روزنامه والاستریتژورنال، گزارش داد که ایلان ماسک و گروهی از سرمایهگذاران پیشنهادی ۹۷.۴ میلیارد دالری برای تصاحب شرکت اوپنایآی( OpenAI) مالک هوش مصنوعی چتجیپیتی ارائه دادهاند، اما سام آلتمن، مدیرعامل اوپنایآی این پیشنهاد را رد کرده است.
پیشنهاد غیرمنتظره ماسک، برنامههای سام آلتمن برای تبدیل اوپنایآی به یک شرکت انتفاعی را پیچیدهتر میکند.
بهگزارش والاستریتژورنال، کنسرسیومی از سرمایهگذاران به رهبری ایلان ماسک پیشنهاد خرید ۹۷.۴ میلیارد دالری را برای تصاحب نهاد غیرانتفاعی کنترولکننده اوپنایآی ارائه کرده است. این اقدام تنش میان ماسک و سام آلتمن، مدیرعامل اوپنایآی، را بر سر کنترول شرکتی که چتجیپیتی را در اختیار دارد، تشدید کرده است.
مارک توبروف، وکیل ماسک، اعلام کرد که این پیشنهاد روز دوشنبه، ۲۲ دلو، به هیئتمدیره اوپنایآی ارسال شده است.
پس از انتشار این خبر، سام آلتمن در پستی در شبکه اجتماعی اکس، متعلق به ایلان ماسک، این شبکه را به نام سابقش توییتر خواند و با تمسخر پیشنهاد ایلان ماسک نوشت: «نه، ممنون، اما اگر دوست داشته باشید، ما توییتر را ۹.۷۴ میلیارد دالر میخریم.»
ایلان ماسک در واکنش به این پست، سام آلتمن را «شیاد» خواند.
تشدید رقابت بر سر آینده اوپنایآی
این پیشنهاد ناگهانی، چالش بزرگی برای برنامههای دقیق و از پیش تعیینشده آلتمن محسوب میشود؛ برنامههایی که شامل تبدیل اوپنایآی به یک شرکت انتفاعی و سرمایهگذاری ۵۰۰ میلیارد دالری در زیرساختهای هوش مصنوعی از طریق پروژه مشترکی به نام استارگیت (Stargate) است. ماسک و آلتمن در حال حاضر درگیر یک نبرد حقوقی بر سر آینده اوپنایآی هستند.
ماسک در بیانیهای که از طریق وکیل خود منتشر کرد، گفت: «زمان آن رسیده که اوپنایآی به مسیر اصلی خود بازگردد؛ یک نیروی متنباز و ایمن که در راستای منافع عمومی فعالیت کند. ما این کار را عملی خواهیم کرد.»
مسیر پرپیچوخم تبدیل اوپنایآی به یک شرکت انتفاعی
ماسک و آلتمن در سال ۲۰۱۵ اوپنایآی را بهعنوان یک نهاد خیریه تاسیس کردند. اما در سال ۲۰۱۹، پس از خروج ماسک از شرکت، آلتمن یک زیرمجموعه انتفاعی برای اوپنایآی ایجاد کرد که از طریق آن سرمایهگذارانی همچون مایکروسافت توانستند در این شرکت سرمایهگذاری کنند.
اکنون، آلتمن در حال تبدیل این شرکت به یک نهاد کاملا انتفاعی و واگذاری کنترول نهاد غیرانتفاعی بر بخشی از سهام آن است. یکی از چالشهای اساسی در این فرآیند، ارزشگذاری نهاد غیرانتفاعی است. پیشنهاد ماسک، این ارزش را به سطح بالایی میرساند و ممکن است موجب شود که او یا هر فرد دیگری که کنترول نهاد غیرانتفاعی را در دست دارد، سهم بزرگی از اوپنایآی جدید را تصاحب کند.
سرمایهگذاران حامی پیشنهاد ماسک چه کسانیاند؟
پیشنهاد ماسک از سوی شرکت هوش مصنوعی او، اکسایآی (xAI)، پشتیبانی میشود و در صورت نهایی شدن معامله، ممکن است این شرکت با اوپنایآی ادغام شود.
