د لبنان د روغتیا وزارت: د یکشنبې په ورځ پر لبنان د اسراییلو بریدونو کې ۵۴ تنه وژل شوي

د لبنان د روغتیا وزارت ویلي، چې د یکشنبې په ورځ پر لبنان د اسراییلو د هوايي بریدونو په پایله کې لږ تر لږه ۵۴ کسان وژل شوي او ۵۶ نور ټپیان شوي دي.

د لبنان د روغتیا وزارت ویلي، چې د یکشنبې په ورځ پر لبنان د اسراییلو د هوايي بریدونو په پایله کې لږ تر لږه ۵۴ کسان وژل شوي او ۵۶ نور ټپیان شوي دي.
د دغه وزارت په وینا، د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر له نیمايي څخه د ۲۰۲۴ کال د نوامبر تر ۱۱ مې پورې، پر لبنان باندې د اسراییلو د بریدونو په پایله کې لږ تر لږه ۳ زره ۲۴۳ تنه وژل شوي او ۱۴ زره ۱۳۴ تنه ټپیان شوي دي.

بل خوا، په منځني ختیځ کې د جکړو په دوام سره، د جرمني هوايي شرکت لوفتانزا ویلی، چې په غزه او لبنان کې د روانو جګړو له امله به تل ابیب ته د خپلو الوتنو ځنډول د ډسمبر تر ۱۵مې پورې وغځوي.
د لوفتانزا د الوتنو په ځنډولو کې د هغې ټول فرعي شرکتونه شامل دي، چې اسراییل او منځني ختیځ ته الوتنې کوي.
تهران ته د دغه شرکت الوتنې د راتلونکي کال د فبرورۍ تر ۱۲مې نېټې پورې ځنډول شوې دي.
د لبنان پلازمینې بیروت ته بیا د لوفتانزا الوتنې د ۲۰۲۵ کال د مارچ تر ۱۰ پورې ځنډول شوي.


په کندهار کې د طالبانو د والي مطبوعاتي دفتر ويلي، چې د کندهار طالب والي ملاشيرين په مشرۍ د پنځو والیانو او نورو مسوولانو ترمنځ د وسلو د ثبت اړوند د مولوي هبت الله د امر پر ښه پلیتابه ناسته شوې. هبت الله د یوه فرمان له مخې د ټولو وسلو او پوځي مهماتو وېش په ځان پورې منحصر کړی.
څلور ورځې وړاندې (د لړم ۱۸ مه ) د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد په يوه مرکه کې ومنله، چې ددې ډلې مشر مولوي هبت الله اخوندزاده د وسلو او پوځي مهماتو د وېش په تړاو فرمان صادر کړی.
هبت الله په دغه فرمان کې د دفاع او کورنیو چارو وزیران او د استخباراتو رییس له وسله تونونو څخه د وسلو له ایستلو او وېش بې واکه کړي دي.
په کندهار کې د طالبانو د والي مطبوعاتي دفتر د دوشنبې په ورځ (د لړم ۲۱ مه) نېټه ويلي، چې د طالبانو د کندهار والي ملاشيرين، د نيمروز والي محمد قاسم خالد، د زابل والي حزب الله افغان، د هلمند والي عبدالرحمان کندوزي، د اروزګان والي عنایت الله شجاع، د کورنیو چارو وزارت د وسلو د ثبت او بايوميټريک مشر انوري او نورو مسوولانو ترمنځ د هبت الله د دغه امر د ښه پلیتابه په تړاو ناسته شوې.
مطبوعاتي دفتر ويلي: « په ناسته کي د وسلو د ثبت اړوند د مشرتابه حکم ولوستل شو او د وسلو د ثبت او تثبیت اړوند د مشرتابه د حکم او کړنلارې پر تطبیق ټینګار وشو.»
طالبانو له دې ناستې وړاندې ويلي و، چې دغه فرمان «د وسلو د ښه مدیریت او خوندیتوب» او له وسلو څخه د «ناوړه ګټې اخستنې» د مخنیوي په موخه صادر شوی .
د شنونکو په باور، له دغه فرمان نه داسې ښکاري، چې د طالبانو د مشرانو په منځ کې بې باوري ډېره شوې ده.
وړاندې داسې راپورونه وو، چې د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني خپلو ملاتړو ته وسلې وېشلې دي او د دې تر څنګ ګاونډیو هېوادونو ته هم د وسلو د قاچاق خبرې اورېدل کېږي.

