په ننګرهار کې د یوه کور د چت د لوېدو له امله د یوې کورنۍ ۱۱ غړي تر خاورو لاندې شوي

د ننګرهار ولایت په سره رود ولسوالۍ کې د سختو توپانونو او بارانونو له امله د یوه کور د چت د لوېدو له امله د یوې کورنۍ ۱۱ غړي تر خاورو لاندې شوي دي.

د ننګرهار ولایت په سره رود ولسوالۍ کې د سختو توپانونو او بارانونو له امله د یوه کور د چت د لوېدو له امله د یوې کورنۍ ۱۱ غړي تر خاورو لاندې شوي دي.
د طالبانو تر واک لاندې باختر خبري اژانس د پېښې له سیمې د یوې ویډیو په خپرولو سره ویلي، چې دا پېښه د یادې ولسوالۍ په مستي خېلو کلي کې شوې ده.
سره له دې چې د یادو کسانو د ژغورلو لپاره هڅې روانې دي، خو د لومړنیو راپورونو له مخې ویل کیږي، چې دغه بند پاتې شوي کسان مړه شوي دي.
د ننکرهار ولایت په یو شمېر ولسوالیو کې له تېرې ورځې راهیسې سخت وروښتونه او بادونه روان دي، چې ډېر شمېر کسانو ته یې تلفات اړولي دي.
د هېواد په بېلابېلو ولایتونو کې د سږکال وروښتونو ډېری خامه او خټین کورونه له ورته پېښو سره مخامخ کړي، چې سلګونو کسانو ته پکې مرګ ژوبله اوښتې ده.
د افغانستان ډېری خلک د ناوړه اقتصادي وضعیت له امله په پخوانیو او زړو کورونو کې ژوند کوي، چې دغه پخواني کورونه بیا د وروښتونو او سېلابونو پر وړاندې مقاومت کولی نه شي.


طالبان د کابل په ګډون د هېواد په لويو ښارونو کې د امنيتي او جنايي پېښو د مخنيوي په موخه د موټر سايکلونو د ثبت لړۍ پيلوي. يوه سرچينه وایي، چې طالب مشرانو د امنيتي ادارو له مسولينو سره دغه پرېکړه د کندهار په وروستۍ غونډه کې د امنيتي پېښو د مخنيوي په موخه کړې ده.
د طالبانو د کورنيو چارو وزارت اړوند د ترافیک پوليسو ادارې د دوشنبې په ورځ د (چنګاښ ۲۵مه) نېټه په يوې خبرتيا کې له خلکو غوښتي، چې خپل موټرسایکلونه ثبت او د چلولو اجازه یې تر لاسه کړي.
دغې ادارې د کابل په ګډون په لويو ښارونو کې هم له موټر سایکل چلوونکو څخه غوښتي، څو پر يوه موټر سایکل دې له دوو کسانو زیات نه سپريږي.
د طالبانو د ترافیکو ادارې له کورنيو هم غوښتي، چې خپلو ماشومانو ته د موټر سایکل چلولو اجازه ور نه کړي.
د طالبانو د ترافیکو ادارې موټرسایکل چلوونکو ته خبرداری ورکړی، چې که دغه اصول عملي نه کړي له سخت قانوني چلند سره به مخ شي.
په دې وروستيو کې په ډېرو ولایتونو کې د بې روزګارۍ له کبله د جنايي پېښو کچه لوړه شوې او طالبان هم نږدې هره ورځ په زيات شمېر د غلا د مخنيوي او د غلا په تور د يو شمېر کسانو د نيولو راپورونه ورکوي.
د طالبانو د ترافيکو ادارې په کندهار او ننګرهار کې هم له خلکو غوښتې، چې خپل موټر سایکلونه ثبت کړي، ځکه په دې دوو ولایتونو کې هم امنیتي او جنايي پېښې زياتې دي.
یو شمېر سرچینو افغانستان انټرنشنل – پښتو ته وویل، چې اوسني طالب واکمنان د غلچکي او پر امنیتي پوستو د بریدونو د مخنیوي لپاره د موټرسایکلونو د ثبت لړۍ پیلوي.
سرچينه زياتوي، چې دغه پرېکړه د کندهار په وروستۍ غونډه کې طالب مشرانو د امنيتي ادارو له لوړپوړو مسولينو سره کړې، ترڅو د ترافیکي دغو اصولو په عملي کولو سره امنيتي پېښې کابو کړي.
د طالبانو ډېری وسله وال مخالفين زيات مهال پر موټرسایکل وسله وال او غلچکي بريدونه کوي، چې د ډېرو بریدونو هدف طالب امنيتي کسانو وي.

