزمان ما در خط مقدم در شمال اعزام می شوند.»
روز دوشنبه رویترز گزارش داد که گروههای نیابتی مورد حمایت جمهوری اسلامی برای کمک به نیروهای دولت سوریه وارد عراق شدهاند.
اما فرمانده نیروهای حشد الشعبی عراق که شامل گروههای شبهنظامی بزرگ شیعه همسو با جمهوری اسلامی است، گفت که هیچ گروهی زیر چتر این حزب وارد سوریه نشده و در خارج از عراق فعالیت نمیکند.
سخنگوی کتائب حزبالله عراق در بیانیهای اعلام کرد که این گروه از نزدیک «تجاوزات گروههای جنایتکار به مردم سوریه» را رصد میکند و هنوز تصمیمی برای اعزام جنگجو نگرفته است.
در همین حال، سه منبع آگاه به رویترز گفتند که حزبالله لبنان که مدتها توانمندترین نیروی مورد حمایت جمهوری اسلامی در میدان جنگ و کلید اتحاد نظامی اسد در سوریه بود، هنوز درخواستی برای مداخله دریافت نکرده و آمادگی اعزام نیرو پس از درگیری طاقتفرسا با اسرائیل را ندارد.
یکی از منابع گفت که این گروه افسران ارشد خود را از حلب در شمال سوریه بیرون کشید تا در جنگ علیه اسرائیل، کمک کنند. دو منبع دیگر، یکی لبنانی و دیگری سوری، گفتند که حزبالله در اواسط اکتبر و زمانی که درگیریها با اسرائیل شدت گرفت، نیروهایش را از سوریه بیرون کرد.
گروههای شبهنظامی منطقهای متحد جمهوری اسلامی از فاطمیون گرفته تا زینبیون در پاکستان، گروههای مختلف در عراق و حزبالله لبنان در کنار حملات هوایی روسیه، نقش موثری در حفظ قدرت بشار اسد، رئیسجمهور سوریه در برابر مخالفانش داشتند.
سوریه بهدنبال اعتراضات ۲۰۱۱ وارد جنگ داخلی خونینی شد که در سال ۲۰۲۰ با توافق صلحی که با میانجیگری ترکیه، ایران و روسیه حاصل شد، تا حدی زیادی فروکش کرد.
اما از آگست ۲۰۲۳ که جنگ غزه شروع شد و سپس در سال ۲۰۲۴ که رسما حزبالله لبنان نیز وارد آن شد، گروههای مخالف بشار اسد که برخی از سوی ترکیه حمایت میشوند، تضعیف حزبالله، درگیر شدن روسیه در ترکیه و ایران با اسرائیل را فرصتی برای حمله بزرگی شمردند که از هفته گذشته رقم خورد.
هزاران جنگجوی شورشی هفته گذشته حلب، دومین شهر بزرگ سوریه را تصرف کردند و بهسوی ادلب و حما در جنوب حرکت کردند.
هادی البحره، رئیس گروه اصلی مخالفان سوریه در خارج از کشور، به رویترز گفت که شورشیان به این دلیل توانستند شهر حلب را به سرعت تصرف کنند که حزبالله و سایر گروههای مورد حمایت جمهوری اسلامی درگیر با اسرائیل بودند.
شرایط تازه باعث شده است کشورهای عربی و واشنگتن تضعیف حزبالله را فرصتی بالقوه برای کنار گذاشتن اسد از اتحادش با جمهوری اسلامی بدانند.
پنج منبع آگاه به رویترز گفتند که امارات متحده عربی و امریکا در مورد امکان لغو تحریمها علیه اسد در صورت کاهش اتکای دمشق به تهران گفتگو کردهاند.
به گفته منابع، مسائلی مانند انقضای احتمالی تحریمهای امریکا علیه سوریه در بیستم دسامبر، عملیات اسرائیل علیه شبکههای منطقهای تهران از جمله حزبالله در لبنان، حماس در غزه، و داراییهای ایران در سوریه این گفتوگو را سرعت بخشیده است.
این گفتگوها پیش از حمله گروههای مخالف اسد به شهرهای حلب، حما و ادلب انجام شد.
مجلس سنای امریکا روز دوشنبه، ۱۲ قوس ارتقای درجه کریستوفر دوناهو را پس از حدود ده روز تعلیق، با تمام آرا تصویب کرد.
پیشتر پولتیکو گزارش داد که نام کریستوفر دوناهو در فهرست هزار نفری از افسران و نظامیانی بود که کمیته نیروهای مسلح سنای امریکا ترفیع آن را تأیید کرده بود؛ اما یازده روز پیش پنجشنبه، اول قوس نام او از این فهرست حذف و ارتقای او متوقف شد.
این جنرال امریکایی از سوی جو بایدن، رئيس جمهور امریکا برای رهبری نیروهای ارتش امریکا در اروپا و آفریقا و کسب درجه جنرال چهارستاره به مجلس سنا پیشنهاد شده بود. ارتقای درجه او از سوی سناتوران جمهوریخواه برای یازده روز متوقف ماند.
