د هواپوهنې اداره: په ۲۹ ولایتونو کې د واورې، شړکنده باران او سېلابونو د راوتو اټکل شوی

د طالبانو تر کنټرول لاندې د هوا پوهنې ادارې په راتلونکو دوو ورځو کې په ۲۹ ولایتونو کې د واورې، سختو ورښتونو، تالندې او سېلابونو د راوتو اټکل کړی دی.

د طالبانو تر کنټرول لاندې د هوا پوهنې ادارې په راتلونکو دوو ورځو کې په ۲۹ ولایتونو کې د واورې، سختو ورښتونو، تالندې او سېلابونو د راوتو اټکل کړی دی.
د طالبانو د هواپوهنې اداره وايي، د وري له ۳۱مې د غويي تر لومړۍ نېټې په بدخشان، تخار، بغلان، پنجشېر، نورستان، کونړ، ننګرهار، لغمان، کاپیسا، کابل، پروان، سمنګان، بلخ، سرپل، فاریاب، بامیان، میدان وردک، لوګر، پکتیا، خوست، پکتیکا، غزني، ډایکنډي، بادغیس، غور، هلمند، روزګان، کندهار او زابل ولایتونو کې د سالنګونو په ګډون د واورې، تېز باران، تالندې او سېلابونو د راوتلو اټکل شوی دی.د هوا پوهنې اداره وايي، د باران کچه به په بېلابېلو سیمو کې له ۱۵ څخه تر ۶۰ ملي مترو او د واورې کچه د ۱۵ څخه تر ۳۰ سانتي مترو پورې اټکل شوې ده.په ورستیو څو ورځو کې ورښتونو او سېلابونو د افغانستان په بېلابېلو برخو کې خلکو ته مالي او ځاني زیانونه واړول.د طالبانو تر واک لاندې پېښو ته د رسېدو وزارت ویاند ملا جانان سایق تېره ورځ په یوه ویډیويي کلیپ کې ویلي و چې، د سېلابونو له امله د افغانستان په بېلابېلو سیمو کې ۷۰ کسان مړه او ۵۶ نور ټپیان شوي دي.


د روغتیا نړېوال سازمان د افغانستان څانګې ویلي، چې د کابل خیرخانې مېنې په ۱۰۲ بستریز روغتون کې یې د ماشومانو خوارځواکۍ د مخنیوي څانګه جوړه کړې. یاد سازمان وايي، دغه څانګه به په خوارځواکۍ له اخته ماشومانو سره په درملنه کې مرسته وکړي.
د روغتیا نړېوال سازمان د افغانستان څانګې نن پنجشنبه د (وري ۳۰مه) نېټه په ایکس پاڼه لیکلي چې دغه سازمان د کابل ښار خیرخانې مېنې په ۱۰۲ بستریز روغتون کې د خوارځواکه ماشومانو د درملنې لپاره د ۵۰ زرو امریکايي ډالرو په ارزښت یوه څانګه جوړه کړې.
دغه سازمان وايي، د خوارځواکۍ د درملنې په دغه مرکز کې یې د درملو، شیدو او لازمو تجهیزاتو په برابرولو سره هڅه داده چې په خوارځواکۍ اخته ماشومان ورغوي او میندو ته د مشورو له لارې به د نورو ماشومانو د اخته کیدو مخه ونیسي.
د روغتیا نړیوال سازمان تر دې وړاندې ویلي و، چې له تېر سپټمبر راهیسې یې د افغانستان په ۱۵ ولایتونو کې له ۲۵ روغتونونو سره د څه باندې ۴،۴ میلیون ډالرو په ارزښت د طبي توکو او درملو مرسته کړې ده.
دغه سازمان ویلي و، یادې مرستې به د ښځو او ماشومانو روغتیايي ستونزې کمې او د مړېنې کچه راټيټه کړي.
دغه سازمان وايي، چې د دوی مرستې به په روغتونونو کې ۳،۵ میلیون خلکو ته د خدمت جوګه شي.
روغتیا نړېوال سازمان وايي چې په افغانستان کې په ۱۲۵۰۰۰ ماشومانو کې د سختې خوارځواکۍ اغېزې لیدل شوې او په دغه هېواد کې له ۲.۳ میلیونو څخه زیات ماشومان ښايي د منځنۍ کچې په خوارځواکۍ اخته وي.
د بې پولې ډاکټرانو ټولنې وړاندې په یوه راپور کې ويلي و، چې د طالبانو له خوا د بې کفایته نظام، اقتصادي ځوړ او د طالبانو له لوري لګول شوي بندیزونه په افغانستان کې د بشري ناورین د رامنځ ته کېدو لامل شوي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویاند مرستیال وډانت پټېل ویلي، د افغان ښځو او نجونو لپاره برابر حقونه په افغانستان کې د دوی د سیاست یو بنسټیز اصل دی. ښاغلي پټېل ویلي، که د هېواد نیمه برخه په ټولنه او اقتصاد کې له ګډونه لرې کړای شي؛ طالبان به مشروعیت ترلاسه نهکړي.
هغه د چهارشنبې په ورځ (د وري په ۲۹مه) یوې خبري ناستې ته وویل، د افغان مېرمنو لپاره برابر حقونه د افغانستان پر وړاندې زموږ د تګلارې بنسټیز اصل دی او موږ به په دې برخه کې خپلو چارو ته دوام ورکوو.
افغان مېرمنې د څه باندې دوه نیمو کلونو راهیسې په افغانستان کې له خپلو بنسټیزو حقونو لکه؛ زدهکړې، سفر، پارکونو ته له ورتګ، په ازاده ډول په سړکونو له ګرځېدو بې برخې شوې دي.
په دغې موده کې د ښځو د حقونو فعالانې په وار، وار سره د طالبانو تر کنټرول لاندې افغانستان کې د «جنسیتي توپیر» د په رسمیت پېژندلو غوښتونکې شوې.
په وروستیو کې د ملګرو ملتونو سرمنشي افغانستان د ښځو د بشري حقونو د شاتګ د روښانه بېلګې په نوم یاد کړ او ویې ویل، چې د ښځو د حقونو برابري کېدای شي چې ۳۰۰ کاله وخت ونیسي.

