پولیس شهر بتلیس ترکیه روز سهشنبه از بازداشت ۲۴ پناهجوی افغان فاقد اسناد خبر داد. همسو با آن، پولیس شهرهای سیواس و بالیکسیر ترکیه نیز شش پناهجوی افغان را بازداشت کرده است. این پناهجویان به مراکز اخراج منتقل شدهاند.
به گزارش رسانههای ترکیه، پولیس شهر ادرنه نیز ۱۵ پناهجوی افغان و پاکستانی را بازداشت کرده، اما مشخص نیست که از این میان چهتعداد پناهجویان افغان اند.
ترکیه با راهاندازی عملیات سراسری روند بازداشت و اخراج پناهجویان افغان را تسریع کرده و هزاران پناهجو را بازداشت و اخراج کرده است.
بر مبنای آمار وزارت داخله ترکیه در ماه جون، در یکسال ۱۴۱ هزار و ۱۸۷ پناهجوی فاقد مدرک بازداشت و اخراج شدهاند.
در برخی موارد گزارشهایی مبنی بر رفتار خشونتآمیز پولیس ترکیه با پناهجویان افغان نیز منتشر شده است که با واکنشهای نهادهای بینالمللی مواجه شده است.
رئیس جمهور منتخب امریکا روز سه شنبه در یک کنفرانس خبری گفت که ایالات متحده «میلیاردها دالر به طالبان» میفرستد و آن را غیرقابل قبول خواند. ترامپ گفت که ارسال کمکها به طالبان «نباید اتفاق بیفتد.»
او در یک کنفرانس خبری در فلوریدا درباره کمکهای امدادی امریکا به افغانستان در سه سال گذشته پرداخت، موضوعی که انتقاد شدید اعضای حزب جمهوریخواه را برانگیخته است.
تیم بورچت، عضو جمهوریخواه کانگرس که به جبهه مقاومت نزدیک است، روز گذشته در یک نامه سرگشاده به ترامپ، خواستار «توقف فوری ارسال کمکهای نقدی امریکا به طالبان» شد.
او تاکید کرد که ایالات متحده نباید دشمنان خود را در خارج از کشور تامین مالی کند.
ترامپ نیز با انتقاد نمایندگان جمهوریخواه کانگرس ابراز موافقت کرد. او گفت: « ما میلیونها نه بلکه میلیاردها دالر به افغانستان و در واقع طالبان میدهیم، این غیرقابل باور است. چنین چیزی نباید اتفاق بیفتد.»
امریکا در سه سال گذشته بیش از ۲ میلیارد دالر برای موسسات امدادرسان در افغانستان کمک کرده است. وزارت خارجه امریکا میگوید این کمکها صرفا برای برنامههای امدادی و خیریه و برای مردم عادی افغانستان است که با قحطی، گرسنگی و کمبود غذا دست و پنجه نرم میکنند.
خروج «احمقانه» از افغانستان
رئیس جمهور منتخب امریکا کمتر از دو هفته دیگر کار خود را به عنوان رئیس جمهور جدید این کشور آغاز می کند. او در کنفرانس مطبوعاتی امروز درباره طیف از مسایل داخلی و سیاست خارجی صحبت کرد، در مورد سیاستها و رویکرد خود درباره افغانستان توضیحی نداد اما بار دیگر از شیوه خروج امریکا از افغانستان انتقاد کرد.
به گفته ترامپ، «ما میخواستیم از افغانستان با عزت و قدرت بیرون شویم، نه این که مثل یک گروه احمقها به نظر رسیدیم که ۱۳ نفر ما کشته شد و بسیاری دیگر به طرز وحشتناکی زخمی شدند.»
ترامپ بار دیگر از حکومت بایدن انتقاد کرد که پس از خروج «تسلیحاتی به ارزش میلیاردها دالر» در افغانستان باقی گذاشت.
ترامپ افزود که خروج آشفته امریکا از افغانستان باعث شد روسیه به اوکراین حمله کند، چون امریکا با خروج از افغانستان اعتبار خود را از دست داد.
اظهارات ترامپ و تیم امنیت ملی او نشان میدهد که واشنگتن احتمالا در مورد ارسال کمکهای امدادی به افغانستان تجدید نظر کند. چون، از نظر آنها طالبان به این کمکها دسترسی دارند.
حمید خراسانی، فرمانده پیشین طالبان، در یک پیام صوتی از «ظلم، ستم و بیعدالتی» در حکومت طالبان انتقاد کرد و مقامات این گروه را به قومگرایی، فساد و جاسوسی متهم کرد. او گفت ظلم گستردهای در زندانهای طالبان جریان دارد و مردم بیگناه به اتهامات بیبنیاد زندانی میشوند.
