دونالد ترامپ، رئيسجمهور امریکا اظهار امیدواری کرد که روسیه و اوکراین در هفته جاری به توافقی برای پایان جنگ دست یابند. رئيسجمهور امریکا گفت پس از توافق صلح میان روسیه و اوکراین، این دو کشور با امریکا وارد معاملات بزرگ تجارتی خواهند شد.
ترامپ روز یکشنبه ۳۱ حمل در شبکه اجتماعی تروث سوشیال خود نوشت:« هر دو [کشور] شروع به انجام تجارت بزرگی با ایالات متحده امریکا خواهند کرد که در حال شکوفایی است و ثروت کلانی به دست خواهند آورد.»
ولادیمیر پوتین، رئيسجمهور روسیه چند روز پیش به مناسبت «عید پاک» مسیحیان آتشبس یک روزه اعلام کرد. روسیه و اوکراین همدیگر را به نقض این آتشبس متهم کردند.
ولودیمیر زلنسکی، رئيسجمهور اوکراین صبح دوشنبه ۱ ثور اعلام کرد که روسیه با نزدیک به سه هزار حمله این آتشبس را نقض کرده است.
دونالد ترامپ در جریان کارزارهای انتخاباتیاش وعده داده بود که جنگ اوکراین را فورا پایان خواهد داد اما با گذشت سه ماه از ریاستجمهوری او، هنوز چشمانداز روشنی از توافق صلح میان مسکو و کییف وجود ندارد.
پنجشنبه هفته گذشته امریکا و اوکراین یک یادداشت تفاهم در مورد مواد معدنی کمیاب اوکراین امضا کردند. ترامپ ابراز امیدواری کرد که این توافق را در هفته جاری با اوکراین نهایی کند.
ظاهرا این توافق یکی از پیش شرطهای مهم امریکا برای حمایت از ختم جنگ میان اوکراین و روسیه به شمار میرود. هرچند مواضع روسیه و اوکراین برای پایان جنگ هنوز از هم زیاد فاصله دارند.
روسیه خواستار به رسمیتشناسی حاکمیتاش بر قلمروهای تصرف شده اوکراین است. پوتین همچنین میخواهد که اوکراین هرگز عضویت ناتو را کسب نکند، شروطی که پذیرش آن از سوی غیرممکن به نظر میرسد.
به گزارش شبکه العربیه، امریکا در پنج حمله هوایی انبارهای سلاح متعلق به حوثیها را در دامنه کوه «نُقُم» در شرق صنعا هدف قرار داده است. خبرنگار این شبکه تایید کرد که حملات بهطور مستقیم این منطقه راهبردی را که محل نگهداری تجهیزات نظامی حوثیها است، مورد اصابت قرار داده است.
همزمان رسانههای نزدیک به حوثیها اعلام کردند که حملات هوایی دیگر نیز منطقه «عَطان» در پایتخت یمن را هدف گرفته است.
این مناطق پیشتر نیز بارها هدف عملیاتهای هوایی ائتلاف تحت رهبری عربستان یا حملات پهپادی بودهاند.
در هفتههای اخیر حملات امریکا به مواضع حوثیها افزایش یافته؛ حملاتی که واشنگتن آنها را بخشی از پاسخ به تهدید آزادی کشتیرانی و امنیت منطقهای در دریای سرخ و خلیج عدن میداند.
روزنامه نیویارک تایمز روز یکشنبه فاش کرد که پیت هگست، وزیر دفاع امریکا جزییات طرح یک حمله دیگر به مواضع حوثیها در یمن را در ماه مارچ در یک گروه چت دیگر در سیگنال به اشتراک گذاشته است.
در این گروه افرادی مانند همسر، برادر و وکیل هگست، حضور داشتند که دارای مجوز امنیتی برای دسترسی به این اطلاعات حساس نظامی نبودند.
هگست پیش از این نیز در یک گروه متشکل از مقامهای ارشد امریکایی جزییات یک طرح حمله به یمن را اشتراک گذاشته بود. جفری گلدبرگ، سردبیر مجله اتلانتیک به طور اتفاقی به این گروه دعوت شد که پس از فاش شدن این موضوع، رسوایی بزرگ سیاسی برای حکومت ترامپ در واشنگتن ایجاد شد.
نیویارک تایمز با استناد به اطلاعات چهار منبع آگاه از این گروه پیامرسان گزارش داد که چت دوم نیز شامل جزئیاتی از زمانبندی حملات هوایی به یمن بوده است.
