حمله هوایی اسرائیل به تاسیسات هستهای، اقامتگاههای مقامات نظامی و دانشمندان هستهای جمهوری اسلامی واکنش بسیاری از کشورهای جهان را برانگیخت. شماری از کشورها این حمله را محکوم کردند و برخی از کشورها خواستار کاهش تنشها و حفظ ثبات در خاورمیانه شدند.
دبیر کل سازمام ملل، رئیس کمیسیون اروپا و دبیرکل ناتو از مقاماتی اند که خواستار خویشتنداری و حفظ ثبات منطقه شدهاند.
کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا خواستار کاهش فوری تنشها میان اسرائیل و ایران شد. او گفت: «تشدید تنش در منطقه به نفع هیچ کشوری نیست». وی تصریح کرد که اکنون زمان خویشتنداری و روی آوردن به دیپلوماسی است. استارمر از شرکای بریتانیا خواست که برای کاهش تنش میان ایران و اسرائیل وارد عمل شوند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا همزمان با حمله اسرائیل به ایران اعلام کرد که کشورش دخالتی در این اقدام اسرائیل نداشته است. او گفت: «ما در حملات دخالت نداشتیم و اولویت ما، حفاظت از نیروهای آمریکایی در منطقه است».
دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، اما این حمله را عالی خوانده و گفت ایران به شدت ضربه خورده و اتفاقات بیشتری در راه است.
دونالد ترامپ به سیانان گفت که ایالات متحده از اسرائیل حمایت میکند، «طوری که هیچکس تا به حال از آن حمایت نکرده است.»
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه گفت کشورش بارها برنامه هستهای ایران را محکوم کرده و اقدامات لازم دیپلوماتیک را انجام داده است. او گفت که فرانسه بار دیگر بر حق اسرائیل برای دفاع از خود و تضمین امنیت این کشور تأکید میکند.
وزیر خارجه فرانسه، استفاده از همه کانالهای دیپلوماتیک برای کاهش تنشها را ضروری دانست.
پنی وانگ، وزیر خارجه استرالیا از ایران و اسرائیل خواست که از اقدامات و موضعگیریهایی که سبب افزایش تنش میشود، خودداری کنند. وزیر خارجه استرالیا نوشت: «با آنکه تهدید هستهای ایران را همه درک میکنیم و برنامه موشکی بالستیک این کشور را تهدیدی برای صلح و امنیت جهانی میدانیم؛ اما از هردو طرف میخواهیم که به گفتوگو و دیپلوماسی اولویت دهند».
تاکشی ایوایا، وزیر خارجه جاپان نیز با ابراز نگرانی از حملات اسرائیل، طرفهای درگیری را به خویشتنداری دعوت کرد. او افزود: «ما اقداماتی را که سبب تشدید تنش و بیثباتی منطقه میشود، شدیدا محکوم میکنیم».
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل در واکنش به حمله اسرائیل نوشت که هرگونه حمله نظامی و اقدامات تنشآمیز در خاورمیانه را محکوم میکند. آقای گوترش از طرفهای درگیری خواست که به هرقیمتی از افزایش تنش و وارد شدن به درگیریهای عمیق خودداری کنند. او گفت از تشدید وضعیتی که خاورمیانه قادر به تحمل آن نیست جلوگیری شود.
مارک روته، دبیرکل ناتو، از ایالات متحده و دیگر حامیان غربی اسرائیل خواست تا برای پایان دادن به تنشها، به این کشور فشار وارد کنند. او اضافه کرد: «این اقدام یکجانبه از سوی اسرائیل بود. بسیار مهم است که متحدان ما از جمله ایالات متحده، همین حالا برای کاهش تنش تلاش کنند».
