په جاپان کې د شانشان توپان له امله لږ تر لږه شپږ تنه مړه شوي دي

د جاپان په ختیځ کې د شانشان توپان له امله لږ تر لږه شپږ کسان د شنبې په ورځ مړه شوي دي. دغه توپان لویې سیمې لاندې کړي، د ځمکې ښویدنې او سیلابونو خبرداری هم ورکړل شوی دی.

د جاپان په ختیځ کې د شانشان توپان له امله لږ تر لږه شپږ کسان د شنبې په ورځ مړه شوي دي. دغه توپان لویې سیمې لاندې کړي، د ځمکې ښویدنې او سیلابونو خبرداری هم ورکړل شوی دی.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، د محلي رسنیو له خوا خپاره شوو انځورونو کې هغه کورونه لیدل کیږي چې چتونه یو څه ړنګ شوي او موټرې په سړکونو کې په اوبو کې ډوبې شوي دي.
د جاپان د اور وژنې او ناورین مدیریت ادارې ویلي، چې یو کس لادرکه دی او تر سلو زیات ټپیان شوي دي. د کیشیو برېښنا ادارې په وینا، د سویلي کیشیو په کاګوشیما صوبه کې ۳۵ زره کورونه برېښنا نه لری.
د شانشان توپان مرکز په ارام سمندر کې د توکیو سویل لویدیز څخه شاو خوا ۴۸۰ کیلومتره لرې ښودل شوی دی. دغه توپان د هوکایډو له شمالي سیمې د جمعې په ورځ پیل شو چې سخت بارانونه یې له ځان سره لرل.
د بادونو کچه په ثانیې کې ۲۵ متره ښودل شوې ده.
چارواکو د توپان له رارسیدو راهیسي ټول هېواد کې د سیلابونو او ځمکې ښویدنې خبرداری ورکړی او ویلې یې دي، چې هوایي او د اورګاډي خدمات او فابریکې یې بندې کړي دي.
ویل کیږي، چې طوفان به د اونۍ په پای کې کمزوری شي خو د درنو بارانونو د دوام تمه کیږي.


د فلسطین روغتیایي چارواکي وایي، چې د شنبې په ورځ د غزې په تړانګه کې د اسراییل په هوایي بریدونو کې لږ تر لږه ۴۸ کسان وژل شوي دي. دا بریدونه د ګوزڼ واکسین د کمپاین له پیلیدو سره هممهاله شوي دي.
د الجزیرې د راپور له مخې، ملګري ملتونه وایي،چې په هغې سیمه کې چې دوی د شاو خوا ۶۴۰ زره ماشومانو لپاره د پولو واکسین د پیلیدو په درشل کې دي، اسراییلي ځواکونه او حماس وسله والې ډلې ترمنځ هره ورځ بې وقفې اته ساعته جګړه روانه وي.
د غزې د روغتیا وزارت مرستیال یوسف ابو الریش وویل؛ د واکسین ټیمونه به هڅه وکړي تر څو د امکان تر حده ډېرې سیمې تر پوښښ لاندې راولي، خو یو جامع اوربند کولې دغه واکسین تر امکان څخه ډېرو ماشومانو ته ورسوي.
هغه د سویلي ښار خان یونس په ناصر روغتون کې خبریالانو ته وویل: «که نړېواله ټولنه په ریښتیا هم غواړي چې دا کمپاین بریالی شي، باید د اوربند غوښتنه وکړي، په دې باید پوه شي چې دا ویروس نه دریږي او هر ځای ته خپریدلی شي.»
د شنبې په ورځ، ډاکټرانو د رسمي کمپاین له پیل مخکې په سمبولیک ډول ناصر روغتون کې ځینو ماشومانو ته واکسین وکړ.
دا کمپاین وروسته له هغه ترسره کیږي چې غزه کې یو ماشوم د پولیو له امله فلج شوی او دا په تېرو ۲۵ کلونو کې په سیمه کې لومړۍ پیښه ده.
د روغتیا نړۍوال سازمان چارواکي وايي، چې لږ تر لږه ۹۰سلنه ماشومان د کمپاین د بریالیتوب لپاره د څلورو اونیو په منځ کې دوه ځلې واکسین ته اړتیا لري.

