جاوید احمد در نیویارک تایمز: ترامپ با طالبان وارد تعامل شود
جاوید احمد، سفیر سابق افغانستان در امارات و پژوهشگر انستیتیوت خاورمیانه، در مطلبی برای نیویارک تایمز نوشت که پس گرفتن تجهیزات نظامی ۷ میلیاردی امریکا و بدست آوردن کنترول پایگاه هوایی بگرام بدون تماس مستقیم با طالبان غیرممکن است.
آقای جاوید افزود که این رویکرد ممکن است به امریکا نفوذ کافی برای کمک به بهبود جهتگیری کلی افغانستان نیز بدهد.
او در این مقاله که روز دوشنبه، ۱۷ فبروری منتشر شد، به وعده ترامپ به رویکرد جدید امریکا با جهان اشاره کرده و گفته است که هیچ جا به اندازه افغانستان نیازمند آن نیست.
جاوید احمد، سفیر سابق افغانستان در امارات و پژوهشگر انستیتیوت خاورمیانه در این مطلب گفت که طالبان نه تنها مخالفان خود را سرکوب و حقوق زنان و دختران افغانستان را پایمال میکند، بلکه شهروندان امریکایی را به گروگان گرفته و اجازه داده است که افغانستان به عنوان کانونی برای شبکههای جهادی از جمله القاعده عمل کند.
او در این مطلب افزود که اداره ترامپ دو گزینه پیش رو دارد: بگذارد افغانستان بیشتر در کام جهادیها غرق شود یا عملا با این گروه وارد تعامل شود. به باور نویسنده مطلب، هرچند تعامل با طالبان دشوار است اما تماس مستقیم با طالبان ممکن است تنها راه برای به حداقل رساندن تهدیدهای بالقوه جدی برای امنیت و منافع ملی امریکا باشد.
نویسنده این مطلب نیویارک تایمز گفته که اداره ترامپ دستکم حضور دیپلوماتیک محدود در افغانستان داشته باشد یا سفارت خود را در کابل بازگشایی کند. از دید نویسنده، این کار به امریکا امکان تماس منظم با رهبران طالبان در راستای «استقرار تیمهای تخصصی اطلاعاتی را در افغانستان برای ردیابی و پاسخگویی به تهدیدات احتمالی میسر میکند».
هرچند نویسنده این مطلب گفته که سیاست اداره ترامپ در قبال طالبان روشن نیست، اما دلیلی که ترامپ رویکرد جدیدی انتخاب کند، وجود دارد. جاوید احمد به انتقاد ترامپ از سیاست حکومت قبلی در افغانستان به دلیل غیرواقعی بودن آن اشاره کرده است.
در بخشی از مطلب او آمده است: «اخیرا آقای ترامپ علاقه خود را به پس گرفتن تجهیزات نظامی به ارزش ۷ میلیارد دالر که در افغانستان به جا مانده، آشکارا اعلام کرده است. او همچنین گفته است که پایگاه عظیم هوایی بگرام به عنوان کنترولی بر قدرت چین در منطقه باید زیر نظر امریکا نگه داشته میشد. این اهداف بدون تماس مستقیم با طالبان غیرممکن است.»
با خروج یروهای امریکایی، به ارزش میلیاردها دالر تجهیزات نظامی در اختیار طالبان قرار گرفت
آقای احمد افزود که نگرانی ترامپ درباره نفوذ چین در افغانستان به جاست. روزنامه نوشت که چین پس از سقوط دولت پیشین افغانستان سفارت خود در کابل را باز گذاشت و از سفیر طالبان در بیجینگ نیز استقبال کرد و شرکتهای چینی قراردادهایی در صنایع استخراج نفت و معادن بدست آوردند.
•
•
به باور نویسنده مطلب، هرچند بیجینگ افغانستان را برای گسترش نفوذش در منطقه مهم میداند، اما طالبان هنوز امریکا را به عنوان یک «شریک مطلوب» میبیند و یک رویکرد فعال از سوی امریکا میتواند به تحت نظارت گرفتن چین از طریق حضور در افغانستان کمک کند.
این مقاله توجه امریکا به افغانستان را از منظر مبارزه با تروریسم هم مهم میداند. بر اساس این مطلب، افغانستان کانون گروههای تروریستی مختلف است که با تسلط طالبان آزادی عمل بیشتری دارند. در همان حال، باز شدن هزاران مدرسه دینی این کشور را مستعد پرورش نسل جدیدی از تندروها و جهادیها کرده است.
سفیر سابق افغانستان به قدرت گیری داعش خراسان پرداخته و گفته است که وزیر امنیت داخلی امریکا ماه اکتبر درباره خطر حملات در بیرون از افغانستان از سوی گروههای مثل داعش خراسان هشدار داد. این مطلب همچنین به ادامه روابط طولانی طالبان با القاعده اشاره کرده و در همان حال گفته که طالبان اهرم فشار بر این شبکه جهادی را حفظ کرده که میتواند از آن استفاده کند.