علاوه بر اکسایآی، سرمایهگذارانی همچون بارون کاپیتال (Baron Capital)، والور اکوئیتی پارتنرز (Valor Equity Partners)، ویوای کاپیتال (Vy Capital)، آتریدس منیجیمنت(Atreides Management) و ایت ویسی(8VC) نیز از این پیشنهاد حمایت کردهاند. جو لونسدیل، یکی از بنیانگذاران پالانتیر (Palantir)، و آری امانوئل، مدیرعامل شرکت هالیوودی اندیور(Endeavor)، نیز از این پیشنهاد حمایت میکنند.
دعوای حقوقی ماسک علیه اوپنایآی
ماسک شکایتهایی را علیه اوپنایآی تنظیم و این شرکت را متهم کرده که از ماموریت غیرانتفاعی خود منحرف شده و با ایجاد یک شاخه انتفاعی، با مایکروسافت برای تسلط بر توسعه هوش مصنوعی تبانی کرده است.
در ۷ جنوری، وکیل ماسک نامهای به دادستانهای کل ایالتهای کالیفرنیا و دلاور که اوپنایآی در آنها مستقر است، ارسال کرد و خواستار برگزاری مزایده عمومی برای تعیین ارزش واقعی داراییهای غیرانتفاعی اوپنایآی شد. ماسک و سایر منتقدان معتقدند که اوپنایآی ممکن است در فرآیند تبدیل به یک شرکت انتفاعی، ارزش نهاد غیرانتفاعی را کمتر از حد واقعی برآورد کند.
در مقابل، اوپنایآی ادعاهای ماسک را بیاساس و اغراقآمیز خوانده و تاکید کرده که نهاد غیرانتفاعی این شرکت در مالکیت شرکت انتفاعی، ارزش واقعی خود را دریافت خواهد کرد.
اوپنایآی همچنین اسنادی را در ماه دسامبر سال گذشته منتشر کرد که نشان میدهد ماسک در گذشته از تبدیل شرکت به یک نهاد انتفاعی حمایت کرده بود، اما از آنجا که نتوانست کنترول آن را به دست بگیرد، از پروژه کنارهگیری کرد.
وکیل ماسک تاکید کرده که سرمایهگذاران او آمادهاند پیشنهاد خود را بر هر پیشنهاد بالاتری را تطابق دهند و یا از آن فراتر بروند.
او افزود: «اگر سام آلتمن و هیئتمدیره فعلی اوپنایآی قصد دارند این شرکت را به یک نهاد کاملا انتفاعی تبدیل کنند، بسیار مهم است که نهاد خیریه برای آنچه که از دست میدهد، یعنی کنترول مهمترین فناوری تحولآفرین دوران ما، غرامت مناسبی دریافت کند.»
پروژه استارگیت و تقابل آلتمن و ماسک
یک روز پس از آغاز ریاستجمهوری دونالد ترامپ، آلتمن در کنار او و سایر رهبران تجاری حضور یافت و از برنامهای به نام استارگیت رونمایی کرد که قصد دارد طی چهار سال آینده ۵۰۰ میلیارد دالر در مراکز دادهای ایالات متحده سرمایهگذاری کند.
با وجود رابطه نزدیک ایلان ماسک با ترامپ، او در این رویداد حضور نداشت.
چند ساعت بعد از این دیدار، ماسک در شبکه اجتماعی خود، اکس، آلتمن را «شیاد» خواند و گفت که حامیان مالی استارگیت منابع مالی لازم را ندارند. آلتمن این ادعا را رد کرده است.
چالشهای دیگر اوپنایآی در مسیر تبدیل به یک شرکت انتفاعی
شرکت متا نیز در دسامبر نامهای به دادستان کل کالیفرنیا ارسال و مخالفت خود را با این فرآیند اعلام کرد.
اوپنایآی همچنین در حال مذاکره با مایکروسافت و سایر سهامداران است تا مشخص کند که چه مقدار سهام به آنها تعلق خواهد گرفت.