کشورهایی که حمله اسرائیل را نکوهش کردند
اداره طالبان حملات اسرائیل به ایران و کشته شدن فرماندهان و دانشمندان هستهای جمهوری اسلامی را به شدت محکوم کرد و آن را نقض آشکار اصول بنیادین حقوق بینالملل، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران خواند. سخنگوی طالبان در بیانیهای نوشت که حمله اسرائیل علیه ایران در شرایطی صورت میگیرد که مردم فلسطین در نوار غزه همچنان در معرض حملات بیوقفه و فاجعهبار اسرائیل قرار دارند.
حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه و معاون رئیسجمهور این کشور حمله سرائیل به ایران را به شدت محکوم کردند. جودت ایلماز معاون رئیسجمهور ترکیه حمله اسرائیل را «تحریکآمیز، و تهدیدی جدید علیه صلح و ثبات منطقه» خواند. او این حمله را به عنوان اقدامی به هدف بیثبات کردن منطقه و تضعیف تلاشهای دیپلوماتیک محکوم کرد.
عمان به عنون میانجی مذاکرات ایران و امریکا، حملات اسرائیل را تشدید خطرناک وضعیت و بیپروایی خواند. عمان این حملات را «نقض آشکار منشور سازمان ملل متحد، اصول حقوق بینالملل» خواند و گفت این اقدامات سبب بیثباتی بیشتر و صلح و امنیت منطقه میشود. این کشور از جامعه جهانی خواست که برای توقف این اقدام خطرناک، موضع قاطع و صریح اتخاذ کند.
وزارت خارجه عربستان حمله اسرائیل را «تجاوز آشکار» به ایران دانسته اعلام کرد که این اقدام در تناقض با هنجارها و قوانین بینالمللی قرار دارد. در بیانیه عربستان سعودی آمده است که این حملات امنیت منطقه را تضعیف میکند.
قطر حملات بر ایران را محکوم کرده و تاکید کرد که این اقدام مانع تلاشهای دیپلوماتیک در منطقه میشود. قطر اقدام نظامی اسرائیل را بخشی از استراتیژی تکراری این کشور خواند. دوحه تاکید کرد که «این حملات امنیت و ثبات منطقه را تهدید میکند و مانع تلاشها برای کاهش تنشها و دستیابی به راهحلهای دیپلماتیک میشود».
پاکستان حمله اسرائیل به ایران را محکوم کرده و با جمهوری اسلامی اعلام همبستگی کرد. این کشور گفت که حق ایران برای دفاع از خود طبق منشور سازمان ملل متحد محفوظ است. وزارت خارجه پاکستان اعلام کرد که حملات اسرائیل «نقض حاکمیت و تمامیت ارضی» ایران است و با منشور سازمان ملل و اصول اساسی حقوق بینالملل مغایرت دارد.
امارات متحده عربی با ابراز نگرانی از افزایش تنشها، حمله نظامی به ایران را نکوهش کرده و از پیامدهای آن به ثبات و امنیت منطقه هشدار داده است. وزارت خارجه امارات در بیانیهای بر اهمیت اعمال حداکثر خویشتنداری و حفظ احتیاط برای جلوگیری از خطرات و گسترش درگیری تاکید کرد.
نایب رئیس شورای فدراسیون (مجلس سنا) روسیه تأکید کرد که حمله اسرائیل به ایران از نظر حقوقی، سیاسی و نظامی قابل توجیه نیست. او خواستار محکومیت یکپارچه این حملات از سوی جامعه بینالمللی شد. او در حساب تلگرام خود نوشت: «در مورد موضع اکثریت جهانی در محکومیت حمله اسرائیل شکی نیست. اما درباره موضع اقلیت جهانی، حامی اسرائیل تردیدهای زیادی وجود دادرد».
سایمون هریس، معاون نخست وزیر ایرلند با ابراز نگرانی از این حملات تصریح کرد که تشدید تنش برای منطقه فاجعهبار است. او نوشت: «من بهشدت نسبت به گزارشهای مربوط به حملات گسترده هوایی اسرائیل علیه ایران در شب گذشته نگران هستم. خاورمیانه بهشدت به صلح و ثبات نیاز دارد».
