ارتش اسرائیل روز چهارشنبه اعلام کرد که نیروهایش عملیات زمینی محدود را در مرکز و جنوب نوار غزه با هدف گسترش منطقه حائل از سر گرفتند. از سرگیری عملیات زمینی اسرائیل یک روز پس از آن است که در حملات هوایی به غزه بیش از ۴۰۰ فلسطینی کشته شدند.
کارمندان بهداشتی محلی گفتند که در دومین روز حمله هوایی اسرائیل نیز دستکم ۴۸ نفر کشته شدند.
ارتش اسرائیل گفت که عملیات تازه کنترول آن بر کریدور نتزاریم را که غزه را به دو نیم تقسیم میکند، گسترش میدهد. به گفته ارتش اسرائیل، این عملیات با هدف ایجاد یک منطقه حائل بین شمال و جنوب این منطقه راه اندازی شده است.
گروه حماس گفت عملیات زمینی و تهاجم به کریدور نتزاریم "نقض جدید و خطرناک" توافق آتشبس دو ماهه است. این گروه در بیانیهای بر تعهد خود به این توافق تاکید کرد و از میانجیها-قطر و امریکا- خواست که «به مسئولیتهای خود عمل کنند.»
سازمان ملل متحد اعلام کرد که در یک حمله به یک دفتر این سازمان در مرکز شهر غزه روز چهارشنبه یک کارمند خارجی آن کشته و پنج کارگر زخمی شدند. وزارت بهداشت غزه این حمله را به اسرائیل نسبت داد، اما اسرائیل این موضوع را رد کرد و گفت که یک ساحه مربوط به حماس را هدف قرار داده است.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل خواستار تحقیق درباره این حمله شده و گفته که از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ دستکم ۲۸۰ کارمند سازمان ملل در غزه کشته شدهاند.
سایت خبری اکسیوس به نقل از یک مقام امریکایی و دو منبع آگاه نوشت که نامه دونالد ترامپ به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، لحن شدیدی داشته و شامل یک ضربالاجل دوماهه برای دستیابی به توافق جدید هستهای بوده است.
این نامه اخیرا از طریق فرستاده امارات متحده عربی به وزیر خارجه جمهوری اسلامی در تهران تحویل داده شد.
اکسیوس نوشت مشخص نیست مهلت دوماههای که به تهران داده شده است، از زمان ارسال نامه محاسبه میشود یا از آغاز مذاکرات.
طبق این گزارش، اما در صورت رد پیشنهاد ترامپ از سوی تهران و ادامه برنامه هستهای جمهوری اسلامی، احتمال اقدام نظامی امریکا یا اسرائیل علیه تاسیسات هستهای ایران بهشدت افزایش خواهد یافت.
منابع مطلع به وبسایت اکسیوس گفتهاند ترامپ در این نامه پیشنهاد مذاکره کرده، اما همزمان درباره پیامدهای محقق نشدن توافق هشدار داده است.
اکسیوس نوشت پیش از ارسال این نامه، کاخ سفید محتوای آن را با اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در میان گذاشته بود. منابع آگاه به اکسیوس گفتهاند که نامه دونالد ترامپ به آیتالله خامنهای لحن سختگیرانه و شدیدی داشته است.
از سوی دیگر، برایان هیوز، سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا، نیز درباره نامه ترامپ به خامنهای، چهارشنبه به روزنامه جروزالم پست گفت: «ترامپ به خامنهای صریحا اعلام کرده که خواهان حل دیپلوماتیک مناقشه هستهای ایران در آیندهای نزدیک است، اما در صورت عدم امکان، راههای دیگری نیز برای حل این مسئله وجود دارد.»
جروزالم پست به نقل از یک منبع مطلع نوشت اروپاییها به جمهوری اسلامی هشدار دادهاند که در صورت عدم دستیابی به توافق تا ماههای میلادی جون یا جولای، موج جدیدی از تحریمهای سنگین علیه تهران اعمال خواهد شد.