نویسنده درباره اینکه رهبران طالبان چه نگاهی به امریکا دارند گفته که ممکن است طالبان یکپارچه به نظر برسند، اما اینطور نیستند. در ادامه مطلب آمده است: «مانند هر سازمان حکومتی، تنشهای داخلی معمول بر سر مسائل و سیاستهای فردی وجود دارد، از جمله موضع سفت و سخت امیر (هبتالله آخندزاده) در مورد محرومیت از دسترسی زنان و دختران به آموزش، کنترول شدید او بر منابع دولتی، چگونگی سرکوب اجباری مخالفان و گسترش مدارس (دینی) به بهای تحصیل عادی.»
نویسنده مطلب به این باور است که جریانهای عملگرایانهتر طالبان طرفدار روابط نزدیک با امریکا هستند تا به حکومت این گروه مشروعیت جهانی بیشتری بدهد و وضعیت اقتصادی وخیم افغانستان را بهبود بخشد.
او به طور نمونه به اظهارات معاون وزیر خارجه طالبان اشاره کرده که ماه گذشته از ترامپ به عنوان فرد "قاطع" و "شجاع" تمجید کرد و خواستار بازگشایی سفارت امریکا در کابل شد. او گفت که اگر ایالات متحده دست دوستی را دراز کند، طالبان متقابلا پاسخ خواهند داد.
نویسنده مطلب نیویارک تایمز در پایان مینویسد: «تعامل با طالبان دشوار خواهد بود. اما افغانستان قطعه مهمی در پازل گستردهتر جهادی است. ایستادن و انتظار فروپاشی طالبان را کشیدن غیرواقعی و مخاطرهآمیز است.»
به باور نویسنده مطلب، تعامل با طالبان در درازمدت، حتی ممکن است به امریکا نفوذ کافی برای کمک به بهبود جهتگیری کلی افغانستان، از جمله در مورد وضعیت حقوق بشر را نیز بدهد.
خبرگزاری کیودوی جاپان گزارش داد که مقامهای طالبان به دعوت بنیاد نیپون، یک سازمان غیردولتی جاپانی، به این کشور سفر کردهاند. این بنیاد گفت که هدف از دعوت طالبان، آگاه کردن مقامهای این گروه از ضرورت پذیرش کمکهای بشردوستانه برای افراد آسیبپذیر از سوی جامعه بینالمللی بوده است.
خبرگزاری کیودو جاپان روز دوشنبه، ۲۹ دلو، به نقل از یوشیماسا هیاشی، دبیر ارشد کابینه این کشور، گزارش داد که این سفر به دعوت یک سازمان خصوصی جاپانی انجام شده است.
او گفته است که این اقدام مکمل تلاشهای جاپان برای همکاری با جامعه جهانی در راستای «تغییر در رژیم طالبان» در موضوعات مختلف، از جمله مسائل حقوق بشر، است.
بنیاد نیپون، مستقر در توکیو، بدون ارائه جزئیات درباره برنامه این سازمان با مقامهای طالبان، اعلام کرده که انتظار میرود این گروه به دنبال دیدگاههایی برای بازسازی افغانستان باشد.
جاپان همچنین اعلام کرده است که توشیهیده آندو، نماینده ویژه وزارت خارجه این کشور برای افغانستان، قرار است با هیئت طالبان دیدار کند.
لطیف نظری، معاون وزارت اقتصاد طالبان، روز یکشنبه، ۲۸ دلو، اعلام کرده بود که در رأس یک هیئت از مقامهای این گروه عازم جاپان شده است. او هدف از این سفر را «تعامل عزتمندانه با جهان» عنوان کرد.
محکمه عالی طالبان روز دوشنبه از شلاق زدن ۹ نفر در ولایتهای غزنی و تخار خبر داد. این محکمه گفت که طالبان پنج نفر به شمول یک زن را در ولسوالی جاغوری غزنی شلاق زده است. به گفته طالبان، برخی از این افراد به یک تا پنج سال حبس نیز محکوم شدهاند.
طالبان از این میان سه نفر را به سرقت و رابطه جنسی مرد با مرد، و یک زن و یک مرد را نیز به «فرار از منزل و اختطاف» متهم کرده است.
محکمه عالی طالبان همچنین نوشته است که دو نفر از این افراد به یک سال و شش ماه حبس تنفیذی و ۳۵ ضربه شلاق محکوم شدهاند. طبق بیانیه، سه نفر به دو تا پنج سال حبس و همچنین ۳۰ تا ۳۹ ضربه شلاق محکوم شدهاند.