مالیزیا نیز حمله به ایران را «بیپروا و تهدیدی برای ثبات منطقه» خواند و نکوهش کرد. این کشور خواستار کاهش تنش و تحکیم ثبات در منطقه شده است.
در همین حال، برخی کشورهای دیگر از جمله، هند، یمن، اندونزیا، نیوزیلند و کوبا از کشورهایی اند که تاکنون حمله اسرائیل به ایران را نکوهش کرده و خواستار تامین ثبات در منطقه شدهاند.
مقامات جمهوری اسلامی، امریکا را به همدستی با اسرائیل در این حملات متهم کردهاند. رهبر جمهوری اسلامی و دیگر مقامات ایران از پاسخ شدید به اسرائیل هشدار دادهاند. این مقامات زمان و نحوه حمله جمهوری اسلامی به اسرائیل را مشخص نکردند.
با این حال، حملات اسرائیل به برخی از نقاط ایران کماکان ادامه دارد و مقامات این کشور بر ادامه حملات علیه تاسیسات ایران تاکید کردند.
نارمک، چیتگر، شهید محلاتی، ستار خان، کامرانیه، فرحزاد، سعادتآباد و غیره، همه از محلههای گرانقیمت پایتخت ایراناند. در حالی که نامی از محلههای جنوب و شرق شهر در خبرهای حملات روز جمعه شنیده نمیشود.
جمهوری اسلامی پس از برانداختن پادشاهی پهلوی در سال ۱۳۵۷ خورشیدی، خود را «حکومت مستضعفان» نامید. روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی هم شورش ۵۷ را «انقلاب پابرهنگان» نامیده بود.
او گفته بود: «آن روزی که مجلسیان خوی کاخنشینی پیدا کنند و از این خوی ارزنده کوخنشینی بیرون بروند، آن روز است که ما برای این کشور باید فاتحه بخوانیم».
این موضوع از دید کاربران ایرانی شبکههای اجتماعی هم دور نمانده است. یک کابر در توییتر (اکس) نوشته است: آنهایی که به ما درس مقاومت میدادند، خودشان در پنتهاوس زندگی میکردند.
یک کاربر دیگر شبکههای اجتماعی هم نوشته است: حکومت مستضعفان اینگونه است که (در حملات اسرائيل) پایین شهر در امان است. خانه هیچیک از آقایان از سید خندان (مرز شمال و جنوب تهران) به پایینتر نبوده است.
ارتش اسرائيل در ساعات نخستین بامداد جمعه ۲۳ جوزا، به ۲۰۰ هدف در ۱۲ شهر ایران حمله کرد. تاسیسات اتمی، پایگاههای موشکی و خانه شماری از مقامهای ارشد نظامی جمهوری اسلامی، اهداف این حملات بوده است.
تصاویر و ویدیوهای زیادی که در شبکههای اجتماعی منتشر شده، ساختمانهای مختلفی را در مناطق گوناگون تهران نشان میدهد که طبقاتی از آن هدف قرار گرفته و تخریب شدهاند.
ستاد کل ارتش اسرائیل در بیانیهای رسمی تائید کرد که در حملهای «پیشدستانه و دقیق» به خاک ایران، مواضعی را به منظور «آسیب زدن به برنامه هستهای جمهوری اسلامی» و «پاسخ به اقدامات تهاجمی مستمر رژیم ایران علیه اسرائیل» هدف قرار داده است.
در این بیانیه آمده است: «دهها فروند جنگنده نیروی هوایی اسرائیل در اولین موج حملات، دهها هدف نظامی از جمله سایتهای مرتبط با برنامه هستهای ایران را در مناطق مختلف این کشور هدف قرار دادند.»
کشته شدن فرماندهان ارشد سپاه در حمله اسرائیل
محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران و غلامعلی رشید، فرمانده قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا و امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران در میان کشتهشدگان هستند.