هرچند جزییات نامه ترامپ به خامنهای هنوز بهطور رسمی منتشر نشده است، اما سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، ۲۲ اسفند گفت امریکا برای احیای برجام خواستار برچیده شدن گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه است.
رهبر جمهوری اسلامی تاکنون بارها مخالفت خود را با مذاکره با دولت ترامپ اعلام کرده است.
با توجه به تداوم تهدیدهای نظامی مداوم امریکا و اسرائیل علیه تهران، در صورتی که جمهوری اسلامی پیشنهاد ترامپ را رد کند و مذاکره نکند، احتمال اقدام نظامی امریکا یا اسرائیل علیه تاسیسات هستهای ایران به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت.
جمهوری اسلامی طی چهار سال گذشته اقدامهای گستردهای برای توسعه برنامه هستهای خود به اجرا گذاشته و در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری به تولید یک سلاح هستهای نزدیک شده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش داده که ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد غنیشده ایران، اگر تا ۹۰ درصد غنی شود، برای تولید شش بمب هستهای کافی است.
ترامپ گفته در نامهای که چهارشنبه ۱۵ حوت به علی خامنهای فرستاد، بار دیگر تاکید کرده است مذاکره بر سر یک توافق با حکومت ایران را به اقدام نظامی ترجیح میدهد.
او پیشاپیش البته نتیجه رد احتمالی این پیشنهاد را برای خامنهای روشن کرده است: «گزینه دیگر اقدام نظامی است، زیرا ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد.»
ترامپ همچنین جمعه ۱۷ حوت به خبرنگاران در کاخ سفید گفت که در مورد ایران، «خیلی زود» اتفاقی رخ خواهد داد. اتفاقی که او امیدوار است با توافق بر روی برگه کاغذ به دست آید و نه از طریق بمباران و حمله نظامی.
در پی تشدید خشونتها در پاکستان و حادثه گروگانگیری اخیر در قطار بلوچستان، مقامهای پاکستانی به خبرگزاری دیپیای آلمان گفتند که پاکستان در نظر دارد مخفیگاههای جنگجویان را در خاک افغانستان هدف قرار دهد.
یک مقام استخباراتی پاکستان به این خبرگزاری گفت: «ما جنگ را پیش دروازه کسانی خواهیم برد که در عقب خشونتهای پاکستان قرار دارند.»
مقامهای پاکستانی بارها گفتهاند که طالبان به مخالفان مسلح پاکستان در افغانستان پناه داده و آنها از داخل افغانستان حملاتی را در پاکستان راه اندازی میکنند. طالبان در افغانستان این ادعای مقامهای پاکستانی را رد کرده است.
بهدنبال حمله مرگبار جداییطلبان بلوچ به قطاری در بلوچستان و حادثه گروگانگیری در آن، مقامهای پاکستانی روز سه شنبه جلسهای به ریاست شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان در کمیته امنیتی پارلمان این کشور برگزار کردند.
یک مقام استخباراتی پاکستان در این نشست به خبرگزاری آلمان گفت: «ما جنگ را به جلو دروازه کسانی خواهیم برد که در عقب خشونتهای پاکستان قرار دارند.»
مقامهای پاکستانی مدعی اند که حمله به قطار جعفر اکسپرس توسط سردستههای این گروه در افغانستان طراحی شده است. طالبان افغان این ادعا را رد کردند.
یک مقام دیگر پاکستانی که نخواست نامش گرفته شود، گفت: «ما از پهپادها، جتهای جنگی و هر امکانات دیگر که در اختیار داریم، استفاده خواهیم کرد.»
این دو مقام گفتند که پاکستان همچنین قصد دارد تا جنگجویان گروه جداییطلب ارتش آزادیبخش بلوچ را که در حمله و ربودن مسافران قطار دست داشتند، در افغانستان هدف قرار دهند. در این رویداد، ۳۱ نفر از جمله ۲۳ سرباز کشته شدند.
