قوه قضائیه جمهوری اسلامی اعلام کرد یک سوئیسی که در ایران به اتهام جاسوسی بازداشت شده بود، روز پنجشنبه در زندان «خودکشی» کرد. وزارت خارجه سوئیس با تایید خبر مرگ این فرد گفت سفارتش در تهران برای روشنشدن این رویداد با مقامات ایرانی در تماس است.
محمد صادق اکبری، رئیس کل دادگستری استان سمنان روز پنجشنبه گفت که پرونده این شهروند سوئیسی به اتهام جاسوسی در حال بررسی بوده است.
به گفته او، «این شهروند سوئیسی که در زندان سمنان محبوس بود، صبح پنجشنبه از هم سلولی خود خواست تا از بوفه زندان برای او غذا تهیه کند.»
وی افزود: «این زندانی از مدت زمانی که در سویئت تنها مانده بود، استفاده و خودکشی کرد و مسئولان زندان بلافاصله برای نجات این فرد وارد عمل شدند، اما تلاشها برای نجات وی به نتیجه نرسید.»
در گزارش خبرگزاری میزان، هیچ توضیحی در مورد نحوه خودکشی در یک سلول تحت مراقبت در داخل زندان داده نشده و صرفا گفته شده است که «تمام شواهد و مستندات محل نگهداری این فرد بررسی شده است و طبق مستندات، خودکشی محرز است.»
وزارت امور خارجه سوئیس با تایید این خبر گفت که سفارت این کشور در تهران برای روشن شدن شرایط با مقامات محلی در تماس است.
در سالهای اخیر، سپاه پاسداران ایران دهها شهروند دوتابعیتی و خارجی را عمدتا به اتهامات جاسوسی و امنیتی بازداشت کرده است.
در ماه میزان سال ۱۴۰۱، وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی اعلام کرد ۹ تبعه کشورهای اروپایی در ایران به جرم «جاسوسی» بازداشت شدهاند. تابعیت این شهروندان در آن زمان اعلام نشد.
در آن زمان، وزارت خارجه سوئیس از شهروندان این کشور خواست با توجه به «افزایش بازداشتهای خودسرانه اتباع خارجی و دادگاههای ناعادلانه» به ایران سفر نکنند.
سابقه مرگهای مشکوک شهروندان دو تابعیتی
مرگ مشکوک زندانیان خارجی و یا دو تابعیتی در زندانهای جمهوری اسلامی سابقهای طولانی دارد.
در آخرین مورد، هفتم عقرب ۱۴۰۳، قوه قضائیه جمهوری اسلامی بهصورت مبهم و تلویحی از اعدام جمشید شارمهد، شهروند ایرانی-آلمانی خبر داد. با وجود این از همان زمان، بستگان شارمهد درباره نحوه مرگ او ابهاماتی را مطرح کردند. حدود یک هفته بعد، ۱۵ عقرب، سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرد او در زندان سکته کرده و اعدام نشده است.
۱۹ دلو ۱۳۹۶، جمهوری اسلامی اعلام کرد کاووس سیدامامی شهروند ایرانی-کانادایی و استاد جامعهشناسی، خود را در زندان اوین حلقآویز کرده است. پس از مرگ سیدامامی، با وجود درخواستهای برخی نمایندگان مجلس، هرگز نحوه مرگ او به صورت شفاف اعلام نشد.
۲۰ سرطان ۱۳۸۲، زهرا کاظمی، عکاس ایرانی-کانادایی در زندن درگذشت. او اندکی قبل از اعلام خبر مرگش در زندان، هنگام عکاسی از تجمع خانوادههای زندانیان در مقابل زندان اوین بازداشت شده بود.
مقامات ابتدا اعلام کردند که او بهدلیل سکته مغزی درگذشته است، اما گزارشهای بعدی حاکی از آن بود که او تحت شکنجه قرار گرفته و به قتل رسیده است. یکی از کسانی که در جریان تحقیقات این پرونده شرکت داشت که آشکار کرد زهرا کاظمی بهعلت ضربه «جسم سخت» به سر جان باخته است، مسعود پزشکیان بود که در حال حاضر، رئیس حکومت در جمهوری اسلامی است.
مرگهای مشکوک زندانیان سیاسی در زندانهای جمهوری اسلامی
علاوه بر زندانیان دوتابعیتی، تعداد زیادی از زندانیان سیاسی در زندانهای ایران بهطرز مشکوکی درگذشتهاند و علت مرگ آنها خودکشی اعلام شده است.