منابع ایراناینترنشنال اعلام کردند که علی شمخانی، مشاور علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی نیز در جریان حمله اسرائیل به ایران کشته شده است.
رسانههای ایران از کشته شدن محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد و استاد فیزیک و فریدون عباسی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی خبر دادند.
کشته شدن شش دانشمند هستهای ایران
خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران گزارش داد که شش دانشمند هستهای جمهوری اسلامی در حمله اسرائیل کشته شدهاند.
طبق گزارشها، این افراد شامل سید امیرحسین فقهی، معاون سازمان انرژی اتمی ایران، عبدالحمید مینوچهر، احمدرضا ذوالفقاری، مطلبیزاده، محمد مهدی طهرانچی و فریدون عباسی دوانی هستند.
شبکه خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی گزارش داد ۵۰ نفر از افراد مجروح شده در تهران به بیمارستان چمران منتقل شدهاند.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در پیامی گفت که جانشینان این فرماندهان و دانشمندان کشته شده، بیدرنگ وظائف خود را پی خواهند گرفت و «دست قدرتمند نیروی مسلح جمهوری اسلامی، اسرائیل را رها نخواهد کرد».
ارتش اسرائیل گفت نیروهایش و دیگر نهادهای مربوط، برای طیف گستردهای از سناریوهای دفاعی و تهاجمی آمادگی کامل دارند.
یک مقام اسرائیلی دیگر به ایراناینترنشنال گفت: «ایرانیها در حال حاضر در شوک هستند، رهبری نظامیشان عملا وجود ندارد و هنوز شگفتیهای دیگری در راه است!»
نتانیاهو: آزادی مردم ایران از استبداد نزدیکتر از همیشه است
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، با انتشار پیامی ویدیویی از رئیسجمهور امریکا بهخاطر حمایتهای مداومش قدردانی کرد.
نتانیاهو در این پیام مستقیما مردم ایران را خطاب قرار داد و گفت: «ما با شما دشمنی نداریم. دشمن مشترک ما رژیمی است که شما را سرکوب میکند.»
او با ابراز امیدواری نسبت به آینده افزود: «روز آزادی شما از چنگال استبداد نزدیکتر از همیشه است. و در آن روز، ایرانیها و اسرائیلیها اتحاد تاریخی خود را از نو زنده خواهند کرد.»
ایال زمیر، رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل گفت: «نمیتوانستیم منتظر زمان دیگری برای حمله به برنامه هستهای و زیرساختهای نظامی ایران باشیم. چارهای جز این نداشتیم.»
دونالد ترامپ گفته است که قبل از حملات اسرائیل به ایران، از این موضوع مطلع بوده است.
او به فاکسنیوز گفت: «ایران نمیتواند بمب هستهای داشته باشد و ایالات متحده امیدوار است که تهران به میز مذاکره بازگردد.»
مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا در بیانیهای اعلام کرد این کشور در حملات اسرائیل به ایران مشارکت نداشته است.
در این بیانیه آمده است: «اسرائیل بهطور یکجانبه علیه ایران اقدام کرد. ما در حملات علیه ایران دخالت نداشتیم و اولویت اصلی ما محافظت از نیروهای امریکایی در منطقه است. اسرائیل به ما اطلاع داد که این اقدام را برای دفاع از خود ضروری دانسته است.»
موج دوم حملات
پایگاه خبری اکسیوس به نقل از یک مقام اسرائیلی گزارش داد علاوه بر حملات گسترده نیروی هوایی اسرائیل به نقاط مختلف ایران، موساد نیز مجموعهای از عملیاتهای «مخفی ضدتروریستی» را در عمق خاک این کشور هدایت کرده است.
روزنامه تایمز اسرائیل به نقل از یک مقام نظامی نوشت که نیروی هوایی این کشور تاکنون پنج موج حمله علیه جمهوری اسلامی در ایران انجام داده است.
این مقام نظامی افزود در مجموع صدها حمله در سراسر ایران صورت گرفته است.