د جرمني د هوايي چلند مجلې "فلوګ ریویو" په یو راپور کې لیکلي چې ایران د خپل هوايي ځواک لپاره سپکې ترانسپورتي الوتکې جوړوي. د دې الوتکې یو ډول له ۲۰۲۳ راهیسې الوتنه کوي او اوس یې یو بل ډول چې دوه انجینه لري او سیمرغ نومیږي د وړتیا د ازموینې او تایید له پروسې تیریږي.
دغه مجله لیکي چې سیمرغ په اصل کې هماغه انتونوف An-۱۴۰ اوکرایني الوتکه ده، چې ایران یې تر دې مخکې هم د جوړولو کوښښ کړی و.
د «فلوګ ریویو» د راپور له مخې، «ایرانیانو له ۲۰۰۰ ام کال راهیسې د اوکراین د اجازې په اساس په اصفهان کې د حیسا د الوتکو په فابریکه کې دغه لنډ واټنه الوتکه جوړوي.»
د ایران او اوکراین ترمنځ د شوې هوکړې له مخې، ټاکل شوې وه چې له دغو الوتکو څخه سل دانې هغه مهال جوړې او په عمده توګه د ایران په هوايي شرکتونو کې وکارول شي.
د «فلوګ ریویو» د راپور له مخې، د دغې الوتکې د جوړوالو کارخانه د دولس IrAn-۱۴۰ الوتکو له جوړولو وروسته وتړل شوه. چې یوه الوتکه یې د سپاهان هوايي شرکت اړونده وه، چې په ۱۳۹۳ کال کې له تهران څخه تر الوتنې وروسته نسکوره شوه او ۴۸ کسان پکې وژل شوي و.
تر دې مخکې په ۱۳۸۷ کال کې د ایران یوه بله IrAn-۱۴۰ الوتکه د روزنیزې الوتنې پر مهال اصفهان ته نژدې وغورځېده، چې د عملې پنځه غړي په کې ووژل شول.
د یوې الوتکې پرته چې د پولیسو په واک کې ده او د ګزمې لپاره کارول کیږي، پاتې الوتکې ویجاړې او ذخیره شوي دي.
د خپرو شویو انځورونو له مخې، د سیمرغ الوتکې په بیارغول شوې بېلګه کې د الوتکې شاته د بارونو لپاره دروازه لګول شوې او د چارواکو په وینا انجنونه یې هم له پخوا څخه ښه شوي دي.
د ایران د اسلامي جمهوریت د رسنیو له خوا د خپرو شویو ویډیوګانو له مخې، سیمرغ خپله لومړۍ الوتنه په بریالیتوب سره ترسره کړې ده.
د جرمني مجلې «فلوګ ریوو» لیکلي چې د سیمرغ په خپرو شویو انځورونو کې د کابین کړکۍ پوښل شوي او دې کار داسې ګونګوسې راپورته کړې، چې دوی د دې الوتکې په جوړولو کې له اوکراین څخه د ترلاسه شوو IrAn-140 الوتکو ځینې برخې کارولي دي.
د سيمرغ په اړه د خپرو شويو تخنيکي معلوماتو له مخې، دا الوتکه تر شپږو ټنو پورې کارګو لېږدولاى شي او ښايي د IrAn-140 مسافر وړونکو الوتکو په څېر، د روسي TW3-117 انجن نسخه په کې کارول شوي وي.
د ایران د اسلامي جمهوریت چارواکي وايي، د IrAn-140 الوتکو ستونزې څیړل شوي او حل شوي دي، او هغه پاتې دغه ډول الوتکې چې زیرمه شوې، په راتلونکې کې ښايي په سیمرغ الوتکو بدلې شي.
فلوګ ریویو لیکلي، شونې ده چې دغه الوتکې پر سیمرغ بدلې شي او پر دې اساس د اصفهان په حیسا فابریکه کې یو ځل بیا د نویو الوتکو د جوړولو پلان جوړ شي. په همدې حال کې دا امکان نه لري چې ایران به په دې برخه کې د اوکراین له تخنیکي او لوژیستیکي مرستو څخه ګټه پورته کړي.

د جمعې په ورځ ناوخته د روسیې په سویل لوېدیځ بلګورود ښار کې د اوکراین په برید کې پنځه تنه وژل شوي او ۴۶ نور ټپیان دي. د سیمې والي ویلي، چې دا په وروستیو میاشتو کې پر دغه ښار د اوکراین تر ټولو پراخ برید دی.
ویاچیسلاو ګلادکوف وویل، چې د اوو ماشومانو په ګډون ۳۷تنه ټپیان د دغه ښار روغتونونو ته وړل شوي چې له اوکراین سره د پولې په ۴۰کیلومترۍ کې پروت دی.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، د یو موټر څخه اخیستل شوې ویډیو ښيي چې برید پر یو موټر شوی او وروسته څو متره لرې بله چاودنه شوې ده.
د روسیې د بهرنیو چارو وزارت دغه برید غندلی دی.
دغه وزارت د شنبې په ورځ وویل: "یو ځل بیا موږ په ټولو مسولو حکومتونو او اړوندو نړۍوالو جوړښتونو غږ کوو چې دا وحشیانه تروریستي برید په کلکه وغندي او په ښکاره توګه د کییف رژیم او د هغه د لویدیځ ملاټړو څخه ځان لرې وساتي."
دغه وزارت پر اوکراین د روسیې یرغل ته په اشارې سره ویلي، چې د دغه هیواد "ځانګړي پوځي عملیات" به تر هغه دوام وکړي تر څو چې د اوکراین د "بې وسلې کولو" په ګډون ټول اهداف ترلاسه شي.
د روسیې د تحقیقاتو کمېټې پر ټیلیګرام خپور کړي پیغام کې وویل، چې د برید په اړه یې جنایي قضیه پیل کړې ده.
اوکرایني چارواکو پرون(جمعې په ورځ د وږي نهمه) ویلي و، چې روسیې د اوکراین په شمالي ښار سومي کې پر یوې فاریکې برید کړی. د چارواکو په وینا، برید کې دوه ښځې وژل شوې او لږ تر لږه ۱۱ نور کسان ټپیان شوي وو.
روسیې په قصدي توګه د ملکي وګړو په نښه کول په کراتو رد کړي، خو په ۲۰۲۲ کال کې پر اوکراین د دغه هېواد د یرغل له پیل راهیسې روسي پوځیانو په زرګونه کسان د جګړې پر مهال وژلي او ټپیان کړي دي.