دوناهو در زمان خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در سال ۲۰۲۱ میلادی، فرماندهی لشکر ۸۲ هوابرد ارتش ایالات متحده را به عهده داشت که بر روند تخلیه نظارت میکرد. او آخرین سرباز آمریکایی بود که پس از تخلیه نیروهای آمریکایی در آگوست ۲۰۲۱ سوار بر هواپیمای باری سی-۱۷ شد و افغانستان را ترک کرد.
این مقام ارشد ارتش امریکا در حالی با کسب درجه جنرالی چهار ستاره به فرماندهی ارتش امریکا در اروپا و آفریقا گماشته میشود که دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب امریکا از روند خروج ارتش این کشور در سال ۲۰۲۱ از افغانستان به شدت انتقاد کرده و قول داده که مسئولان ارشد ارتش امریکا دخیل در روند خروج از افغانستان را برکنار خواهد کرد.
ترامپ در ماه آگست در جریان مبارزات انتخاباتیاش گفته بود هر مقام ارشدی که «فاجعه افغانستان را لمس کرده است» استعفا خواهد داد.
پیشتر دو مقام امریکایی به انبیسی نیوز گفتند تیم ترامپ فهرستی را از افسران ارشد سابق و فعلی امریکا که مستقیماً در خروج از افغانستان نقش داشتند، تهیه میکند.
انبیسی گزارش داده بود که این تیم در حال بررسی این موضوع است که آیا میتوان این افسران را به دلیل مشارکتشان در خروج، در دادگاه نظامی محاکمه کرد یا نه.
کامیلا بلیچ، نماینده پارلمان از حزب کارگر نیوزلند روز سهشنبه اعلام کرد که نیوزیلند از تلاشهای بین المللی برای پاسخگو کردن حکومت طالبان به خاطر رفتار «غیرانسانی با زنان و دختران در افغانستان» حمایت میکند.
خانم بلیج گفت که به دفاع از حقوق زنان افغان ادامه خواهد داد.
خانم بلیچ در یادداشتی در حساب کاربری فیسبوک خود نوشت که وضعیت زنان و دختران در افغانستان و ایران «واقعا یک بحران حقوق بشری است»
این نماینده پارلمان نیوزیلند گفت که فعالان افغانستان و ایران در نیوزیلند برای جلب حمایت نیوزلند از تلاشها برای پاسخگو کردن طالبان، دادخواهی کردهاند.
به گفته او، براثر این تلاشها، یک نشست چند حزبی در پارلمان نیوزیلند برگزار و از اقدامات بینالمللی برای پاسخگو کردن طالبان حمایت شد.
خانم بلیچ همراه با یادداشت خود، نامهای از وینستون پیترز، وزیر خارجه نیوزیلند را نیز منتشر کرده است.
در این نامه آقای پیترز به خانم بیلیچ نوشته که حکومت نیوزلند از طرحی به رهبری آلمان برای وادار کردن طالبان به رعایت حقوق بشر و کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان حمایت میکند.
آقای پیترز افزود که با انالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان نیز در این مورد گفتوگو کرده است.
او این اقدام را «مهم» توصیف کرد و تاکید کرد که نیوزیلند پیشرفتها در این زمینه را زیر نظر خواهد داشت.
ابتکار کشورهای غرب برای به دادگاه کشاندن طالبان
در چهار میزان امسال، وزیران خارجه آلمان، استرالیا، کانادا و هالند با صدور اعلامیهای شدیداللحن، موارد نقض فاحش و سیستماتیک حقوق بشر در افغانستان، بهویژه تبعیض جنسیتی علیه زنان را محکوم کردند.
آنها تاکید کردند که افغانستان بر اساس قوانین بینالمللی در قبال نقض تعهدات متعدد خود تحت کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان مسئول است.
این کشورها خواستار مذاکره و گفتوگو با طالبان طبق مفاد کنوانسیون شدند و هشدار دادند که «در صورت عدم دستیابی به نتیجه در بازه زمانی معقول، به دادگاه بینالمللی دادگستری مراجعه خواهند کرد.»
انالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان در پی انتشار این بیانیه، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، در کنار وزیران خارجه هالند، استرالیا و کانادا بیانیه تندی علیه نقض حقوق زنان در افغانستان ایراد کرد. او تعهد سپرد که طالبان را به علت نقض حقوق زنان افغان به دادگاه بینالمللی دادگستری بکشاند.
به تعقیب این اقدام، بیش از بیست کشور دیگر نیز ابتکار استرالیا، آلمان، کانادا و هالند حمایت کردند.
تلاشهای جدید برای کشاندن طالبان به دادگاه لاهه
هفته گذشته، کشورهای شیلی، کاستاریکا، اسپانیا، فرانسه، لوکزامبورگ و مکسیکو پرونده افغانستان، بهویژه نقض حقوق زنان در این کشور را به دیوان کیفری بینالمللی ارجاع دادند.
دیوان کیفری بینالمللی نیز تایید کرد که این پرونده را دریافت کرده است.
