نماینده دولت قطر در سازمان ملل، در نشست علنی شورای امنیت این سازمان بر ادامه تلاشهای کشورش برای دستیابی به صلح و ثبات در افغانستان تأکید کرد. عالیه احمد بن سیف آلثانی گفت که قطر میزبان روند دوحه به رهبری سازمان ملل است که هدف آن ادغام دوباره افغانستان در جامعه جهانی است.
هر چند قطر بر تلاش بر ادغام اداره طالبان در نظام بینالمللی تاکید دارد اما موانع اساسی چون حذف عمومی زنان و دختران از اجتماع، عدم حکومت فراگیر و نقض حقوق بشر موانع اصلی پذیرش طالبان از سوی جامعه بینالمللی است.
با این حال تلاشها برای ایجاد تعامل جهانی با طالبان در حال حاضر صرفا بر مبارزه با مواد مخدر و تقویت بخش خصوصی متمرکز است.
در حالی که قطر به یکی از مراکز اصلی دیپلوماسی طالبان تبدیل شده است این کشور عربی نقش میانجی را میان طالبان و کشورهای غربی بر عهده دارد. در آخرین مورد، قطر برای انتقال روند اخراج پناهجویان افغان از آلمان، میان طالبان و برلین میانجیگری کرد.
دولت فدرال آلمان تأیید کرده که با میانجیگری قطر، با طالبان وارد گفتگو شده و هفته گذشته ۸۱ افغان را به افغانستان بازگردانده است. علاوه بر آن، دولت آلمان دو دیپلومات طالبان را پذیرفته است.
قطر همچنین در دوران حکومت پیشین افغانستان، میزبان دفتر سیاسی طالبان بود و نقش اساسی را در تسهیل مذاکرات صلح میان امریکا، دولت پیشین افغانستان و طالبان ایفا کرد.
به تاریخ دوم اسد ۱۳۹۵، معترضان جنبش روشنایی در اعتراض به تغییر مسیر خط برق ۵۰۰ کیلوولت موسوم به پروژه «تاپی» از بامیان به سالنگ، به خیابانها آمده بودند.
این جنبش از درون جامعه عمدتاً هزاره و با حضور گسترده جوانان، دانشجویان و فعالان مدنی شکل گرفت و با شعار عدالت، برابری و پایان تبعیض به میدان آمد که برخی آنرا مسیر تازهای از مطالبهگری مدنی را در افغانستان میدانند.
طبق گزارش دفتر نمایندگی سازمان ملل در کابل، در این حمله انتحاری دستکم ۸۵ نفر کشته و ۴۱۳ نفر زخمی شدند. قربانیان این حادثه عمدتا دانشجویان و جوانان بودند.
مسئولیت این حمله را گروه داعش به عهده گرفت.
رحمتالله نبیل در یادداشتی در اکس نوشت «یاد و خاطرهی جنبش روشنایی، این باشکوهترین و متمدنترین خیزش مدنی تاریخ معاصر افغانستان، گرامی و جاودان باد؛ نمادی از آگاهی، مقاومت، و روشنضمیرترین مطالبهگری یک ملت!»
عارف رحمانی نماینده پیشین پارلمان و از اعضای جنبش روشنایی، این حمله را صرفاً یک عملیات تروریستی نمیداند. او حمله به جنبش روشنایی را بخشی از سرکوب نظاممند اعتراضات مدنی از سوی دولت وقت عنوان کرد.
جنبش روشنایی، اگرچه پس از حمله خونین دوم اسد ۱۳۹۵ متوقف شد، اما همچنان در حافظه جمعی شماری از شهروندان و فعالان جامعه مدنی باقی مانده است.
آنها هرساله با گرامیداشت از این روز جنبش روشنایی را یکی از نمونههای برجسته اعتراضات مدنی در سالهای اخیر افغانستان میدانند و از آن بهعنوان تلاش گروهی از شهروندان برای دادخواهی و عدالتخواهی یاد میکنند.
داوود ناجی، رئیس کمیته سیاسی جبهه آزادی و از اعضای جنبش روشنایی، نوشت که هدف جنبش روشنایی، مبارزه با تبعیض و رسیدن به عدالت اجتماعی بود. او تاکید کرد «امروز، تبعیض ساختاریتر، عریانتر و حکومت جهل و تعصب، مطلقتر شده است. ما بر عهدی که بستیم ایستادهایم و مبارزه ادامه دارد.»
مهدی راسخ، نماینده پیشین پارلمان نیز با گرامیداشت از این روز نوشت «جنبش روشنایی مسیر عدالتخواهی را برای نسلهای آینده روشن ساخت.»
عارف رحمانی، نماینده پیشین مجلس نمایندگان در رشتهنوشتهای طولانی، با نگاهی تحلیلی به ریشهها، اهداف، شیوههای مبارزه و سرنوشت جنبش روشنايی پرداخته و نوشته است: «جنبش روشنایی فقط یک حادثه نبود، بلکه یک پرسش ماندگار است. چرا مسیر برق از بامیان حذف شد؟ چرا جنبش سرکوب شد؟ و چرا هیچ قدرتی داوطلبانه به تبعیض پایان نمیدهد؟»
آقای رحمانی همچنین حکومت پیشین را به همدستی در سرکوب جنبش متهم کرد و گفت: «داعش عامل انفجار معرفی شد، اما کیست که نداند حکومت وقت مسئول مستقیم این جنایت بود؟ وقتی جنبش حاضر نشد عقبنشینی کند، از ابزار ترور استفاده کردند.»
نه سال بعد از حمله، هنوز پرسشهای فراوانی در مورد این فاجعه بیپاسخ مانده است. عاملان حمله وادار به پاسخگویی نشدند و عدالت برای قربانیان این رویداد تامین نشد و بازماندگان قربانیان به فراموشی سپرده شدند.
