بر مبنای محکمه ابتدایی ولسوالی سرخپارسا ولایت پروان، دو نفر بهشمول یک زن به اتهام آنچه «روابط خارج از ازدواج» خوانده شده، در محضر عام ۲۰ ضربه شلاق زده شدند. محکمه طالبان مرد متهم را به یکسال و زن متهم را به دو ماه حبس تنفیذی محکوم کرد.
بر مبنای خبرنامه محکمه عالی طالبان که روز سهشنبه، ۹ جدی، منتشر شد، حکم جزای تعزیری این افراد در حضور اعضای قضایی، مسئولین ادارات طالبان و مردم عام تطبیق شده است.
طالبان شلاق زدن «متهمان» را اجرای دستور «شریعت اسلامی» مینامد. بهرغم مخالفتهای سازمانهای بینالمللی با مجازات بدنی، شکنجه و ارعاب، طالبان به شلاق زدن افراد در ملاء عام ادامه داده است.
گزارش اخیر سازمان ملل نشان میدهد که طالبان از دهم اسد تا نهم عقرب امسال، در یک دوره سه ماهه دستکم ۲۱۵ نفر شامل ۴۴ زن و ۱۷۱ مرد را در ولایتهای مختلف شلاق زده است.
دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل در گزارشی هشدار داده که افغانستان در سال ۲۰۲۶ نیز همچنان یکی از بزرگترین بحرانهای بشری جهان باقی خواهد ماند. اوچا میگوید در سال آتی میلادی حدود ۲۲ میلیون نفر معادل ۴۵ درصد جمعیت کشور به کمکهای بشردوستانه نیاز خواهند داشت.
دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل روز سهشنبه، ۹ جدی، گزارش مفصلی با محوریت افغانستان تحت عنوان «چرخه برنامه بشردوستانه افغانستان ۲۰۲۶؛ طرح نیازها و پاسخ بشردوستانه» منتشر کرده است.
اوچا میگوید جنگهای متوالی، شکنندگی اقتصادی، سرمایهگذاری اندک در خدمات اساسی و نقض سریع حقوق اساسی، تابآوری بخشهای بزرگی از جمعیت افغانستان را کاهش داده است.
به گفته اوچا، این فشارهای مزمن، اکنون با تشدید ناامنی غذایی، بازگشت گسترده مهاجران افغان، خشکسالی ناشی از تغییرات اقلیمی، بلایای طبیعی و حذف نظاممند زنان و دختران از زندگی عمومی تشدید شده است.
اوچا میگوید ظرفیت محدود اداره طالبان در مدیریت بلایای طبیعی، تغییرات اقلیمی و جابهجایی گسترده جمعیتی همچنان سیستمهای خدماتی کشور را تحت فشار قرار داده است.
این ضعفها همزمان با رشد سریع جمعیت ناشی از بازگشتهای گسترده و نرخ بالای تولد، فشار بیسابقهای بر خدمات اساسی وارد ساخته است.
اوچا میگوید بهرغم چالشهای فوق، اداره طالبان همانند سالهای گذشته در سال ۲۰۲۵ نیز تمرکز اصلی خود را بر حفظ امنیت و پیشبرد پروژههای بزرگ زیربنایی و اقتصادی گذاشت. این در حالیست که ارائه خدمات اساسی مانند بهداشت و آموزش همچنان بهطور گسترده به حمایت بینالمللی وابسته باقی مانده است.
اوچا هشدار داده است که در حال حاضر افغانستان با فقر چندبعدی مواجه است؛ چنانچه ۶۵ درصد جمعیت افغانستان در فقر حاد زندگی میکنند و نزدیک به ۴۰ درصد نیز دچار محرومیت شدید چندبعدی هستند که این رقم در مناطق روستایی به ۷۵ درصد میرسد.
بیشتر خانوادهها به کار روزمزدی، زراعت معیشتی و کسبوکارهای خرد غیررسمی متکیاند و بهشدت در برابر نوسانات بازار، شوکهای فصلی و اختلالهای ناگهانی آسیبپذیرند.
اوچا میگوید در مجموع، فقر مزمن، محدودیت در بازار کار، بدهکاری گسترده، بازگشتهای وسیع، کمبود خدمات اساسی و شوکهای مکرر اقلیمی و زمینلرزهای میلیونها افغان را در چرخه آسیبپذیری گرفتار نگه داشته است.