پیش از این روزنامه وال استریت ژورنال گزارش داده بود که جنیفر هگست، همسر وزیر دفاع، برخلاف مقررات در برخی نشستهای حساس با مقامهای نظامی خارجی حضور یافته بود.
افشای استفاده مجدد از سیگنال برای اشتراک گذاشتن اطلاعات طبقهبندیشده در حالی منتشر میشود که دن کالدول، یکی از مشاوران ارشد هگست، هفته گذشته به دلیل نقش داشتن در درز دادن اطلاعات محرمانه از وزارت دفاع اخراج شد.
پس از خروج کالدول، دو مقام رده پایینتر یعنی دارین سلنیک، معاون تازهمنصوب رئیس دفتر هگست و کالین کارول، رئیس دفتر استیو فاینبرگ، معاون وزیر دفاع، نیز به مرخصی اداری رفته انذ.
پنتاگون تا هنوز درباره افشای استفاده مجدد وزیر دفاع حکومت ترامپ اظهارنظر نکرده است.
روزنامه نیویارک تایمز در گزارشی با اشاره به احتمال توقف مذاکرات صلح اوکراین، نوشته است که بسیاری از روسها که به بازگشت ترامپ و دستیابی به توافق صلح امیدوار بودند، اکنون از روند کند مذاکرات و احتمال شکست آن نگران شدهاند.
افراد نزدیک به کرملین از شیوه شتابزده ترامپ در مذاکرات و نیز از انعطافناپذیری ولادیمیر پوتین ابراز نارضایتی کردهاند. با هشدار ترامپ و وزیر خارجهاش در روز جمعه مبنی بر احتمال خروج امریکا از روند گفتوگوها، برخی بیم دارند که شکست مذاکرات به تشدید بیشتر جنگ منجر شود.
گریگوری یاولینسکی، سیاستمدار لیبرال روس که در سال ۲۰۲۳ دیداری نادر با پوتین برای درخواست آتشبس داشت، میگوید که حرکت به سوی صلح بسیار کند و غیرمطلوب است. او افزود: «در این میان، پوتین همچنان در حال جنگ است و از فرصتها بهرهبرداری میکند؛ او میخواهد پیش از آغاز مذاکرات جدی، حداکثر امتیازات را کسب کند.»
اکنون پرسش اصلی این است که آیا پوتین از خواستههایی که از تابستان گذشته تغییر چندانی نکرده، عقبنشینی خواهد کرد؟ از جمله این خواستهها، عدم پیوستن اوکراین به ناتو و رسمیت یافتن تسلط روسیه بر چهار منطقه بزرگ اوکراین است. حکومت روسیه همچنین خواهان کوچک شدن ارتش اوکراین و برگزاری انتخابات جدید ریاست جمهوری در این کشور است.
در حال حاضر، هشدارهای فزاینده و صریح ترامپ و مقامات ارشد دولتش درباره احتمال پایان صبر واشنگتن، اثر چندانی نداشتهاند. پوتین همچنان از پذیرش آتشبس یکماههای که اوکراین در ماه مارچ پذیرفته بود، خودداری میکند.
او روز شنبه، آتشبسی یکروزه به مناسبت عید پاک اعلام کرد؛ اقدامی که به نظر میرسد با هدف نشان دادن تمایل روسیه به صلح انجام شده باشد. پوتین گفت واکنش کییف روشن خواهد کرد که آیا اوکراین «تمایل و توانایی واقعی» برای مشارکت در مذاکرات صلح دارد یا نه.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، این اقدام را «تلاش دیگر پوتین برای بازی با جان مردم» توصیف کرد، بیآنکه مشخص سازد آیا اوکراین نیز به این آتشبس پایبند خواهد بود یا خیر.
در سایه نبود همدلی ترامپ با اوکراین و تشدید اختلافات او با متحدان امریکا، پوتین هرچه بیشتر به پیروزی در یک جنگ فرسایشی امیدوار شده است. کرملین نیز با پیشنهاد معاملات اقتصادی سودآور به شرکتهای امریکایی در روسیه، در پی جلب توجه ترامپ صرفنظر از تحولات میدانی است.
مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا، روز جمعه اعلام کرد که واشنگتن ممکن است «در عرض چند روز» تصمیم بگیرد که از تلاش برای صلح میان مسکو و کییف کنار بکشد. ترامپ نیز هشدار داده که اگر یکی از طرفها شرایط را بیش از حد دشوار کند، امریکا ممکن است تصمیم بگیرد «از این موضوع عبور کند.»
