مجاهد: راتلونکې دوشنبه د اختر لومړۍ ورځ ده

د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد د جمعې په ورځ پر اېکس ټولنیزې شبکې خپور کړي پیغام کې ویلي، چې لویاختر د دوشنبې په ورخ دی.

د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد د جمعې په ورځ پر اېکس ټولنیزې شبکې خپور کړي پیغام کې ویلي، چې لویاختر د دوشنبې په ورخ دی.
نوموړي ویلي: “څرنګه چې د سترې محکمې له خوا اعلان شوی، په افغانستان کې به د راتلونکې دوشنبې په ورځ د لوی اختر لومړۍ ورځ وي، په همدې اساس یوځل بیا یادونه کوو چې سبا په افغانستان کې د عرفې ورځ نه ده”.
نوموړي ویلي، چې د دوشنبې په ورځ د اختر لمانځل"شرعي حکم ده”.
د طالبانو په واک کې ملي راډیو ټلوېزون دوه ورځې وړاندې ویلي و؛ راتلونکې دوشنبه چې د جون ۱۷مه کېږي په افغانستان کې به د لوی اختر لومړۍ ورځ وي.
خو سعودي عربستان چې د افغانستان په ګډون د مختلفو هېوادونو په میلیونونو خلک د حج لپاره ورځي تر دې د مخه راتلونکې یکشنبه د لوی اختر لومړۍ ورځ اعلان کړې وه.
تر دې مخکې د طالبانو د سترې محکمې هم په اعلامیه کې ویلي و، چې راتلونکې دوشنبه (د غبرګولي ۲۸مه) به د لوی اختر لومړۍ ورځ وي.


د نجونو د ښوونځیو د بندیدو له زر ورځو پوره کېدو سره هممهاله، د افغانستان لپاره د سویدن کمېټه وایي هره ورځ د نجونو پر زدکړو بندیز د افغانستان نیمایي برخه له ظرفیت او استعداد څخه محروموي. دغه کمېټه وايي، د روښانه راتلونکي لپاره د نجونو زدکړه د هر چا لپاره ډېره مهمه ده.
د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې پرون پر اېکس ټولنیزې شبکې د یوه یادښت په خپرولو سره په افغانستان کې د نجونو پر زدکړو د بندیز د دوام په اړه اندیښنه ښودلې ده.
په افغانستان کې د نجونو پر مخ د ښوونځیو او پوهنتونونو تړل د جنسیتي نابرابرۍ او تعلیمي فرصتونو ته د نه لاسرسي لامل شوي دي.
په تېرو درېیو کلونو کې د بشري حقونو او تعلیمي ادارو د طالبانو د دغه بندیز په اړه له بېلابېلو لارو غبرګونونه ښودلي دي.
خو د طالبانو ډلې د ښوونځیو او پوهنتونونو په تړلو باندې په ټینګار سره، ښوونې او روزنې ته د ښځو او نجونو د لاسرسي په برخه کې د لا زیاتو محدودیتونو د لګولو لېوالتیا ښودلې ده.
تر دې مخکې د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د بشري حقونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بینیټ په دغه هېواد کې د نجونو پر زده کړو د بندیز له دوام څخه د اندېښنې په څرګندولو سره ویلي و، چې میلیونونه نجونې دې ته چمتو نه دي چې خپلې هیلې له لاسه ورکړي.