د خوړو نړۍوال پروګرام وايي، په افغانستان کې یې د خلکو پر ځان بسیاینې او د کر کیلې د ډېرېدلو په پار تېر کال شاوخوا ۴۷۰ کیلو مټره د اوبو کانالونه جوړ کړي دي.
دغه بنسټ د چهارشنبې په ورځ د (وري ۲۹ مه) په خپلې اېکس پاڼې لیکلي، چې دغه کانالونه یې د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې جوړ کړي دي.
د خوړو نړۍوال بروګرام وايي، له هغه ځایه چې افغانستان کرنیز هېواد دی او ګڼ خلک یې د ځمکو په کر کېله لګیا دي؛ نو د اوبو د نشتوالي او کموالي له امله هغوی نه شي کولای خپلې ورځنۍ چارې په سمه توګه پر مخ یوسي.
په افغانستان کې د څو پر له پسې کلونو وچکالۍ له امله د بزګرانو په کلنیو حاصلاتو کې د پام وړ کموالی راغلی؛ خو د وروستیو بارانونو له امله هغوی تمه لري، چې سږنی کال به د دوی لپاره د پرېمانۍ او ښو حاصلاتود راټولولو کال وي.
دا رنګه د هېواد په بېلابېلو سېندونو کې د اوبو کچه لوړه شوې او په وچو شویو کاریزونو کې هم خلک په تمه دي، چې یو ځلې بیا به اوبه وبهېږي او د دوی شاړې ځمکې به پرې خړوبه شي.

