تصویري راپور: ولې د قوش تېپې نوم بیا د ژبو پر سر دی؟
په وروستیو اونیو کې د قوش تېپې کانال یو ځل بیا د طالبانو له تبلیغاتي موادو نیولې تر د دې ډلې د مخالفینو اعلامیو پورې د ژبو پر سر دی.
په وروستیو اونیو کې د قوش تېپې کانال یو ځل بیا د طالبانو له تبلیغاتي موادو نیولې تر د دې ډلې د مخالفینو اعلامیو پورې د ژبو پر سر دی.
د طالبانو تبلیغاتي ډله د افغانستان د پخواني حکومت د چارواکو په څېر د قوش تپې کانال د «افغانستان د خلکو د ژغورنې لپاره د حکومت تر ټولو مهمه پروژه» بولي.
خو، مخالفان یې اندېښنه ښيي چې ښایي د قوش تېپې شاوخوا ځمکه «د طالبانو کورنیو» ته ووېشل شي او ځايي خلک اجباري کوچ ته اړ شي، خو طالبان دا ادعاوې ردوي.
له افغانستانه بهر ګاونډي هېوادونه هم په دې اړه چوپه خوله نه دي پاتي.
د ازبکستان ولسمشر په وږي میاشت کې خبرداری ورکړ چې د قوش تېپې کانال جوړول په منځنۍ اسیا کې د اوبو رژیم او توازن په بنسټیز ډول بدلولی شي.
خو د قوش تېپې کیسه له کومه ځایه پیل شوه؟
د قوش تېپې کانال په افغانستان او سیمه کې د اوبو د انتقال یو ستر کانال دی چې د بلخ ولایت له کلدار ولسوالۍ پیل شوی دی.
د قوش تېپې کانال پروژه د محمد داوود خان د واکمنۍ پر مهال د ١٣٥٢ او ١٣٥٧ کلونو ترمنځ طرحه شوې وه، خو د جګړې او بې ثباتۍ له امله پلې نه شوه.
د قوش تېپې کانال ته بهېدونکی امو سیند د پامیر له غرونو سرچینه اخلي او شاوخوا ۱۱۲۶ کیلومتره په اوږدوالي له تاجکستان، ازبکستان او ترکمنستان سره د افغانستان د شمالي پولو په اوږدو کې بهیږي.
امو سیند د منځنۍ اسیا یو له ډېرو اوبو لرونکو سیندونو څخه دی.
امو د نړیوال سیند په ټوګه، د افغانستان او د هغه د څلورو شمالي ګاونډيو هېوادونو تر منځ د ګډې طبیعي پولې په ټوګه پیژندل شوی او د افغانستان او دغو هېوادونو ترمنځ ځمکنۍ پوله ګڼل کیږي.
د طالبانو د لومړي وزیر مرستیال ملا برادر، د ۱۴۰۱ لمریز کال د وري په لسمه نېټه په بلخ ولایت کې د دغې ډلې د لوړپوړو چارواکو په ګډون د قوش تېپې کانال پرانیست.
هغه وویل چې د دغه کانال بشپړیدل به د افغانستان اقتصادي وضعیت ښه کړي او افغانستان به پر ځان بسیاینې ته نږدې کړي.
د احمد مسعود په مشرۍ د افغانستان د ملي مقاومت جبهې د دغو ادعاوو په غبرګون کې ویلي چې طالبان د قوش تېپې کانال شاوخوا ځمکې پاکستاني وګړو ته ویشي.
خو طالبانو تراوسه دا ځمکې د کانال شاوخوا پر ځايي خلکو هم نه دي وېشلې.
له بلې خوا، کله چې طالبان د افغانستان د زیربناوو د بیارغونې خبره کوي، منتقدین هغو بریدونو ته اشاره کوي چې دغې ډلې د ۲۰۰۱ او ۲۰۲۱ کلونو تر منځ د زیربناوو د جوړولو د مخنیوي لپاره پلان کړي وو.
