افغانستان په ایران کې د روان کړکېچ له امله روسیې ته مخه کوي

د طالبانو د کرنې، اوبو لګونې او مالدارۍ وزارت سرپرست عطاالله عمري رویټرز خبري اژانس ته ویلي چې، کابل د ځینو خوراکي توکو د پېرلو او را واردولو لپاره له مسکو سره خبرې کوي.

عطاالله عمري زیاته کړې، دغه پرېکړه یې ځکه کړې چې، ښايي د ایران او اسراییل تر منځ د روانې جګړې له امله له ایرانه افغانستان ته د ځینو خوراکي توکو د را واردولو بهیر ګډوډ شوی.

د نوموړي د روسیې د اقتصادي غونډې په څنډه کې ویلي: "افغانستان هڅه کوي چې په کرنیزو محصولاتو کې پر ځان بسیا شي؛ خو لا هم پر هغو خوراکي توکو تکیه دی چې له ایرانه راځي. که هلته کومه ستونزه پېښه شي، نو یاد وضعیت به هم پر موږ اغېز وکړي."

ایران د خوراکي توکو په برخه کې تر ډېره لبنیات او ځینې نور ورته خوراکي توکي افغانستان ته صادروي.

د رویټرز د راپور لمخې، افغانستان د خپلې اړتیا وړ ډېری خوراکي مواد لکه غنم، له روسیې چې په نړۍ کې د غنمو لوی صادروونکی هېواد دی او همداراز قزاقستانه را واردوي. مسکو له دې سربېره بوره او نباتي غوړي هم افغانستان ته صادروي.

د طالبانو د کرنې وزارت سرپرست همداراز ویلي چې، افغانستان غواړي له روسیې د اوړو پر ځای غنم وپېري؛ څو ورسره په کور دننه کاري فرصتونه هم رامنځته شي.

عطاالله عمري زیاته کړې چې، "موږ له روسیې غوښتي چې اوړه نه؛ بلکې غنم را ولېږي. له دې سربېره له روسیې د نورو وارداتي توکو بهیر هم په ښه توګه پر مخ روان دی."

په تېر زېږیز کال کې، د روسیې د اوړو تر ټولو ستر پېرېدونکی افغانستان وو؛ خو په ۲۰۲۳ کال کې د افغانستان د غنمو په تولید کې۱۰سلنه ډېروالی راغی او ورسره په کور دننه د تولید شویو غنمو کچه ۴ اعشاریه ۸۳ سلنې ته لوړه شوه.

د ورکړل شویو معلوماتو لمخې، افغانستان په کال کې ۶ اعشاریه ۸ میلیونه ټُنه غنمو ته اړتیا لري.

د طالبانو د کرنې وزیر همداراز وویل، "په تېرو څلورو کلونو کې، له هغې راوروسته چې امریکاییان ووتل، موږ هڅه کړې چې خپل اړین خوراکي توکي په خپله برابر کړو. او پاتې د اړتیا وړ غنم له روسیې راوړل کېږي."

په داسې حال کې چې، په ایران کې مېشت افغان کډوال د ایران او اسراییل تر منځ له جګړې مخکې هم د ایران د حکومت له لوري له ځورول کېدو سربېره هره ورځ لګسونه زره کسان یې په جبري توګه بېرته افغانستان ته لېږدول کېدل؛ اوس اوس د طالبانو د کرنې وزیر اندېښنه ښودلې چې، په ایران کې مېشت افغان کډوال د اسراییل د بریدونو ښکار نه شي. د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې (UNHCR) د اټکل لمخې، دمګړۍ شاوخوا ۴ اعشاریه ۵ میلیونه افغانان په ایران کې د کډوالۍ شپې او ورځې تېروي.

د ویلو ده چې، مسکو د روان زیږیز کال په اپرېل میاشت کې طالبان د ترهګریزو ډلو له نوملړه واېستل او په دې سره د روسیې او د افغانستان د طالبانو د حکومت ترمنځ د اړیکو عادي کولو ته لاره هواره شوه.