که څه هم تر اوسه پورې په رسمي ډول طالبانو نه دي ويلي چې غزني کې د ازادۍ رادیو خبریال حبیب الرحمان تاثیر دوی نیولی خو د دغې ډلې د اسختباراتو اړوند رسنۍ وايي چې دغه خبریال طالب وسله والو «اسلامي ارزښتونو ته د سپکاوي په تور نیولی.»
تېره ورځ چهار شنبه رسنیو خبر ورکړی چې طالبانو حبیب الرحمان تاثیر ۱۲ ورځې وړاندې په غزني کې نیولی.
د افغانستان د خبریالانو مرکز هم له طالبانو غوښتي چې د ازادي راډیو خبریال دې پرته له کوم قید او شرطه خوشې کړي.
دغه مرکز په یوې اعلامیه کې لیکلي، چې د طالبانو د استخباراتو ادارې ښاغلی تاثیر د وري په ۱۸مه، په غزني کې نیولی او بندي کړی دی.
د طالبانو د استخباراتو اړوند د هندوکش په نوم یوې ویب پاڼې پرون په یوه خپاره شوي راپور کې ویلي، چې حبیب الرحمان تاثیر یې «اسلامي ارزښتونو ته د سپکاوي په تور نیولی او پوښتنې ګرویږنې ترې روانې دي.»
د طالبانو دغې رسنۍ ادعا کړې چې د دغه خبریال اړوند یو غږیز کليپ یې ترلاسه چې نوموړی، «ملا، جومات او لمونځ کوونکو ته سپکې سپورې وايي.»
دغه رسنۍ په خپل راپور کې وايي، چې د حبیب الرحمان تاثیر نیول کېدل د ده له خبریالۍ سره تړاو نه لري.
دا لا نه ده معلومه چې د ازادۍ راډیو دغه خبریال ولې نیول شوی خو د هغه کورنۍ وايي چې له تېرو ۱۲ ورځو راهیسې له طالبانو سره په زندان کې دی او د نیول کېدو د لامل په اړه یې نه پوهیږي.
د افغانستان د خبریالانو مرکز د چهارشنبې په ورځ (د وري ۲۹مه) په خپله خبرپاڼه کې د دغه خبریال نیول کېدل غندلي دي.
دغه مرکز د سرچینو په حواله ویلي چې د طالبانو د استخباراتو کارکونکو د ښاغلي تاثیر د نیولو پر مهال د هغه ټیلیفون په ګډون د هغه ټول توکي ضبط کړي دي.
دغه مرکز په غزني کې د یوې ځايي سرچینې له خولې لیکلي، چې ښاغلی تاثیر درې ورځې وړاندې د طالبانو د استخباراتي برخې زندان ته لېږدول شوی او دوسیه یې د دغې ډلې محکمې ته استول شوې ده.
د ازادي راډیو مرکزي دفتر په چک جمهوریت کې دی او له هغه ځایه د افغانستان لپاره خپرونې کوي.
د ۱۴۰۱کال د لېندۍ په میاشت کې طالبانو د «طالبانو پر ضد د پروپاګند» له امله د دغې رسنۍ راډیویي خپرونې او دوه میاشتې وروسته یې پسې ویب پاڼه هم بنده کړه.

د طالبانو د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت وايي، په یوه ورځ له سلو ډېرې کورنۍ د سپین بولدک او تورخم له لارو په جبري توګه له پاکستانه راستنې شوې دي.
د طالبانو د کډوالو او راستنېدونکو چارو زوارت پر خپلې اېکس پاڼه لیکلي چې، تېره ورځ د (وري ۲۹مه) ۵۵۵ تنه افغان کډوال د کندهار د سپین بولدک او ننګرهار د تورخم له لارو په جبري توګه له پاکستانه راستانه شول.
د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت د کندهار د سپین بولدک د سرحدي امریت د راپور په حواله وايي، ۵۳ کورنۍ چې د غړو شمېر یې ۲۸۶ تنه کېږي تېره ورځ په جبري توګه د سپین بولدک له لارې هېواد ته راستې شوې.
همدارنګه یاد وزارت وايي، ۵۲ کورنۍ چې د غړو شمېر یې ۲۶۹ تنه کېږي د ننګرهار د تورخم له لارې په جبري توګه هېواد ته راستنې شوې دي.
د کډوالو وزارت وايي، تازه راستانه شوي کډوال یې د مرستو تر لاسه کولو په موخه د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنرۍ او د کډوالۍ نړۍوال سازمان دفترونو ته ورپېژندلي دي.
د پاکستان حکومت په داسې مهال کې د افغان کډوالو د اېستلو دویم پړاو پیل کړی چې، د کډوالو سازمانونو او ملاتړو ادارو له پاکستانه په جبري توګه د افغان کډوالو پر اېستلو نیوکې ډېرې کړې دي.