فرانسې او جرمني په لبنان کې د بریدونو په پای ته رسیدو ټینګار وکړ

فرانسې پر لبنان د اسراییل د هوایي بریدونو د ژر تر ژره بندېدو غوښتنه وکړه. فرانسې همداراز وویل، چې په لبنان کې د اسراییل له ځمکنیو عملیاتو سره مخالف دي.

فرانسې پر لبنان د اسراییل د هوایي بریدونو د ژر تر ژره بندېدو غوښتنه وکړه. فرانسې همداراز وویل، چې په لبنان کې د اسراییل له ځمکنیو عملیاتو سره مخالف دي.
فرانسې له حزب الله او د ایران له اسلامي جمهوریته وغوښتل، چې په سیمه کې د هر ډول بې ثباتۍ د رامنځته کېدو څخه ډډه وکړي.
د برېتانیا د بهرنیو چارو وزیر وویل، چې د لبنان له لومړي وزیر نجیب میقاتي سره یې په اړیکه کې د بیړني اوربند په اړه هوکړه کړې.
اخوا، د د امریکا د ولسمشر مرستیالې بیا ویلي، چې اسراییل حق لري له خپل ځانه دفاع وکړي.
د حسن نصرالله د وژل کېدو په ویر کې یو شمېر هېوادونو عمومي ماتمونه اعلان کړی دی.
دا په داسې حال کې ده، چې د حزب الله ډلې د مشر حسن نصرالله وژنه بیا د یو شمېر اسلامي هېوادونو د مشرانو له خوا غندل شوې ده.


د افغانستان لپاره د امریکا پخوانی استازی زلمی خلیلزاد وايي، لبنان باید له وخته ګټه پورته کړي او خپل هېواد بیرته په خپل واک کې ونیسي. خلیلزاد د شنبې په ورځ پر اېکس خواله رسنۍ لیکلي، په منځني ختیځ کې اوسنی وضعیت د لبنان لپاره یو لوی احتمالي فرصت دی.
هغه لیکلي، چې لبنان یو ښه هېواد دی او ډېر په زړه پوري خلک لري. خو د اوږدې مودې راهیسې د حزب الله له خوا یرغمل شوي.
هغه وايي، چې لبنان باید له وخته ګټه پورته کړي او خپل هېواد بیرته په خپل واکې کې ونیسي او لویدیځ او د سعودي عربستان په ګډون نور هېوادونه باید ورسره مرسته وکړي.
نوموړي دا څرګندونې د لبنان د حزب الله د مشر حسن نصرالله له وژل کیدو وروسته کړي.
ښاغلي خلیلزاد ویلي، چې د حسن نصرالله وژل کېدل او د لبنان د حزب الله کمزوري کېدل ایران ته ستر ګزار ورکړی دی. هغه وویل، چې د نصرالله مړینې د ایران د اسلامي جمهوریت د رهبر علي خامنه يي په ګډون ایراني چارواکي ویرولي دي.
خلیلزاد د شنبې په ورځ پر اېکس لیکلي، چې دغې پېښې د ایران مشران اندېښمن کړي دي، ځکه دوی د نښه کیدو او له منځه تللو څخه ډار لري.
هغه د لبنان پیښې "په منځني ختیځ کې یوه مهمه شیبه" وبلله او زیاته یې کړه، چې «اسراییل د انفرادي مشرانو موندلو او وژلو کې خپله وړتیا ثابته کړې.»
خلیلزاد همدا راز له ایرانه پوښتلي، چې د دغو پرمختګونو په اړه به څه ډول غبرګون وښيي او ایا د دغه هېواد چلند به بدل شي یا نور به هم محتاطه شي.

د شنبې په ورځ له سیمې څخه افغانستان انټرنشنل ته په رالیږل شوې ویډیو کې لیدل کیږي، چې طالبان په ګوشتې ولسوالۍ کې د یو ډي سي توپ پر مټ په پاکستاني لوري بریدونه کوي.
سیمه ییزې سرچینې وايي، چې د دواړو خواوو ترمنځ یو ځل بیا جګړه پیل شوې او سختې نښتې روانې دي.