ولیالله فیض مهدوی، سنبله ۱۳۸۵ درگذشت، مقامات جمهوری اسلامی علت مرگ او را خودکشی در زندان اعلام کردند.
زهرا بنییعقوب، دانشجوی پزشکی اهل همدان ۲۲ میزان ۱۳۸۶ درگذشت و علت مرگ او نیز خودکشی اعلام شد.
ابراهیم لطفاللهی در جدی ۱۳۸۶ در زندان سنندج درگذشت، علت مرگ او هم خودکشی اعلام شد.
سینا قنبری، جوان معترضی که در اعتراضات سال ۱۳۹۶ بازداشت شده بود، پس از بازداشت در زندان اوین درگذشت، مقامات گفتند که او در زندان دست به خودکشی زده است.
وحید حیدری دستفروش ۲۳ ساله که در اعتراضات ضد دولتی در جدی ۱۳۹۶ بازداشت شده بود، پس از بازداشت در زندان اراک درگذشت، علت مرگ او هم خودکشی اعلام شد.
شیخمحمد متهم است که نقشه ربودن و کوبیدن هواپیماهای تجاری به ساختمانهای مرکز تجارت جهانی در نیویارک و پنتاگون را کشیده بود و در قتل ۲۹۷۶ نفر دست دارد.
او مشهورترین زندانی گوانتانامو و یکی از آخرین زندانیانی است که در این بازداشتگاه نگهداری میشود. او حدود دو دهه است که در گوانتانامو نگهداری میشود.
بیبیسی نیو روز پنجشنبه در گزارشی نوشت که یک روز قبل از شنیدن این درخواستها، سردرگمی در میان خانوادهها، مسئولان و تیمهای حقوقی در پایگاه وجود دارد که منتظرند ببینند چه اتفاقی میافتد.
در جلسه استماع که صبح روز جمعه آغاز میشود، قرار است شیخ محمد به نقش خود در حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ اعتراف کند. در جلسه دادگاه روز چهارشنبه، تیم حقوقی محمد تایید کرد که او با اعتراف به همه اتهامات موافقت کرده است.
او قبلاً گفته بود که عملیات ۱۱ سپتامبر از الف تا ی را برنامه ریزی کرده است. او گفته بود که ایده آموزش خلبانان برای کوبیدن هواپیماهای تجاری به داخل ساختمانها از او است و نقشه آن را در اواسط دهه ۱۹۹۰ به اسامه بن لادن، رهبر القاعده داده است.
در جلسه روز جمعه دادگاه اعضای خانواده کشتهشدگان و مطبوعات از پشت شیشههای ضخیم جریان دادگاه را تماشا خواهند کرد.
اگر او در جلسه اعتراف کند و توسط دادگاه پذیرفته شود، گامهای بعدی تعیین یک هیئت منصفه نظامی است که برای شنیدن اظهارات شواهد در جلسه صدور حکم انجام میشود.
در دادگاه روز چهارشنبه، وکلای دادگستری امریکا این را نوعی محاکمه علنی توصیف کردند که در آن به بازماندگان و اعضای خانواده کشته شدگان فرصت ارائه اظهارات داده میشود.
شیخ محمد در سال ۲۰۰۳ در پاکستان دستگیر شد و سه سال را در زندان مخفی سیآیای معروف به «سایتهای سیاه» گذراند. او از سال ۲۰۰۶ در زندان نظامی گوانتانامو نگهداری میشود.
امریکا به دنبال حملات ۱۱ سپتامبر برای شکار رهبران شبکه القاعده از جمله اسامه بنلادن به افغانستان نیرو فرستاد و دو دهه در این کشور درگیر جنگ شد.
در آن زمان گروه طالبان به رهبری ملا عمر با رد درخواست امریکا برای تحویل دادن این سرمایهدار تندرو عربستانی، زمینه تهاجم نظامی امریکا و ائتلاف بینالمللی ضدترور به افغانستان را فراهم کرد.
بنلادن پس از حدود یک دهه تعقب و گریز و زندگی پنهانی، در دوم ماه می ۲۰۱۱ در عملیات ویژه کماندوهای امریکایی در منطقه ایبتآباد پاکستان کشته شد.