این شرکت وعده داده که تا اواخر ۲۰۲۶ فرآیند تبدیل را تکمیل کند. در جریان جذب سرمایه ۶.۶ میلیارد دالری در اکتبر، ارزش اوپنایآی ۱۵۷ میلیارد دالر برآورد شد.
این شرکت در حال مذاکره برای جذب سرمایهای تا سقف ۴۰ میلیارد دالر است که ارزش آن را به ۳۰۰ میلیارد دالر افزایش میدهد. به گزارش وال استریت ژورنال، شرکت جاپانی سافتبانک قصد دارد بین ۱۵ تا ۲۵ میلیارددالر در این مرحله سرمایهگذاری کند.
اوپنایآی و سافتبانک بهطور جداگانه در تلاش هستند تا میلیاردها دلار سرمایه برای پروژه استارگیت جذب کنند، اما پیشنهاد ماسک باعث ایجاد تردیدهایی درباره آینده این پروژه شده است.
بر اساس تخمینهای فوربس، دارایی خالص ایلان ماسک تا عصر دوشنبه، ۲۲ دلو، معادل ۳۹۱.۳ میلیارد دالر بوده است. او در حال حاضر ثروتمندترین فرد جهان است.
دارایی خالص سام آلتمن نیز حدود ۱.۲ میلیارد دلار برآورد شده است.
این کشورها اصلیترین صادرکنندگان فولاد و آلومینیوم به امریکا اند و چنین اقدامی میتواند خطر یک جنگ تجاری چندجبههای را بیش از پیش افزایش دهد.
ترامپ دوشنبه اعلامیههایی را امضا کرد که نرخ تعرفه واردات آلومینیوم را از ۱۰ درصد قبلی که در سال ۲۰۱۸ وضع کرده بود، به ۲۵ درصد افزایش داد و با این اقدام تعرفه ۲۵ درصدی را بر میلیون ها تن واردات فولاد و آلومینیوم که تحت معاملات سهمیهای، معافیتها و هزاران استثنای دیگر به امریکا صادر میشد، بازگرداند.
مقامات دولت ترامپ میگویند که این معافیتها، اثربخشی تعرفههایی را که در دولت اول ترامپ وضع شده بود، از بینبردهاند و برای محافظت از صنعت فولاد و آلومینیوم ایالات متحده اعمال این تعرفهها ضروری است.
پیتر ناوارو، مشاور تجاری ترامپ، گفت که این اقدامات به تولیدکنندگان فولاد و آلومینیوم ایالات متحده کمک و امنیت اقتصادی و ملی امریکا را تقویت میکند.
او به خبرنگاران گفت: «تعرفههای جدید فولاد و آلومینیوم به دامپینگ خارجی پایان می دهد، تولید داخلی را تقویت میکند و حیات صنایع فولاد و آلومینیوم ما را بهعنوان ستون فقرات اقتصادی و امنیت ملی امریکا تضمین میکند.»
ترامپ پیشتر در روز یکشنبه، ۲۱ دلو، در مسیر رفتن به مسابقه سوپر بول در نیواورلئان، در گفتوگو با خبرنگاران از تصمیم خود در این زمینه خبر داده و گفته بود که دوشنبه بهطور رسمی تعرفههای جدید را اعلام خواهد کرد.
تعرفههای جدید، مازاد بر تعرفههای فعلی در زمینه واردات فلزات خواهد بود.
رئیسجمهور امریکا همچنین گفت که در روزهای آینده از «تعرفههای متقابل» بر همه کشورها رونمایی خواهد کرد. قرار است نرخ این تعرفهها با میزان اعمالشده از سوی هر کشور مطابقت داشته باشد.
طبق دادههای دولتی و آمارهای موسسه آهن و فولاد امریکا؛ کانادا، برازیل و مکسیکو، بزرگترین صادرکنندگان فولاد به ایالات متحده هستند.
کانادا با اختلاف زیاد، بزرگترین تامینکننده فلز آلومینیوم اولیه برای امریکا محسوب میشود و در ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۲۴ میلادی ۷۹ درصد از کل واردات این محصول را تامین کرده است.