این امر نشان میدهد که نیازهای بشردوستانه در افغانستان ساختاری است نه مقطعی، و کمکهای نجاتبخش باید با تلاشهای تأمین نیازهای اساسی انسانی، بهویژه در مناطق با بازگشت بالا، خشکسالیزده و آسیبدیده از بلایا، همراستا باشد.
ناامنی غذایی و سوءتغذیه
ناامنی غذایی و سوءتغذیه حاد همچنان از شدیدترین و فراگیرترین عوامل نیاز بشردوستانه در افغانستان است. اوچا برآورد میکند که در سال آتی میلادی ۱۷.۴ میلیون، بیش از یکسوم جمعیت، با ناامنی غذایی بحرانی روبهرو شوند که از این میان ۴.۷ در وضعیت اضطراری قرار دارند. این آمار نسبت به سال قبل وخامت چشمگیری را نشان میدهد.
اوچا هشدار داده است که سطح ناامنی غذایی همچنان بهمراتب بالاتر از وضعیت پیش از ۲۰۲۱ است و انتظار میرود تا ۲۰۲۶ ادامه یابد.
خشکسالی جاری موجب نابودی نزدیک به ۸۰ درصد گندم در شماری از ولایتهای شمالی و غربی شده و بسیاری از خانوادهها را بدون ذخایر غذایی زمستانی گذاشته است. وضعیت جسمی مواشی بهدلیل کمبود چراگاه و علوفه بهشدت وخیم شده و فروش اضطراری و تلفات گله تا ۵۰ درصد در مناطق شدیدا آسیبدیده گزارش شده است.
این شوکهای امنیت غذایی همراه با شیوع بیماریهای ساری، بحران تغذیه را تشدید کرده است. چنانچه در سال ۲۰۲۶، حدود ۳.۷ میلیون کودک دچار سوءتغذیه حاد خواهند شد، همچنین ۱.۲ میلیون زن باردار و شیرده نیز با سوءتغذیه حاد مواجه خواهند بود.
چهار کودک افغان که پس از جانباختن مادرشان در دریا، چند ماه زیر سرپرستی یک خانواده ترک در شهر ترابزون ترکیه قرار داشتند، پس از تکمیل روند اداری از خانواده سرپرست خود جدا و با پدر خود به آلمان رفتند. فروزان نظری مادر این کودکان روز ۲ اگست امسال در ساحل ترابزون جان باخت.
این کودکان که پدرشان در آلمان زندگی میکرد، پس از آنکه مادرشان هنگام تفریح در ساحل ترابزون ترکیه غرق شد، با هماهنگی نهادهای اجتماعی این کشور به سرپرستی یک زوج ترک سپرده شدند. خانواده سرپرست در این مدت از کودکان نگهداری کرده و مراقبتهای لازم را فراهم کرد.
بر اساس این گزارشها، مراد راکان و پینار راکان اهل ترکیه که خود دو کودک دارند، از ماه اگست سرپرستی صدف نظری ۱۶ ساله، سحر ۱۴ ساله، سرحد ۱۱ ساله و سونیا ۷ ساله را به عهده گرفتند.
پدر خانواده برای سفر به ترکیه اسناد کافی در آلمان نداشت.
به نوشته رسانههای ترکیه، پدر این کودکان، محمد صابر نظری، پس از حل شدن مشکل اسناد و دریافت ویزه در نهایت به ترابزون رفت، فرزندانش را تحویل گرفت و با آنان به آلمان بازگشت.
در پی سرازیر شدن سیلاب در ولایت فراه، ۱ تن جان باخته و ۴ تن دیگر زخمی شدند. این رویداد در ولسوالیهای بکواه و خاکسفید ولایت فراه رخ داده است. همچنان در ولایت هرات، طالبان موفق شدهاند دهها مسافر یک بس مسافربری را که در ولسوالی شیندند در سیلاب گیر مانده بودند، نجات دهند.
ریزش بارانها در غرب افغانستان طی دو روز گذشته سیلابهای گستردهای را به ویژه فراه و هرات در پی داشته است.