د ځايي سرچینو په وینا، طالبانو غوښتل د ګوشتې په انارګي غاښي کې پوسته جوړه کړي، خو پاکستاني پوځ یې مخالفت کړی او د همدې امله د دواړو خواوو ترمنځ په وار وار نښتې شوي دي.
له دې وړاندې د ننګرهار د ګوشتې او د کونړ د خاص کونړ ولسوالیو ځینو اوسېدونکو افغانستان انټرنشنل ته ویلي و، چې د پاکستان او طالبانو د پوله ساتو تر منځه د یوې پوستې د جوړېدو پر سر نښته شوې.

د طالبانو د اطلاعاتو او کولتور وزارت د نشراتو مرستیال مهاجر فراهي وايي، دغه ډله د «افغانستان له اسلامي او کولتوري ارزښتونو» سره برابرو رسنیو ته جدي پاملرنه کوي. ښاغلي فراهي وویل، چې دا مهال په افغانستان کې ۳۷۰ انځوریزې او غږیزې رسنۍ فعالې دي.
د باختر اژانس د خبر له مخې، مهاجر فراهي په خوست کې اطلاعاتو ته د لاسرسي د نړۍوالې ورځې په مناسبت جوړ شوي کنفرانس کې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې د لسګونو رسنيو د فعاليت خبر ورکړ.
له هغه وروسته چې طالبان پر افغانستان یو ځل بیا حاکم شو او د رسنیو پر فعالیتونو یې بندیزونه ولګوه، د لسګونو رسنیو فعالیتونه درول شوي دي.
تېر کال د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ ادارې (نی) وویل، چې د طالبانو له واکمنۍ وروسته په افغانستان کې ۵۲ سلنه انځوریزې رسنۍ بندې شوي دي.
په تېرو درېیو کلونو کې طالبانو لسګونه خبریالان نیولي او د رسنیو پر ازادو فعالیتونو یې پراخ بندیزونه لګولي دي.
په وروستیو کې دغې ډلې په کورنیو رسنیو کې د سیاسي خپرونو پر ژوندیو خپرونو بندیز لګولی او هغه وخت دا خپرونې خپریدلی شي چې له ثبت وروسته یې منځپانګه د دغې ډلې له خوا تایید شي.
همدا راز طالبانو د خپلو ملاتړو کارپوهانو نوملړ هم رسنیو ته وړاندې کړی، څو له دوی پرته بل څوک په خپلو پروګرامونو کې د کارپوهانو په توګه ونه غواړي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي له یوې روسي رسنۍ سره په مرکه کې وویل، چې له روسیې سره د طالبانو اړیکې له امریکا سره د اړیکو په پرتله ښې دي. متقي وويل، طالبان هڅه کوي چې له ټولو هېوادونو سره لکه د روسيې په څېر ښې اړیکي ټینګې کړي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي د روسیې له رایبر خبري اژانس سره په مرکه کې د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا د طالبانو اړیکې د افغانستان په چارو کې د روسیې له استازي ضمیر کابلوف سره ښې دي او که د هغه د امریکايي سیال ټام ویسټ سره؟ وویل: «موږ د اشخاصو پر ځای له هېوادونو سره اړیکو ته ارزښت ورکوو او هڅه کوو چې د نړۍ له ټولو هېوادونو سره ښې اړېکې ټېنګې کړو. مګر له روسیې سره مو د امریکا په پرتله اړیکې ښې دي.»
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر ټینګار وکړ، چې ضمیر کابلوف څو ځله افغانستان ته سفر کړی او ورسره یې لیدلي او طالب چارواکو هم روسیې ته سفر کړی دی. متقي زیاته کړه چې د طالبانو اداره اوس مهال له روسیې سره د کال شاوخوا ۴۰۰میلیونه ډالره په ارزښت سوداګریزې اړیکې لري.
همدا راز، امیرخان متقي وویل، چې له روسیې او د منځنۍ اسیا د هېوادونو له لارې د طالبانو سوداګریزې اړیکې زیاتې شوي او لا پراخېږي. هغه په ډاګه کړه، چې اوس مهال په افغانستان کې د سوداګرو او پانګوالو یوازینۍ ستونزه د امریکا او لویدیځو هېوادونو له خوا د دغه هېواد پر بانکي او مالي سیسټم لګول شوي "ظالمانه او یو اړخیز" بندیزونه دي.
دغه طالب چارواکي همداراز ډاډ ورکړی، چې افغانستان د منځنۍ اسیا هېوادونو ته امنیتي ګواښ نه دی او د داعش په ګډون ترهګرې ډلې په دغه هېواد کې حضور او فعالیت نه لري.
دا په داسې حال کې ده، چې روسیې په تېرو درېیو کلونو کې تل هڅه کړې چې له طالبانو سره ښې اړیکې وساتي. د روسیې د بهرنیو چارو وزیر د جمعې په ورځ (د تلې ۶مه) د ملګرو ملتونو د نړۍوال فورم د غونډې په څنډه کې ویلي و، چې اوس مهال له طالبانو سره د خبرو او اړیکو د ټینګولو بدیله لاره نشته.