په داسې حال کې چې د طالبانو یوه پلاوي د باکو د اقلیمي تغییراتو په ۲۹مه غونډه (کاپ ۲۹) کې ګډون کړی، د اذربایجان ډېپلوماتیکې سرچینې وايي، چې ددې ډلې پلاوي ته د غړو هېوادونو په عمومي ناستو کې د ګډون اجاره نه ور کول کیږي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت ویاند عبدالقهار بلخي ویلي، چې د ملګرو ملتونو د اقلیمي تغییراتو په دې غونډه کې ددوی د چاپیریال ساتنې ادارې یوه پلاوي ګډون کړی دی.
د اذربایجان یوې ډپلوماتیکې سرچینې انډیپنډنټ ورځپاڼې ته ویلي، چې طالبان دې غونډې ته د څارونکو په توګه بلل شوي چې په غونډه او احتمالا دوه اړخیزو ناستو کې برخه واخلي.
سرچینه وايي، طالبان د غړو هېوادونو په عمومي غونډو کې ګډون نه کوي، ځکه ملګري ملتونه یې د افغانستان د قانوني مشرانو په توګه په رسمیت نه پېژني.
په ورته وخت کې د بریټانیا ددولت یوې ویاندې ویلي چې ددغه هېواد لومړی وزیر کایر سټارمر به په باکو کې د اقلیمي بدلونونو ناسته کې چې ددوشنبې په ورځ پیل شوه، د طالبانو له استازو سره ونه ګوري.
د باکو د اقلیمي بدلونونو ناستې ته د طالبانو پلاوی د لومړي ځل لپاره بلل شوی دی.
انډیپنډنټ ورځپاڼه وايي، چې کله۱۰نمبر ویانده په دې اړه وپوښتل شوه، نوموړې وویل: « هیڅ پلان نشته چې له دوی سره وګوري».
نوموړې وویل چې په غونډه کې د طالبانو ګډون په تنظیموونکو پورې اړه لري، خو دا غونډه د نړۍ د ۹۶ پلاویو کوربه ده چې هدف یې د اقلیمي تغییراتو په تړاو بحثونه دي.

د افغانستان انټرنشنل – پښتو له خوا ترسره شوې نظرپوښتنه ښيي چې ۵۱ سلنه د نظرپوښتنې ګډونوال په دې باور دي چې ټرمپ به له طالبانو سره تعامل کوي، ۲۴ سلنه بیا باور لري چې ټرمپ به پر طالبانو فشار راوړي، ۸ سلنه باور لري چې ټرمپ به مرستې بندې کړي او ۱۷ سلنه بیا په دې اړه نظر نه لري.
دغه نظرپوښتنه چې په پرلیکه بڼه د فیسبوک او اېکس پر مټ ترسره شوې پکې ۱۵۵۹ ګډونوالو برخه اخیستې ده، چې د نظرپوښتنې اساسي څلور پوښتنې یې ځواب کړې دي.
دا نظرپوښتنه د افغانستان په اوسني وضعیت کې له طالبانو سره د ټرمپ د نوې راتلونکې ادارې د تعامل، فشار راوړلو، مرستې بندولو او بې پرې پاتې کېدو په اړه د خلکو نظرونه راټولوي.
د اېکس او فیسبوک نظرپوښتنې د افغانستان د حالاتو او د طالبانو په اړه د خلکو بېلابېل نظرونه ښیي او په ګډه دا پایلې د ټولنیزو او سیاسي تمایلاتو د پوهېدو لپاره کارول کېږي.

