هبت الله اخوندزاده د طالبانو د مرکزي دارالافتا نوی رییس وټاکه

شیخ خیر جان خیرخواه د طالبانو د مشر د حکم له مخې د دې ډلې د مرکزي دارالافتاء د نوي رییس په توګه ټاکل شوی دی. خیرخواه وړاندې د دې ډلې د سترې محکمې د نظامي مرستیال په توګه دنده ترسره کوله.

شیخ خیر جان خیرخواه د طالبانو د مشر د حکم له مخې د دې ډلې د مرکزي دارالافتاء د نوي رییس په توګه ټاکل شوی دی. خیرخواه وړاندې د دې ډلې د سترې محکمې د نظامي مرستیال په توګه دنده ترسره کوله.
د طالبانو ویاندویانو اعلان وکړ، چې د هبت الله د حکم پر اساس د دې ډلې د سترې محکمې اړوند د یو شمېر طالب چارواکو په دندو کې ادلون بدلون راغلی دی.
د هبت الله د حکم له مخې، د طالبانو د سترې محکمې نظامي مرستیال د دې ډلې د مرکزې دارالافتا د لوی رییس په توګه ټاکل شوی او د سترې محکمې پخوانی قضايي مرستیال شیخ سردار محمد ابو الفیضان یې د سترې محکمې د نظامي مرستیال په توګه په دنده ګومارلی دی.
د طالبانو مشر تردې وړاندې هم د خپلو حکمونو پر اساس د طالب وزیرانو، والیانو، امنیه قوماندانانو په ګډون د ګڼو ادارو د مسوولینو په دندو کې هم ادلون بدلون راویستی، خو نوموړي په خپلو ټاکنو کې ټول طالب چارواکي له یوې ادارې په بله اداره کې په دندو ګومارلي او له طالبانو پرته نور څوک نه دي ګومارل شوي.


د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړی استازی محمد صادق په خیبر پښتونخوا کې پاکستاني سرتیرو ته تر درنې مرګ ژوبلې اوښتو وروسته راتلونکې اونۍ کابل ته سفر کوي او د ټي ټي پي او افغان طالبانو ترمنځ د اړیکو په تړاو خپل پیغام له طالب مشرانو سره شریکوي.
پاکستاني رسنیو د ډیپلوماتیکو سرچینو له قوله راپور ورکړی، چې محمد صادق به د راتلونکي اونۍ په لومړیو ورځو کې کابل ته سفر وکړي او د یاد سفر په ترڅ کې به د افغان طالبانو له خوا له ټي ټي پي سره د همکارۍ او هغوی ته د خوندي پناه ځایونو ورکولو موضوع له کابل سره شریکه کړي.
په راپور کې ویل شوي، چې پاکستان طالبانو ته داسې سندونه وړاندې کړي، چې ټي ټي پي له هند څخه د پیسو په ترلاسه کولو ترهګر روزي او وسلې ترلاسه کوي.
د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر په ګډون د دغه هېواد چارواکو تردې وړاندې هم د ټي ټي پي او کابل ترمنځ د ژورو اړیکو د پرې کولو او شکایتونو په اړه افغانستان ته سفرونه کړي دي، خو طالبانو تل ویلي، چې هېڅ ډلې ته اجازه نه ورکوي، چې د افغانستان خاوره د ګاونډيو هېوادونو پر ضد وکاروي.صادق خان کابل ته پر داسې مهال سفر کوې چې د سپټمبر له ۱۰مې تر ۱۳مې نیټې د خېبر پښتونخوا په بېلابېلو سیمو کې د نښتو په ترڅ کې ۱۹ پاکستاني سرتیري وژل شوي دي.
پر همدغه مهال د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف تېره ورځ د پاکستاني سرتیرو د جنازې په مراسمو کې تر ګډون وروسته ویلي و، چې افغانستان د ترهګرو او پاکستان ترمنځ باید یو انتخاب وکړي او د دې مسالې په اړه هېڅ ډول ابهام ورته د منلو وړ نه دی.
د پاکستان لومړي وزیر ادعا کړې وه، چې افغانان د پاکستان په ترهګریزو پېښو کې ښکیل دي.

د طالبانو د خوست امنیه قومانداني وايي، چې ددغه ولایت په اسماعیل خېلو او مندوزیو ولسوالۍ کې یې د شنو جوارو د فصل خرابولو په موخه د زهرجنې دوا پاشلو په تور شپږ کسان نیولي. دغه پېښه څو ورځې مخکې د یادې ولسوالۍ اړوند "ورزې" سیمه کې شوې وه.
د خوست امنیه قوماندان مطبوعاتي دفتر نن شنبه د (وږي ۲۳مه) د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي، چې د متضرر کس لهخوا د عرض پاڼې له مخې یاد شکمن کسان نیول شوي دي.
دوی همدراز زیاتوي، چې تورن کسان دا مهال د نورو قانوني څېړنو لپاره د اسماعیلو خېلو او مندوزیو ولسوالۍ ابتدایه محکمې ته معرفي شوي دي.
طالبان وايي تراوسه معلومه نه ده، چې د زهرجنې دوا پاشلو انګیزه شخصي دښمني او که بله شخړه وه، خو موضوع د لا نورو څیړنو لپاره اړوندو ارګانونو ته سپارل شوې ده.