قول اردوی ۲۰۷ طالبان در زون غرب اعلام کرد که ساعت سه شب گذشته، نهم جدی، جان دهها مسافر یک بس نوع ۵۸۰ را که در سیلاب گیز مانده بودند را نجات داده است. طالبان گفته که این بس مسافربری در مربوطات عزیزآباد ولسوالی شیندند ولایت هرات با مسافرانش در میان سیلاب گیر مانده بود.
ویدیوی رسیده به افغانستان اینترنشنال نشان میدهد که بس مسافربری در میان آب واژگون شده است. در عکسی که دقایقی پس از این واژگونی منتشر شده، دیده میشود که مسافران برای نجات جان خود روی بدنه و کنارههای آن پناه گرفتهاند.
همچنان یک منبع به افغانستان اینترنشنال گفته است که طالبان برای نجات این مسافران اقدام کرده، اما پیش از آغاز عملیات نجات، سه تن از سرنشینان این بس را آب با خود برده است.
تا اکنون از سرنوشت این سه نفر اطلاعی در دست نیست.
طالبان گفته است که برای ارزیابی خسارات جانی و مالی ناشی از بارندگیهای اخیر و کمکرسانی به خانوادههای متضرر، نشست اضطراری در ولایت فراه برگزار شده است.
دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل در گزارش تازهاش تصریح کرده است که طالبان از زمان قدرتگیری تاکنون دستکم ۴۷۰ حکم صادر کرده که ۷۹ مورد آن مستقیما زنان و دختران را هدف قرار داده است. اوچا میگوید محدودیتها علیه زنان و دختران افغان در سال جاری تشدید شده است.
به گفته اوچا سیاستهای ضدزن طالبان، ساختار اقتصادی و اجتماعی کشور را بهطور عمیق دگرگون کرده است.
اوچا روز سهشنبه، ۹ جدی در این گزارش تصریح کرده است که سیاستهای ضد زن طالبان علاوه بر ممنوعیت آموزش و اشتغال زنان، مشارکت آنان در اقتصاد و زندگی عمومی را نیز محدود کرده است.
اوچا هشدار داده است که اعمال این سیاستها از سوی اداره طالبان، دسترسی زنان به معیشت و خدمات را بهشدت کاهش داده و خطر خشونت جنسیتی، فشارهای روانی و اجتماعی را افزایش داده است.
دفتر هماهنگکننده بشردوستانه سازمان ملل همچنین تصریح کرده است که افغانستان در سال آتی میلادی نیز در صدر بحرانهای بشردوستانه در سطح جهان باقی خواهد ماند.
این سازمان میگوید افزون بر جنگ، خشکسالی، ناامنی غذایی، بازگشت گسترده مهاجران وغیره حذف نظاممند زنان و دختران افغان از زندگی عمومی نیز، افغانستان را در صدر بحرانهای بشردوستانه جهان قرار داده است.
به گفته اوچا، زنان شدیدترین اشکال حذف اقتصادی را تجربه میکنند؛ تداوم محدودیتها بر حقوق زنان، حاشیهرانی اجتماعی و اقتصادی آنان را عمیقتر ساخته است.
در این میان، قانون امر بهمعروف طالبان محدودیتهای موجود را بهرسمیت شناخته و اقدامات سختگیرانهتری را اضافه کرده است که دسترسی زنان به فضاهای عمومی و مشارکت در زندگی اجتماعی و اقتصادی را بیش از پیش تضعیف کرده است.
چنانچه بر مبنای آمار اوچا، نرخ مشارکت زنان در نیروی کار حدود ۶ درصد است و بیشتر زنان به فعالیتهای غیررسمی خانگی یا معیشتی محدود شدهاند.
در این میان زنانی که سرپرست خانواده خودند، با اشاره به موانع ساختاری در تردد، اشتغال و دسترسی به کمکها، فقدان درآمد و مسکن را به عنوان مهمترین نیاز برآوردنشده خود مطرح میکنند.
زنان سرپرست خانواده
اوچا میگوید زنان بهویژه زنان سرپرست خانواده با موانع جدی اطلاعاتی و دسترسی مواجهاند؛ چنانچه ۶۶ درصد از خانوادههای زنسرپرست در مقایسه با خانوادههای مردسرپرست نمیدانند چگونه به کمکها دسترسی پیدا کنند.