۱. پر طالبانو فشار راوړل
•د اېکس نظرپوښتنه: ۶۲ کسانو (۱۹%) د دې نظریې ملاتړ کړی چې ټرمپ به پر طالبانو فشار راوړي.
•د فیسبوک نظرپوښتنه: ۳۰۸ کسان (۲۵%) باور لري چې ټرمپ به پر طالبانو فشار راوړي.
•د دواړو ګډې پایلې: ۳۷۰ کسان (۲۴%) پر دې باور دي چې ټرمپ به پر طالبانو فشار راوړي.
۲. له طالبانو سره تعامل کول
•د اېکس نظرپوښتنه: ۱۵۷ کسان (۴۸%) باور لري چې ټرمپ له طالبانو سره تعامل کوي.
•د فیسبوک نظرپوښتنه: د دې نظریې ملاتړ بیا پر فیسبوک لا زیات شوی او ۶۴۰ کسانو (۵۲%) باور ښودلی چې ټرمپ به له طالبانو سره تعامل کوي.
• د دواړو ګډې پایلې: ۷۹۷ کسان (۵۱%) په مجموعي توګه په دې باور لري چې ټرمپ به له طالبانو سره تعامل کوي.
۳. پر طالبانو مرستې بندول
•د اېکس نظرپوښتنه: ۴۳ کسان (۱۳%) باور لري چې ټرمپ به پر طالبانو مرستې بندې کړي.
•د فیسبوک نظرپوښتنه: ۸۶ کسان (۷%) باور لري چې ټرمپ به پر طالبانو مرستې بندې کړي.
•د دواړو ګډې پایلې: ۱۲۹ کسان (۸%) په دې باور لري چې ټرمپ به پر طالبانو مرستې بندې کړي.
۴. نظر نه لرم
•د اېکس نظرپوښتنه: ۶۶ کسان (۲۰%) د موضوع په اړه بې پرې پاتې شوي او نظر یې نه دی ورکړی.
•د فیسبوک نظرپوښتنه: ۱۹۷ کسان (۱۶%) تاییدوي چې د موضوع په اړه هېڅ نظر نه لري.
•د دواړو ګډې پایلې: ۲۶۳ کسان (۱۷%) په دې موضوع کې بې پرې پاتې شوي دي.

تحلیل او پایله
د اېکس او فیسبوک د نظرپوښتنې ګډ تحلیل ښيي چې زیاتره ګډونوال (۵۱%) باور لري چې ټرمپ به له طالبانو سره تعامل وکړي. د دې نظریې ملاتړ د دواړو نظرپوښتنو په پایلو کې له ۵۰% څخه لوړ دی، چې ښيي د نظرپوښتنو ګډونوال باور لري، ټرمپ به له طالبانو سره تعامل وکړي.
دویمه برخه خلک بیا باور لري چې ټرمپ به پر طالبانو فشار راوړي او دا ډله خلک د مجموعي ګډونوالو ۲۴ سلنه جوړوي.
درېیمه ډله ګډونوال بیا باور لري چې ټرمپ به پر طالبانو د امریکا مرستې بندې کړي او د دې باور لرونکي خلک د نظرپوښتنې ۸ سلنه جوړوي.
څلورمه ډله ګډونوال چې اندازه یې یو څه لوړه ده بیا د اړوندې موضوع په اړه هېڅ نظر نه لري او دا د ګډونوالو ۱۷سلنه جوړوي.