پیش از نشر بیانیه محکمه عالی طالبان درباره شلاق زدن افراد در غزنی، باشندگان جاغوری با فرستادن ویدیوهایی به افغانستان اینترنشنال، گفتند طالبان مردم محل را «مجبور» به تماشای اجرای حکم شلاق کرده است.
به گفته منابع، طالبان بازار غجور در جاغوری را بست تا مردم را به تماشای مجازات بدنی شهروندان بکشاند. تصاویر رسیده، حضور گسترده مردم در میدانی در جاغوری را نشان میدهد.
محکمه عالی طالبان همچنین در بیانیه جداگانهای، از شلاق زدن چهار نفر به شمول دو زن در ولسوالی فرخار در تخار خبر داده است. طالبان این افراد را به رابطه جنسی خارج از ازدواج متهم کرده است.
طالبان گفته است که در تخار، سه نفر را به یک سال و شش ماه حبس و ۳۹ ضربه شلاق محکوم کرده است. این گروه گفت که فرد چهارم به پنج سال حبس و ۳۹ ضربه شلاق محکوم شده بود.
محکمه عالی طالبان هر روز از اجرای حکم شلاق علیه شهروندان در ولایتهای مختلف افغانستان خبر میدهد.
سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری بارها خواستار توقف مجازات بدنی شهروندان شدهاند اما طالبان به این درخواستها اعتنایی نکرده است.
نهاهای حقوق بشری میگویند که دستگاه قضایی طالبان غیرمعیاری است و متهمان به اساسیترین روندهای دادرسی مثل وکیل مدافع دسترسی ندارند.
طالبان استدلال میکند که در چارچوب «شریعت اسلامی» شهروندان را شلاق میزند.
سفیر پیشین جمهوری اسلامی در تاجیکستان گفته که احتمال تغییر حکومت طالبان در اثر «شورش، جنگ داخلی یا مداخله خارجی» وجود دارد. رسول موسوی با انتقاد از طالبان گفت که این گروه به دوران حکومتداری اول خود بازگشته و در حال حاضر انحصار حکومت بر اساس فقه حنفی و اتکا بر قومیت پشتون است.
آقای موسوی گفت: «احتمال نخست تثبیت و ادامه وضع موجود است. احتمال دوم، تغییر در شیوه حکمرانی طالبان (تغییر رفتار – حکومت مشارکتی – حکومت فراگیر) خواهد بود و احتمال سوم تغییر رژیم سیاسی (شورش- جنگ داخلی – مداخله خارجی) در افغانستان است.»
طبق گزارش ایرنا، این دیپلومات برجسته ایرانی احتمال شناسایی طالبان را بسیار ضعیف خواند و گفت: «بیثباتی افغانستان هم به جهت بینالمللی و هم به جهت داخلی (مسائل گروههای قومی – زنان – تحصیل دختران و غیره) ادامه مییابد.» او افزود که نگرانی کشورهای منطقه از حضور تروریستها در افغانستان باعث ادامه عدم همکاریهای جامع منطقهای میشود.
ایرنا افزود که آقای موسوی شورش یا جنگ داخلی و یا مداخله خارجی را بدترین سناریو برای مردم افغانستان و منطقه دانسته و گفته است که کشورهای منطقه منافعی در جنگ داخلی افغانستان ندارند و بیثباتی افغانستان را موجب ناامنی در منطقه و افزایش تهدید تروریسم میدانند.
سفیر پیشین ایران در تاجیکستان در مورد تغییر در شیوه حکمرانی طالبان هم گفت که «به هر میزان که طالبان بتواند سایر اقوام را در حکمرانی شریک سازد و شرایطی را آماده سازد که اقشار مختلف مردم افغانستان همبستگی بیشتری با حکومت طالبان احساس کنند، ثبات جامعه افغانستان بیشتر میشود».
با این حال، این دیپلومات سابق جمهوری اسلامی گفته که طالبان «تمام صحبتهای دوران مذاکرات در مورد حکومت فراگیر، آموزش دختران و حقوق زنان و دیگر موضوعات را فراموش کرده است.»
به گفته آقای موسوی طالبان به دوران حکومتداری اول خود بازگشته و «در حال حاضر انحصار حکومت و حکمرانی بر اساس فقه حنفی با قرائت خاص و اتکا بر قومیت پشتون است».
موسوی در سخنرانی خود همچنین به گزارش شورای امنیت در مورد حضور داعش، القاعده و دیگر گروههای تروریستی در افغانستان اشاره کرده و گفته است که سازمان ملل در خصوص نقض سیستماتیک حقوق بشر (جنایت علیه بشریت) در این کشور هشدار داده و دادستان دادگاه کیفری بینالمللی درخواست دستگیری رهبر و قاضی القضات طالبان را داده است.