د طالبانو تر کنټرول لاندې رسنۍ وايي چې د دغې ډلې د چاپېریال ساتنې ادارې او ناروې کمېټې ترمنځ د ۷۰ زرو ډالرو په ارزښت هوکړهلیک لاسلیک شو. دا پروژه په بدخشان، فاریاب، بلخ او تخار ولایتونو کې عملي کېږي.
د طالبانو تر واک لاندې ملي راډیو او ټلوېزیون نن (یکشنبه، وږي ۲۳مه) لیکلي چې دغه هوکړهلیک د دې ادارې د پالیسۍ او مسلکي معین ملا زینالعابدین عابد او افغانستان کې د ناروې کمېټې د مشر تاریا واتردال تر منځ لاسلیک شو.
د راپور لهمخې، دا پيسې به په بدخشان، فاریاب، بلخ او تخار ولایتونو کې د زدهکړو، د څښلو پاکو اوبو، روغتیا او چاپېریال ساتنې په برخو کې ولګول شي.
په راپور کې د ناروې کمېټې مشر په حواله ویل شوي چې هغه د ګډې همکارۍ او نورو پروګرامونو کې د ونډې اخیستلو ژمنه هم وکړه.

ایرانۍ رسنیو د تایباد ولسوال حُسین جمشیدي په حواله راپور ورکړی چې افغانستان ته تېل او نفت د نورو محصولاتو تر صادراتو ډېر مهم دي، نو باید د اورلګېدنې او نورو طبيعي پېښو مخنيوي ته یې پاملرنه وشي.
جمشیدي وویل: «هره ورځ په سونګ موادو بار تر زرو ډېر موټرونه د دوغارون له لارې افغانستان ته ځي او په لاره کې د قانوني اسنادو بشپړولو لپاره څو ساعته او کله کله څو ورځې ځنډول کېږي چې دا کار سوداګرو ته لوی سرخوږی او ګواښ دی.»
د تایباد ولسوال زیاته کړه: «په سونګ موادو بار موټرونو او ګڼې ګوڼې ته په کتو د اورلګېدنې امکان ډېر دی، باید د اورلګېدنې د مخنیوي او کار د چټکتیا وسایل ډېر کړل شي.»
د هغه په وینا، د دې لپاره چې د سونګ په موادو بار موټرونه د لږ وخت لپاره تم کړل شي باید له ټولو ضروري ظرفیتونو استفاده وشي.
هغه زیاته کړه: «په تایباد ښار کې دولتي او خصوصي پارکینګونه لږ او تجارتي موټرونه ډېر دي. باید د پېښو د مخنيوي لپاره دا پارکینګونه په پرمختللو وسایلو سمبال کړای شي.»
د تایباد د ولسوال په خبره، که څه هم د دې ډول پېښو د مخنيوي لپاره ابتدايي وسایل شته، خو باید د ایران او افغانستان د سوداګرو د اندېښنو لېرې کولو لپاره عصري وسایل ولګول شي.
جمشیدي زیاته کړه: «همدا اوس د دوغارون د ګمرک تاسیسات کمزروي او طبيعي پېښو پر وړاندې له جدي ګواښ سره مخ دي، چې باید جدي پاملرنه ورته وشي.»

د طالبانو د امر بالمعروف او نهي عن المنکر وزارت په یوه بیان کې ويلي چې د دغه وزارت لهخوا له ټولو دولتي ادارو کارکوونکو څخه تر شپږ میاشتني «دیني زدهکړو» وروسته ازموینه واخیستل شوه.
نوموړي وزارت شنبه (وږي ۲۲مه) په خپله اعلامیه کې زیاته کړې چې د ټولو دولتي ادارو کارکوونکو ته شپږ میاشتې مخکې د دیني زدهکړو تدریس پيل شوی او پرون د دې زدهکړو نهايي ازموینه واخیستل شوه.
د اعلامیې له مخې، دا ازموینه د ټولو امارتي ادارو له کارکوونکو څخه د هغه درسي کتاب له مخې واخیستل شوه چې په تېرو شپږو میاشتو کې د دعوت او ارشاد ریاستونو له خوا هغوی ته تدریس شوی و.
طالبانو د امربالمعروف او نهي عن المنکر وزارت په اعلامیه کې راغلي د دعوت او ارشاد ریاستونو له لوري هره ورځ په ټولو وزارتونو او خپلواکو ادارو کې اصلاحي تدریس کېږي.
په اعلامیه کې زیاته شوې چې دا تدریس د ماسپښین تر لمانځه وروسته د اړونده ادارو په تالارونو یا جوماتونو کې کېږي.
دا په داسې حال کې ده چې پرون په ننګرهار کې ځايي سرچینو افغانستان انټرنشنل-پښتو ته ویلي و چې په دغه ولایت کې د طالبانو د امربالمعروف ریاست له روغتیاپالانو دیني ازموینه اخلي. په دې ازمونه کې د خصوصي موسسو روغتیاپالان هم کډون درلود.