د روان کال د لمر وروستۍ تندر نيونه به د اکټوبر په دويمه او درېیمه شپه وي

د ستورپېژندنې د ادارې د معلوماتو له مخې؛ سږ کال به په افغانستان او پاکستان کې دویمه او وروستۍ لمر تندر نيونه به د اکټوبر مياشتي په دويمه او درېيمه وي.

د ستورپېژندنې د ادارې د معلوماتو له مخې؛ سږ کال به په افغانستان او پاکستان کې دویمه او وروستۍ لمر تندر نيونه به د اکټوبر مياشتي په دويمه او درېيمه وي.
همدا راز د پاکستان هوا پېژندنې اداره وايي، چې په همدې ورځو کې به لمر راختلی وي؛ خو په پاکستان کې به د لمر روښنايي نه ليدل کيږي.
د پاکستان هوا پوهنې ادارې د دوشنبې په ورځ رسنيو ته ويلي، چې لمريز خسوف به په جنوبي او شمالي امريکا او انټارکټیکا کې ولیدل شي.
د همدې ادرې د معلوماتو له مخې؛ د لمر تندر نيول به د پاکستان پر وخت د شپې په ۸ بجې او ۴۳ دقيقو شروع او د شپې په ۱۱ بجو او ۴۵ دقیقو به پای ته ورسيږي.
د پاکستان هوا پېژندنې اداره وايي، لمریز خسوف به د ماسپښین په ۲ بجو او ۴۷ دقیقو ختم شي.


د بادغیس او لغمان ولایتونو سیمه ییز طالب چارواکي وايي، چې یادو کسانو ته د تېرې ورځې او شپې د سختو ورښتونو له امله مرګ ژوبله اوښتې ده. د طالبانو په وینا د تېرې ورځې ورښتونو له امله د یادو ولایتونو ځینو اوسیدونکو ته مالي زیانونه هم اوښتي دي.
په بادغیس کې د طالبانو امنیه قوماندانۍ په خپله اېکس پاڼه لیکلي، چې تېره ورځ د یاد ولایت د بالامرغاب ولسوالۍ د جوی ګنج په سیمه کې یو تن د تندر غورځېدو له امله مړ شوی دی.
امنیه قوماندانۍ لیکلي، چې تېره ورځ د یاد ولایت په جوند، غورماچ او قادس ولسوالیو کې ګڼ او توپاني بارانونه شوي، خو په یادو ولسوالیو کې د مرګ ژوبلې او نورو زیانونو په اړه معلومات نه دي خپاره کړي.
همدارنګه په لغمان ولایت کې د طبیعي پېښو په وړاندې د چمتوالي مشر عبیدالله الکوزي د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس ته ویلي، چې د تېرې ورځې چټکو بادونو او باران له امله په بېلابېلو پېښو کې اوه تنه ټپیان شوي دي.
نوموړي ویلي، چې د چټکو بادونو او باران له امله د دیوالونو نړېدو او ونو چپه کېدو له امله دغه کسان ژوبل شوي.
ځايي طالبانو د یوه ټپي شوي کس روغتیايي حالت د اندېښنې وړ بللی دی.
همدارنګه په لغمان کې د طالبانو تر واک لاندې د پېښو په وړاندې د چمتوالي ادارې چارواکي وايي، چې د تېري شپې توپان د لغمان په نورو سیمو کې هم مالي او ځاني زیانونه اړولي دي.
دا په داسې حال کې ده، چې تېره ورځ د هوا پوهنې ادارې د افغانستان په ۱۸ ولایتونو کې د باران، تالندې، بریښنا، دوړو او سېلابونو راوتلو اټکل کړی و.