پاکستان هر از گاهی حملات هوایی را در خاک افغانستان انجام داده و گفته است که مخفیگاههای جنگجویان را هدف قرار داده است. این اقدامات سبب شده است که روابط میان اسلام آباد و طالبان افغان تیرهتر شود.
خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان گفته که اسلامآباد از طالبان در افغانستان خواسته است که علیه شبه نظامیان پاکستانی اقدام کنند، اما به گفته او، آنها هرگز این کار را نکردند.
به گزارش روزنامه اکسپرس تریبون پاکستان، خواجه آصف نیز به صورت تلویحی خاطرنشان کرده که ممکن است پاکستان به اهداف متعلق به شبه نظامیان در خاک افغانستان حمله کند: «اگر مجبور شویم در هر کشوری به دنبال دشمنان پاکستان برویم، این کار را انجام خواهیم داد.»
طالبان پاکستانی در جریان عملیات نظامی ارتش پاکستان در سال ۲۰۱۴ تضعیف و از پایگاههای شان در ایالت خیبرپختونخوا متواری شدند، اما بازگشت طالبان به قدرت باعث شده متحدان پاکستانی این گروه جانی تازه بگیرند و بر شدت حملات شان در داخل پاکستان بیافزایند.
همزمان با ابراز خرسندی مسکو از تماس تلفنی روسای جمهوری امریکا و روسیه، دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی نیز در یک تماس یک ساعته با هم به صورت تلفنی گفتوگو کردند. ترامپ این گفتوگوها را بسیار خوب ارزیابی کرد.
ترامپ چهارشنبه ۲۹ حوت پس از تماس خود با زلنسکی در تروث سوشال نوشت گفتوگوی او و زلنسکی بر مذاکرات روز گذشته روسای جمهوری آمریکا و روسیه متمرکز بوده است.
ترامپ گفت: «ما کاملا در مسیر درست قرار داریم.»
پیش از این تماس، زلنسکی گفت که امریکا باید نظارت بر آتشبس احتمالی میان اوکراین و روسیه با تمرکز بر عدم حمله به تاسیسات انرژی را در دست بگیرد.
ترامپ و پوتین سهشنبه ۲۸ حوت درباره پایان جنگ در اوکراین گفتوگوی تلفنی کردند.
کاخ کرملین اعلام کرد که پوتین با پیشنهاد رئیسجمهور امریکا برای توقف متقابل حملات به زیرساختهای انرژی روسیه و اوکراین به مدت ۳۰ روز موافقت کرده و دستور اجرای آن را به ارتش روسیه داده است.
کاخ سفید سهشنبه اعلام کرد که ترامپ و پوتین در گفتوگوی تلفنی خود علاوه بر جنگ اوکراین، درباره مسائل منطقهای از جمله ایران تبادل نظر کردند.
واشنگتن پیشتر اعلام کرده بود روسای جمهور امریکا و روسیه بر سر یک آتشبس محدود ۳۰ روزه در حملات به زیرساختهای انرژی اوکراین توافق کردهاند و مذاکرات برای دستیابی به یک توافق صلح گستردهتر «فورا» آغاز خواهد شد.
در همین حال دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت که پوتین و ترامپ یکدیگر را به خوبی درک میکنند و مصمم هستند که روابط آسیبدیده دو کشور را به وضعیت سابق بازگردانند.
او افزود که دو رئیسجمهور، درباره تمایل مسکو به پایان دادن به کمکهای نظامی خارجی به اوکراین و توقف تبادل اطلاعات گفتوگو کردند.
پسکوف همچنین گفت «عدم تمایل رهبران اوکراین به توافق کاملا آشکار است» و موجب نگرانی شده است.
برخی از مقامات اروپایی از گفتوگوی تلفنی پوتین و ترامپ استقبال نکردهاند.
بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان، نتیجه این گفتوگو را هیچ خواند و افزود که پس از آن، حملات به زیرساختهای غیرنظامی اوکراین کاهش نیافته است.
او تاکید کرد که پوتین در حال بازی دادن ترامپ است.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفت روسیه قابل اعتماد نیست و نمیخواهد امتیازی بدهد.
پس از مذاکرات مقامات روسیه و امریکا در عربستان سعودی، اوکراین با پیشنهاد امریکا برای آتشبسی ۳۰ روزه موافقت کرد.
در همین حال استیو ویتکاف، نماینده ویژه رییسجمهوری آمریکا، خبر داد که دور جدید مذاکرات مقامهای آمریکا و روسیه یکشنبه آینده در شهر جده در عربستان سعودی برگزار خواهد شد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین از ایالات متحده امریکا خواست که بر توافق آتشبس ۳۰ روزه در اوکراین نظارت کند. زلنسکی که قرار است چهارشنبه با دونالد ترامپ درباره این توافق صحبت کند، رئیسجمهور روسیه را به عدم پایبندی به این توافق متهم کرد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، چهاشنبه، ۲۹ حوت در یک نشست مشترک با الکساندر استاب، رئیسجمهور فنلاند گفت تنها سخنان و تعهد پوتین کافی نیست، اوکراین فهرستی از تأسیسات انرژی را ارائه خواهد کرد که امیدوار است ایالات متحده و متحدانش در نظارت از آنها کمک کنند.
رئیسجمهور اوکراین گفت: «من واقعا میخواهم نظارت وجود داشته باشد. اما معتقدم که نظارت و کنترول از اجرای توافق آتشبس در اوکراین باید توسط ایالات متحده انجام شود». او افزود که کییف آماده است تا به آتش بس متعهد بماند.
ولودیمیر زلنسکی گفت: «اگر روسها به تاسیسات ما ضربه نزنند، ما قطعا به تاسیسات آنها حمله نمیکنیم.»
مسکو و کییف روز چهارشنبه یکدیگر را به انجام حملات هوایی متهم کردند که به زیرساختها آسیب رساندهاند. این اتهامات تنها چند ساعت پس از توافق رهبران آنها با آتشبس محدود برای توقف حملات به زیرساختهای انرژی صورت گرفته است.
کاخ کرملین روز چهارشنبه اعلام کرد که روسیه حملات خود به زیرساختهای انرژی اوکراین را پس از تماس تلفنی روز سهشنبه بین پوتین و ترامپ به حالت تعلیق درآورده و پهپادهایی را که به قصد حمله به تاسیسات در فضای هوایی اوکراین بودند، منحرف کرده است.
ولادیمیر پوتین، سهشنبه در پی تماس با دونالد ترامپ موافقت کرد که حمله به تاسیسات انرژی اوکراین را به طور موقت متوقف کند. اما از تایید آتشبس کامل ۳۰ روزه که ترامپ امیدوار بود اولین گام به سوی یک توافق صلح دایمی باشد، خودداری کرد.
با این حال، مقامات اوکراینی روز چهارشنبه گفتند که هواپیماهای بدون سرنشین روسیه به دو بیمارستان در شمال شرقی منطقه سومی و زیرساختهای راهآهن در جنوب شرقی منطقه دنیپروپتروفسک آسیب رساندهاند.
زلنسکی گفت این حمله که به گفته نیروی هوایی شامل ۱۴۵ هواپیمای بدون سرنشین بود، نشان داد که «حرفهای پوتین بسیار متفاوت از عمل او است». او همچنان خواستار کمک نظامی پایدار غرب به اوکراین شده است.
طبق گزارشهای منابع حقوق بشری، جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۳ دستکم هزار و ۵۰ نفر را به دار آویخت و با بیش از ۳۰ هزار زن بهدلیل رعایت نکردن حجاب اجباری برخورد کرد.