به گفته او، مقامهای طالبان با زندانی کردن بیگناهان از صلیب سرخ پول دریافت میکنند.
افغانستان اینترنشنال به یک نسخه از فایل صوتی خراسانی که بهتازگی از زندان آزاد شده است، دست یافته است. او در این فایل میگوید که شاهد ظلم و ستم در زندانها بوده است.
خراسانی سه ماه پیش به اتهام «قتل» زندانی شد. او متهم است که فردی را به عمد در کابل به قتل رسانده است.
خراسانی در سه سال گذشته در چندین پست در حکومت طالبان کار کرده و هر بار از سمتش برکنار شده است. او نخست به حیث آمر امنیت پنجشیر، سپس، ولسوال احمدآباد پکتیا، فرمانده قطعه بدری و همچنان رئیس تشبثات وزارت تجارت و صنایع گماشته شد.
این فرمانده پیشین طالبان مدعی شد که دوبار به دلیل «توطئه و دسیسه» گرفتار شده و افزود: «اینبار فقط طالبان میتوانند جسد بیجان مرا بگیرند.»
او گفت که نیروهایش خلع سلاح و تحقیر شدند و سلاح و موترهای ضدگلولهاش را از او گرفتند تا «داعش یا مقاومت او را از بین ببرند.» خراسانی هشدار داد: « این بار یا خودم را میکشم یا آنهایی را که علیه من دسیسهسازی میکنند.»
او تاکید کرد که مردم به اتهامهایی چون ارتباط با داعش یا مقاومت زندانی و حتی کشته میشوند.
قومگرایی و انحصار قدرت
حمید خراسانی همچنین طالبان قندهاری را به انحصار قدرت متهم کرد و گفت که تمامی طالبان غیرپشتون از وضعیت حاکم ناراضی اند. او اظهار داشت: «جنگ را طالبان بدخشان و صلاحالدین ایوبی (فرمانده اوزبیکتبار) کردهاند، اما قدرت بهطور کامل در دست جنوب است.»
خراسانی در بخشی از سخنان خود با اشاره به ادعاهای طالبان درباره شریعت اسلامی گفت: «عدالت اسلامی، عدالت عمری و شریعت اسلامی کجاست؟ من که ندیدم.»
خراسانی از «ظلم و دسیسههای طالبان» سخن گفت و با استهزا خطاب به طالبان گفت: «شما هرکدام مفتی و عالم هستید. اما باید بدانید که یک ملک به کفر باقی میماند، اما به ظلم باقی نمیماند.»
جاسوسی برای کشورهای خارجی
وی سران طالبان را به جاسوسی برای کشورهای خارجی متهم کرد و گفت: «یکی به پای روسیه، دیگری به پای امریکا و شرق و غرب افتاده است و همین مسئله صلابت رژیم طالبان را از بین برده است.»
خراسانی افزود: «وقتی طالبان مرا نمیپذیرند، چگونه انتظار دارند که احمد مسعود، امرالله صالح و جنرال دوستم بیایند و در افغانستان زندگی کنند.»
او همچنین گفت: «در صفوف طالبان کسانی با استفاده از ریش و لنگی کاری میکنند که حتی منافقین از انجام آن عاجزند.»
منابع طالبان به افغانستان اینترنشنال گفتند که این گروه نعیم وردک، سرپرست سفارت افغانستان در دوحه را به کابل فراخوانده و سهیل شاهین را به جای او تعیین کرده است. به گفته منابع، وردک به عنوان معین اداری جدید وزارت امور خارجه طالبان تعیین شده است.
منابع طالبان در کابل و دوحه، پایتخت قطر، روز سه شنبه ۱۷ جدی به افغانستان اینترنشنال گفتند که طالبان به زودی در این باره اعلام رسمی خواهد کرد.
منابع گفتند که تغییرات دیگری نیز در وزارت امور خارجه طالبان در کابل صورت گرفته است.
به گفته این منابع، عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت خارجه طالبان به عنوان رئیس اداره چهارم سیاسی این وزارت و حافظ ضیاء احمد، معاون او به عنوان سخنگوی این وزارت تعیین شدهاند.
مقامهای طالبان تاکنون بهطور رسمی در مورد این تغییرات چیزی نگفتهاند.
سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر بود و پس از روی کار آمدن طالبان در کابل، این گروه او را به عنوان رئیس دفتر سیاسی خود در قطر منصوب کرد، اما بعداً او را برای کرسی افغانستان در سازمان ملل معرفی کرد. سازمان ملل برای چهارمین بار کرسی افغانستان را به طالبان نداد.
