په پاکستان کې یوه افغانه خبریاله مړه شوې ده

د افغانستان له خبریالانو څخه د ملاتړ سازمان د (مرغومې ۲۲مه) په یو خبرپاڼه کې ویلي چې په پاکستان کې د همدم میاشتنۍ مجلې مشره مونسه همدم وفات شوې ده.

د افغانستان له خبریالانو څخه د ملاتړ سازمان د (مرغومې ۲۲مه) په یو خبرپاڼه کې ویلي چې په پاکستان کې د همدم میاشتنۍ مجلې مشره مونسه همدم وفات شوې ده.
د هغې د مړینې لامل ورپېښه ناروغي ښوول شوې ؛خو دا نه دي ویل شوي چې څه ناروغي یې درلوده.
خبرپاڼه کې راغلي چې نوموړې د فاریاب د ژورنالېستانو د ملي ټولنې غړې هم وه.د مونسې همدم خاوند نصیب الله ایوبي هم د نوموړې مړینه تاییدوي او خبر ورکوي چې د (مرغومي په ۲۲مه) به په فاریاب ولایت کې خاورو ته وسپارل شي.دغه خبریاله د پخواني جمهوري نظام تر نسکوریدو وروسته له خپلې کورنۍ سره پاکستان ته کډواله شوې وه او داسې مهال د ناروغۍ له کبله مړه شوه چې پاکستاني پولیسو د افغان کډوالو نیول کیدو پسې په اسلام اباد کې کوراکور عملیات پیل کړي دي.تر دې څو ورځې وړاندې یوه افغانه مېرمن چې په اسلام اباد کې د پولیسو له لوري نیول شوې وه په بندخونه کې پرې د زړه حمله راغلې وه.په پاکستان کې د پولیسو د روانو عملیاتو له امله هغه افغان کډوال چې د طالبانو له ویرې دغه هېواد ته کډوال شوي له روانو ځورونو له کبله د روحي ناروغیو سره مخامخ شوي دي.


د طالبانو د بهرنیو چارو مرستیال وزیر شېر محمد عباس ستانکزي د څرګندونو څخه اته ساعته وروسته د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف د هغه څرګندونو ته غبرګون وښود او وې ویل، چې د ستانکزي څرګندونې بې اساسه تورونه، له حقیقت څخه لرې او د دې لپاره دي چې خپله ملامتي په نورو واچوي.
خواجه اصف د جمعې په ورځ (د مرغومي ۲۱مه) وویل: «د ملګرو ملتونو د څار ډلې د وروستي راپور له مخې، په افغانستان کې له دوو درجن څخه زیاتې ترهګرې ډلې فعالیت کوي، چې پکې تحریک طالبان پاکستان، القاعده، داعش خراسان، د ختیځ ترکستان اسلامي حرکت او د ازبکستان اسلامي حرکت شامل دي.» هغه زیاته کړه چې په راپور کې راغلي چې په ۲۰۲۴ کال کې افغانستان د داعش خراسان د افرادو جذب او اسانتیاوو برابرولو یو مهم مرکز پاتې شوی دی.
تر دې مخکې د طالبانو د بهرنیو چارو مرستیال وزیر شېرمحمد عباس ستانکزي پورې تړلې اېکس پاڼې لیکلي چې په پاکستان کې د داعش ترهګرې ډلې د مرکزونو په تړاو ورسره ثبتونه شته او د دغه هېواد پوځ ورته روزنه ورکوي.
ستانکزي ویلي چې د پاکستان د پوځ له لوري داعش ته وسلې ورکول کېږي او بیا یې افغانستان ته د بریدونو په موخه استوي. هغه زیاته کړې چې طالبانو په دې تړاو څو ځله پاکستان ته خبرداری هم ورکړی دی.
د طالبانو د بهرنیو چارو د مرستیال وزیر په خبره، له دوی سره په زندانونو کې شته داعشیانو اعتراف کړی چې په پاکستان کې روزل شوي او ترې په ترلاسه شویو ویډیوګانو کې هم دا خبره ثابته شوې ده.
خواجه اصف یو ځل له طالب چارواکو وغوښتل چې، نړۍوالې ټولنې ته ورکړي ژمنې پوره کړي، د ترهګرو بنسټونو له منځه یوسي او اجازه ورنه کړي چې د افغانستان خاوره د نورو هېوادونو پر وړاندې وکارول شي.
پاکستاني چارواکو تل طالبان په دې تورن کړي چې ترهګرو ته اجازه ورکوي چې د افغانستان له خاورې د دوی پر وړاندې ګټه پورته کړي. مګر طالبانو دغه څرګندونې تل رد کړي دي.