د پاکستان ایکسپریس ټریبیون ورځپاڼې د دوشنبه په ورځ راپور ورکړی، چې په روان میلادي کال کې یوازې په خیبرپښتونخوا ایالت کې ۳۳۷ تنه پوځي او ولسي وګړي د ترهګریزو بریدونو په پایله کې وژل شوي دي.
د ورځپاڼې د راپور له مخې، چې په یاده موده کې ۶۱۶ تنه په دغه ایالت ټپیان شوي هم دي.
د ایکسپریس ټریبیون د راپور له مخې، د نا امنیو ترڅنګ په خیبرپښتونخوا ایالت کې د تښتونو او باج اخیستلو شمېر هم ډير شوی دی.
ویل کیږي، چې په روان میلادي کال کې د تښتونو او باج اخیستلو ۹۸ پېښې هم شوې دي.
دغې ورځپاڼې د امنیتي چارواکو په حواله ویلي، چې د ټانک، لکي مروت، بنو، ډېره اسماعیل خان، شمالي او سوېلي وزیرستان کې سیمو کې د امنیتي ځواکونو فعالیت یوازې د دوی تر امنیتي پوستو پاتې دی.
ایکسپریس ټریبیون لیکلي، چې له مازدیګر وروسته له امنیتي پوستې بهر او په پوځي جامو کې ګرځېدل له جدي ګواښونو څخه ګڼل کیږي.
دغې پاکستاني رسنۍ لیکلي، چې په دې وروستیو کې د خیبرپښتونخوا په ایالت کې د باج اخیستلو لپاره تښتونې، د بانکونو د پيسو د لیږد پر موټرونو بریدونه، د موسسو د کارکوونکو او حکومتي کسانو تښتول، د مرستندویه بنسټونو پر کارکوونکو بریدونه او د پولیسو هدفي وژنې په یو عادي کار بدل شوي دي.
د ټریبیون په وینا، په خیبرپښتونخوا ایالت کې د ترهګریزو بریدونو ډیروالي او باج اخیستنو اقتصاد کمزوری کړی او له دغه ایالت څخه د پانګې د ایستلو لامل شوی.

د متحده ایالاتو سویل ختیځ ایالتونو د یکشنبې په ورځ وروسته له هغه د سیمو د پاکولو او بیارغونې پراخې هڅې پیل کړې، چې د هیلین توپان د ملیونونو کسانو برېښنا پرې کړه، سړکونه او پلونه یې ویجاړ کړل او له فلوریډا څخه تر ویرجینیا پورې د ویجاړونکي سېلاب لامل شو.
په دغه انځوریز راپور کې په توپان ځپلو سیمې کې پراخ ویجاړی لیدل کیږي.

په سویلي کارولینا، فلوریډا، جورجیا، شمالي کارولینا او ویرجینیا کې د دولتي او سیمه ییزو چارواکو په وینا؛ توپان لږ تر لږه ۶۰ کسان مړه کړي دي. چارواکي ویره لري چې په یو شمیر ایالتونو کې به لا نور جسدونه وموندل شي.

د توپان له امله اوښتی زیان اټکل کیږي، چې له ۱۵ میلیارده ډالرو څخه تر ۱۰۰ میلیارده ډالرو پورې وي. د اوښتو زیانونو د ارزونې چارې روانې دي او ډیر ژر به کره شمیرې معلومې شي.

د فدرالي اضطراري وضعیت د مدیریت ادارې مشر ډین کریسویل د یکشنبې په ورځ وویل، چې د اوبو شبکو، مخابراتو شبکو او مهم ترانسپورتي لارو ته د پام وړ زیان اوښتی دی.

ښاغلي کریسویل وویل، چې د متحده ایالاتو حکومت د ناورین سره د مقابلې لپاره کافي سرچینې لري؛ خو د ویجاړیو بیارغونه به ستونزمنه وي.

هغه وویل، د څښلو اوبه اغیزمنو سیمو ته لیږل شوي او د اردو د انجینرانو قول اردو به د یکشنبې په ورځ د اوبو سیسټمونو ته د زیانونو ارزونه پیل کړي ترڅو اغیزمنو سیمو ته د څښلو اوبو په بیرته راستنیدو کې مرسته وکړي.

کریسویل وویل: "د اغیزمنو سیمو بیارغونه پیچلې کیدی شي. د دغو پنځو ایالتونه بیارغونه به اسانه نه وي."

د متحده ایالاتو د انرژۍ وزارت یو چارواکي وویل، چې د یکشنبې په ورځ شاوخوا ۲.۷ میلیون پیرودونکي له بریښنا څخه بې برخې پاتې شوي.

