در رویدادهای ترافیکی در غزنی و میدان وردک ۵ نفر جان باختند و ۱۶ نفر زخمی شدند
فرماندهی پولیس طالبان در غزنی در خبرنامهای نوشت که به اثر برخورد دو موتر تیزرفتار در منطقه باران قلعه ولسوالی قرهباغ یک نفر جان باخته و شش نفر دیگر زخمی شدهاند.
فرماندهی امنیه طالبان در میدان وردک نیز از جان باختن سه نفر و زخمی شدن هفت تن در یک رویداد ترافیکی خبر داده است.
فرماندهی پولیس طالبان در غزنی روز چهارشنبه، ششم حمل نوشت که در یک رویداد ترافیکی دیگر در مسیر کابل-قندهار یک نفر جان باخته و سه نفر به شمول دو زن زخمی شدهاند. پولیس طالبان عامل این رویدادهای ترافیکی را بیاحتیاطی رانندگان عنوان کرده است.
شاهراه کابل-قندهار اخیرا به یکی از مرگبارترین مسیرها برای مسافران در افغانستان تبدیل شده است. در اواخر ماه قوس در دو رویداد ترافیکی در این شاهراه به گزارش سخنگوی طالبان، دستکم ۵۲ نفر جان باختند و ۶۵ نفر دیگر زخمی شدند.
طالبان پس از تسلط بر افغانستان برای موترهایی که فرمان راست داشتند و ترددشان خلاف قانون بود نیز مجوز گشت صادر کرد. شماری از کارشناسان در پی افزایش رویدادهای ترافیکی گفتهاند که صدور مجوز به این دسته از موترها حوادث ترفیکی را تشدید کرده است.
پولیس ترکیه اعلام کرد که ۴۱ پناهجوی افغان و ایرانی را در عملیاتی در سواحل آیواجیک در شهر چاناکقلعه شناسایی و بازداشت کرده است. پولیس این کشور اعلام کرد که ۲۰ کودک نیز در میان بازداشتشدگان است.
رسانههای ترکیه روز چهارشنبه، ششم حمل گزارش دادند که این پناهجویان در حال مهاجرت «غیرقانونی» با قایق بادی در سواحل آیواجیک بودند که از سوی نیروهای دریایی شناسایی شدند.
مقامهای ترکیه اعلام کردند پناهجویان بازداشتشده پس از تکمیل مراحل قانونی، به مراکز نگهداری پناهجویان در این شهر، منتقل شدهاند.
ترکیه اخیراً روند بازداشت و اخراج پناهجویان افغان را تسریع کرده است. از ابتدای سال جاری، هزاران پناهجوی افغان در شهرهای مختلف ترکیه بازداشت و به مراکز اخراج اتباع خارجی منتقل شدهاند.
نمایندگی سازمان ملل در افغانستان همزمان با آغاز سال جدید آموزشی، نسبت به ممنوعیت آموزش دختران برای چهارمین سال متوالی ابراز «ناامیدی عمیق» کرد.
رزا اوتونبایوا، رئيس یوناما گفت طالبان همچنان خواستههای مردم افغانستان را نادیده میگیرد.
یوناما روز چهارشنبه، ششم حمل، در بیانیهای به نقل از اوتونبایوا نوشت که ممنوعیت آموزش دختران، نهتنها بر آینده آنها، بلکه بر صلح و رفاه تمام مردم افغانستان تاثیر منفی میگذارد.
دفتر نمایندگی سازمان ملل همچنین هشدار داد که این اقدام بحرانهای حقوق بشری، انسانی و اقتصادی افغانستان را بیش از پیش تشدید خواهد کرد.
رئیس یوناما افزوده که بسته ماندن مکاتب دخترانه بالاتر از صنف شش، همچنین از دلایل اصلی انزوای افغانستان از جامعه بینالمللی است و مانعی جدی در مسیر بهبود وضعیت کشور به شمار میرود.
او تاکید کرد که منع آموزش دختران، چشمانداز بهبود وضعیت افغانستان را کاهش داده و باید لغو شود.
سال جدید آموزشی در افغانستان حدود یک هفته پیش بدون حضور دختران در مقاطع بالاتر از صنف ششم، از سوی وزارت معارف طالبان آغاز شد.
ادامه محرومیت آموزش دختران در افغانستان واکنشهای جهانی زیادی را به دنبال داشته است. چهرههای شناختهشده، سیاسیون و نهادهای بینالمللی از جمله عفو بینالملل و یونیسف خواستار بازگشایی مکاتب دختران شدند.
طالبان به هیچیک از این درخواستها پاسخ مثبت نداده و برای چهارمین سال متوالی آموزش دختران در مکاتب بالاتر از صنف ششم و دانشگاهها را همچنان منع کرده است.