این برخلاف وعدههای بلندپروازانه و قاطع اولیه ترامپ بود که پیوسته بر پایان دادن به این جنگ در ظرف ۲۴ بود.
کرملین اعلام کرده که عجلهای برای رسیدن به توافق ندارد، اما دروازه گفتوگو باز است. دیمیتری مدودف، رئیسجمهور پیشین روسیه، نیز روز جمعه در پیامی نوشت که اگر امریکا از جنگ اوکراین کنارهگیری کند، «روسیه زودتر به نتیجه خواهد رسید.»
اکثر روسها بازگشت ترامپ به کاخ سفید را با خوشبینی همراهی کردند؛ دلیل اصلی این خوشبینی، «امید به پایان جنگ» بود.
پوتین در هفتههای اخیر بهندرت درباره جنگ سخن گفته است. آخرین اظهار نظر عمومی او به بازدید از یک زیردریایی در قطب شمال بازمیگردد، جایی که گفت روسیه آماده است «کار را تمام کند» که اشارهای مستقیم به ادامه جنگ در اوکراین داشت.
او در ماه جاری میلادی برای سومین بار از ماه فبروری تاکنون، میزبان استیو ویتکوف، نماینده ترامپ بود. همچنین مقامات امریکایی و روسی تاکنون دیدارهایی حضوری در عربستان سعودی، ترکیه و ایالات متحده داشتهاند.
با وجود این، هیچیک از این دیدارها منجر به کاهش شدت درگیریها یا توقف حملات موشکی روسیه به شهرهای اوکراین نشده است. با این حال، جیدی ونس، معاون رئیسجمهور امریکا، روز جمعه اعلام کرد که کاخ سفید همچنان «امیدوار است این جنگ بیرحمانه به پایان برسد.»
نیویارک تایمز نوشت که در پشت صحنه نیز برخی افراد نزدیک به کرملین، نارضایتی خود را بهصورت غیررسمی ابراز کردهاند.
یک منبع نزدیک به مقامات ارشد روسیه به این روزنامه گفت که پوتین بیش از حد انتظار در برابر پذیرش آتشبس مقاومت کرده و بهنظر میرسد همچنان قصد دارد کنترول کامل چهار منطقه اوکراین را که در سال ۲۰۲۲ بهعنوان بخشی از روسیه اعلام شد، بهدست گیرد.
منبع دیگری نیز اظهار داشت که با وجود گفتوگوهای طولانی پوتین با ترامپ و ویتکاف، رئیسجمهور روسیه هنوز بهروشنی نشان نداده که بدون تحقق برخی از اهداف کلان خود، از جمله جلوگیری از گسترش ناتو، جنگ را متوقف خواهد کرد.
یک تحلیلگر نزدیک به دولت روسیه نیز گفت که پوتین هنوز انعطافی را که در خصوص موضوعات سرزمینی انتظار میرفت، از خود نشان نداده است. با این حال، کرملین تلاش دارد ابعاد مذاکرات با امریکا را گسترش داده و موضوعاتی مانند انرژی، قطب شمال و فضا را نیز وارد گفتوگوها کند تا در صورت شکست مذاکرات درباره اوکراین، مسیر تعامل با واشنگتن همچنان باز بماند.
برخی روسها معتقدند که نارضایتی کاخ سفید از عدم پیشرفت در روند صلح میان دو کشور، بیش از هرچیز ریشه در سیاست داخلی امریکا دارد؛ چون ترامپ در کارزار انتخاباتیاش وعده پایان سریع جنگ را داده بود، جنگی که میلیاردها دالر را از کیسه مالیاتدهندگان امریکایی گرفته است.
فئودور وویتولوفسکی، رئیس مؤسسه اقتصاد جهانی و روابط بینالملل در مسکو، به نیویارک تایمز گفت از «سادهدلی واشنگتن در تصورش از سرعت دستیابی به صلح» شگفتزده شده، اما معتقد است «دو کشور در آغاز مسیر رسیدن به توافق قرار دارند.»
او افزود: «روسیه حاضر نیست برای حل مشکلات داخلی ترامپ، منافع یا امنیت خود را قربانی کند.»
بهگفته او، اگر امریکا از مذاکرات اوکراین کنار برود، روسیه «باید با بهرهگیری جدید از نیروی نظامی، شرایط لازم برای یک روند دیپلوماتیک را فراهم کند.»