د افغانستان د ژغورنې لپاره د مقاومت عالي شورا د څلورو لوېدیځو هېوادونو د هغه پلان ملاتړ وکړ چې غواړي طالبان د عدالت نړۍوالې محکمې ته معرفي کړي. دغه شورا، چې پخواني جهادي مشران پکې شامل دي، محکمې ته د طالبانو معرفي کول د جنسیتي توپیر د پای ته رسولو یوه لاره بللی ده.
د افغانستان د ژغورنې لپاره د مقاومت عالي شوراد شنبې په ورځ (د تلې اوومه) په یوې اعلامیه کې د څلورو هېوادونو هغه پلان، چې د طالبانو ډله د عدالت نړۍوالې محکمې ته معرفي کوي، د یادې ډلې د «تور او د بشر ضد» ماهیت د پیژندلو په لور یو ګام وباله.
دغه شورا ټینګار کړی چې که څه هم دا پلان "هغومره لوی نه دی لکه څنګه چې د افغانستان خلک یې تمه لري.» خو دا د هغو کسانو د محاکمې پیلامه کېدای شي چې په افغانستان کې یې "د بشریت ضد جنایتونه" کړي دي.
د مقاومت عالي شورا همداراز زیاته کړې: «موږ اندیښمن یو چې د طالبانو د ترهګرې ډلې په وړاندې دغه طرحه او عملي اقدامات به یو ځل بیا د هغو هېوادونو له خوا معامله شي چې یوازې خپلې ګټې لټوي او د مشخصو اهدافو د ترلاسه کولو لپاره یې کاروي.
دغې شورا د نړۍ له ټولو هېوادونو او نړۍوالو سازمانونو وغوښتل چې د دغه پلان ملاتړ وکړي او هېر یې نه کړي.
د مقاومت شورا له هغو هېوادونو چې له طالبانو سره تعامل لرلی او د افغانانو د حقونو او هيلو پر ضد يې ملاتړ کړى غواړي، چې د افغانانو انساني کرامت او حقونو ته درناوى وکړي.
تر دې مخکې د جرمني، استرالیا، کاناډا او هالنډ د بهرنیو چارو وزیرانو د چهارشنبې په ورځ د یوې اعلامیې په خپرولو سره، په افغانستان کې د بشري حقونو په ځانګړې توګه له ښځو سره د جنسیتي تبعیض جدي او سیستماتیک سرغړونې وغندلې او ګواښ یې وکړ، چې طالبان به په نړۍواله محکمه کې محاکمه کړي. وروسته له هغې، د ملګرو ملتونو د عمومي اسامبلې په غونډه کې د نړۍ له شلو ډېرو هېوادونو د طالبانو پر ضد د څلورو هېوادونو د دغه پلان ملاتړ وکړ.