پس از انتشار این خبر، سهام شرکتهای تولیدکننده فولاد و آلومینیوم امریکا در معاملات پیش از بازگشایی بازار افزایش یافت و سهام برخی از شرکتهای بزرگ فولادسازی اروپا با افت مواجه شد.
تصمیم اروپا برای اتخاذ واکنش متقابل در برابر ترامپ
کمیسیون اروپا دوشنبه در بیانیهای اعلام کرد که هیچ توجیهی برای اعمال تعرفههای جدید بر صادرات فلزات خود نمیبیند و در صورت چنین «اقدام غیر موجهی» از سوی ترامپ، برای حفاظت از منافع کسبوکارها، کارگران و مصرفکنندگان اروپایی، واکنش نشان خواهد داد.
این کمیسیون همچنین تاکید کرد تاکنون اطلاعرسانی رسمی درباره اعمال تعرفههای بیشتر بر کالاهای اروپایی دریافت نکرده و تا زمانی که جزییات این اقدامات مشخص نشود، واکنشی نشان نخواهد داد.
ترامپ در دور نخست ریاستجمهوری خود بر فولاد وارداتی از بسیاری از کشورها تعرفه ۲۵ درصدی و بر آلومینیوم تعرفه ۱۰ درصدی اعمال کرد. این تعرفهها برای اتحادیه اروپا، ۶.۴ میلیارد یورو از صادرات آنها را شامل میشد.
اتحادیه اروپا سال ۲۰۱۸ در پاسخ، مجموعهای از تعرفههای متقابل را بر کالاهای امریکایی به ارزش ۲.۸ میلیارد یورو اعمال کرد که بوربون و موتورسایکلهای هارلی دیویدسون را شامل میشد.
دیپلوماتهای اروپایی میگویند در صورت اجرای تعرفههای وارداتی جدید از سوی ترامپ، منطقیترین اقدام، اعمال دوباره این تدابیر متقابل خواهد بود.
علاوه بر اتحادیه اروپا، مقامات کشورها نیز بهطور مستقل نسبت به تصمیم جدید ترامپ واکنش نشان دادند.
سخنگوی کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، درباره تعرفهگذاری احتمالی دولت امریکا برای کشورش گفت: «بدون دیدن جزییات، نمیتوانیم در مورد تاثیرات آن اظهارنظر کنیم، دولت همیشه برای تمام تحولات آماده است.»
او افزود که بریتانیا هیچ پیشنهاد دقیقی از سوی امریکا در مورد تعرفههای فولاد و آلومینیوم دریافت نکرده است اما «بهطور مناسب در این زمینه تصمیم خواهد گرفت.»
رابرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان، دوشنبه اعلام کرد که اروپا باید متحد و قاطعانه به محدودیتهای تجاری یکجانبه واکنش نشان دهد و برای این اقدام آماده است.
پیش از آن نیز سخنگوی وزارت اقتصاد آلمان در واکنشی گفت برلین تهدید تعرفهای ترامپ را جدی میگیرد و همه تلاشها را برای جلوگیری از افزایش تعرفهها انجام میدهد.
ترامپ تاکنون مشخص نکرده که کدام کشورها تحت تاثیر اعمال تعرفههای جدید او قرار خواهند گرفت، اما اشاره کرد که این رویکردی گسترده است که میتواند به حل مشکلات بودجهای امریکا نیز کمک کند.
ژان-نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، دوشنبه گفت پاریس و شرکای اروپایی آن نباید در دفاع از منافع خود در برابر تهدیدهای تعرفهای امریکا تردید کنند.
او تاکید کرد که اتحادیه اروپا باید آماده پاسخگویی و واکنش به این اقدامات ترامپ باشد.
واکنش دیگر کشورها
تصمیم ترامپ برای اعمال تعرفههای جدید، در خارج از اروپا نیز واکنشهایی به دنبال داشت.
