اېکسپرېس ټرېبیون: حقاني او دریځ یې د پاکستان لپاره ډېر مهم دي

د پاکستان "د اېکسپرېس ټرېبیون" ورځپاڼې په افغانستان کې د سیاست او همداراز یې د اغېز او څرنګوالي په تړاو "په افغانستان کې د سیاست د بدلون" تر سرلیک لاندې نن یوه تازه مقاله خپره کړې ده.

په دې مقاله کې راغلي، چې د پاکستان په ګاونډ یعنې افغانستان کې چټکو بدلونو ته په کتو په اسلام اباد کې د پالیسیو عملي کوونکي باید ډېر هوښیار واوسي، ان هغه کسان چې خپل ټول عمر یې د پاکستان د بهرنۍ تګلارې په مطالعه او مدیریتي چارو کې تېر کړي؛ د یو نه، بلکې له څو ناڅاپي پېښو سره مخ شوي دي.
په دې مقاله کې له نړۍوالې ټولنې سره د طالبانو اړیکو ته اشاره شوې او په ځانګړي توګه د سراج الدین حقاني او هبت الله اخوندزاده پر رول خبرې شوي او ویل شوي چې هبت الله لا هم له کندهاره کابل اداره کوي.
د دغې مقالې لیکونکی وايي، له شک پرته پاکستاني چارواکي په افغانستان کې پر روان وضعیت او په ځانګړې توګه پر هغو ترهګرو ډلو چې په پاکستان کې فعالیت لري کلکه څارنه لري.
په دې مقاله کې د "کریسټینا ګولډبام" له لوري "نیویارک ټایمز" لپاره پر لیکل شوې مقاله ډېره تکیه شوې ده. "کریسټینا ګولډبام" یو وخت په اسلام اباد کې اوسېده او د پاکستان په تړاو یې ژورې څېړنیزې مقالې او راپورونه لیکل؛ خو پاکستاني چارواکو بیا د هغې دغه ډول مقالې او راپورونه ونه زغملی شول او له هېواده یې واېستله.
"کریسټینا ګولډبام" د افغانستان د کورنیو چارو وزارت له سرپرست "سراج الدین حقاني" سره تر اوږدې مرکې وروسته لیکلي و: «هغه د ډيپلوماټکو سفرونو او نورو چینلونو له لارو هڅه کړې چې خپل دریځ نرم وښيي او له نړۍوالو سره ګډې ګټې وپالي؛ لکه په افغان خاوره کې د ترهګرو ډلو مهارول. حقاني د روسیې او چین په ګډون په اروپا کې له خپلو پخوانیو لوړپوړو دوښمنانو سره اړیکې جوړې کړې دي.»
حقاني د روان کال په پیل کې له مېرمن ګولډبام سره په مرکه کې ویلي و: «شل کلنه مبارزه مو بریالۍ شوه، اوس موږ له نړۍ سره د مثبت تعامل یو نوی فصل پرانیستی او د تاوتریخوالي او جګړې فصل مو تړلی دی.»
مېرمن ګولډبام له حقاني سره د خپلې لیدنې په اړه وايي: «ډیری لوېدیځوال چې د خپلو حکومتونو په استازیتوب د افغانستان په چارو کې ښکېل و، د حقاني د دریځ بدلون ته ډېر حیران شول. هغه ته په عمومي ډول د واک وږي په سترګه کتل کېدل. په افغانستان کې د امریکا په مشرۍ د جګړې په جریان کې په څو مواردو کې د حقاني کورنۍ له متحده ایالاتو سره د اړیکو غوښتنه وکړه؛ خو امریکایي چارواکو دغه غوښتنه رد کړې وه او حقاني ډله یې بې‌باوره او نه‌بښونکې بللې وه؛ ځکه چې ډېر امریکایان د دوی له خوا وژل شوي و.»
په دې مقاله کې د سراج الدین د پلار جلال الدین حقاني په تړاو لیکل شوي: «د سړې جګړې پر مهال د سراج‌الدین پلار جلال‌الدین حقاني له پاکستاني او سعودي استخباراتو سره ژورې اړیکې جوړې کړې وې، هغه د امریکا له استخباراتي ادارې CIA سره هم نږدې اړیکې لرلې، له هغه ځایه یې پیسې او وسلې ترلاسه کولې. په همدې وخت کې هغه له اسامه بن لادن سره نږدې شو، چې وروسته یې د القاعدې بنسټ کېښود او همداراز یې د حقاني ملاتړ هم ترلاسه کړ.»
د مقالې له مخې، د امریکا او متحدینو له لوري یې په افغانستان کې د طالبانو د لومړۍ دورې د واکمنۍ له رانسکورېدو وروسته حقاني ډلې د امریکا او د متحدینو پر ضد يې جګړه پیل کړه. له هغه وروسته سراج الدین حقاني ترهګر اعلان شو او د هغه د نیولو یا وژلو لپاره د لسو میلیونو ډالرو انعام اعلان شو. خو هغه بیا هم چا ونشو نیولی. حقاني د مېرمن ګولډبام دې پوښتنې ته په ځواب کې چې څنګه نه دی نیول شوی، ویلي: «دا زموږ له دوښمنانو وپوښتئ چې څنګه یې له دومره پرمختللو وسایلو سره ونه شوای کولای ما ونیسي یا ووژني؟»
د دغې مقالې لیکوونکی د دغه اوږد بحث په پای کې وایي، حقاني او دریځ یې د پاکستان لپاره ډېر مهم دی.