طی این مدت دستکم سه هزار و ۷۰۲ تجمع و اعتصاب شکل گرفت و حداقل ۳۵۵ شهروند در ایران هدف شلیک نیروهای نظامی قرار گرفتند.
سایت حقوق بشری هرانا چهارشنبه ۲۹ حوت در گزارشی در خصوص نقض حقوق بشر در ایران نوشت سال ۱۴۰۳ وضعیتی تاسفبار و تصویری بارز از تداوم نقض حقوق بشر در ایران را روایت کرد.
هرانا در این گزارش که در ۱۸ صفحه منتشر شد، با اشاره به اینکه «آمارهای ارائه شده را نمیتوان آینه تمامنمای وضعیت حقوق بشر در ایران محسوب کرد»، نوشت که دولت ایران به سازمانهای مستقل مدافع حقوق بشر اجازه فعالیت آزادانه و دسترسی به منابع لازم را نمیدهد.
اعدام
بر اساس گزارش هرانا، جمهوری اسلامی در سال ۱۴۰۳ دستکم هزار و ۵۰ شهروند از جمله ۲۹ زن و ۵ کودک-مجرم را اعدام کرد.
طبق این گزارش، از میان افراد اعدام شده حکم ۵ نفر در ملاءعام اجرا شد.
از سوی دیگر، طی این مدت ۱۸۹ تن دیگر به اعدام محکوم شدند و احکام اعدام بدوی ۵۵ نفر هم به تایید دیوان عالی کشور رسید.
صدور حکم اعدام و اجرای آن برای افراد زیر ۱۸ سال بر خلاف استانداردهای بینالمللی حقوق بشر از جمله کنوانسیون حقوق کودک است که ایران یکی از امضاکنندگان آن است.
ایران از معدود کشورهای جهان است که برای افراد زیر ۱۸ سال حکم اعدام صادر و اجرا میکند.
افزایش میزان صدور، تایید و اجرای احکام اعدام زندانیان در ایران در ماههای گذشته اعتراضهای فراوانی را در داخل و خارج کشور به دنبال داشته است.
در تازهترین نمونه از این واکنشها، مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران در نخستین گزارش خود، نسبت به استفاده جمهوری اسلامی از اعدام به عنوان ابزار سرکوب مردم ابراز نگرانی کرد.
۲۸ حوت نیز گروهی از خانوادههای زندانیان سیاسی محکوم به اعدام در اعتراض به احکام صادر شده برای این افراد و دیگر زندانیان، در پارک سراب شهرستان سنقر در استان کرمانشاه تجمع کردند.
حقوق زنان و کودکان
هرانا در گزارش سالانه خود درباره وضعیت حقوق زنان در ایران نوشت جمهوری اسلامی طی سال ۱۴۰۳ با دستکم ۳۰ هزار و ۶۴۲ زن به دلیل رعایت نکردن حجاب اجباری برخورد کرده است.
در گزارش هرانا آمده است که طی این مدت ۱۶ هزار و ۵۶۷ مورد خشونت خانگی، ۱۲۵ مورد قتل زنان، ۳۳ مورد قتل ناموسی به شمول قتل ۱۹ مرد، پنج مورد اسیدپاشی و سه مورد خودکشی ثبت شده است.
در حوزه حقوق کودکان نیز در سال ۱۴۰۳، دستکم چهار هزار و ۲۹۶ مورد کودکآزاری، حداقل ۲۷ مورد تجاوز و آزار جنسی کودکان، ۴۳ مورد قتل کودک، ۱۴ مورد مرگ و ۲۰۴ مورد مصدومیت کودکان در پی سهلانگاری مسئولان، ۵۸ مورد خودکشی، پنج مورد قتل ناموسی، سه مورد نوزاد رها شده، ۹ مورد مرگ و ۱۷ مورد مصدومیت کودک کار، از سوی هرانا ثبت شده است.