دان فارل، وزیر تجارت استرالیا، اعلام کرد که صادرات فولاد و آلومینیوم این کشور به امریکا «هزاران شغل با حقوق مناسب» در ایالات متحده ایجاد کرده و برای منافع دفاعی مشترک حیاتی است.
بر اساس دادههای پایگاه تجارت سازمان ملل، استرالیا در سال ۲۰۲۳ حدود ۲۳۷ میلیون دلار فولاد و محصولات آهنی و در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۷۵ میلیون دلار آلومینیوم به امریکا صادر کرده است.
آنتونی آلبانیزی، نخستوزیر استرالیا، بر تلاش برای دریافت معافیت از تعرفههای فولاد و آلومینیوم از امریکا تاکید کرد.
مقامات صنعتی و یک منبع دولتی هند به خبرگزاری رویترز گفتند تعرفههای مدنظر ترامپ احتمالا تولیدکنندگان هندی را به سمت بازارهای جایگزین مانند اروپا و آسیای جنوب شرقی سوق خواهد داد.
هند دومین تولیدکننده بزرگ آلومینیوم اولیه در جهان است و امریکا بزرگترین بازار صادراتی این کشور برای آلومینیوم محسوب میشود.
بر اساس دادههای دولتی، هند در سال منتهی به مارچ ۲۰۲۴، حدود ۲۰۰ هزار تن آلومینیوم به ۸۹۴.۴ میلیون دالر به امریکا صادر کرد.
نرندرا مودی، نخستوزیر هند، این هفته با ترامپ دیدار خواهد کرد و انتظار میرود که پیشنهاد کاهش بیشتر تعرفهها را مطرح کند؛ اقدامی که میتواند صادرات امریکا به هند را افزایش دهد و از بروز یک جنگ تجاری بین دو کشور جلوگیری کند.
وزارت صنعت کوریای جنوبی دوشنبه اعلام کرد که برای بررسی راهکارهای کاهش تاثیر احتمالی تعرفههای جدید، با تولیدکنندگان فولاد نشست اضطراری در سئول برگزار کرده است.
یکی از مقامهای شرکت هیوندای استیل درباره افزایش قیمت صادرات در پی این تغییر اظهار نگرانی کرد.
او به سهمیه سالانه فولاد بدون تعرفه کوریای جنوبی اشاره کرد که معادل ۷۰ درصد میانگین صادرات این کشور به امریکا در سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ است و در دوران نخست ریاستجمهوری ترامپ مورد توافق قرار گرفت.
امریکا چقدر به واردات آلومینیوم و فولاد وابسته است؟
حدود یکچهارم از کل فولاد مورد استفاده در امریکا وارداتی است که بخش عمده آن از مکسیکو و کانادا یا از متحدان نزدیک در آسیا و اروپا مانند جاپان، کوریای جنوبی و آلمان تامین میشود.
هرچند چین بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده فولاد در جهان است، اما حجم بسیار کمی از فولاد آن به امریکا صادر میشود.
تعرفه ۲۵ درصدی که در سال ۲۰۱۸ اعمال شد، باعث شد بیشتر فولاد چین از بازار امریکا حذف شود.
در سال گذشته میلادی، چین تنها ۵۰۸ هزار تن فولاد به امریکا صادر کرد که معادل ۱.۸ درصد از کل واردات فولاد امریکا بود.
در مورد آلومینیوم، امریکا وابستگی بیشتری به واردات دارد، چراکه صنعت ذوب آلومینیوم امریکا در مقایسه با استانداردهای جهانی کوچک محسوب میشود.
بر اساس دادههای سازمان زمینشناسی امریکا، ظرفیت کل واحدهای ذوب آلومینیوم این کشور تنها ۱.۷۳ درصد از ظرفیت جهانی را تشکیل میدهد.
حدود نیمی از آلومینیوم مصرفی در امریکا وارداتی است و بیشتر آن از کانادا تامین میشود. سال گذشته میلادی، امریکا ۳.۲ میلیون تن آلومینیوم از کانادا وارد کرد.
پس از کانادا، امارات متحده عربی و چین، بزرگترین تامینکنندگان آلومینیوم امریکا هستند.