له افغانستان سره د لوبو د لغوه کېدو د غوښتنې په غبرګون د برېتانیا د کلتور وزیرې ویلي، له ښځو او نجونو سره د طالبانو د ناوړه چارو له امله باید ورزشکارانو ته سزا ور نه کړو. لیزا نانډي له بي بي سي سره خبرو کې ویلي، له افغانستان سره د انګلنډ راتلونکې کرېکټ لوبه باید لغوه نه شي.
خو لیزا ناندي وايي:« زه فکر کوم باید دوام ورکړو.»
نوموړې ویلي، د طالبانو د کړنو سزا باید لوبغاړو ته ور نه کړو.«دوی هغه خلک نه دي چې موږ غواړو د ښځو او نجونو په وړاندې د طالبانو د وحشتناکو کړنو سزا ورکړو.»
د بریتانیا د پارلمان د زیاتو غړو څو ورځې وړاندې یو لیک لاسلیک کړی و، چې پکې د دغه هېواد د کرېکټ بورډ غوښتنه شوې چې په لاهور کې د راتلونکې میاشتې د چمپینز ټرافي په سیالیو کې د افغانستان د کرېکټ ملي لوبډلې په وړاندې د لوبو څخه ډډه وکړي.
دوی ویلي، چې دا په هیواد کې د طالبانو له لوریی د ښځو د حقونو په وړاندې د روان وضیعت په وړاندې اخلاقي اعتراض دی.
لیزا ناندي وايي:«زه په سپورتونو کې د پړیکون په اړه ډیره محتاطه یم، ځکه چې زه فکر کوم چې دا ډول پرېکړې برعکس پاییلې لري.»
د انګلستان د پارلمان د غړو له لوري د افغانستان د کرېکټ ملي لوبډلې سره د لوبو لغوه کېدو غوښتنې ته د پخواني ولسمشر حامد کرزي او پخواني بهرنیو چارو وزیر حنیف اتمر په ګډون افغانستان د یو شمېر سیاستوالو ترڅنګ د کرېکټ ګڼو افغان مینه والو هم سخت غبرګونونه ښودلي دي.

د افغانستان د بهرنیو چارو پخواني وزیر حنیف اتمر له افغان کرېکټ لوبډلې سره د لوبو د لغوه کولو د غوښتنې غبرګون کې ویلي، له افغانستان سره د لوبو لغوه کول او پر کرېکټ ملي لوبډله د بندیز لګولو غوښتنه به افغان ځوانان او نارینه په سپورت کې د ګډون او د وړتیاوو د پراخولو له حق محروم کړي.
حنیف اتمر پر اېکس پاڼه لیکلي، چې دا ډول پړیکون افغانانو ته جدي اخلاقي، قانوني او سیاسيي اندیښنې راپورته کړې دي.
نوموړی وايي، د ښځو په وړاندې د طالبانو د کړنو سزا باید نارینه وو ته ورنه کړل شي.
نوموړی په دې باور دی چې دا ډول پړیکون په حقیقت کې پر ښځو د طالبانو د غندنې وړ بندیزونو ته ورته دي چې د افغانستان پر نورو خلکو لګېږي او دا به په مستقیم ډول د طالبانو لخوا نه، بلکې د هغو کسانو له خوا وي چې د بشري حقونو دفاع کوي.»
نوموړی غوښتنه کوي، چې یادو ستونزو ته د رسیدو په موخه باید له افغانستان بهر د افغان میرمنو د کرېکټ لوبډله جوړه او باید د افغانستان د کرېکټ بورډ او د کرېکټ نړیوالې شورا ملاتړ او اعتبار ورکړل شي.
اتمر په دې باور دی، چې دا ډول نوښت به د کرېکټ نړیوالي شورا د غړیتوب له مقرراتو سره سم وي او په طالبانو به د پام وړ سیاسي فشار راوړي.
پر همدغه مهال د بریټانیا د کلتور وزیرې لیزا ناندي هم له افغانستان سره د کرکېټ لوبو د بندیز ته غبرګون ښودلی او وايي، له افغانستان سره د کرېکټ لوبه باید ترسره شي.
نوموړې وايي، لوبغاړي داسې څوک نه دي، چې باید د ښځو او نجونو پر وړاندې د طالبانو د کړنو جزا وویني.