د فلوریډا والي وايي، چې په دغه ایالت کې ټول ۱۱ کسان مړه شوي او دا چې د توپان د ویجاړي کچه د نورو کلونو په پرتله پراخه ده.


د مکسیکو په سویل لویدیځ کې د سیمې اوسېدونکو ویلي، چې د جان توپان له امله رامنځته شوي مرګونو سېلابونو او د ځمکې ښوېیدنې له امله ۲۲ کسان مړه شوي دي.
د ځایی رسنیو په وینا؛ د مکسیکو یو تر ټولو ډېر ځپل شوی او بې وزله ایالت ګیریرو کې ۱۸ کسان مړه شوي، چې ډېری یې د خټو د ښوېیدو له امله په ویجاړو شویو کورونو کې بند پاتي شوي وو. ځایی رسنیو په اوکساکا کې د درېیو مړینو راپور ورکړی دی.
د ګیریرو ایالت والي ایولین سالګاډو ویلي، چې د کښتۍ، جیټسکي او هلیکوپټرو په واسطه د ژغورنې عملیات روان دي او اوسېدونکي له اغېزمنو سیمو راوباسي.
سالګاډو وویل، چې هوایي ډګر چارې بېرته پیل شوې دي.
د جان د توپان له امله د سیمې خلکو ته په میلیاردونو ډالرو زیانونه اوښتي دي.


د افغانستان لپاره د پاکستان پخواني ځانګړي استازي اصف دراني له افغانستان انټرنشنل - پښتو سره په ځانګړې مرکې کې ویلي، چې له طالبانو سره په مذاکراتو کې ورته دغې ډلې دا منلې، چې ټي ټي پي شته خو دوی به یې مدیریت کړي.
ښاغلي دراني په سپړنه خپرونه کې وویل، چې طالبانو ورته ویلي وو، چې ټي ټي پي به د افغانستان مرکزي ولایاتو ته لېږدوي او د ټي ټي پي د نه موجودیت خبره یې کله هم نه ده کړې.
نوموړی زیاتوي، چې طالبانو ترې د امکاناتو غوښتنه هم کړې وه او له دغې ډلې یې هیله کړې، چې بې ثبوته خبرې ونه کړي.
اصف درانی وايي، چې د ټي ټي پي نیم غړي په پاکستان او نېږدې شپږ زره غړي په افغانستان کې دي، چې مشران یې په کابل کې اوسیږي.
هغه د خوست د ولایت یادونه هم وکړه، چې د ټي ټي پي یو شمېر سرتېري په خوست او یو شمېر سرحدي سیمو کې اوسیږي.
هغه پر طالبانو غږ وکړ، چې ټي ټي پي دې پاکستان ته وسپاري، چې دوی ورسره د خپل قانون مطابق چلند وکړي.
د افغانستان لپاره د پاکستان پخواني ځانګړي استازي زیاته کړه، چې طالبان په ډېپلوماسۍ نه پوهیږي؛ ځکه خو ډېپلوماتیکو نورمونو ته درناوی نه لري.
د دراني په خبره، چې څو ځله یې په خپلو مجالسو کې له طالبانو څخه د نجونو د ښوونځیو د خلاصون غوښتنه کړې وه؛ خو طالبانو ورته ویلي وو، چې دوی غواړي خپل حکومت لومړی تنظیم کړي او بیا به ښوونځي خلاص کړي.
هغه پر طالبانو نیوکه وکړه، چې دوی نړۍ ته د اسلام نادرست تصویر وړاندې کوي او په نړۍ کې د اسلام نوم خدشه دار کوي.
د یادونې وړ ده، چې په افغانستان کې د طالبانو له واکمنۍ را په دېخوا په پاکستان کې ټي ټي پي ډلې خپل بریدونه پراخ کړي دي.
پاکستان په وار - وار په دغه هېواد کې د ناامنیو تر شا د افغان طالبانو ملاتړ یاد کړی؛ خو طالبانو بیا دا ادعا رد کړې ده.