عدم دسترسی به اطلاعات باعث شده است تا ۷۹ درصد خانوادههای زنسرپرست بیشتر با کمبود غذا و آب آشامیدنی سالم مواجه شوند.
این چالشها نشان میدهد که چگونه محدودیت دسترسی و کمبود اطلاعات، آسیبپذیری زنان و دختران را تشدید کرده و اثربخشی و پاسخگویی کمکهای بشردوستانه را تضعیف میکند.
بحران حفاظت و پیامدهای جنسیتی
اوچا در این گزارش تصریح کرده است که افغانستان با یک بحران حفاظتی روبهرو است که تحت فشار همزمان بازگشتهای اجباری گسترده، افزایش محدودیتها بهویژه بر زنان و دختران، چالشهای اقتصادی و بلایای طبیعی و اقلیمی منظم، رو به تشدید است.
اوچا هشدار داده است که خطرات حفاظتی بهویژه برای زنان و دختران بهطور چشمگیری افزایش یافته، زیرا سیستمهای رسمی و محلی حفاظت بهشدت تضعیف شده و دسترسی به خدمات محدودتر شده است.
این سازمان با اشاره به محدودیتهای زنان و دختران در تردد، گفته است که ۷۷ درصد پاسخدهندگان از محدودیتهای تردد به دلایل فرهنگی یا سیاسی خبر دادهاند. همچنین ۷۰ درصد خانوادهها گزارش دادهاند که در مناطقی زندگی میکنند که زنان و دختران احساس ناامنی دارند.
افزون بر آن، ۶۳ درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که خود یا آشنایانشان بهدلیل محدودیتهای اجتماعی یا حقوقی از دسترسی به خدمات محروم شدهاند.
اوچا تصریح کرده که زنان و کودکان با شدیدترین خطرات حفاظتی از جمله خشونت مبتنی بر جنسیت، ازدواج کودکان، کار کودکان، قاچاق انسان، جدایی خانوادگی و فشارهای روانی مواجهاند.
به گفته این سازمان، وضعیت حفاظتی کودکان در سال جاری میلادی نسبت به سال گذشته وخیمتر شده است، طوری که هم کار کودکان و هم ازدواج کودکان افزایش یافته است.
چنانچه ازدواج کودکان در سال ۲۰۲۵ به ۷۴۶ مورد افزایش یافته است، این در حالیست که آمار ازدواج کودکان در سال قبل ۳۲۳ مورد گزارش شده بود.
مقامهای محلی طالبان در بلخ میگویند که اوزبیکستان یک محموله ۴۰۰ تنی کمکهای بشردوستانه، شامل مواد غذایی، دارو و تجهیزات طبی را از طریق بندر حیرتان به این ولایت تحویل داده است. این بسته کمکی روز دوشنبه به بلخ رسیده است.
یوسف وفا، والی بلخ، گفته است که ارسال این کمکها از سوی اوزبیکستان نشاندهنده روابط خوب میان طالبان و این کشور است و افزود که این کمکها زمانی به افغانستان رسیده که نیازهای بشردوستانه همچنان ادامه دارد.
این کمکها شامل آرد، برنج، قوطی کنسرو گوشت گاو، شکر، روغن، ماکارونی، دارو و تجهیزات طبی است.
والی بلخ همچنان گفت که پس از بستهشدن مسیرهای تجارتی با پاکستان، شماری از تاجران غرب و جنوب افغانستان از این مسیر برای صادرات و واردات استفاده میکنند.
عصمتالله ایرگاشف، نماینده ویژه رئیسجمهور ازبیکستان گفت این کمکها به تصمیم شوکت میرضیایوف، رئیسجمهور ازبیکستان، به مردم افغانستان ارسال شده و هدف آن تقویت «روابط حسن همجواری» با افغانستان است. او تاکید کرده است که این کمکها در چارچوب تعهدهای بشردوستانه اوزبیکستان انجام شده است.
مقامهای اوزبیکستانی گفتهاند که از سال ۱۴۰۰ تا کنون، بیش از ۱۵ هزار تُن کمک بشردوستانه از سوی جمهوری اوزبیکستان به افغانستان ارسال شده است.