همزمان با حذف جایزه دستگیری سراجالدین حقانی و امیدواری طالبان به بازگشایی سفارت افغانستان در واشنگتن، سازمان اطلاعات ملی امریکا در گزارش سالانه خود از تهدید گروههای تروریستی در خاک افغانستان علیه امنیت ملی ایالات متحده یاد نکرد.
جامعه اطلاعاتی امریکا، روز سهشنبه گزارش مفصلی از ارزیابی تهدیدها علیه امنیت ملی ایالات متحده منتشر کرد. پارسال در گزارش مشابهی، نام افغانستان شش مرتبه و اسم گروه طالبان هشت مرتبه ذکر شده بود. در گزارش امسال اما سازمان اطلاعات ملی امریکا، از افغانستان و طالبان نام نبرده است.
در گزارش تازه، با وجود اینکه به حضور رهبران القاعده در ایران و جنگجویان این گروه در سومالیا، سوریه، غرب افریقا و برخی از مناطق دیگر اشاره شده، به حضور رهبران و شبهنظامیان این گروهها در افغانستان پرداخته نشده است.
این در حالی است که شورای امنیت سازمان ملل، بارها در گزارشهای خود حضور رهبران و جنگجویان القاعده و داعش را در افغانستان تحت کنترول طالبان تایید کرده است.
سازمان اطلاعات ملی امریکا نیز پارسال در گزارش خود، اعلام کرد که داعش خراسان در تلاش حمله به اهداف خارجی در افغانستان است. در گزاراش قبلی، همچنین به سیاستهای محدودکننده طالبان علیه زنان و دختران و ناتوانایی این گروه در رسیدگی به بحران بشری افغانستان اشاره شده بود.
طالبان هرچند ادعا میکند که داعش را در افغانستان سرکوب کرده اما شاخه خراسان این گروه به حملات خود در این کشور ادامه داده است.
جامعه اطلاعاتی امریکا همچنین در حالی که نسبت به تواناییهای تحریک طالبان پاکستان نیز ابراز نگرانی کرده، در مورد ادعاهای مکرر مقامهای پاکستانی مبنیبر پناهگاههای تیتیپی در افغانستان سکوت کرده است.
شورای امنیت سازمان ملل در ماه دلو گذشته در گزارشی اعلام کرد که رهبران ارشد القاعده در مناطق روستایی، از جمله روستای بلغولی در ولایت سرپل و همچنین ولایات کنر، غزنی، لوگر و وردک به سر میبرند.
این گزارش همچنین گفته بود که افراد ردهپایین القاعده همراه با خانوادههایشان در مناطق قلعه فتحالله، شهر نو و وزیر اکبر خان کابل تحت حفاظت استخبارات طالبان زندگی میکنند.
شورای امنیت همچنین گفت که داعش خراسان دیگر صرفاً یک تهدید محدود به افغانستان نیست، بلکه در حال گسترش نفوذ خود به کشورهای همسایه، بهویژه در آسیای مرکزی، ایران و حتی روسیه است.
حذف جایزه دستگیری حقانی و امیدواری طالبان بازگشایی سفارت در واشنگتن
ایالات متحده امریکا، به تازگی جایزه برای دستگیری سراجالدین حقانی، وزیر داخله طالبان و دو تن از اعضای شبکه حقانی را برداشت.
این اقدام پس از آن صورت گرفت که یک هیئت امریکایی به ریاست آدم بولر، مشاور دونالد ترامپ در امور گروگانها و با حضور زلمی خلیلزاد فرستاده سابق امریکا در افغانستان به کابل سفر کرد.
در پی این سفر، طالبان یک گروگان امریکایی را آزاد کرد.
در همین حال، ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان در اولین واکنش به سفر هیئت امریکایی به کابل گفت مقام های طالبان درباره موضوعات مختلف با نماینده دونالد ترامپ صحبت کردند.
او روز سه شنبه در مصاحبه با شبکه العربیه گفت که از حکومت امریکا درخواست کردند که سفارت افغانستان در واشنگتن را به این گروه تحویل بدهد و سفارت امریکا در کابل نیز بازگشایی شود.
مجاهد گفت که این گروه منتظر پاسخ هیئت امریکایی است.
داعش خرسان بهدنبال حمله به غرب از جمله ایالات متحده است
جامعه اطلاعاتی امریکا در گزارش سالانه خود نستب به تهدید داعش و توانایی این گروه به ویژه شاخه داعش خراسان برای راهاندازی حملات تروریستی در غرب از جمله ایالات متحده، هشدار داد.
این گزارش میگوید که طراحان عملیاتهای داعش، از طریق فعالیتهای آنلاین در پی پخش تبلیغات برای راهاندازی، تسهیل و الهام بخشیدن به انجام حملات خارجیاند.
