ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ، رئیسجمهور این کشور برای نخستینبار مستقیماً به تأسیسات هستهای ایران حمله کرد و با این اقدام، به کارزار نظامی اسرائیل علیه جمهوری اسلامی پیوست.
رویترز در گزارشی به ابعاد این حمله پرداخته و گفته است که این تصمیم بیسابقه، بزرگترین قمار ترامپ در عرصه سیاست خارجی طی دو دوره ریاستجمهوریاش ارزیابی میشود.رویترز در این گزارش نوشته که این حملهی چشمگیر امریکا، از جمله هدفگیری تأسیسات بسیار مستحکم و زیرزمینی هستهای ایران، بزرگترین قمار ترامپ در سیاست خارجی طی دو دوره ریاستجمهوریاش محسوب میشود.ترامپ گفته است که ایران یا باید راه صلح را در پیش گیرد یا منتظر حملات بیشتر باشد. اما تحلیلگران هشدار میدهند که تهران ممکن است با بستن تنگه هرمز، حملات موشکی گستردهتر یا فعالسازی گروههای نیابتی در منطقه واکنش نشان دهد؛ مسیری که ممکن است ایالات متحده را به درگیری نظامی گستردهتری بکشاند.آرون دیوید میلر، مذاکرهکننده پیشین در امور خاورمیانه برای دولتهای دموکرات و جمهوریخواه، گفت: «قابلیتهای نظامی ایران بهشدت تضعیف شدهاند، اما آنها روشهای نامتقارن زیادی برای پاسخ دارند... این بهزودی تمام نخواهد شد.»
حمله اخیر شامل هدفگیری سایت فردو با استفاده از بمبهای سنگرشکن بوده است. با آنکه برخی منابع امریکایی موفقیت این حملات را تأیید کردهاند، کارشناسان معتقدند که این اقدام میتواند انگیزه ایران برای ساخت سلاح هستهای را افزایش دهد.
به گزارش رویترز، سازمان انرژی اتمی ایران بلافاصله واکنش نشان داد و اعلام کرد که برنامه هستهای را متوقف نخواهد کرد. وزارت خارجه ایران نیز تهدید کرد که «با تمام توان» از خود در برابر تجاوز نظامی امریکا دفاع خواهد کرد.
تحلیلگران سیاسی معتقدند این حمله میتواند آغازی بر فصل تازهای در خصومت ۴۶ ساله میان ایران و امریکا باشد. کریم سجادپور از بنیاد کارنگی نوشت: «ترامپ میگوید زمان صلح است، اما ایرانیها احتمالاً چنین فکری ندارند.»
اریک لاب، استاد روابط بینالملل در دانشگاه بینالمللی فلوریدا، گفت واکنش بعدی ایران هنوز مشخص نیست، اما این واکنش میتواند شامل حمله به «اهداف نرم» امریکا و اسرائیل، چه در داخل و چه خارج منطقه باشد.
با این حال، او احتمال بازگشت ایران به میز مذاکره را نیز منتفی ندانست – «هرچند از موضعی بسیار ضعیفتر» – یا ممکن است ایران راهحل دیپلوماتیک برای خروج از بحران را جستوجو کند.
برخی ناظران نگراناند که ترامپ در صورت تشدید تنشها، بهسوی تغییر رژیم در ایران سوق داده شود؛ مسیری که با خطرات زیاد و پیامدهای پیشبینیناپذیر همراه خواهد بود.
لورا بلومنفلد، تحلیلگر خاورمیانه در دانشگاه جانز هاپکینز در واشنگتن، گفت: «مراقب گسترش مأموریتها، تلاش برای تغییر رژیم و پروژههای دموکراتیزاسیون باشید. بسیاری از مأموریتهای اخلاقی شکستخورده امریکا در شنهای خاورمیانه دفن شدهاند.»
جاناتان پانیکوف، معاون پیشین اطلاعات خاورمیانه در دولت امریکا، گفته است اگر رهبران ایران احساس کنند که بقایشان در خطر است، واکنشهای «نامتناسب» نشان خواهند داد.
در داخل امریکا نیز، ترامپ با فشار فزاینده از سوی دموکراتها و حتی بخشی از جمهوریخواهان روبهرو است. همزمان، تداوم جنگها در اوکراین و غزه و حالا گشودن یک جبهه جدید در ایران، پرسشهایی را درباره انسجام و منطق سیاست خارجی ترامپ برانگیخته است.
