د کډوالو نړۍوال سازمان یا (ای او اېم) وايي، له ایرانه د بې اسناده افغانانو بې سارې راستنېدنه روانه ده او د روان کال یوازې په جون میاشت کې څه باندې ۲۵۶ زره افغان کډوال بېرته هېواد ته راستانه شوي او دغه شمېر په یوه میاشت کې ریکارډ جوړ کړی دی.
د کډوالو نړۍوال سازمان زیاتوي، په دومره ډېره اندازه د کډوالو را اېستنه په سرحدي سیمو کې د دغه سازمان بشري چارې هم ټکنۍ کړې دي.
د کډوالو د نړۍوال سازمان مشره اېمي پوپ وايي، "دغه شمېر چې له پاکستانه د وروستۍ کډوالۍ څپې وروسته ثبت شوی د مرستو رسونې کمزوری سیستم یې سخت تر فشار لاندې راوستی دی. راستنېدونکي کورنۍ له هېڅ شي پرته، یوازې په خپلو جامو کې ستړي ستومانه راځي، عاجله اړتیا یې خواړه او روغتیايي پاملرنه ده او د نړۍوالو بېړني ملاتړ ته اړتیا لري. دغه وضعیت اندېښنې رامنځته کړي او افغانستان دغه حالت یوازې نشي سمبالولی. "د کډوالو د نړۍ سازمان د راپور له مخې، د ایران حکومت د روان کال د مارچ تر ۲۰مې په دغه هېواد کې مېشتو ټولو بېاسناده افغانانو ته د وتلو مهلت ورکړی و، چې ورپسې د راستنیدو بهیر له اپرېل راهیسې چټک شو او یوازې د جون په ۲۵مه له ۲۸ زره زیات افغانان بېرته هېواد ته ستانه شوي دي.د IOM د شمېرو له مخې، د روان کال د جنورۍ له لومړۍ د جون تر ۲۹مې له ایران څخه ټولټال ۷۱۴ زره او ۵۷۲ افغانان بېرته هېواد ته ستانه شوي او په دې منځ کې ۹۹ سلنه یې بې اسناده و او ۷۰ سلنه یې بیا په جبري توګه اېستل شوي.د راپور له مخې، د اندېښنې وړ یوه نوې موضوع دا ده چې دا ځل د راستنېدونکو ډله ییزه اېستل شوي کورنۍ دي، په داسې حال کې چې مخکې ډېری یوازې مجرد ځوانان را اېستل کېدل.یاد سازمان وایي، یوازې په جون میاشت کې یې له ۲۳ زره زیاتو راستنېدونکو سره عاجله مرسته کړې ده، چې پکې خوراکي توکي، سرپناه، ټرانسپورټ، روغتیایي خدمات، نغدي مرستې او رواني ملاتړ شامل دي. دغه مرستې په اسلامقلعه او مېلک پنډغالو کې برابرې شوې دي.د کډوالو نړۍوال سازمان یو ځل بیا خبرداری ورکړی، چې افغانستان د دومره ډېرو کډوالو د جذبولو ظرفیت نه لري. سږکال له ایران او پاکستان څخه نږدې ۹۰۰ زره افغانان بېرته خپل هېواد ته ستانه او یا هم په جبري توګه شړل شوي او په دې سره سیمه ییز سیسټمونه له سقوط سره مخ دي او د راستنیدونکو او کوربه ټولنو دواړو لپاره اړینو خدماتو ته لاسرسی ګواښوي."ای او اېم په ټينګار سره وايي، راستنېدنه باید مصوونه، باعزته، داوطلبانه او د کوربه ټولنو د ظرفیتونو مطابق وي. د راستنیدونکو د شمېر د زیاتوالي له امله وضعیت ورځ تر بلې د بې ثباتۍ پر لوري روان دی.د کډوالو نړۍ وال سازمان زیاتوي: "که سیمهییزه همغږي او بېړنۍ مالي مرستې برابرې نشي؛ د بېثباتۍ خطر به لا نور پسې پراخ شي.ای او اېم همداراز له نړۍوالې ټولنې غواړي، چې د راستنیدونکو په سیمو کې پانګونې وکړي، څو د بیاځلې جذب زمینه برابره شي او خلک ناقانونه او جبري کډوالۍ ته اړ نشي. "طالبانو بیا په دې برخه کې د خپلو تابیاو په لړ کې ویلي، چې په هرات کې له ایرانه شړل کېدونکو کډوالو ته یو ښارګوټی جوړوي.د طالبانو د رييس الوزرا اداري مرستیال ویلي، دغه ښارګوټی د هرات ولایت په زنده جان ولسوالۍ کې پر ۶ زره جریبه ځمکه جوړېږي او په وینا یې، د راستنو شویو کډوالو لپاره په ۲۵ ولایتونو کې ۳۵ ورته ښارګوټي جوړېږي.دا په داسې حال کې ده، چې دغه راستانه شوي او یا هم راشړل شوي کډوال او په ځانګړې توګه کورنۍ بیا په سملاسي ډول سرپناه، خوراکي توکي او روغتیايي خدمات غواړي.