د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق «یونېسف» وايي، چې په افغانستان کې یو پر درېیمه امېندواره مېرمنې له روغتیايي مرکزونو بهر زېږون کوي. دغه سازمان ویلي، چې په افغانستان کې له ۶۷ سلنې څخه زیات زېږونونه د یوه مسلکي روغتیايي متخصص له خوا ترسره کیږي.
یونیسیف د دوشنبې په ورځ وویل چې هغه امیندواره میرمنې چې د روغتیا پاملرنې متخصص پرته له روغتیایی مرکزونو بهر زیږون کوي د دوی ژوند له جدي خطر سره مخ کوي.
دغې ادارې په مزارشریف کې د نسایي ولادي فهیمې د ژوند کیسه کې لیکلي، "امیندواره میرمنې باید لږ تر لږه څلور ځله د زیږون دمخه یو وړ ډاکټر ته مراجعه وکړي، خو په افغانستان کې یوازې یو پر دریمه برخه میرمنې دا کار کوي."
دغه کارپوه یونیسیف ته وویل چې ډیری امیندواره میرمنې نه پوهیږي چې څنګه د امیندوارۍ پرمهال ځان ته صحي خواړه چمتو کړي.
د روغتیا نړیوال سازمان وايي، په ټول افغانستان کې هره ورځ ۲۴ میندې او ۱۶۷ ماشومان د حمل او ولادت د مخنیوي وړ ناروغیو له امله مري.
ملګرو ملتونو هم افغانستان د میندو د مړینې له پلوه یو له بدو هېوادونو څخه بللی دی.
د روغتیا د نړیوال سازمان د معلوماتو له مخې له ۲۰۱۷ کال راهیسې په افغانستان کې د هرو ۱۰۰ زیږونونو پر سر ۶۳۸ ښځې مړه شوي دي.

د کندهار له سپین بولدک ولسوالۍ څخه سرچیني وايي، چې نن سهار د محمد رنګین اڅکزي په نوم د افغانستان مخکیني حکومت یو پخوانی سرتیری د ناپيژاندو وسله والو په ډزو کې ووژل شو. په سپین بولدک کې ځايي طالب چارواکو تردې دمه د یادې پېښې په اړه څه نه دي ویلي.
د کندهار له سپین بولدک څخه سرچینې افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته د یکشنبې په ورځ د (چنګاښ ۲۵مه) وویل، چې د یادې ولسوالۍ د وېش بازار په سیمه کې ناپيژانده وسله والو د محمد رنګین اڅکزي په نوم د تېر حکومت یو پخوانی نظامي سرتیری په ډزو وواژه.
محمد رنګین اڅکزی د مخکیني حکومت پرمهال په سپین بولدک ولسوالۍ کې د پولهساتو ځواکونو د لوا په لوژستیک برخه کې دنده ترسره کوله.
تردې مهاله په سپین بولدک ولسوالۍ کې د دغه کس د وژل کېدو په اړه څه نه دي ویل شوي.
د محمد رنګین اڅکزي یو ورور محمد سنګین اڅکزی د تېر حکومت د ملي پولیسو د ۰۳ قطعې پخوانی قوماندان و.
د سرچینو د معلوماتو له مخې محمد رنګین اڅکزی تېرکال په سپین بولدک ولسوالۍ کې د ځايي طالبانو له لوري بندي شوی او ربړول شوی و، چې بیا د قومي مشران په منځګړیتوب راخوشې شو.
رنګین اڅکزي د جنرال رازق له کورنۍ سره هم نږدې اړیکې لرلې، د جنرال رازق ورور عبدالخالق د نوموړي په وژنه خواشیني ښودلې او وايي، رنګین اڅکزی د (بې رحمه دښمن له لوري) وژل شوی دی.
د تېر جمهوري حکومت له پرځېدو وروسته د کندهار په سپین بولدک ولسوالۍ کې د تېر حکومت لسګونه نظامیان او د جنرال رازق کورنۍ ته نږدې کسان د طالبانو له لوري وژل شوي او یو شمېر لاهم د طالبانو په شخصي زندانونو کې ساتل کیږي.