پس از روی کار آمدن طالبان در کابل و واگذاری امور سفارت افغانستان در قطر به این گروه، نعیم وردک سمت سرپرستی سفارت افغانستان در دوحه را بر عهده گرفت.
انتصابات اخیر طالبان نشان میدهد که این گروه در تلاش است تا از فعالیتهای دفتر سیاسی خود در دوحه بکاهد و بیشتر بر روی سفارت تمرکز کند.
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل برای افغانستان از بازداشت و اخراج اجباری مهاجران افغان از پاکستان ابراز نگرانی کرد. ریچارد بنت از پاکستان خواست که این روند را متوقف کرده و از حقوق مهاجران افغان، بهویژه افراد آسیبپذیر، محافظت کند.
در ادامه واکنشها به بازداشت و اخراج مهاجران افغان در اسلامآباد پاکستان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در شبکه اجتماعی اکس نوشت افغانهایی که در کشورهای منطقه پناهنده شدهاند، نیازمند رفتار بهتر هستند.
ریچارد بنت از کشورهای جهان خواست تا برای تقویت مسیرهای جابهجایی پناهجویان، بودجه کشورهای میزبان را افزایش دهند.
آقای بنت نوشت: «من بار دیگر در مورد گزارشهای نگرانکننده از پاکستان درباره بازداشت و اخراج افغانها، خواستار حفاظت و عدم بازگشت اجباری بهویژه برای گروههای آسیبپذیر هستم.»
اخیرا پاکستان اعلام کرد که ۱۸۳ مهاجر افغان بدون مدرک را در یک هفته اخیر از این کشور اخراج کرده است.
پاکستان گزارشهای بدرفتاری با این مهاجران را تکذیب کرده است اما اخیرا نماینده پیشین پارلمان این کشور گفت پولیس این کشور با «رفتار غیرانسانی» مهاجران افغان را بازداشت میکند.
روزنامه وال استریت ژورنال گزارش داد که حکومت بایدن در حال مذاکره با طالبان برای مبادله آمریکاییهای بازداشت شده در افغانستان با یک زندانی مهم افغان است که به اتهام ارتباط با اسامه بن لادن، رهبر سابق القاعده در زندان گوانتانامو نگهداری میشود.
بر اساس گزارش وال استریت ژورنال که روز سهشنبه منتشر شد، حکومت بایدن در ازای رهایی محمد رحیم افغانی، بهدنبال بازگرداندن رایان کوربت، جورج گلزمن و محمودشاه حبیبی، سه شهروند امریکایی است که در سال ۲۰۲۲ در افغانستان دستگیر شدند.
مقامهای امریکایی و طالبان هنوز درباره این گزارش اظهار نظر نکردهاند.
کوربت و حبیبی در آگست ۲۰۲۲، یک سال پس از تصرف کابل بهدست طالبان، در حوادث جداگانه بازداشت شدند. گلزمن بعداً در سال ۲۰۲۲ هنگام بازدید از افغانستان به عنوان جهانگرد بازداشت شد.
محمد رحیم افغانی که به عنوان یک عامل بلندپایه القاعده توصیف میشود در سال ۲۰۰۸ از بازداشت سیآیای به خلیج گوانتانامو منتقل شد.
وال استریت ژورنال به نقل از منابعی که ماه گذشته در جلسه توجیهی کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید شرکت کردند، گزارش داد که مذاکرات درباره مبادله این زندانیان از ماه جولای آغاز شده است.
به گفته منابع، طالبان میخواهد در ازای آزادی کوربت و گلزمن، رحیم افغانی و دو نفر دیگر را از زندان امریکا آزاد کند. طالبان میگوید که محمود شاه حبیبی پیش این گروه نیست.
حبیبی در سال ۲۰۲۲ پس از کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر القاعده در کابل ناپدید شد. اداره تحقیقات فدرال میگوید که معتقد است حبیبی توسط نیروهای نظامی یا امنیتی طالبان بازداشت شده است.
به گفته این اداره، او مامور دولت امریکا نبود و طالبان به ناحق او را بازداشت کرده است.
احمد حبیبی، برادر محمود حبیبی به وال استریت ژورنال گفت: "خانواده من مطمئن است که محمود زنده است و در بازداشت مشترک طالبان و شبکه حقانی قرار دارد. ما شواهد زیادی داریم. اگر طالبان رحیم را میخواهند، رهایی برادرم بهترین راه برای بدست آوردن اوست.»