جامعه اطلاعاتی امریکا هشدار داده که ممکن است اعضای داعش از برخی مسیرهای آسیبپذیر مسافرتی سوءاستفاده کنند.
در که این گزارش که روز سهشنبه نشر شد، آمده است که داعش همچنان «بزرگترین سازمان تروریستی اسلامگرا» در جهان است.
برپایه این گزارش، داعش خرسان در جنوب آسیا توانمندترین شاخه این گروه برای راهاندازی حملات تروریستی خارجی است و اعضای آن در تلاش انجام حملاتی در جنوب آسیا، آسیای میانه و در سطح جهاناند.
جامعه اطلاعاتی امریکا گفته است که حملات داعش در روسیه و ایران در سال گذشته میلادی، و همچنین بازداشت حامیان آن در اروپا و امریکا، نمایانگر توانایی فزاینده این گروه برای اقدام فراتر از جنوب آسیا و الهامبخشیدن به افراد برای اجرای حملات در خارج از منطقه است.
تهدید القاعده
در گزارش جامعه اطلاعاتی امریکا آمده است که القاعده همچنان قصد دارد ایالات متحده و شهروندان آن را از طریق شاخههای جهانی خود هدف قرار دهد.
طبق گزارش: «برخی از رهبران القاعده که در ایران باقی ماندهاند، سعی کردهاند با سوءاستفاده از احساسات ضداسرائیلی در جنگ غزه، مسلمانان را متحد کرده و به انجام حملاتی علیه اسرائیل و امریکا تشویق کنند.»
نگرانی از تواناییهای تحریک طالبان پاکستان
جامعه اطلاعاتی امریکا در گزارش خود گفته که عملیات تحریک طالبان پاکستان هرچند محدود به راهاندازی حملاتی علیه دولت پاکستان بوده، اما تواناییهای تیتیپی، روابط تاریخی آن با القاعده و حمایت قبلی از عملیات هدفمند علیه ایالات متحده، نگرانکننده است.
امرالله صالح، معاون پیشین ریاستجمهوری افغانستان، طالبان را «گروه نیابتی مخفی سازمانهای استخباراتی غرب، به ویژه امریکا» توصیف کرده است.
صالح در گفتوگو با رسانه هندی دیکن هرالد، نسبت به عزم ترامپ برای پس گرفتن سلاحهای امریکا از نزد طالبان ابراز تردید کرد.
این مقام حکومت پیشین افغانستان در مورد درخواست ترامپ برای باز پسگیری سلاحهای امریکایی گفت: «نمیدانم که آیا این یکی از همان شعارهای خبری است یا اینکه پشت آن اقدام واقعی خواهد بود.»
امرالله صالح افزود که برای رئيسجمهور ترامپ میزان تسلیحاتی که میخواهد پس بگیرد، مهم نیست بلکه این درخواست میتواند یک حرکت نمادین برای تحت فشار قرار دادن طالبان برای تبعیت از واشنگتن باشد.
او گفت: «او [ترامپ] میخواهد که طالبان را یکبار بهطور علنی تحت فشار قرار دهد تا نشان دهد که این گروه تحت کنترول است، و سپس ایالات متحده شروع به همکاری، حمایت و ارائه کمکهای ببیشتر به آنها خواهد کرد.»
دونالد ترامپ، رئيسجمهور امریکا پس از به دست گرفتن قدرت در واشنگتن بارها بر بازپسگیری سلاحهای امریکایی به ارزش هفت میلیارد دالر از نزد طالبان تاکید کرده است.
امرالله صالح در این مصاحبه همچنین ادعا کرد شواهدی در دست دارد که نشان میدهند که نزدیک به ۱۰۰ هزار اسلحه بهجا مانده از ناتو و امریکا پس از روی کار آمدن طالبان ناپدید شدهاند.
او تاکید کرد: «ما شماره مسلسل سلاحها و مکانهایی که از آنها ناپدید شدهاند را میدانیم. واژه ''ناپدید شده' عجیب است. این میتواند به معنای دزدیده شدن، فروخته شدن یا به سادگی فرستاده شدن به مکانهای مخفی برای مقاصد مخفی باشد.»
پس از روی کار آمدن طالبان گزارشهایی از استفاده سلاحهای امریکایی توسط شورشیان در پاکستان و حتی در کشمیر هند نیز منتشر شده است.
پاکستان طالبان را متهم به حمایت از تحریک طالبان پاکستانی کرده و همواره ادعا کرده که گروههای شورشی مخالف دولت چون تیتیپی و شبهنظامیان بلوچ در نبرد علیه نیروهای امنیتی این کشور، از سلاحهای امریکایی بهجا مانده در افغانستان استفاده میکنند.
در بخش دیگری از این مصاحبه، امرالله صالح به روابط رو به رشد طالبان و هند اشاره کرد و از کاهش روابط هند با مخالفان طالبان انتقاد کرده است.