د افغانستان د خبریالانو مرکز وايي چې په خوست کې ژمن راډیو چې طالبانو د موسیقۍ د خپرولو له امله تړلې وه، بېرته د فعالیت اجازه ترلاسه کړه. د افغانستان د خبريالانو مرکز د ژمن راډيو تړل د ازادو رسنيو له حقونو سرغړونه ګڼي چې، بايد نه وای ترسره شوې.
په خوست ولايت کې يوې ځايي سرچينې چې موضوع يې له نږدې څارلې، د افغانستان د خبريالانو مرکز ته ویلي، چې د ژمن راډيو دفتر نن ماسپښين شاوخوا دوه بجې پرانېستل شوه.
سرچینه وايي، یادې راډیو ته د امر بالمعروف ادارې له لوري وروسته له هغه د فعاليت اجازه ورکړل شوه چې مسوولانو یې د دې ادارې له حکم سره سم د موسيقۍ د نه خپرولو ژمنه وکړه.
د لړم په ۱۶مه د خوست د امر بالمعروف ادارې د کارکوونکو له خوا د ژمن راډیو دفتر له دې امله وتړل شو چې د ورځنیو ټولنیزو چارو په اړه د جوړې شوې یوې سهارنۍ خپرونې په بکګراونډ کې یې موسیقي کارولې وه.
په خوست ولایت کې په روانه میاشت کې درې راډیوګانې د طالبانو امر بالمعروف ادارې له لوري د لګول شویو بندیزونو د نه مراعاتولو له امله تړل شوې دي.
عرغښت راډیو د لړم پر لسمه د یوې خپرونې په بګراونډ کې د موسیقۍ د خپرولو په تور تړل شوې وه او درې ورځې وروسته د طالبانو امر بالمعروف ادارې د رسنیزې کړنلارې سره سم فعالیت کولو په موخه د لیکلې ژمنې له وړاندې کولو وروسته بېرته پرانیستل شوه خو " لونګ" ښوونیزه راډیو چې د موسیقۍ په خپرولو او د نجونو د ټلیفوني اړیکو په ځوابولو تورنه شوې وه، لا هم تړلې ده.
د افغانستان د خبریالانو مرکز د طالبانو له تصمیم نیوونکو چارواکو غوښتي چې رسنیو ته د خپلو مسلکي حقونو او د هېواد د رسنیو قانون پر بنسټ د فعالیت اجازه ورکړي.
په خوست کې طالب استخباراتو، امربالمعروف او اطلاعاتو فرهنګ ادارو د رسنيو مسولينو او خبريالانو ته خبرداری ورکړی، چې د موسيقي خپرول په مکمل ډول بند کړي.
دا مهال په خوست کې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې د ملي راډيو او تلويزيون ترڅنګ ١٥ خصوصي راډيوګانې او درې خصوصي ټلويزيونونه فعاليت کوي.

د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې او په افغانستان کې د یوناما مشره پنجشیر ته تللې او د دغه ولایت له والي محمد اغا حکیم سره يې کتلي دي. د ۱۴۰۰ ل کال د وږي په مياشت کې پنجشیر ته د طالبانو له ننوتلو وروسته په دغه ولایت کې له بشري حقونو د پراخو سرغړونو راپورونه خپاره شوي دي.
د طالبانو د کورنیو چارو وزارت ویاند عبدالمتین قانع د دوشنبې په ورځ (د لړم ۲۱ مه) خبر ورکړی، چې روزا اوتنبایوا په پنجشېر کې د دې ډلې له والي محمد اغا حکیم سره په کتنه کې «د کانونو په برخه کې د نړیوالو شرکتونو او سفارتونو د پام جلبولو، د سیاحت او صنعت د پیاوړتیا» په اړه خبرې کړې دي.
په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې په دې ليدنه کې د بې سوادۍ له منځه وړل د بحث یوه بله موضوع وه، چې خبرې پرې شوې.
عبدالمتین قانع پر اېکس لیکلي، چې یوناما د پنجشیر په بېلابېلو برخو کې د ستونزو د حل لپاره چمتووالی ښودلی دی.
په تیرو دریو کلونو کې دا پنجشیر ته د یوناما د مشرې لومړی سفر دی.
د ۱۴۰۱ کال د تلې په مياشت کې یوناما ویلي و، چې د دغه دفتر د سیاسي او بشري حقونو يوې ډلې پنجشیر ولایت ته سفر کړی و.
تر اوسه د یوناما دفتر پنجشير ته د روزا اوتنبایوا د سفر په اړه څه نه دي ویلي او دا هم معلومه نه ده، چې ایا هغې د بشري حقونو د سرغړونو د قربانیانو له کورنیو سره کتلي او که نه.
واک ته د طالبانو له بیا رسېدو وروسته دې ډلې په پنجشیر کې د خپلو سیاسي او نظامي مخالفانو د نیولو او ځپلو لړۍ پیل کړه.
د راپورونو له مخي، طالبان د احمد مسعود په مشرۍ د افغانستان د ملی مقاومت جبهې د غړو او پلویانو په لټه کې دي او د پنجشیر ولایت یو شمېر اوسېدونکی یې له دې جبهې سره د تړاو په تور نیولي او یا وژلي دي.
دغه راز طالبان هغه کسان، چې له تېر حکومت سره په همکارۍ تورن دي، هم تعقيبوي.