د طالبانو د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت وايي، یو زر او ۶۱۴ کډوال له دوو ګاونډیو هېوادونو څخه د کندهار، ننګرهار، هرات او نیمروز ولایتونو له لارې په زور او خپله خوښه راستانه کړل شوي. دغه وزارت وايي، یاد شمېر کډوال تېره ورځ افغانستان ته راستانه کړل شوي.
د طالبانو د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت نن دوشنبه د (چنګاښ ۲۵مه) په خپله ویب پاڼه کې لیکلي، چې د چنګاښ میاشتې په ۲۴مه نیټه د نیمروز ولایت د ورېښمو پله او هرات اسلام کلا بندر له لارې ۱۴۳۰ تنه افغان کډوال په زور او خپله خوښه راستانه شول.
همدارنګه د طالبانو کډوالو وزارت وايي، په همدې ورځ کې ۳۴ کورنۍ چې د غړو شمېر یې ۱۸۴ تنه کیږي د کندهار د سپین بولدک او ننګرهار تورخم له لارې د پاکستان حکومت له لوري په زور راستنې شوې.
دغه وزارت وايي، تازه راستنو شویو کډوالو ته د لومړنیو خوراکي توکو ترڅنګ د نورو مرستو تر لاسه کولو په موخه یې د ملګرو ملتونو د کډوالۍ سازمان، د ملګرو ملتونو د خوړو او د کډوالۍ عالي کمېشنرۍ ته ورپېژندلي دي.
له تېر یوه کال راهیسې له پاکستان او ایرانه د افغان کډوال په زور ایستلو لړۍ دوام لري.
پاکستاني رسنیو راپور ورکړی، چې د روان ۲۰۲۴ کال د (جولای تر درېیمې نېټې) له پاکستانه د ټولو ستنو شویو افغان کډوالو شمېر ۶۳۷۴۲۷ ته رسېدلی او د ستنېدو لړۍ لاهم روانه ده.
په دغه راپور کې راغلي، د جون له ۲۱مې نېټې څخه د جولای تر درېیمې نیټې پورې له ۱۶۴۴۶ افغانانو له ډلې ۷۳۴۵یې نارینه، ۴۷۳۲ یې ښځې او ۴۳۶۹ یې ماشومان وو، چې خپل هېواد ته بېرته ستانه شوي دي.
دغه کډوال په داسې حال د پاکستان له لوري راستانه کړل شوي چې تېره اوونۍ د پاکستان حکومت د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي و، چې ۱،۴۵ میلیونه افغان کډوالو د اوسیدو موده د یوه بل کال لپاره وغځول شوه.

ځايي سرچينې وايي، چې د پنجشېر لویه لاره له نن سهار راهيسې د سېلابونو له امله د تګ راتګ پر مخ تړل شوې ده. سرچينې زياتوي، چې تېره شپه د سختو ورښتونو له امله په پنجشير ولايت کې سيلابونه راوتلي، چې د دغه ولایت د شتل ولسوالۍ د دلاسنګ په سيمه کې يې لويه لاره تړلې ده.
تر اوسه پورې د دغو سېلابونو له امله د سر او مال د زیانونو په اړه معلومات نه دي ترلاسه شوي.
د پنجشیر ځايي اوسیدونکو نن دوشنبه د (چنګاښ ۲۵مه) رسنیو ته ویلي چې درانه سېلابونه راوتلي او د دغه ولایت لویه لاره یې د تګ راتګ پر مخ تړلې ده.
په سیمه کې سرچينې وايي، چې دغلته د طالبانو ټولګټو او دفاع وزارت کارکوونکي لګیا دي او د لارې د خلاصولو هڅې روانې دي.
که څه هم طالبانو په رسمي ډول په دې اړه څه نه دي ویلي، خو د سیمې خلک وايي، چې د طالبانو سیمه ییز مسوولان د لارې د خلاصون هڅې کوي.
تر دې وړاندې د افغانستان په شمالي سیمو کې سېلابونو سلګونه کسان مړه، سلګونه کورنه ویجاړ او لسګونه زره جریبه کرنیزه ځمکه یې ویجاړه کړې.