وزیر دولت پاکستان در امور ایالتها و مناطق مرزی از سازمان ملل خواست به تعهدات خود در قبال بازگرداندن پناهجویان افغان یا انتقال آنها به کشور دیگری، عمل کند. امیر مقام تاکید کرد که جامعه بینالمللی در زمینه تامین منابع مالی و کمکهای بشردوستانه برای کشورهای میزبان، همکاری کنند.
این مقام پاکستانی روز یکشنبه، ۲۸جدی در جریان بازدید از کمیساریای پناهندگان ملل متحد برای افغانها در سند گفت که در زمان اعطای سرپناه به افغانها در پاکستان تعهد شده بود که پناهجویان به زودی به کشور دیگری منتقل خواهند شد.
امیر مقام از پناهجویان افغان در پاکستان خواست که هر چه سریعتر آماده بازگشت یا انتقال به کشورهای دیگر شوند و تاکید کرد که مسئولیت این فرآیند بر عهده آژانس پناهندگان سازمان ملل است. او همچنین تاکید کرد که پاکستان در حالی که میزبان پناهجویان بوده، نیاز به حمایت بینالمللی برای تامین نیازهای داخلی خود دارد.
وزیر دولت پاکستان در امور ایالتها و مناطق مرزی پاکستان با اشاره به «عناصر ضد پاکستانی» به پناهجویان افغان گفت: «آنها همچنین دشمنان شما بودند که اوضاع را بدتر میکنند.»
این مقام پاکستانی همچنین به پناهجویان بدون مدرک هشدار داد که پاکستان را ترک کنند. او گفت: «باید از منابع به نفع هر دو کشور استفاده شود. پاکستان برای سالهای متمادی میزبان حدود سه میلیون افغان بوده، اما این واقعیت است که شما باید بروید.»
روزنامه دان میگوید حملات فرامرزی به طالبان پاکستانی به تنهایی کافی نیست و اسلامآباد باید فشارهای دیپلوماتیک بر طالبان افغان را بیشتر کند.
این روزنامه خطاب به رهبران طالبان هشدار داده که پناه دادن به تیتیپی باعث انزوای بیشتر آنها میشود.
روزنامه پاکستانی دان در سرمقاله روز دوشنبه خود به گزارش سازمان ملل اشاره کرده که در آن آمده است که حملات تحریک طالبان پاکستانی در پاکستان به شدت افزایش یافته و در یک دوره شش ماهه از جولای تا دسامبر سال گذشته بیش از ۶۰۰ حمله انجام داده است.
به گفته روزنامه، هرچند طالبان افغان تاکید میکنند که از خاک افغانستان علیه هیچ کشوری استفاده نمیشود، اما گزارش سازمان ملل تایید میکند که طالبان به تیتیپی حمایتهای لوجستیکی، عملیاتی و مالی فراهم کرده است. طبق این گزارش، طالبان ضمن دادن پول به رهبران تیتیپی، برای جنگجویان این گروه در ولایات کنر، ننگرهار، خوست و پکتیکا مراکز جدید آموزشی ایجاد کرده است.
روزنامه دان هچنین به اظهارات منیر اکرم، سفیر پاکستان در سازمان ملل اشاره کرده که در شورای امنیت گفته که تیتیپی تبدیل به چتری برای گروههای شبهنظامی مختلفی شده که میتواند آنرا به یک تهدید فرا منطقهای تبدیل کند.
به گفته این رونامه، طالبان افغان از اقدام علیه تیتیپی خودداری کرده و این موضوع باعث شده که پاکستان حملات فرامرزی انجام دهد. اما از دید این روزنامه، این حملات ممکن است یک دوره آرامش کوتاه مدت را بوجود بیاورد اما راهحل دایمی نیست و میتواند به بدتر شدن روابط پاکستان با طالبان افغان بیانجامد.
این روزنامه خواهان افزایش تعامل دیپلوماتیک پاکستان با طالبان شده و تاکید کرده که همکاری طالبان با تیتیپی نقض جدی صلح منطقهای و اعتماد دوجانبه است. در همان حال، دان تاکید کرده که «رهبری طالبان نیز به نوبه خود باید تشخیص دهد که پناه دادن به گروههایی مانند تحریک طالبان پاکستان تنها نظارت جهانی را افزایش میدهد و آنها را بیشتر منزوی میکند.»
روزنامه در پایان مینویسد که طالبان به جای پذیرش واقعیتهای مطرح شده در گزارش سازمان ملل آنرا به عنوان «تبلیغات» رد کرده است. به باور روزنامه، این برخورد طالبان را تنها میتوان به عنوان عدم تمایل این گروه به اقدام علیه تیتیپی قلمداد کرد که نه تنها برای روابط پاکستان و طالبان پیامد دارد بلکه بر امنیت منطقهای نیز تاثیر دارد.
این روزنامه پاکستانی از جمله بینالمللی خواسته است که به افزایش فشار علیه طالبان ادامه دهد.