کریم خان، دادستان ارشد این دادگاه روز دوشنبه، ۱۲ قوس در بیستوسومین نشست مجمع کشورهای عضو دیوان کیفری بینالمللی در شهر لاهه هالند اعلام کرد که بهزودی احکام بازداشت برای مقامهای طالبان را درخواست خواهد کرد. او گفت تحقیقات درباره نقض حقوق بشر، بهویژه حقوق زنان در افغانستان ادامه دارد.
کمتر از دو ماه پیش از سوگند ریاستجمهوری ترامپ، آنتونی بلینکن در بیانیهای اعلام کرد این بسته نظامی جدید بخشی از تلاشها برای اطمینان از توانایی اوکراین در دفاع از خود در برابر تجاوز روسیه است.
آنگونه که در بیانیه بلینکن آمده این بسته نظامی جدید، شامل ماینهای ضدنفر، مهمات پرتابگرهای راکتی دقیق هیمارس، موشکهای استینگر، سامانههای ضد پهپاد، سلاحهای ضد زره و مهمات توپخانهای است.
ایالات متحده، ماه گذشته اولین محموله ماینهای ضدنفر را به اوکراین ارسال کرد که تغییر مهمی در سیاست امریکا به شمار میآمد و به گزارش ایافپی، انتقاد فعالان حقوقبشر را برانگیخت.
لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، گفته است تصمیم به صادرات این ماینها به دلیل استفاده نیروهای روسی از واحدهای پیادهنظام بهجای خودروها، گرفته شده است.
آستین ماه گذشته به خبرنگاران گفت: «اوکراینیها به تجهیزاتی نیاز دارند که بتواند تلاشهای روسیه را در این زمینه کند سازد.»
تلاش برای کمک حداکثری پیش از تغییر حکومت
حکومت کنونی ایالات متحده در تلاش است تا پیش از آغاز ریاستجمهوری ترامپ، که بهطور مکرر از کمکهای امریکا به اوکراین انتقاد و اعلام کرده که میتواند ظرف چند ساعت آتشبس برقرار کند، بیشترین کمک ممکن را به اوکراین ارائه دهد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید با انتشار بیانیهای ضمن اشاره به خواست جو بایدن برای افزایش کمکهای امنیتی به اوکراین، اعلام کرد رئیسجمهور ایالات متحده میخواهد «تا پیش از ترک مقامش، نیروهای اوکراینی را در قویترین موقعیت ممکن قرار دهد.»
بر اساس بیانیه سالیوان، بایدن به وزارت دفاع دستور داده که این تجهیزات را بهسرعت به اوکراین تحویل دهد تا اطمینان حاصل شود که اوکراین ابزارهای لازم برای دفاع از خود را در اختیار دارد.
در بیانیه مشاور امنیتی ملی کاخ سفید به ماینهای ضدنفر هم اشاره و گفته شده «رئیسجمهور برای کمک به اوکراین در تثبیت خطوط خود در شرق، تامین ماینهای غیرپایدار ضدنفر برای اوکراین را بهعنوان یک استثنا بر سیاست کلی دولت در زمینه ممنوعیت استفاده از این ماینها تصویب کرده است.»
سالیوان همچنین نوشته تصمیم بایدن برای دادن مجوز به اوکراین برای استفاده از موشکهای دوربرد ساخت امریکا، «پاسخی به ورود سربازان کوریای شمالی به این جنگ است.»
«استفاده از هر دالر موجود»
اظهارات ترامپ نگرانیهایی را در کییف و اروپا در مورد آینده کمکهای ایالات متحده و توانایی اوکراین برای مقاومت در برابر حملات روسیه در صورت نبود حمایت بیشتر امریکا برانگیخته است.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، روز یکشنبه گفت کشورش به تضمینهای امنیتی از سوی ناتو و تسلیحات بیشتر برای دفاع از خود پیش از هرگونه مذاکره با روسیه نیاز دارد.
پات رایدر، سخنگوی پنتاگون هم روز دوشنبه به خبرنگاران گفت که تمام بودجه باقیمانده ایالات متحده که پیشتر برای کییف در نظر گرفته شده است، مصرف خواهد شد: «به دستور رئیسجمهور، ما هر دالری را که کانگرس برای اوکراین تصویب کرده و برای بازسازی ذخایر خودمان اختصاص داده است، مصرف خواهیم کرد.»
پیش از اعلام بسته جدید، او میزان کل کمکهای قابل برداشت از ذخایر ایالات متحده را ۶.۸ میلیارد دالر اعلام کرد، و گفت بیش از ۲.۲ میلیارد دالر هم برای خرید تسلیحات و تجهیزات از صنعت دفاعی در دسترس است.
پنتاگون اعلام کرد که آستین روز دوشنبه با همتای اوکراینی خود، روستم اومروف، گفتوگو کرده و «درباره افزایش مداوم کمکهای امنیتی ایالات متحده به اوکراین برای ارائه تواناییهایی که برای دفاع در برابر تجاوز روسیه نیاز دارد» به او توضیح داده است.
ایالات متحده از حامیان کلیدی نظامی اوکراین بوده و از زمان آغاز حمله تمامعیار روسیه در فبروری ۲۰۲۲، بیش از ۶۰ میلیارد دلار سلاح، مهمات و سایر کمکهای امنیتی به این کشور اختصاص داده است.