یاولینسکی، سیاستمدار لیبرال روس، در اکتبر ۲۰۲۳ در دیداری با پوتین، از او خواست به آتشبس تن دهد. مانند بسیاری از نخبگان سیاسی و اقتصادی روسیه، او نیز دولت بایدن را به تلاش ناکافی برای رسیدن به صلح متهم کرده است. یاولینسکی پس از پیروزی ترامپ در انتخابات نوامبر گذشته، از تمایل ترامپ برای پایان جنگ استقبال کرد.
اما اکنون او میگوید ترامپ هنوز درباره امنیت اروپا در دوران پس از جنگ سخنی نگفته؛ موضوعی که برای هرگونه توافق صلح، حیاتی است. او خواستار مشارکت فعالتر اروپا در این روند شد و افزود: «دولت امریکا فقط کلیگویی میکند. هیچ درکی از چگونگی رسیدن به صلح ندارد.»
روزنامه نیویارک تایمز روز یکشنبه جزییات جدیدی درباره تغییرات بنیادین در وزارت خارجه امریکا منتشر کرد.
بنا به این گزارش، مسوده یک فرمان اجرایی جدید برای تغییرات در این وزارت آماده شده که با تعطیلی سفارتخانهها و قنسولگریهای متعدد در افریقا، تقریباً تمام فعالیتهای این وزارتخانه در این قاره به زودی متوقف خواهد شد.
در صورت تایید، در این تغییرات پست نماینده ویژه امریکا برای زنان افغانستان حذف خواهد شد. این مقام قبلا در اختیار رینا امیری بود که در آخرین روز حکومت بایدن استعفا داد.
لورا روزن، خبرنگار مجله فارن پالیسی، متن این پیشنویس را در حسابش در اکس منتشر کرده که در آن چندین پست، از جمله سمت پیشین خانم امیری، از بین رفته اند. مسئولیتهای این سمت به میز افغانستان در بخش خاورمیانه محول شده است.
پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، حکومت بایدن دو نماینده در امور افغانستان تعیین کرد که در حکومت ترامپ کسی به جای شان معرفی نشد.
در این پیشنویس همچنین بر قطع دفاتر وزارت خارجه که به موضوعات تغییرات اقلیمی، پناهندگان، دموکراسی و حقوق بشر میپردازند، تاکید شده است.
نیویارک تایمز نوشت هنوز روشن نیست چه کسی این سند را تهیه کرده یا این پیشنویس در چه مرحلهای از بحثهای داخلی در وزارت خارجه قرار دارد. این یکی از چند سندی است که اخیراً در خصوص تغییرات احتمالی در این وزارتخانه مطرح شده است.
مقامهای امریکایی به این روزنامه گفتند که برخی از ایدههای این طرح در هفتههای اخیر میان مسئولان مطرح شده، اما مشخص نیست تا چه اندازه به تصویب خواهد رسید. ممکن است بخشهایی از آن پیش از بررسی نهایی کاخ سفید یا امضای رئیسجمهور ترامپ تغییر کند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا، پس از انتشار این گزارش در پیامی کوتاه در شبکههای اجتماعی، آن را «خبر جعلی» خواند. با این حال، نیویارک تایمز نوشت که این سند از روز شنبه، ۳۰ حمل در میان دیپلوماتهای فعلی و پیشین امریکایی و دیگر مسئولان دستبهدست شده است.
برخی تغییرات پیشنهادی در این طرح، مانند تعطیلی گسترده نمایندگیهای دیپلوماتیک، دفاتر مرکزی و بازنگری کلی در بدنه دیپلوماتیک حکومت، نیازمند مجوز کانگرس است.
قرار است دستگاه غول پیکر وزارت خارجه با هشتاد هزار کارمند، به چهار دفتر حوزهای هند و پاسفیک، امریکای جنوبی، خاورمیانه و یوروآسیا تقسیم شود. ظاهراً، افغانستان در حوزه کاری بخش خاورمیانه قرار میگیرد.
به گفته مقامهای آگاه، تغییرات ساختاری عمده در وزارت خارجه تلاش دیگر حکومت ترامپ برای تعدیل نیروی دولتی است که بر اثر آن، شماری از دیپلوماتهای شاغل و کارمندان وزارت خارجه در واشنگتن شغل خود را از دست خواهند داد.
در این پیشنویس، آزمون ورود به وزارت خارجه حدف خواهد شد و یکی از معیارهای استخدام «همدلی با چشمانداز سیاست خارجی رئیسجمهور» خواهد بود.