د افغانستان پخواني ولسمشر حامد کرزي د افغان کرېکټ ملي لوبډلې ضد کړيو په غبرګون کې ويلي، چې د هېواد ټولو لوبغاړو د ورزش په ډګر کې د خپلو ویاړونو په ذريعه د افغانستان نوم او ملي بیرغ ځلاند ساتلي دي. حامد کرزی په خپل اېکس کې زیاتوي، افغان ولس تل ملي لوبغاړي هڅوي او ملاتړ یې کوي.
په ټولنيزو رسنيو کې د ځينې اسنادو له خپرېدو وروسته، چې پکې د افغانستان د پارلمان پخوانۍ غړې فوزيه کوفي د بريتانیا پارلمان ته په يوه لیک کې له دغه هېواده غوښتې، چې له افغان کرېکټ لوبډلې سره لوبې لغوه کړي، د افغانانو ګڼ غبرګونونه پارولي.
پخواني ولسمشر حامدکرزي د جمعې په ورځ پر خپله اېکس پاڼه د افغان لوبغاړو په ملاتړ لیکلي: «د کرکټ ملي ټیم او د گران هېواد ټولو ویاړلو لوبغاړو د سپورت په ډګر کې د خپلو افتخاراتو په ذریعه د افغانستان نوم او ملي بیرغ ځلانده ساتلی.»
کرزي د کرېکټ، فوټبال، فوټسال، تکواندو او په المپيک کې د لوبغاړو د ګډون انځورونه هم نشر کړي او زیاته کړې یې ده: «افغانستان خلک تل د خپلو ورزشکارانو ملاټړ او تشویق کړی او هیله لري چې دوی د خپل زیار او استعداد پر مټ لاډیرې کامیابۍ گران هېواد ته ور په برخه کړي.»
تر دې واړندې ګڼو افغان سیاستوالو، د ورزش په خاص ډول د کرېکټ مينه والو هم د کرېکټ د ملي لوبغاړو په ملاتړ ږغ پورته کړی.
دا ملاتړ تر هغه وروسته و چې د بریتانیا پارلمان د خپل هېواد له لوبډلې له افغان لوبډلې سره د لوبو لغوه کولو غوښتنه وکړه، خو د انګلنډ لوبډلې دا غوښتنه رد کړه.
پر دې سربېره دکرېکټ نړیوالې شورا (ای سي سي) هم بېګاه وویل، چې د افغانستان کرېکټ بورډ او لوبغاړو ته به د خپل هېواد د حکومت له خوا ټاکل شوي قانون د رعایت کولو له امله سزا نه ورکول کیږي، بلکې د کرېکټ د ودې په موخه به د افغان کرېکټ بورډ سره خپلو مرستو ته دوام ورکړي.

د ایران د انرژۍ وزير وايي، له افغان لوري سره په تعامل کې د هلمند سیند اوبو کې د خپل حق د خوندي کولو موضوع په جدي توګه تعقبيږي. عباس علي ابادي په سیستان او بلوچستان کې رسنیو ته ويلي، چې په دې برخه کې له طالبانو سره خبرې شوې او نتیجه به یې اعلان شي.
د ایران ایرنا خبري اژانس د جمعې په ورځ په يوه خبر کې ویلي، چې ښاغلي علي ابادي د سیستان او بلوچستان په شمالي سيمه کې د زهک درېيم نمبر څاه څخه د ليدنې پر مهال رسنيو ته، له افغانستان سره په تعامل کې د هلمند د اوبو حقونو د تعقیب پر اړتیا ټينګار وکړ.
نوموړي ویلي، په دې اړه خبري شروع دي، چې پايلې به یې ژر اعلان شي.
د هغه په خبره، په دې سره به د سیستان سيمې د اوبو ستونزه حل شي او د دې ولایت اوسېدونکو ته د اوبو رسولو څو پروژې جريان لري.
عباس علي ابادي زياته کړه: «زموږ ټوله هڅه دا ده، چې د هیواد ټولو خلکو ته په ټولو سیمو کې دوامداره او کیفیت لرونکي اوبه برابرې کړو او په سیستان سیمه کې به هم د اوبو د حقونو مسله په جدي توګه د افغان لوري سره په تعامل کې تعقیب کړو.»
نوموړي د اوبو د سپما پر اړتیا ټينګا کړ او له ټولو اړوند ادارو څخه یې په سیستان او بلوچستان کې د اوبو ستونزې کمولو کې د مرستې غوښتنه وکړه.
د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند اسماعیل بقاني تېره اونۍ له طالبانو غوښتنه وکړه، چې دغه هېواد ته له افغانستان د تلونکو اوبو د بهېدو په دوام کې همکاري وکړي او خنډونه لرې کړي.
نوموړي د ایران او افغانستان ترمنځ د سرحدي سیندونو په تړاو د چاپېریال خوندیتوب او نړیوالو حقونو ته پاملرنه ضروري وبلل او یو ځل بیا په افغانستان کې پر جوړېدونکو بندونو او ایران ته د تلونکو اوبو د اندازې پر اغېزمنېدو اندېښنه ښودلې.