با این حال، شرکت کنندگان یک نشست طبقهبندی شده جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید با اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان در ۱۷ دسامبر، به وال استریت ژورنال گفتند که سالیوان به شرکت کنندگان گفته که بایدن هنوز در مورد پیشنهاد طالبان تصمیم نگرفته است
وال استریت ژونال گفت که پیشنهاد طالبان برای بایدن که به آزادی گروگانهای امریکایی در سراسر جهان افتخار میکند و طی چهار سال گذشته بیش از ۷۰ نفر را به خانه آورده است، میتواند دردسر ساز باشد.
به گفته این روزنامه آزادی رحیم افغانی که به عنوان دستیار ارشد اسامه بن لادن در زندان بسر میبرد، ممکن است جرقه انتقاد را برانگیزد.
پیشتر دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب امریکا توافقات گذشته بایدن با «کشورهای متخاصم» را محکوم کرد و در خصوص مبادله ۲۴ زندانی با روسیه گفت: «مذاکرهکنندگان ما همیشه مایه شرمساری ما هستند!»
برایان هیوز، سخنگوی انتقالی ترامپ گفت که رئیس جمهور منتخب "متعهد به آزادی همه گروگانهای امریکایی است که به اشتباه بازداشت شدهاند." با این حال او گفت که با روی کار آمدن ترامپ، اوضاع برای هر گروگانگیر بدتر خواهد شد.
دستیار اسامه میخواهد کار آشپزی بکند
وزارت دفاع امریکا در زمان انتقال رحیم به گوانتانامو گفت که او از نزدیکان اسامه بن لادن رهبر القاعده و یکی از مورد اعتمادترین تسهیلگران و متخصصان تدارکات او بوده است.
به گفته مقامهای امریکایی آگاه با موضوع، طالبان مدت هاست که به دنبال آزادی رحیم هستند که در بازداشتگاه گوانتانامو به سر میبرد.
رحیم همواره این اتهامات را رد کرده و مدعی است که به عنوان زبان شناس در افغانستان کار میکرد و به زبانهای عربی و پشتو کار میکرد.
جیمز کانل، وکیل رحیم گفت: «او یک تسهیل کننده نزدیک نیست." کانل گفت که اتهامات امریکا علیه رحیم «تا حد زیادی اغراق آمیز است. در ۱۷ از بازداشت او، هیچ مدرکی ارائه نشده است.»
گزارشی که مجلس سنای امریکا در سال ۲۰۱۴ از شکنجه در بازداشتگاههای امریکا منتشر کرد، میگوید که رحیم توسط آژانس اطلاعات مرکزی تحت "تکنیکهای بازجویی پیشرفته" از جمله محرومیت از خواب قرار گرفته است. این گزارش از جمله به یک جلسه در نوامبر ۲۰۰۷ اشاره کرده که نزدیک به ۱۳۹ ساعت به طول انجامیده بود.
به گزارش وال استریت ژورنال، طالبان در دور اول حکومت ترامپ نیز خواستار آزادی رحیم شده بود و دوباره در جریان مذاکراتی که قبل از آزادی یک امریکایی از بازداشت طالبان در سال ۲۰۲۲ انجام شد بحث مبادله او را مطرح کردند.
حکومت امریکا گفته است که رحیم را تهدیدی مهم برای امنیت ملی میداند و سال هاست که در برابر بحث مبادله با او مقاومت میکند.
در نوامبر ۲۰۲۳، هیئت بازبینی زندان گوانتانامو از کار او برای اعضای ارشد القاعده، از جمله بن لادن و مشارکت او در حملات به نیروهای امریکایی و افغان بهعنوان دلیل بازداشتش استناد کرد.
رحیم در نامهای در آن سال به این هیئت، خود را مسنتر، عاقلتر و بدحال توصیف کرد. او گفت: «اطمینان دارم که ایالات متحده از بازگشت من به میدان جنگی که دیگر وجود ندارد، نمیترسد.»
رحیم افزود که امیدوار است در صورت آزادی، به دنبال عشق خود به آشپزی باشد و یک لاری یا غرفه مواد غذایی باز کند.
در سال ۲۰۲۲، اداره بایدن مارک فریکس امریکایی، مهندس عمران را که بیش از دو سال در دست طالبان بود، با حاجی بشیر نورزی، یک افغان که در حال گذراندن حبس ابد بهدلیل قاچاق مواد مخدر در زندان فدرال امریکا بود، مبادله کرد.
همچنین در آن سال، طالبان دو امریکایی دیگر، از جمله ایور شیرر، یک فیلمساز را آزاد کرد، اگرچه هیچ مبادلهای در آزادی آنها در کار نبود.