د اوکراین د اف ۱۶ جنګي الوتکې د غورځېدو په اړه د پوځي راپور له خپرېدو یوه ورځ وروسته پرون د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلانسکي د فرمان صادرولو سره د دغه هېواد د هوايي ځواک قومندان مایکولا اولیشچوک له دندې ګوښه کړ.
د دغې اف ۱۶ جنګي الوتکې د غورځېدو په اړه په راپور کې ویل شوي، چې دغه ي الوتکه د روسیې د لوی برید د دفع کولو پر مهال ولوېده او پیلوټ یې هم ووژل شو.
د دې پېښې په اړه د اوکراین د هوايي ځواکونو په خبرپاڼه کې ویل شوي، چې وژل شوی پیلوټ ډګروال اولکسي مس نومېده.
اوکراین د دې الوتکې د نسکورېدو لامل نه دی په ډاګه کړی، خو ویل کېږي چې دا اف ۱۶ الوتکه د روسیې له خوا د توغندیو په برید او یوه روسي هدف ته د نږدې کېدو پر مهال غورځېدلې ده.
د هوايي ځواکونو ګوښه شوي قوماندان اولشچوک تر دې مخکې ویلي و، چې د اوکراین امریکايي همکاران د پېښې په څېړلو او د الوتکې د غورځېدو د علت په موندلو کې مرسته کوي.
یوه امریکايي پوځي چارواکي رویټرز خبري اژانس ته ویلي، داسې نه ښکاري چې الوتکه د روسیې د ډزو له امله غورځېدلې وي او د پېلوټ تېروتنې او تخنیکي خرابۍ په ګډون بېلابېل نور لاملونه تر څېړنې لاندې دي.
زیلانسکي د پوځ هوايي ځواک د مشر د ګوښه کولو په اړه د ماښام په وینا کې وویل: "ما پریکړه کړې چې د هوایی ځواک قومندان بدل کړم، زه به تل د اوکراین د ټولو نظامي پېلوټانو مننه کوم."
زیلینسکي ونه ویل چې په کوم دلیل یې دا پریکړه وکړه، خو په خپلو خبرو کې یې د پوځي ځواکونو د ساتنې او د قومندې د کچې پیاوړتیا ته اشاره وکړه.
د اوکراین د پوځ لوی درستیز اعلان وکړ، چې تورن جنرال اناتولي کریوونژکا به د نوي قوماندان تر ټاکل کېدو پورې په موقت ډول د هوایي ځواک د قوماندان په توګه دنده ترسره کړي.

په خيبرپښتونخوا کې د بیزو د تڼاکو یا چیچک ناروغۍ درېيمه پېښه ثبت شوې ده. د پاکستان د روغتیا وزارت ویلي، چې د بیزود تڼاکو دوه شکمن کېسونه تېره ورځ د پېښور هوايي ډګر د روغتیايي کارکوونکو له خوا پېژندل شوي.
د پاکستان د روغتیا وزارت زیاتوي چې د دغو دوو تنو شکمن کیسونه یې د پېښور د خيبر ميډيکل پوهنتون یوه لابراتوار ته لیږلي وو، چې يوه پېښه په کې مثبته راغلې.
ویل کیږي دغه ناروغ کس د پېښور اوسېدونکی دی.
د خيبر پښتونخوا ایالت د عامې روغتيا مشر ډاکټر ارشاد وايي، چې د ناروغ حالت مخ په ښه کېدو دی او د پوليسو په روغتون کې يې درملنه کېږي.
د پاکستاني رسنیو د راپورونو له مخې دا په روان کال کې په خيبرپښتونخوا کې د بیزو د تڼاکو (ايم پیکس) ناروغۍ درېيمه پېښه ده.
د پاکستان د روغتیا وزارت ویلي، د اغېزمن کس په اړه پلټنه روانه ده، او وايي دغه کس له عربي هیوادونو پاکستان ته راغلی دی، او وايي، د دوی اړوند ټول ټیمونه په هوايي ډګرونو کې د راتلوونکو مساپرو کلکه روغتیايي پلټنه کوي.
د ډاکټر مختار په نوم یوه پاکستاني ډاکتر رسنیو ته ويلي، چې پاکستان د ایم پیکس ناروغۍ د مخنیوي لپاره یوه اغېزمنه تګلاره جوړه کړې چې له مخې به یې د دغې ناروغۍ د خورېدو مخه ونیسي.