د تهران د پراختیا ادارې عمومي مشر وايي، د ایران په سړکونو کې له کارګرو ماشومانو ۸۲ فیصده یې "بهرني وګړي" دي. دغه ایراني چارواکي ادعا وکړه: "هغه وګړي چې ایران ته راځي تر هر څه مخکې خپل ماشومان د سړک غاړې ته لیږي."
محمد نصیري نن د ایران اسلامي جمهوریت خبري اژانس ته وویل چې په ایران کې د بهرنیو وګړو د اکثرو ماشومانو د اوسېدو موده له دریو میاشتو کمه او یا زیاتره یې «غیر قانوني» دي.
ښاغلي نصیري وویل، چې په سړکونو کې ۱۸ سلنه پیژندل شوي کارګر ماشومان ایراني وګړي دي، چې هیڅ یو یې د اړمنو کورنیو څخه نه دی.
د تهران ولایت د پراختیا د ادارې مشر وویل: په لار کې له ماشوم سره مرسته کول د کارګرو ماشومانو د کورنیو لپاره ښه اقتصاد رامینځته کوي، خو ماشوم له خطرناک حالت سره مخ کوي.
دغه ایراني چارواکي ویلي، چې د دغه هېواد په ۲۶ ولایتونو کې ۲۶۰۰ ماشومان کارګر پیژندل شوي او تنظیم شوي دي.
محمد نصیري ټینګار وکړ، د استوګنې له اسنادو پرته کارګر ماشومان د بنسټونو له خوا پېژندل شوي او له کورنیو سره یوځای له هېواده وایستل شي.

د المپیک نړیواله کمېټه وايي، د پاریس د ۲۰۲۴ کال په المپیک سیالیو کې به د طالبانو هیڅ یوه چارواکي ته د ګډون اجازه ور نه کړي. د دې کمېټې ویاند وویل، د پاریس المپیک سیالیو کې د افغانستان شپږ کسیزه ډله ګډون کوي، چې د جنسیت د برابرۍ له مخې درې ښځې او درې نارینه پکې شامل دي.
د المپیک د نړیوالې کمیټې ویاند مارک ادامز پرون خبري غونډه کې وویل: «د جنسیتي برابر ټیم جوړول افغانستان ته یو پیغام دی، چې د طالبانو رژیم کې سپورت او جېمونو ته ښځو او نجونو لاسرسی محدود شوی دی.
ښاغلي ادامز وویل چې د المپیک نړیوالې کمېټې د افغانستان د المپیک د ملي کمېټې رئیس په رسمیت پېژندلی او عمومي منشي یې اوس په جلاوطنۍ کې دی.
د المپیک د نړیوالې کمیټې ویاند وايي: "موږ د افغانستان د المپیک ملي کمیټې له رییس او عمومي منشي سره د دوی په جلاوطنۍ کې کار کړی او موږ په څرګنده وایو چې موږ له جنسیتي پلوه برابر ټیم غواړو."
مارک ادادز وویل: «په پاریس کې به د طالب چارواکو لپاره ځای نه وي. "د طالبانو د حکومت هیڅ رسمي استازی به د ۲۰۲۴ کال د المپیک په لوبو کې د ګډون کولو وړ نه وي."
دغې کمېټې په دې وروستیو کې ویلي چې په افغانستان کې د ښځو او نجونو پر ورزش د شته محدودیتونو د لیرې کولو لپاره د افغانستان د ملي کمېټې او د سپورت له چارواکو سره خبرې کوي.
په پام کې ده چې نارینه ورزشکاران په ورزش، لامبو او جودو کې برخه واخلي، په داسې حال کې چې افغان ورزشکارانې به په اتلاتیک منډه او سایکلینګ کې برخه واخلي.