در پیشنویس آمده است که وزارت خارجه باید استفاده از هوش مصنوعی را برای تدوین اسناد، توسعه و بازبینی سیاستها و برنامهریزی عملیاتها وسیعاً گسترش دهد.
نیویارک تایمز نوشت یکی از چشمگیرترین تغییرات پیشنهادی حذف اداره امور افریقا است که جای خود را به دفتر نماینده ویژه برای امور افریقا با ابعادی بسیار کوچکتر و زیر نظر شورای امنیت ملی میدهد. این دفتر بر موضوعاتی محدود مانند «عملیات منسجم ضدتروریسم» و «تجارت استراتژیک و استخراج منابع معدنی حیاتی» تمرکز خواهد داشت.
در پیشنویس آمده است تمام سفارتخانهها و قنسولگریهای «غیرضروری» در جنوب صحرای افریقا تا اول اکتوبر بسته میشوند و دیپلوماتها صرفاً با «ماموریتهای هدفمند و متمرکز» به افریقا اعزام خواهند شد.
وزارت خارجه همچنین اداره دموکراسی و حقوق بشر، اداره پناهندگان و مهاجرت و اداره سازمانهای بینالمللی را حذف میکند. سمت نماینده ویژه امور اقلیمی نیز حذف خواهد شد. در عوض، سمتی تازه با عنوان معاون وزیر برای مقابله با تهدیدهای فراملی بهوجود میآید تا بر سیاست مبارزه با مواد مخدر و سایر مسایل نظارت کند.
ارتش اسرائیل روز یکشنبه در گزارشی با پذیرفتن مسئولیت کشته شدن ۱۵ امدادگر در غزه با شلیک سربازان این کشور گفت وجود کاستیهای حرفهای و نقض دستورات باعث این رویداد شد.
اسرائیل گفت تلاشی برای پنهان کردن این ماجرا انجام نداده و یک فرمانده خود را به دلیل ارائه گزارش نادرست حادثه برکنار کرده است.
این امدادگران و کارکنان نجات در سه حمل در نزدیک شهر رفح در جنوب غزه هدف گلوله قرار گرفتند و در گوری دفن شدند. یک هفته بعد، مقامهای سازمان ملل و هلال احمر فلسطین پیکر آنان را یافتند.
ارتش اعلام کرد یک فرمانده توبیخ و معاون او از سمتش عزل خواهد شد، اما درباره احتمال طرح اتهامات کیفری علیه آنان چیزی نگفت.
ارتش در بیانیهاش گفت که پس از بررسی حادثه، «چندین نقص حرفهای، نقض دستورات و قصور در گزارشدهی کامل حادثه را شناسایی کرده است.»
به گفته ارتش، «شلیک گلوله ناشی از سوءبرداشت نیروها بود. آنان تصور میکردند با تهدیدی واقعی نیروهای دشمن روبهرو اند. همچنین در این حادثه، نقض دستورات در شرایط جنگی رخ داده است.»
ویدیویی که از تلفن همراه یکی از امدادگران به دست آمده، نشان میدهد امدادگران یونیفورم پوشیده بودند و آمبولانسها و موترهای اطفائیه همراه آنان دارای علایم مشخص با چراغهای روشن بود. با این حال، سربازان اسرائیلی به سوی آنان آتش گشودند.
مقامهای هلال احمر و سازمان ملل گفتهاند ۱۷ امدادگر از هلال احمر، خدمات اضطراری ملکی و سازمان ملل برای رسیدگی به مجروحان ناشی از حملات هوایی اسرائیل اعزام شده بودند.
ارتش اسرائیل گفت معاون فرمانده نیروها به علت تاریکی شدید شب نتوانست آمبولانسها را تشخیص دهد و به نیروها دستور داد به گروهی که از موترهای اطفائیه و آمبولانسها پیاده میشدند، تیراندازی کنند.
به گفته ارتش، معاون فرمانده بهدلیل تیراندازی سربازان به موتر دیگری که یک ساعت قبل «متعلق به حماس» تشخیص داده شده بود، تصور کرد با تهدید روبهروست، اما توضیح نداد این تشخیص چگونه صورت گرفته است.
منظر عابد، یکی از امدادگرانی که از این حادثه نجات یافت، گفته است نظامیان به موترهای امدادی علامت دار شلیک کردند.
ارتش بدون ارائه مدرک گفته است ۶ نفر از ۱۵ امدادگر کشته شده بعداً نیروهای حماس شناسایی شدهاند، اما حماس این اتهام را رد کرده است.