او گفت: «هند بهطور قابل توجهی روابط خود را با افغانهایی که از یک نظام کثرتگرا در کشورشان حمایت میکنند، کاهش داده است.»
معاون پیشین ریاست جمهوری گفت که هند به طور فعال تلاش دارد از طریق تعامل با طالبان و یا نفوذ زیرکانه در ساختارهای این گروه، خطرات تروریسم را کاهش دهد.
صالح تاکید کرده است: «طالبان، بنابر ماهیت خود، نمیتوانند امنیت را در منطقه حداکثر کنند. برعکس، آنها برای بیثباتسازی طراحی شدهاند.»
هیلاری پاور، از مدیران دیدهبان حقوقبشر میگوید که بهرغم درخواستهای گسترده برای ایجاد یک سازوکار تحقیقاتی مستقل برای رسیدگی به موارد نقض حقوق بشر در افغانستان، اتحادیه اروپا هنوز از این طرح حمایت نکرده است.
به گفته او، این میکانیسم از نابودی مدارک دست داشتن طالبان در موارد نقض بشر جلوگیری کرده و به دادگاه لاهه برای پاسخگو کردن طالبان و اجرای عدالت کمک میکند.
پنجاهوهشتمین نشست شورای حقوقبشر سازمان هفته گذشته درباره افغانستان برگزار شد. در این نشست، کشورهای مختلف با صدور بیانیهای مشترک خواستار اقدام برای پاسخگو کردن طالبان شدند.
این کشورها از شورای حقوقبشر سازمان ملل خواستند تا یک سازوکار تحقیقاتی مستقل و جامع ایجاد کنند تا مکمل گزارشهای ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل برای افغانستان باشد.
ریچارد بنت در این نشست هشدار داده بود که تعلل جامعه بینالمللی در پاسخگوساختن طالبان، باعث شده است که این گروه در سرکوب زنان و دختران افغان و نقض گسترده حقوقبشر جسورتر شود.
آقای بنت در ماه فبروری ضمن ارائه گزارش خود به شورای حقوقبشر، از کشورها خواست تا ایجاد یک سازوکار تحقیقاتی ویژه را روی دست بگیرند که پاسخگویی طالبان را سادهتر کند. مدیر دفتر دیدهبان حقوقبشر در ژنو روز سه شنبه در مطلبی در وبسایت این سازمان نوشت بیانیه مشترک کشورها بازتاب دهنده افزایش نارضایتیها از عدم تمایل اتحادیه اروپا برای ایجاد یک سازوکار جامع تحلیل و رسیدگی به نقض حقوق بشر در افغانستان است.
به گفته او، اتحادیه اروپا هرچند نقش مهمی در حمایت از گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل بازی کرده، اما از طرح سازوکار جمع آوری مدارک، تحلیل و تحقیق موارد نقض حقوق بشر در افغانستان خودداری کرده است.
هیلاری پاور افزود که نهادهای جامعه مدنی افغانستان و بین المللی از شورای حقوقبشر خواستهاند تا سازوکار مستقل برای تحقیق، جمعآوری و تحلیل شواهد نقض جدی حقوق بشر در افغانستان ایجاد کند.
آنها بر این نکته تاکید کردهاند که چنین سازوکارهایی میتواند ابزاری کلیدی برای پاسخگوسازی طالبان به علت نقض شدید حقوق بشر، از جمله سرکوب سیستماتیک زنان و دختران افغان، باشد.
به گفته آنان، این سازوکار مستقل میتواند به تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی کمکی خیلی مهم کند.
این مقام دیدهبان حقوقبشر هشدار داد که بدون میکانیسم مستقل، شواهد و مدارک نقض حقوق انسانی مردم افغانستان بهویژه زنان و دختران، به مرور زمان از بین خواهد رفت.
سازمانهای مدنی داخلی و خارجی به رغم کمپینهای مختلف، دولتهای اروپایی را به روی دست گرفتن اقدامات جدیتر در برابر طالبان، از جمله به رسمیت شناختن آپارتاید جنسیتی نتوانستند متقاعد کنند.
شواهد نشان میدهد که برخی از دولتهای اروپایی هنوز طرفدار تعامل با طالبان هستند. در ماههای اخیر، آلمان به مکاتبات وزارت خارجه طالبان پاسخ داده و از کارمندان نمایندگیهای سیاسی و قنسولی افغانستان خواسته است که با طالبان وارد تعامل شوند.
همچنین، به دنبال افشای نامه پذیرش یک دیپلومات طالبان توسط ناروی، وزارت خارجه این گروه اعلام کرد که به زودی بخش خدمات قنسولی سفارت افغانستان در اسلو به کار خود آغاز خواهد کرد.