د ایران ولسمشریزو ټاکنو ته نوماند مسعود پزشکیان وايي، که ټاکنې وګټي له افغانستان سره به ټولې پولې وتړي.
دغه نوماند وايي، لوېديځ هېوادونه بايد په افغانستان کې د خپلو هغو کړنو مسووليت ومني، چې د ميليونونو افغانانو د کډوالۍ لامل شوي.
هغه وویل، چې د ایران خلک هېڅ دلیل نه لري چې «د نورو د غلطو سیاستونو بیه پرې کړي».
مسعود پزشکیان د پنجشنبې په ورځ (د غبرګولي ۲۴مه) د اېکس ټولنیزې شبکې د یو کاروونکي د پوښتنې ځواب کې، په ایران کې د افغان مهاجرینو په اړه خپل پروګرام اعلان کړ.
ښاغلي پزشکیان ټینګار وکړ، چې د ولسمشریزو ټاکنو د ګټلو سره به د افغان کډوالو په اړه درې کړنې ترسره کړي.
نوموړي وویل، چې د هغه احتمالي حکومت به په بشپړه توګه پولې وتړي، کډوال به تنظیم کړي او په ایران کې به د افغان کډوالو د یوې برخې د منلو په اړه له اروپايي هېوادونو سره خبرې وکړي.
مسعود پزشکیان د ایران د ولسمشرۍ د څوارلسمې دورې د شپږو کاندیدانو له ډلې څخه دی. هغه ایران کې د اصلاحاتو د جریان یوازینی نوماند دی.
ښاغلي پزشکیان لیکلي، چې ایران ته د کډوالو د ننوتلو د مخنیوي لپاره به پولې په بشپړه توګه وتړي. هغه وویل، سره له دې چې افغانان د ایران په اقتصاد کې اغېزمن رول لري او په «تپل شوې جګړه» کې یې د ایران لپاره قرباني ورکړې، خو باید تنظیم شي. هغه وویل، چې د ایران د کورنیو چارو وزارت به دغه دوه مسایل عملي کړي.
د ایران د کورنیو چارو وزارت ویلي، چې په دغه هېواد کې شاوخوا پنځه میلیونه افغانان ژوند کوي.
د ایران د پارلمان مشر او د ولسمشرۍ ټاکنو ته نوماند محمد باقر قالیباف هم ویلي، چې که دی د اجراییه قوې ریاست د مشر په توګه وټاکل شي، له افغانستان سره به د خپل هېواد پوله وتړي او هغه کسان به له هیواده وباسي کړي چې نوموړي یې «پردي وګړي» بولي.

د جوزجان ولایت لپاره د طالبانو والي ملا ګل شفق ویلي، چې په قوش تېپې ولسوالۍ کې درې د نفتو څاوې ویستل شوي او ټاکل شوې چې د زمري په میاشت کې د ۱۱ نورو څاګانو د ویستلو کار پیل شي.
د طالبانو د جوزجان ولایت رسنیز دفتر پر اېکس خواله رسنۍ خپره کړې اعلامیه کې ویلي، چې د طالبانو والي د زمرد سای له نفتي ساحې څخه د لیدنې پر مهال ویلي، چې د شویو سرویې ګانو له مخې؛ په دغه معدن کې ۹ میلیونه او ۱۲۰ زره ټنه نفت شته دي او سره له دې چې د درېیو څاګانو د ویستلو کار بشپړ شوی؛ خو د نفتو استخراج لا نه دی پیل شوی.
په همدې حال کې د دغه نفتي ساحې د تولید مسوول عبدالواسع ویلي، چې په دغه ساحه د کان د کیندنې څېړنې په ۱۹۷۲ کال کې پیل شوې او لومړۍ څاه په ۱۹۷۸ کال کې د ۲ زره ۲۲۰ مترو په ژوروالي کیندل شوې وه.
په جوزجان کې د طالبانو د والي دفتر ویلي، چې د نفتي څاګانو په کیندلو سره ۵۰۰ کسانو ته د کار زمینه هم برابره شوې ده.
د ۱۴۰۰ کال په اګسټ میاشت کې د واک د بیا تر لاسه کولو وروسته، طالبان په دې ونه توانېدل چې نړۍ سره خپلې اړیکې جوړې کړي او د نجونو په تعلیم او د مېرمنو پر ژوند د دغې ډلې له خوا د لګیدلو بندیزونو له امله نړۍوالې مرستې له افغانستان سره تر ډېره محدودې شوې.
د طالبانو ډلې په وروستیو دوو کلونو کې د افغانستان کانونو ته مخه کړې او هڅه کوي چې په دې توګه خپلې مالي اړتیاوې پوره کړي.