طی سال گذشته دستکم سه میلیون دانشآموز بازمانده از تحصیل و حدود دو میلیون کودک کار ثبت شد.
قتل شهروندان
بر اساس گزارش هرانا، در طول سال ۱۴۰۳ مجموعا ۳۵۵ شهروند هدف شلیک نیروهای نظامی قرار گرفتند و از میان آنها ۱۵۶ تن جان خود را از دست دادند.
این آمار شامل جان باختن ۳۱ کولبر، ۴۲ سوختبر و ۸۳ شهروند دیگر میشود.
در یک سال گذشته ۱۹۹ شهروند نیز به واسطه شلیک بیضابطه اعضای ارگانهای نظامی جمهوری اسلامی مجروح شدند که از این تعداد ۱۰۵ نفر کولبر، ۵۱ شهروند عادی و ۴۳ نفر سوختبر هستند.
هرانا با اشاره به اینکه ۳۰ کولبر دیگر به واسطه شرایط اقلیمی و جغرافیایی مانند سرمازدگی و سقوط از ارتفاع دچار حادثه شدند، نوشت که از این تعداد ۲۱ کولبر زخمی شدند و ۹ کولبر دیگر جان باختند.
به علاوه، ۱۹ سوختبر در پی تعقیب و گریز نیروهای نظامی دچار حادثه شدند که از میان آنها پنج تن کشته و ۱۴ نفر دیگر مجروح شدند.
پیش از این و در پنجم حوت، کمپین فعالان بلوچ که اخبار استان سیستان و بلوچستان را پوشش میدهد، گزارش داد در هفت سال گذشته دستکم هزار و ۱۰ سوختبر در مناطق بلوچنشین ایران در اثر تیراندازی نیروهای نظامی یا تعقیب و گریز این نیروها کشته یا زخمی شدهاند.
سوم حوت نیز سازمان حقوق بشری هانا در گزارشی نوشت که در سال ۲۰۲۴، دستکم ۴۱ کولبر کرد با شلیک مستقیم نیروهای مرزبانی جمهوریاسلامی جان باختهاند و ۲۱۶ نفر دیگر زخمی شدهاند.
تجمعات اعتراضی
بر اساس گزارش هرانا، در سال ۱۴۰۳ دستکم دو هزار و ۲۵۵ تجمع اعتراضی در ایران شکل گرفت.
از میان این تجمعات، ۷۲۴ تجمع کارگری، هزار و ۱۸۷ مورد تجمع صنفی، ۷۴ تجمع در حوزه اندیشه و بیان، ۴۷ تجمع دانشجویی و ۴۸ تجمع در حوزه محیط زیست بوده است.
همچنین ۱۷۵ تجمع اعتراضی از سوی شهروندانی که بیشتر آنها مالباخته یا دیگر افرادی بودهاند که حق شهروندیشان تضییع شده، در ۳۱ استان برگزار شده است.
در کنار تجمعات اعتراضی، دستکم ۷۰ اعتصاب صنفی و هزار و ۳۷۷ اعتصاب کارگری نیز برگزار شد.
این آمار نشان میدهد شمار تجمعات و اعتصابات صنفی و کارگری در ایران به شدت افزایش داشته و در یک سال گذشته، سه هزار و ۷۰۲ تجمع و اعتصاب در ایران شکل گرفته است.
پیش از این و در ۲۸ جدی، کنفدراسیون کار ایران در خارج از کشور در گزارشی درباره وضعیت کارگران، مزدبگیران و جنبشهای اعتراضی ایران نوشت در سال ۲۰۲۴ دستکم دو هزار و ۳۹۶ تجمع اعتراضی و ۱۶۹ اعتصاب در بخشهای مختلف کشور شکل گرفت.
این موضوع نشان میدهد با وجود وعدههای مسئولان جمهوری اسلامی بهویژه مسعود پزشکیان، رئیس دولت، وضعیت معیشتی اقشار مختلف مردم در ایران روز به روز وخیمتر میشود.
